Elżbieta Zawacka
| Elżbieta Zawacka | |
|---|---|
 Zawacka, 1984 | |
| Lakabı | Zo, Zelma |
| Doğum | 19 Mart 1909 Thorn, Alman İmparatorluğu (bugün Toruń, Polonya) |
| Ölüm | 10 Ocak 2009 (99 yaşında) Toruń, Polonya |
| Bağlılığı | Polonya |
| Branşı | Polonya Kara Kuvvetleri Union of Armed Struggle(Związek Walki Zbrojnej) |
| Hizmet yılları | 1939–1945 |
| Rütbesi | Tuğgeneral |
| Çatışma/savaşları | II. Dünya Savaşı |
| Ödülleri | Beyaz Kartal Nişanı, Virtuti Militari, Cross of Valor |
| Sonraki işi | Profesör, izci eğitmeni, özgürlük savaşcısı |
Elżbieta Zawacka (d.19 Mart 1909 - ö.10 Ocak 2009), Savaş zamanında lakabıyla Zo, Polonyalı bir üniversite profesörü, izcilik eğitmeni, özel harekât ajanı ve 2. Dünya Savaşı sırasında bir özgürlük savaşçısıydı. 3 Mayıs 2006'da Başkan Lech Kaczyński tarafından Polonya Ordusu tuğgeneralliğine (Polonya Ordusu tarihinde bu rütbeye sahip ikinci kadın) terfi ettirildi. Bazen "Cichociemniler" arasındaki tek kadın" olarak anılır. Ana Ordu için kurye olarak görev yaptı. Nazi işgali altındaki Polonya'dan Londra'da sürgünde olan Polonya hükümetine mektuplar ve diğer belgeleri taşıdı. Daimi rotası Varşova'dan Berlin ve İsveç üzerinden Londra'ya kadar uzanıyordu. Ayrıca Ana Ordu'nun diğer kuryeleri için rotalar düzenlemekten de sorumluydu.[1]
Biyografi[değiştir | kaynağı değiştir]
Elżbieta Zawacka, Polonya'nın Prusya Bölünmesi'nin bir parçası olan Toruń'da (Almanca, Thorn) doğdu. Poznań Üniversitesi'nde matematik bölümünden mezun oldu. 1919'da 10 yaşındayken yaşadığı Toruń şehri 1918'de bağımsızlığını yeniden kazanan Polonya topraklarına dahil oldu. Liseyi Polonya Toruń'dabitirdi. 1930'ların sonlarında birkaç ortaokulda öğretmenlik yaptı ve aynı anda Przysposobienie Wojskowe Kobiet (Kadın Askeri Eğitimi) için eğitmen olarak çalıştı. 1939'da Polonya'nın işgali sırasında Silezya bölgesi Kadın Askeri Eğitim biriminin komutanıydı ve Lviv'in savunmasına katıldı.
Ekim 1939'da Silahlı Direnişin Silezya şubesine, daha sonra " Zo " olarak değiştirdiği "Zelma" takma adıyla katıldı. 1940'ın sonlarında Varşova'ya transfer edildi ve kuryelik yapmaya başladı. Aynı zamanda Ana Ordu Dış Haberleşme Departmanı Zagroda'nın başkan yardımcısıydı. Şubat 1943'te Almanya, Fransa ve İspanya üzerinden Cebelitarık'a gitti ve oradan hava yoluyla Londra'ya geçti. Britanya'da paraşüt eğitimi aldı ve 10 Eylül 1943'te Polonya'ya geçti (eğitim kursunu tamamlaması tartışmalıdır).[2]
1944'te Zawacka, Varşova Ayaklanması'nda savaştı ve yenilginin ardından yeraltı faaliyetlerine devam ettiği Kraków'a taşındı. 1945'te Komünizm karşıtı örgüt Freedom and Independence'a (WiN) katıldı. Ancak kısa süre sonra istifa etti ve bir öğretmenlik işine başladı.
1951'de Urząd Bezpieczeństwa (İçişleri Bakanlığı Güvenlik Servisi) tarafından tutuklandı ve işkence gördü. Vatana ihanet ve casusluktan 10 yıl hapis cezasına çarptırıldı ancak cezası kısaltıldı ve 1955'te serbest bırakıldı. Hapisten çıktıktan sonra Gdańsk Üniversitesi'nden doktora derecesi aldı. Andragoji bölümünü kurduğu Toruń'daki Mikołaj Kopernik Üniversitesi Pedagoji Enstitüsü'nde kadrolu bir profesördü. Służba Bezpieczeństwa bölümü kapattıktan sonra 1978'de öğretmenlikten emekli oldu. Dünya İç Ordu Askerleri Birliği'nin aktif bir üyesiydi ve 1980'lerde Solidarność ile işbirliği yaptı.
Ödüller[değiştir | kaynağı değiştir]
Elżbieta Zawacka'ya verilen nişanlar şunları içerir:
- Beyaz Kartal Nişanı (1995)
- Virtuti Militari Nişanı, Gümüş Haç, iki kez
- Cross of Valor 5 kez
- Polonia Restituta Düzeninin Yıldızı ile Komutan Haçı, ayrıca Subay Haçı ile ödüllendirildi
- Kılıçlı Altın Liyakat Haçı
- Ordu Haçı
- Ordu Madalyası
- Madalya Pro Anıları
Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]
-
Elżbieta Zawacka, 2006 -
Toruń, mezun olduğu lisede Prof. Elżbieta Zawacka -
Elżbieta Zawacka heykeli, Torun, 2014 -
Toruń'da plaketi -
St. George mezarlığında mezarı, Torun -
Gagarina caddesi 132-138, Toruń -
Elżbieta Zawacka Vakfı, Toruń
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Mowią Wieki. Magazyn Historyczny. October 2007. s. 11.
- "Elżbieta Zawacka". 8 Nisan 2008. 18 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- "Zawacka Elżbieta". Internetowa encyklopedia PWN (Lehçe). Wydawnictwo Naukowe PWN. 2 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2022.
- "Zawacka Elżbieta". WIEM Encyklopedia (Lehçe). 2019. 12 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "ELŻBIETA ZAWACKA". 4 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Półturzycki. "Spór o Elżbietę Zawacką – żołnierza i pedagoga". Rocznik Andragogiczny (Lehçe). 21: 317-332. doi:10.12775/RA.2014.023. ISSN 2391-7571. 26 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
