Büyük İskender'in Priene'ye fermanı
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Mayıs 2024) |
Büyük İskender, büyük ihtimalle MÖ 334 yılının yaz aylarında, Priene şehrine bir ferman yayınladı.[1] Athena Polias Tapınağı'nda, fermanın bir bölümü "pronaosun kuzey antesinin doğu yüzünün tepesine yakın" dört mermer bloğa kazınmıştı.[2] Lysimachus döneminde, MÖ 280'lerde Koini Grekçesi ile yazılmıştır. İskender'in kendisinin yaptırdığı tapınağın ithaf yazısı, Koine Yunancası yerine İon lehçesinde yazılmış olarak fermanın üstünde yer almaktadır. [3] Tüm bu yazıtlar günümüzde British Museum'da bulunmaktadır. [4]
Yazıt parçasında şunlar yazıyor:
Naulochon'da ikamet edenlerden Prienli olanlar bağımsız ve özgür olacaklar; şehirdeki ve kırsaldaki tüm arazilere ve evlere tıpkı Prienliler gibi sahip olacaklar. ... Fakat Myrsöloi ve Pedeis köyleriyle çevresindeki arazileri kendim için talep ediyorum, bu köylerde oturanlar haraç ödeyecekler. Priene şehrini ise syntaxis vergisinden muaf tutuyorum, garnizon ise...[5]
Naulochon Priene'nin limanıydı. Susan Sherwin-White, bir fermana dayanarak, Naulochon'da yaşayan Prienalıların Priene'de yaşayanlarla aynı haklara sahip olduklarını, Priene çevresindeki krala vergi borçlu köyleri tespit ettiğini ve Priene'nin vergiden muaf olduğunu yorumladı.[6]
Peter Thonemann ise fermanı, Naulochon'da yaşayan Priene vatandaşı olmayan Yunanlıların özgürlüğünü ve bağımsızlığını garanti altına aldığı şeklinde yorumluyor.[7] Thonemann, Sherwin-White'un "Pedieis" okumasını reddediyor. Bu terim, Menderes Nehri deltasının ovasının yerli sakinlerini ifade ediyor. Thonemann ise fermanda sadece Naulochon civarındaki yerli köylerin listelendiğine inanıyor.[8] Thonemann için fermanın önemi, "Küçük Asya ve Levant'ta 'Yunan olmak'ın artık sadece kültürel prestij meselesi olmaktan çıkıp" "kamu maliyesini maksimize etme meselesi haline geldiği" anı işaretlemesidir. Zira İskender, Naulochon'a "geniş kapsamlı vergi muafiyetleri" tanımıştır, "ancak yalnızca 'Yunan olanlar için'."[9] Bu politika, İ.Ö. 334'ten sonra Küçük Asya'nın hızlı Helenleşmesini açıklamakta yardımcı olmaktadır. [9]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Thonemann 2012, s. 23.
- ^ Thonemann 2012, s. 25.
- ^ Sherwin-White 1985, ss. 73–74.
- ^ Sherwin-White 1985, s. 76.
- ^ Translation from Sherwin-White 1985, s. 81. There is a slighly different translation in Thonemann 2012, s. 36. He has "as many as are Greeks".
- ^ Sherwin-White 1985, s. 81.
- ^ Thonemann 2012, s. 27.
- ^ Thonemann 2012, s. 36.
- ^ a b Thonemann 2012, s. 29.
Bibliyografi[değiştir | kaynağı değiştir]
- Thonemann, Peter (2012). "Alexander, Priene, and Naulochon". Paraskevi Martzavou; Nikolaos Papazarkadas (Ed.). Epigraphical Approaches to the Post-classical Polis: Fourth Century BC to Second Century AD. Oxford University Press. ss. 23-36.
- Sherwin-White, Susan M. (1985). "Ancient Archives: The Edict of Alexander to Priene, a Reappraisal". The Journal of Hellenic Studies. Cilt 105. ss. 69-89. doi:10.2307/631523. JSTOR 631523.