Çin'in yabancı döviz rezervleri
Çin'in döviz rezervleri, Çin Halk Cumhuriyeti tarafından tutulan ve nakit para, banka mevduatları, tahviller ve Çin'in ulusal para birimi (renminbi) dışındaki para birimleri cinsinden ifade edilen diğer finansal varlıklardan oluşan döviz rezervlerinin durumudur. Nisan 2024 itibarıyla Çin'in döviz rezervlerinin toplamı 3.200 trilyon ABD dolarına ulaştı; bu, herhangi bir ülkenin en yüksek döviz rezervidir.[1]
Döviz rezervlerinin yönetimi Devlet Döviz İdaresi (SAFE)[2] ve Çin Halk Bankası[3] tarafından yönetilmektedir.
Boyut ve bileşim[değiştir | kaynağı değiştir]
Çin'in döviz rezervleri, Çin merkez bankası Çin Halk Bankası tarafından tutulmaktadır.[3] Rezervlerin toplamı merkez bankası tarafından düzenli olarak açıklanmaktadır. Nisan 2024'te Çin'in rezervlerinin toplamı 3.200 trilyon ABD dolarına ulaştı; bu, herhangi bir ülkenin en yüksek döviz rezervi[4] olup, bir sonraki ülkenin iki katından daha fazladır.[5]
Çin'in döviz rezervlerinin tam bileşimi gizli bilgilerdir.[6][7]
Temmuz 2019'da Çin Devlet Döviz İdaresi, 2014 yılı sonunda ABD doları varlıklarının Çin'in toplam rezervlerinin %58'ini oluşturduğunu duyurdu. Bu oran 2005'teki %79'dan düşüktü; ABD para birimi varlıklarındaki payının 2014 yılında %65 olan küresel ortalamanın altında olduğunu sözlerine ekledi.[8]
Analistler, geri kalan döviz varlıklarının çoğunlukla Euro, Japon yeni ve İngiliz sterlini cinsinden tutulduğuna inanmaktadır.[7]
2014 yılı itibarıyla Çin, 2008 yılından bu yana ABD Hazine tahvillerinin en büyük yabancı sahibi konumundaydı; bu konuda Japonya'yı geride bıraktı[9] ve Amerikalı olmayanların elinde bulunan tüm ABD Hazine tahvillerinin yaklaşık %22'sini oluşturdu.[10]
Ocak 2023'te Çin, ABD devlet borcunun toplam yabancı varlığının %11,6'sına karşılık gelen 860 milyar dolarlık ABD devlet borcunu elinde tutuyordu. Bu, Çin'i Japonya'dan sonra ABD devlet borcunun en büyük ikinci alacaklısı yapar.[11]
Çin, ABD doları rezervini kademeli olarak azaltarak 2016'daki toplam döviz rezervinin %59'undan 2023'te %25'e düşürdü.[11][12]
Bununla birlikte, Çin aynı zamanda Belçika'da (Euroclear'da) ve Lüksemburg'da (Clearstream'de) ABD tahvillerini saklama hesaplarında tutmaktadır ve ABD Kurumlarından (hükümet destekli kuruluşlar tarafından ihraç edilen ipotek destekli menkul kıymetler) oluşan geniş bir portföye sahiptir. Bunlara göre düzeltme yapıldıktan sonra Çin'in toplam ABD tahvil varlıkları 2013 ile 2023 arasında %5 azaldı.[13]
Çin'in büyük döviz rezervleri, devlete idari direktiflere gerek kalmadan finansal piyasaları etkileme kapasitesi sağlamaktadır.[14](s60) Rezervlerinin büyüklüğü aynı zamanda Çin'in büyüyen ekonomik gücünün ve Komünist Partinin siyasi meşruiyetinin bir göstergesi olarak sembolik bir işleve de sahiptir.[14](s60)
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Çin İç Savaşı'nın sonunda, mağlup Milliyetçiler Tayvan'a çekilirken Çin'in altın, gümüş ve ülkenin dolar rezervleri de dahil olmak üzere likit varlıklarını ellerinden aldılar.[15] Çin'in 1978'e kadar anlamlı miktarda döviz rezervi ya da uzmanlaşmış bir döviz rezervi yönetim sistemi yoktu.[14](ss36-37)
1980'lerin başından itibaren Çin'in döviz rezervleri önemli ölçüde arttı.[14](s31)
Çin'in döviz rezervlerini yönetme yaklaşımı, Çinli politika yapıcıların 1997 1997 Asya mali krizinden ve 2007-2008 küresel mali krizinden öğrendikleri derslerden büyük ölçüde etkilenmiştir.[14](s11)
Asya mali krizi sırasında Çinli politika yapıcılar, dış politika rezervlerinin eksikliği nedeniyle sıkıntı çeken komşu ülkelerin deneyimlerinden ders aldılar (bu ülkelerde sermaye kaçışıyla daha da kötüleşen bir durum).[14](s12) Bu nedenle Çin, bu düzenlemelerin ihlallerini cezai suç olarak cezalandıracak hale getirmek de dahil olmak üzere döviz ve sermaye akışı üzerindeki kontrolleri sıkılaştırdı.[14](s12)
Zaman içindeki evrim[değiştir | kaynağı değiştir]
2004 'den beri Döviz rezervleri:[16][17]
| Yıl ve ay | Döviz rezervleri (milyar ABD doları) |
|---|---|
| 2004-01 | 415.7 |
| 2004-02 | 426.6 |
| 2004-03 | 439.8 |
| 2004-04 | 449 |
| 2004-05 | 458.6 |
| 2004-06 | 470.6 |
| 2004-07 | 483 |
| 2004-08 | 496.2 |
| 2004-09 | 514.5 |
| 2004-10 | 542.4 |
| 2004-11 | 573.9 |
| 2004-12 | 609.9 |
| 2005-01 | 623.6 |
| 2005-02 | 642.6 |
| 2005-03 | 659.1 |
| 2005-04 | 670.8 |
| 2005-05 | 691 |
| 2005-06 | 711 |
| 2005-09 | 769 |
| 2005-12 | 818.9 |
| 2006-01 | 845.2 |
| 2006-02 | 853.7 |
| 2006-03 | 875.1 |
| 2006-04 | 895 |
| 2006-05 | 925 |
| 2006-06 | 941.1 |
| 2006-07 | 954.6 |
| 2006-08 | 972 |
| 2006-09 | 987.9 |
| 2006-10 | 1009.6 |
| 2006-11 | 1038.8 |
| 2006-12 | 1066.3 |
| 2007-01 | 1104.7 |
| 2007-02 | 1157.4 |
| 2007-03 | 1202 |
| 2007-04 | 1246.6 |
| 2007-05 | 1292.7 |
| 2007-06 | 1332.6 |
| 2007-07 | 1385.2 |
| 2007-08 | 1408.6 |
| 2007-09 | 1433.6 |
| 2007-10 | 1454.9 |
| 2007-11 | 1497 |
| 2007-12 | 1528.2 |
| 2008-01 | 1589.8 |
| 2008-02 | 1647.1 |
| 2008-03 | 1682.2 |
| 2008-04 | 1756.7 |
| 2008-05 | 1797 |
| 2008-06 | 1808.8 |
| 2008-07 | 1845.2 |
| 2008-08 | 1884.2 |
| 2008-09 | 1905.6 |
| 2008-10 | 1879.7 |
| 2008-11 | 1884.7 |
| 2008-12 | 1946 |
| 2009-01 | 1913.5 |
| 2009-02 | 1912.1 |
| 2009-03 | 1952.7 |
| 2009-04 | 2008.9 |
| 2009-05 | 2089.5 |
| 2009-06 | 2131.6 |
| 2009-07 | 2174.6 |
| 2009-08 | 2210.8 |
| 2009-09 | 2272.6 |
| 2009-10 | 2328.3 |
| 2009-11 | 2388.8 |
| 2009-12 | 2399.2 |
| 2010-01 | 2415.2 |
| 2010-02 | 2424.6 |
| 2010-03 | 2447.1 |
| 2010-04 | 2490.5 |
| 2010-05 | 2439.5 |
| 2010-06 | 2454.3 |
| 2010-07 | 2538.9 |
| 2010-08 | 2547.8 |
| 2010-09 | 2648.3 |
| 2010-10 | 2760.9 |
| 2010-11 | 2767.8 |
| 2010-12 | 2847.3 |
| 2011-01 | 2931.7 |
| 2011-02 | 2991.4 |
| 2011-03 | 3044.7 |
| 2011-06 | 3197.5 |
| 2011-07 | 3245.3 |
| 2011-08 | 3262.5 |
| 2011-09 | 3201.7 |
| 2011-10 | 3273.8 |
| 2011-11 | 3220.9 |
| 2011-12 | 3181.1 |
| 2012-01 | 3253.6 |
| 2012-02 | 3309.7 |
| 2012-03 | 3305 |
| 2012-04 | 3298.9 |
| 2012-05 | 3206.1 |
| 2012-06 | 3240 |
| 2012-07 | 3240 |
| 2012-08 | 3272.9 |
| 2012-09 | 3285.1 |
| 2012-10 | 3287.4 |
| 2012-11 | 3297.7 |
| 2012-12 | 3311.6 |
| 2013-01 | 3410 |
| 2013-02 | 3395.4 |
| 2013-03 | 3442.6 |
| 2013-04 | 3534.5 |
| 2013-05 | 3514.8 |
| 2013-06 | 3496.7 |
| 2013-07 | 3547.8 |
| 2013-08 | 3553 |
| 2013-09 | 3662.7 |
| 2013-10 | 3736.6 |
| 2013-11 | 3789.5 |
| 2013-12 | 3821.3 |
| 2014-01 | 3866.6 |
| 2014-02 | 3913.7 |
| 2014-03 | 3948.1 |
| 2014-04 | 3978.8 |
| 2014-05 | 3983.9 |
| 2014-06 | 3993.2 |
| 2014-07 | 3966.3 |
| 2014-08 | 3968.8 |
| 2014-09 | 3887.7 |
| 2014-10 | 3852.9 |
| 2014-11 | 3847.4 |
| 2014-12 | 3843 |
| 2015-01 | 3813.41 |
| 2015-02 | 3801.5 |
| 2015-03 | 3730.04 |
| 2015-04 | 3748.14 |
| 2015-05 | 3711.14 |
| 2015-06 | 3693.84 |
| 2015-07 | 3651.31 |
| 2015-08 | 3557.38 |
| 2015-09 | 3514.12 |
| 2015-10 | 3525.51 |
| 2015-11 | 3438.28 |
| 2015-12 | 3330.36 |
| ... | ... |
| 2016-12 | 3010.52 |
| ... | ... |
| 2017-05 | 3053.57 |
| 2017-06 | 3056.79 |
| 2017-07 | 3080.72 |
| 2017-08 | 3091.53 |
| 2017-09 | 3108.51 |
| 2017-10 | 3109.21 |
| 2017-11 | 3119.28 |
| 2017-12 | 3139.95 |
| 2018-01 | 3161.46 |
| 2018-02 | 3134.48 |
| 2018-03 | 3142.82 |
| ... | ... |
| 2018-12 | 3072.71 |
| ... | ... |
| 2019-12 | 3107.92 |
| ... | ... |
| 2020-12 | 3216.52 |
| ... | ... |
| 2021-12 | 3250.17 |
| ... | ... |
| 2022-12 | 3127.69 |
| ... | ... |
| 2023-01 | 3184.46 |
| 2023-02 | 3133.15 |
| 2023-03 | 3183.87 |
| 2023-04 | 3204.77 |
| 2023-05 | 3176.51 |
| 2023-06 | 3193.00 |
| 2023-07 | 3204.27 |
| 2023-08 | 3160.10 |
| 2023-09 | 3115.07 |
| 2023-10 | 3101.22 |
| 2023-11 | 3171.81 |
| 2023-12 | 3237.98 |
| 2024-01 | 3219.32 |
| 2024-02 | 3225.82 |
| 2024-03 | 3245.66 |
| 2024-04 | 3200.83 |
|
Bu madde bir taslaktır. Bu maddeyi geliştirerek veya özelleştirilmiş taslak şablonlarından birini koyarak Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. |
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "CNGFOREX Quote - China Monthly Foreign Exchange Reserves Index". Bloomberg.com. 15 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2023.
- ^ State Administration of Foreign Exchange's website 20 Ağustos 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. / English / About SAFE / Major Functions
- ^ a b About the PBC 23 Şubat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., People's Bank of China website
- ^ "Official reserve assets - July 2020". State Administration of Foreign Assets. 28 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2020.
- ^ "China Reserves Fall in July as PBOC Steadies Yuan Amid Outflows" 31 Temmuz 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by Fion Li, Bloomberg, 7 Ağustos 2015
- ^ "China’s dwindling forex reserves raise worries" 23 Şubat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by Gabriel Wildau, Financial Times, 18 Ekim 2015
- ^ a b "China’s large forex reserves constitute both a blessing and a curse" 30 Ekim 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by Gabriel Wildau, Financial Times, 30 Eylül 2014
- ^ Xin, Zhou (29 Temmuz 2019). "How much of China's foreign exchange reserves are in US dollars?". South China Morning Post (İngilizce). 15 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2020.
- ^ "Major Foreign Holders of Treasury Securities" 17 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Hazine Bakanlığı (Amerika Birleşik Devletleri), 18 Şubat 2014
- ^ "Report 7 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. on China’s Foreign Exchange Reserves and Holdings of U.S. Securities" by Nargiza Salidjanova, United States-China Economic and Security Review Commission, 21 Mart 2014
- ^ a b Major Foreign Holders of Treasury Securities. Department of the Treasury/Federal Reserve Board. 16 Eylül 2021. 17 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2016.
- ^ "China limiting its dependence on US dollar". S&P Global. 4 Mayıs 2022. 25 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2023.
- ^ "The decline in China's US Treasury holdings isn't as big as it seems". Yahoo Finance (İngilizce). 20 Ekim 2023. 14 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2023.
- ^ a b c d e f g Liu, Zongyuan Zoe (2023). Sovereign Funds: How the Communist Party of China Finances its Global Ambitions. The Belknap Press of Harvard University Press. doi:10.2307/jj.2915805. ISBN 9780674271913. JSTOR jj.2915805.
- ^ Karl, Rebecca E. (2010). Mao Zedong and China in the twentieth-century world : a concise history. Durham [NC]: Duke University Press. s. 75. ISBN 978-0-8223-4780-4. OCLC 503828045. 12 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2023.
- ^ "China Monthly Foreign Exchange Reserves Analysis – CNGFOREX". Bloomberg.com. 15 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2017.
- ^ "China's foreign exchange reserves". 12 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2015.