Avel Yenukidze
| Avel Yenukidze | |
|---|---|
| |
| Yenukidze, Joseph Stalin ve Maxim Gorky, Kızıl Meydan'da, 1931 | |
| Tüm Rusya Merkezî Yürütme Komitesi Sekreteri | |
| Görev süresi 1918-1938 | |
| Yerine geldiği | Varlam Avanesov |
| Yerine gelen | Leonid Serebryakov |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 19 Mayıs 1877 Kutaisi Guberniyası, Rus İmparatorluğu |
| Ölüm | 30 Ekim 1937 (60 yaşında) Moskova, Sovyetler Birliği |
| Milliyeti | Gürcü |
| Partisi | SBKP |
Avel Safronoviç Yenukidze (19 Mayıs 1877 - 30 Ekim 1937) tanınmış bir Gürcü Eski Bolşevikti ve bir ara Moskova'daki Tüm Birlik Komünist Partisi Merkez Komitesi'nin (b) bir üyesiydi. 1918'den 1935'e kadar Yenukidze, Tüm Rusya Merkezi Yürütme Komitesi ve Sovyetler Birliği Merkezi Yürütme Komitesi Sekreteri olarak görev yaptı.
Yenukidze, Gürcistan'ın Kutaisi ilinin bir köyünde doğan köylü bir ailenin oğluydu. 1893'te okumak için Tiflis'e taşındı ve burada öğrenciyken radikal politikaya dahil oldu. Yenukidze 1902'de iki kez tutuklandı, 1903'te Tiflis Metekhi Kalesi'nden kaçtı ve 1903-06'da Bakü'de kaçak matbaanın bulunduğu bir mahzende yaşadı. RSDLP'deki bölünmenin ardından Bolşevik gruba katıldı. 1907, 1908, 1910 ve 1911'de tekrar tutuklandı, ancak her seferinde kaçtı ve özgürlük dönemlerinde Transkafkasya, Rostov-on-Don, St. Petersburg ve Finlandiya'da parti çalışmaları yürüttü. 1901'den beri yazışma yoluyla tanıdığı VI Lenin ile ilk kez 1905'in sonunda St. Petersburg'daki RSDLP Merkez Komitesi üyelerinin toplantısında tanıştı.
Şubat Devrimi'nin ardından, Haziran 1917'den itibaren Petrograd Sovyeti ve yürütme komitesinin üyesiydi. Petrograd Askeri Devrim Komitesi ve 2. Tüm Rusya Sovyetleri Kongresi üyesi olarak Ekim Devrimi'ne katıldı. 1918 yılında Sovyetlerin yürütme komitesi sekreteri olarak atandı. 31 Aralık 1922'den 3 Mart 1935'e kadar SSCB Merkez Yürütme Komitesi Sekreteri olarak görev yaptı.Lenin'in cenazesini organize etme komisyonunun bir üyesiydi. Joseph Stalin ve Sergo Ordzhonikidze'den sonra, Sovyet liderliğindeki en kıdemli üç yerli Gürcüden biriydi.1922-1934'te Bolşoy Tiyatrosu ve Moskova Sanat Tiyatrosu'nun yönetim kurullarının başkanlığını yaptı ve 1925'ten 1927'ye kadar Bilimler Akademisi'nin Günlük Faaliyetlerini Kontrol Komisyonu Başkanı olarak görev yaptı.
Yenukidze 11 Şubat 1937'de tutuklandı. Mart 1938'deki Moskova duruşmalarının en büyüğü sırasında Yenukidze, ölümünden sonra önde gelen sanıklardan biri olan NKVD'nin eski başkanı Genrikh Yagoda tarafından sözde 'sağcı komplonun' temel taşı ve suikastın baş organizatörü olarak suçlandı. Kirov'un öldürülmesi ve Maxim Gorky'nin zehirlenerek öldürülmesinden de suçlanıp infaz edildi.[1]
Joseph Stalin'in karısı Nadezhda Alliluyeva'nın vaftiz babasıydı. 1937'deki Büyük Tasfiye sırasında vuruldu ve ölümünden sonra rehabilite edildi.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Report of Court Proceedings in the Case of the Anti-Soviet "Bloc of Rights and Trotskyites". Moskova: People's Commissariat of Justice of the USSR. 1938. ss. 570-574.
