Operadaki Hayalet (film, 1925)

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Phantom of the Opera, The sayfasından yönlendirildi)
Operadaki Hayalet (1925)
The Phantom of the Opera
"Operadaki Hayalet" (The Phantom of the Opera) filminin sinema afişi
YönetmenRupert Julian
YapımcıCarl Laemmle
SenaristElliott J. Clawson
Gaston Leroux (roman)
OyuncularLon Chaney
Arthur Edmund Carewe
Snitz Edwards
MüzikSam Perry (1929 versiyonu)
Görüntü yönetmeniMilton Bridenbecker
Virgil Miller
Charles Van Enger
KurguEdward Curtiss
Maurice Pivar
Gilmore Walker
StüdyoUniversal Pictures
DağıtıcıUniversal Pictures
CinsiSinema filmi
TürüGotik korku, fantezi, dram
RenkSiyah-beyaz (Kısmen renkli bölümleri var, (2-şeritli Technicolor ve elle boyama bölümler)
Yapım yılı1925
Çıkış tarih(ler)i6 Eylül 1925, New York
Süre93 dakika
107 dakika
ÜlkeAmerika Birleşik Devletleri ABD
DilSessiz (İngilizce ara yazıları)
1929 versiyonuna ses ve müzik eklenmiştir
Diğer adlarıOperadaki Hayalet (Türkiye)
Le Fantôme de l'opéra (Fransa)
Il Fantasma dell'opera (İtalya)
El Fantasma de la ópera (İspanya)
Das Phantom der Oper (Almanya/Avusturya)
Operadaki Hayalet

Operadaki Hayalet 1925 ABD yapımı gotik korku filmidir. Özgün adı The Phantom of the Opera dır. Özgün hali sessiz çekilmiş olan film 1929 yılında seslendirilerek yeniden gösterime sunulmuştur.

Fransız gazeteci yazar Gaston Leroux'nun 1909 yılında yazdığı Le Fantôme de l'Opera (Operanın Hayaleti) adlı ünlü romanından uyarlanan filmi çoğunlukla Rupert Julian yönetmişti. Çoğunlukla denmesinin nedeni zaman zaman kameranın arkasına Ernst Laemmle, Edward Sedgwick ve hatta filmin başrol oyuncusu olan Lon Chaney'in de geçmiş olmasıdır. Filmin senaryo ve ara yazılarını da Elliott J. Clawson'un başı çektiği 8 kişilik bir kadro birlikte yazmıştır.[1] Filmin yapımcılığını Universal Pictures Stüdyoları adına Carl Laemmle üstlenmiştir. Çekimleri 1923'te tamamlanan film gösterime verilmeden önce 2 yıl kadar bekletilmişti.

Bu film için Universal Stüdyoları bünyesinde, Paris'teki Opéra Garnier'nin gerçekçi bir kopyası yaptırılmıştı. Universal şirketinin 1943 yılındaki yeniden çevriminde de kullanılan aynı dekorlar bugün hala ayaktadır ve bu film seti Dünyada olduğu gibi muhafaza edilmiş en eski film seti olma unvanını da taşımaktadır [2][3]

Sahnelerinin büyük çoğunluğu siyah beyaz olan filmin bazı opera sahneleri 2 şeritli Technicolor sistemiyle renkli olarak çekilmişti bazı sahneleri de sonradan elle boyanmıştı. Özgün hali sessiz olan filme sinemaya sesin gelmesinden (1927) sonra müzik ve dublajla konuşmalar eklenmiş ve bu seslendirilmiş haliyle 1929 yılında yeniden gösterime sunulmuştu.

Bu film, 1916 ve 2004 yılları arasında yedi kez sinemaya aktarılan romanın en sadık sinema uyarlaması olarak kabul edilmektedir. Kasvetli dekorları, derin gölgeli karanlık sahneleriyle Alman "dışavurumcu sinema akımı"ndan büyük ölçüde etkilenmiş olan "Operadaki Hayalet", kendisinden sonra gelecek olan Dracula, Frankenstein ve Notre Dame'ın Kamburu gibi klasik olacak filmleri biçim olarak etkilemiştir.[4]

Operanın "Hayalet"'i, Lon Chaney'in en çok tanındığı ve en korkunç rolüdür. Chaney bu filmdeki makyajını kendisi yapmıştır ve uzun yıllar bu makyajın nasıl yapıldığı bir stüdyo sırrı olarak saklanmıştır. Konusu 1890'ların Paris'inde geçen filmde, yüzü ileri derecede deforme olduğu için bir maske takarak dolaşan ve yer altındaki gizli mahzenlerde yaşayan Paris Operası 'nın "Hayalet"'inin sevdiği kadını bir star yapabilmek için opera idaresini zorlaması, bu uğurda cinayet bile işleyerek binanın altını üstüne getirmesi anlatılmaktadır.

Film, ABD'de "kültürel, tarihi ve estetik olarak önemli" filmler arasına seçilerek Kongre Kütüphanesi'nin "Ulusal Film Arşivi"nde muhafaza edilmesine karar verilmiştir.[5]

Film, telif hakları yenilenmediği için bugün için bir kamu malı (public domain) haline gelmiştir ve ücretsiz olarak İnternet arşivinden indirilip izlenmesi mümkündür.[6]

Oyuncu kadrosu[değiştir | kaynağı değiştir]

Operadaki Hayalet (Lon Chaney)
Aktör/Aktris Rolü
Lon Chaney Erik, Hayalet
Mary Philbin Christine Daae
Norman Kerry Vikont Raoul de Chagny
Arthur Edmund Carewe Ledoux
Gibson Gowland Simon Buquet
John St. Polis Comte Philip de Chagny
Snitz Edwards Florine Papillon
Mary Fabian Carlotta (1929 versiyonunda yer alıyor)
Virginia Pearson Carlotta / Carlotta'nın annesi (1929 versiyonunda yer alıyor)
Olive Ann Alcorn La Sorelli
Joseph Belmont Sahne amiri
Alexander Bevani Mephistopheles
Edward Cecil Faust
Ruth Clifford Balerin
Chester Conklin Müstahdem
Roy Coulson Soytarı
Bruce Covington M. Moncharmin
Ward Crane Kont Ruboff
George Davis Christine'in kapısındaki koruma
Madame Fiorenza Mame Giry, loca görevlisi
Cesare Gravina Menajer
William Humphrey M. Debienne
Carla Laemmle Prima balerin
Edward Martindel Kont Philip de Chagny (1929 versiyonunda yer alıyor)
Grace Marvin Martha
John Miljan Valentin
Rolfe Sedan
Bernard Siegel Joseph Buquet
William Tracy Ratcatcher, messenger from the shadows
William Tyroler Opera orkestrasının şefi
Vola Vale Balerin
Anton Vaverka Suflör
George B. Williams M. Ricard
Edith Yorke Mama Valerius

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2009. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2009. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2009. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2009. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2009. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2009. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Siyah beyaz (kısmen renkli) çekilmiş olan filmin 2 şeritli Technicolor sistemiyle çekilmiş sahnelerinden birinde (Maskeli balo sahnesi) "Hayalet" (Lon Chaney) görülüyor
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Operadaki_Hayalet_(film,_1925)&oldid=31025332" sayfasından alınmıştır