Gonartroz
Osteoartrit (osteoartroz) dünya çapında 250 milyondan fazla insanı etkileyen özellikle yaşlılarda morbidite ve sakatlık nedeni olan bir hastalıktır.[1] En sık olarak da gonartroz (diz osteoartriti) olarak karşımıza çıkar.[2] Gonartrozun yaşla birlikte görülme sıklığı artmaktadır.[3] Osteoartrit eklem kıkırdağının çeşitli sebeplerle yapısının bozulmasıyla başlayan ve daha sonra tamamen kaybı ile sonuçlanan bir hastalıktır. Sadece eklem kıkırdağını etkilemeyip eklemi oluşturan özellikle kemik yüzeyleri başta olmak üzere, menisküsleri, eklem kapsülünü, ligamentleri ve etraf kasları da etkiler.[1] Sonucunda da etkilenen ekleme lokalize ağrı, hareket kısıtlılığı ve fonksiyon kaybına neden olur.
En sık semptom ağrıdır. Gonartrozda ağrı hareketle artar, istirahatle azalır. Ancak ileri evre hastalarda ağrı istirahatte de devam edebilir ve gece ağrısı görülebilir. İlerleyen dönemlerde diz hareketlerinde azalma ve deformiteler meydana gelir.
Tanı genellikle iki yönlü eklem grafileriyle konulmaktadır. Bu grafilerde; eklem aralığında daralma, subkondral skleroz, subkondral kistler, osteofitler ve kemik deformiteleri görülebilmektedir. Erken evre artrozda eşlik eden patolojileri tespit etmede MR görüntülemede yardımcıdır.
Gonartrozda tedavinin amacı ağrıyı azaltma, fonksiyonları ve hastanın yaşam kalitesini arttırmaya yöneliktir.[4] Cerrahi tedaviler yalnızca konservatif yöntemler yetersiz olduğunda uygulanır. Bu yöntemler aşağıda sıralanmıştır;
- Fizik tedavi yöntemleri
- Ortopedik yardımcılar ve ortezler (kanedyen, dizlik vb.)
- İlaç tedavileri;
- Analjezikler/antiinflamatuar ilaçlar
- Glukokortikoidler
- Opioidler
- Cerrahi tedaviler;
- Eklem koruyucu cerrahi tedavi seçenekleri;[5]
- Semptomatik tedaviler;
- Lavaj
- Tıraşlama
- Debridman
- Kemik uyarıcı tedaviler;
- Drilleme
- Mikro kırık
- Abrazyon artroplastisi
- Eklem yüzeyi restorasyonu
- Otolog kondrosit nakli
- Otolog osteokondral transplantasyon
- Ekleme yakın düzeltici osteotomiler
- Diz artroplastileri;[6]
- Patella femoral eklem protezi
- Unikondiler diz protezi
- Total diz protezi
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b Creamer, Paul; Hochberg, Marc C (1 Ağustos 1997). "Osteoarthritis". The Lancet (İngilizce). 350 (9076): 503-509. doi:10.1016/S0140-6736(97)07226-7. 7 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2023.
- ^ Vos, Theo; Flaxman, Abraham D; Naghavi, Mohsen; Lozano, Rafael; Michaud, Catherine; Ezzati, Majid; Shibuya, Kenji; Salomon, Joshua A; Abdalla, Safa; Aboyans, Victor; Abraham, Jerry (1 Aralık 2012). "Years lived with disability (YLDs) for 1160 sequelae of 289 diseases and injuries 1990–2010: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2010". The Lancet (İngilizce). 380 (9859): 2163-2196. doi:10.1016/S0140-6736(12)61729-2. PMC 6350784 $2. PMID 23245607. 5 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2023.
- ^ Michael, Joern W.-P.; Schlüter-Brust, Klaus U.; Eysel, Peer (5 Mart 2010). "The Epidemiology, Etiology, Diagnosis, and Treatment of Osteoarthritis of the Knee". Deutsches Ärzteblatt international. doi:10.3238/arztebl.2010.0152. ISSN 1866-0452. PMC 2841860 $2. PMID 20305774.
- ^ Department of Orthopaedics and Traumatology, The University of Hong Kong, Pokfulam, Hong Kong; Kan, Hs; Chan, Pk; Chiu, Ky; Yan, Ch; Yeung, Ss; Ng, Yl; Shiu, Kw; Ho, Tegan (28 Mart 2019). "Non-surgical treatment of knee osteoarthritis". Hong Kong Medical Journal. doi:10.12809/hkmj187600. 28 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2023.
- ^ Jang, Sunhee; Lee, Kijun; Ju, Ji Hyeon (5 Mart 2021). "Recent Updates of Diagnosis, Pathophysiology, and Treatment on Osteoarthritis of the Knee". International Journal of Molecular Sciences (İngilizce). 22 (5): 2619. doi:10.3390/ijms22052619. ISSN 1422-0067. PMC 7961389 $2. PMID 33807695. 28 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2023.
[[Kategori:
 | Hastalık ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
]]