13. Cuma (seri)
13. Cuma, on iki slasher film, bir televizyon şovu, romanlar, çizgi romanlar ve bağlantılı eşyalardan oluşan korku temalı ABD medya ürünleri serisidir. Seri esas olarak, çocukken kamp personelinin ihmali sonucu Camp Crystal Lake'de boğulan kurgu karakter Jason Voorhees'i merkez alır. Uzun yıllar sonra, lanetlendiği söylenen gölde seri katliamlar olur. Jason, filmlerin tamamında katil ya da cinayetlerin sebebi olarak yer alır. İlk filmi Victor Miller yazdı, filmin yapımcılığını ve yönetmenliğini ise Sean S. Cunningham üstlendi. İkisi de serinin devam filmlerinde yazan ve yöneten olarak yer almadı.
İlk film, Yabancı (1978) filminin başarısının yarattığı fırsatı değerlendirmek amacıyla yapıldı.[2] Bu filmin kendi başarısı da, Paramount Pictures'ın 13. Cuma serisinin tüm lisans haklarını satın almasına yol açtı. Filmlerin yapımcısı Frank Mancuso, Jr. ayrıca, Paramount'un 13. Cuma 6. Bölüm Jason Yaşıyor'ı gösterime sunmasının ardından Friday the 13th: The Series adlı televizyon şovunu geliştirdi. Televizyon şovu, karakterler ya da mekânlar açısından serinin diğer ürünleriyle bağlantılı değildir; ancak aynen film serisinin sembolize ettiği gibi, "kötü talih ve lanetler" fikrini temel alır.[3] Serinin hakları Paramount'a ait olmasına karşın, dört film romana uyarlandı. Bunlardan Friday the 13th Part III, iki ayrı yazar tarafından uyarlandı. Haklar New Line Cinema'ya satıldıktan sonra Cunningham iki yeni filmin yapımcılığını üstlenmek ve Elm Sokağında Kâbus film serisinden Freddy Krueger'ın yer aldığı bir film için geri döndü. New Line, Jason'ın yer aldığı 13 novella ve çeşitli çizgi roman serileri yayımladı.
Filmler eleştirmenlerce pek beğenilmese de, yalnızca filmlerin başarısı değil, aynı zamanda geniş pazarlama alanı ve popüler kültürde seriye yapılan göndermeler nedeniyle 13. Cuma, ABD'de en başarılı medya serilerinden biri olarak kabul edilir.[4] Serinin popülaritesi kendi 13. Cuma filmlerini, kopya Jason Voorhees kostümlerini yaratan ve vücutlarına 13. Cuma dövmeleri yaptıran bir hayran kitlesini beraberinde getirdi. Jason'ın hokey maskesi bile en tanınmış popüler kültür simgelerinden biri haline geldi.[5]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Mike Bracken (25 Ekim 2004). "Friday The 13th: From Crystal Lake to Manhattan Ultimate DVD Collection". IGN. 16 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2009.
- ^ Grove, David (Şubat 2005). Making Friday the 13th: The Legend of Camp Blood. Birleşik Krallık: FAB Press. ss. 11-12. ISBN 1903254310.
- ^ Grove, David, pp. 189–196
- ^ IGN Staff. "Top 25 Movie Franchises of All Time: #7". uk.movies.ign.com. 26 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2010.
- ^ Kemble, Gary (13 Ocak 2006). "Movie Minutiae: the Friday the 13th series (1980-?)". ABC News: Arts and Entertainment. 11 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2010.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Veritabanları
- Allmovie'de 13. Cuma film serisi26 Nisan 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Box Office Mojo'da 13. Cuma film serisi22 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Çeşitli
- Fridaythe13thfilms.com22 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Justin Gray ve Jimmy Palmiotti ile söyleşi16 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Windstorm'un altı sayılık 13. Cuma çizgi romanının yazarları
- "Bloody-Disgusting - Search Results For 13 days of" (İngilizce). Bloody Disgusting. 20 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi.
