Tenofovir: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Sonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Carotisque (mesaj | katkılar)
Devriyeler
12.684 değişiklik
"Tenofovir disoproxil" sayfasının çevrilmesiyle oluşturuldu.
Etiketler: İçerik Çevirmeni İçerik Çevirmeni 2
(Fark yok)

Sayfanın 11.01, 25 Ağustos 2021 tarihindeki hâli

Tenofovir
Hukuki durum
Hukuki durum
Tanımlayıcılar
CompTox Bilgi Paneli (EPA)
ECHA Bilgi Kartı100.129.993 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Kimyasal ve fiziksel veriler
3D model (JSmol)
  • C[C@H](Cn1cnc2c1ncnc2N)OCP(=O)(OCOC(=O)OC(C)C)OCOC(=O)OC(C)C

Tenofovir disoproksil, kronik hepatit B ve HIV/AIDS'i önlemek ve tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır.[1] HIV tedavisinde genellikle diğer antiretrovirallerle birlikte kullanılması önerilir.[1] Yüksek risk altındaki kişilerde maruziyetten önce ve iğne batması yaralanması gibi potansiyel maruziyetten sonra HIV/AIDS'in gelişimini önlenmek için kullanılabilir.[1] Hem tek başına hem de birlikte emtricitabine/tenofovir ve efavirenz/emtricitabine/tenofovir olarak formülüze edilmiştir. [1]


HIV/AIDS veya hepatit B'yi kökten yok etmez, virüsün çoğalmasını engeller. [1] [2] Ağız yoluyla kullanım için tablet formunda veya toz halinde bulunur.[1]

Yaygın yan etkileri bulantı, döküntü, ishal, baş ağrısı, ağrı, depresyon ve halsizliktir.[1] Şiddetli yan etkiler arasında yüksek kan laktik asidi ve hepatomegali yer alır.[1] Mutlak kontrendikasyonu yoktur.[1] Genellikle hamilelik sırasında da kullanılır ve güvenli görünmektedir. [1] Bir nükleotid ters transkriptaz inhibitörüdür ve virüslerin çoğalma yeteneğini azaltarak etkisini gösterir.[1]

Tenofovir, 1996 yılında patentlenmiştir ve 2001 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nde kullanım için onaylanmıştır. [3] Dünya Sağlık Örgütü'nün Temel İlaçlar Listesi'nde yer almaktadır.[4] 2017 itibariyle patentinin bitmesi ile jenerik ilaç olarak da bulunabilmektedir.[5]

Tıbbi kullanımlar

Tenofovir disoproksil, HIV-1 enfeksiyonu ve kronik hepatit B tedavisi için kullanılır. HIV-1 enfeksiyonu için kullanımında 2 yaş ve üzeri kişilerde diğer antiretroviral ajanlarla kombinasyon halinde kullanımıyla endikedir. Kronik hepatit B hastaları için, tenofovir 12 yaş ve üzeri hastalarda endikedir ve herhangi bir kombinasyona gerek yoktur.[6]

HIV riskinin azaltılması

Tenofovir, cinsel yolla bulaşma veya enjeksiyon yoluyla uyuşturucu kullanımı yoluyla enfeksiyon riski yüksek olan kişilerde HIV'in önlenmesi için kullanılabilir.[7] ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) yasa dışı yollarla damar içi madde kullanan kişilerde bulaşı önleme önlemi olarak günlük dozlarda tenofovir sağlamanın etkinliğini belirlemek için Tayland Halk Sağlığı Bakanlığı ile ortaklaşa bir çalışma yürütmüştür. Sonuçlar, plasebo alan kontrol grubuna kıyasla ilacı alan denekler grubu arasında virüs insidansının %48,9 oranında azaldığını ortaya koymuştur.[8]

Yan etkiler

Tenofovir disoproksil, HIV ve kronik hepatit B popülasyonu arasında düşük bırakma oranları ile genellikle iyi tolere edilir.[9] Bu ilacın kullanımı için herhangi bir kontrendikasyon yoktur.[10] Tenofovir disoproksil kullanımına bağlı olarak en sık bildirilen yan etkiler baş dönmesi, mide bulantısı ve ishaldir.[9] Diğer olumsuz etkiler arasında depresyon, uyku bozuklukları, baş ağrısı, kaşıntı, döküntü ve ateş bulunur.Kısa Ürün Bilgisi uyarısı olarak tenofovir disoproksil kullanımına bağlı laktik asidoz veya karaciğer hasarı başlangıcı olabileceği belirtilmiştir.[11]

Tenofovir disoproksil'in uzun süreli kullanımı nefrotoksisite ve kemik kaybına yol açabilir. Nefrotoksisite Fanconi sendromu, akut böbrek hasarı veya glomerüler filtrasyon hızında (GFR) düşme olarak ortaya çıkabilir.[12] Tenofovir disoproksil tedavisinin kesilmesi ile böbrek yetmezliği tersine dönebilir. Nefrotoksisitenin, yüksek serum konsantrasyonlarındaki Tenofovir disoproksil'in proksimal tübüllerde birikmesi nedeniyle olabileceği düşünülmektedir.[9]

Tarihçe

Tenofovir ilk olarak Prag'daki Çekoslovak Bilimler Akademisi Organik Kimya ve Biyokimya Enstitüsü'nde Antonín Holý tarafından sentezlenmiştir. Holý tarafından 1984'te patyent alınmıştır. [13] Ancak bir yıl önce ilk vakaları ile gündeme gelen HIV enfeksiyonunun tedavisi için o dönem kullanımından bahsedilmemektedir.

1985 yılında De Clercq ve Holý, hücre kültüründe PMPA'nın HIV'e karşı etkinliğini tanımladılar.[14] Kısa bir süre sonra, biyoteknoloji şirketi Gilead Sciences ile yapılan bir işbirliği, PMPA'nın HIV bulaşmış hastalar için bir tedavi olarak potansiyelinin araştırılmasını sağladı.[15]

Bu çalışmalarda kullanılan ilk tenofovir formu hücrelere yeterince nüfuz etmiyor ve ağız yoluyla verildiğinde yeterince emilmiyordu. Gilead, tenofovirin disoproksil tuzunu geliştirerek bu durumun önüne geçmiştir.

Tenofovir disoproksil, 2001 yılında HIV tedavisi için ve 2008 yılında kronik hepatit B tedavisi için ABD'de onaylanmıştır. [16][17]

Kaynakça

Dış bağlantılar

  • "Tenofovir disoproxil". Drug Information Portal. U.S. National Library of Medicine. 
  • "Tenofovir disoproxil fumarate". Drug Information Portal. U.S. National Library of Medicine. 
  1. ^ a b c d e f g h i j k "Tenofovir Disoproxil Fumarate". The American Society of Health-System Pharmacists. 30 November 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 November 2016.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "AHFS2016" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  2. ^ "A Treatment Algorithm for the Management of Chronic Hepatitis B Virus Infection in the United States: 2015 Update". Clinical Gastroenterology and Hepatology. 13 (12): 2071–87.e16. November 2015. doi:10.1016/j.cgh.2015.07.007. PMID 26188135. 
  3. ^ Analogue-based Drug Discovery (İngilizce). John Wiley & Sons. 2006. s. 505. ISBN 9783527607495. 2017-09-08 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ World Health Organization model list of essential medicines: 21st list 2019. Geneva: World Health Organization. 2019. WHO/MVP/EMP/IAU/2019.06. License: CC BY-NC-SA 3.0 IGO. 
  5. ^ "Teva Announces Exclusive Launch of a Generic version of Viread in the United States". www.tevapharm.com. 
  6. ^ "Tenoviral KÜB" (PDF). Erişim tarihi: 25 Ağustos 2021. 
  7. ^ "Antiretroviral pre-exposure prophylaxis (PrEP) for preventing HIV in high-risk individuals". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 7 (7): CD007189. July 2012. doi:10.1002/14651858.CD007189.pub3. PMID 22786505. 
  8. ^ "Preventive drug could reduce HIV transmission among injecting drug users". The Conversation Australia. The Conversation Media Group. 14 June 2013. 1 November 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 June 2013. 
  9. ^ a b c "Tenofovir: What We Have Learnt After 7.5 Million Person-Years of Use". Infectious Diseases and Therapy. 4 (2): 145–57. June 2015. doi:10.1007/s40121-015-0070-1. PMC 4471058 $2. PMID 26032649.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: ":0" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  10. ^ "Tenofovir". 
  11. ^ "Tenofovir: MedlinePlus Drug Information". medlineplus.gov. 2016-11-10 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2016-11-09. 
  12. ^ "Role of traditional risk factors and antiretroviral drugs in the incidence of chronic kidney disease, ANRS CO3 Aquitaine cohort, France, 2004-2012". PLOS ONE. 8 (6): e66223. 2013-06-12. doi:10.1371/journal.pone.0066223. PMC 3680439 $2. PMID 23776637. 
  13. ^ "Patent US4808716 - 9-(phosponylmethoxyalkyl) adenines, the method of preparation and ... - Google Patents". 2014-05-09 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  14. ^ A US 4724233 A, De Clercq, Erik; Antonin Holy & Ivan Rosenberg, "Therapeutical application of phosphonylmethoxyalkyl adenines" 
  15. ^ "Safety, pharmacokinetics, and antiretroviral activity of intravenous 9-[2-(R)-(Phosphonomethoxy)propyl]adenine, a novel anti-human immunodeficiency virus (HIV) therapy, in HIV-infected adults". Antimicrobial Agents and Chemotherapy. 42 (9): 2380–4. September 1998. doi:10.1128/aac.42.9.2380. PMC 105837 $2. PMID 9736567. 
  16. ^ "FDA" (PDF). 
  17. ^ "FDA Clears Viread for Hepatitis B". Erişim tarihi: 25 ağustos 2021.  Tarih değerini gözden geçirin: |erişimtarihi= (yardım)
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Tenofovir&oldid=26075874" sayfasından alınmıştır