Hepatit C: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Khutuck Bot (mesaj | katkılar)
Botlar
1.112.500 değişiklik
k Bot:Otomatik yönlendirme düzeltmesi.
Translated from English by Ali Yildirim BA DipTransIoLET MCIL and Adnan Canseven and Gulay Baran of Translators Without Borders
1. satır: 1. satır:
'''Hepatit C''' özellikle karaciğeri etkileyen bir enfeksiyondur. Hastalığa, hepatit C virüsü (HCV) sebep olur. <ref name=Sherris>{{cite book | title = Sherris Medical Microbiology | edition = 4th | publisher = McGraw Hill | year = 2004 | pages=551–2 | isbn = 0838585299 | editor = Ryan KJ, Ray CG (editors) }}</ref> Hepatit C, genellikle herhangi bir belirtiye sahip değildir ancak kronik enfeksiyon, karaciğerde yara oluşumu ve uzun yıllar sonra siroza sebep olabilir. Aynı zamanda, bazı durumlarda, sirozlu hastalarda, karaciğer yetmezliği ve karaciğer kanseri ya da ölümcül kanamaya sebebiyet verebilecek, yemek borusu ve midedeki damarlarda aşırı şişmeye yola açabilir. <ref name=Sherris/>
#YÖNLENDİR [[Sarılık]]

Hepatit C, insanlara, özellikle damar içi ilaç kullanımı, steril olmayan tıbbi ekipman ve kan nakilleri aracılığıyla, kandan kana temas yoluyla geçer. Dünya genelinde tahmini 130–170 milyon insanda hepatit C bulunmaktadır. Bilim insanları, HCV’yi araştırmaya 1970’lerde başlamıştır ve varlığını, 1989’da doğrulamıştır.<ref name="pmid19781804">{{cite journal |author=Houghton M |title=The long and winding road leading to the identification of the hepatitis C virus |journal=Journal of Hepatology |volume=51 |issue=5 |pages=939–48 |year=2009|month=November |pmid=19781804 |doi=10.1016/j.jhep.2009.08.004 |url=}}</ref> Virüsün, diğer hayvanlarda hastalığa yol açtığına dair herhangi bir bilgi bulunmamaktadır.

Peginterferon ve ribavirin, HCV için kullanılan standart ilaçlardır. Tedavi edilen insanların %50-80’iiyileşmektedir. Siroz ya da karaciğer kanseri baş gösteren insanların, karaciğer nakline ihtiyacı olabilir ancak virüs, genellikle nakil sonrasında tekrar baş göstermektedir. <ref name=NEJM2011/> Hepatit C için herhangi bir aşı bulunmamaktadır.
{{TOC limit|3}}

==İşaret ve belirtiler==

Hepatit C, vakaların yalnızca %15’inde şiddetli belirtilere sebep olmaktadır. <ref>{{cite journal|last=Maheshwari|first=A|coauthors=Ray, S, Thuluvath, PJ|title=Acute hepatitis C.|journal=Lancet|date=2008-07-26|volume=372|issue=9635|pages=321–32|pmid=18657711|doi=10.1016/S0140-6736(08)61116-2}}</ref> Belirtiler; iştah azalması, yorgunluk, mide bulantısı, kas ya da eklem ağrıları ve kilo kaybı da dahil olmak üzere genellikle hafif ve belirsizdir. <ref name=AFP2010/> Sadece birkaç şiddetli enfeksiyon vakası sarılıkla ilişkilendirilmiştir.<ref name=Book2011p4>{{cite book|title=Chronic Hepatitis C Virus Advances in Treatment, Promise for the Future.|year=2011|publisher=Springer Verlag|isbn=9781461411918|page=4|url=http://books.google.ca/books?id=6G7mff5DnBQC&pg=PA4}}</ref> Enfeksiyon,
genç kadınlarda diğerlerine oranla daha fazla olmak üzere insanların %10-50’sinde tedavi olmaksızın geçmektedir. <ref name=Book2011p4/>

===Kronik enfeksiyon===
Virüse maruz kalan insanların yüzde sekseninde kronik enfeksiyon görülür. <ref name=Lancet2011/> Çoğunluğun, enfeksiyonun ilk on yılında ya asgari oranda belirti göstermesi ya da hiç göstermemesine rağmen <ref name=Book2011/> kronik hepatit C yorgunlukla ilişkilendirilebilir.<ref name=ID2010/> Hepatit C, uzun yıllar boyunca enfekte olmuş insanlarda, siroz ve karaciğer kanserinin başlıca sebebidir. <ref name=NEJM2011>{{cite journal|last=Rosen|first=HR|title=Clinical practice. Chronic hepatitis C infection.|journal=The New England journal of medicine|date=2011-06-23|volume=364|issue=25|pages=2429–38|pmid=21696309|url=http://www.casemedicine.com/ambulatory/Continuity%20Clinic/Clinic%20Articles/1)%20July/2)Week%20of%20July%2025th/chronic%20hep%20c.NEJM.pdf}}</ref> Enfekte olan insanların %10–30’unda 30 sene içinde siroz baş gösterir.<ref name=NEJM2011/><ref name=AFP2010/> Siroz, aynı zamanda Hepatit B ya da HIV ile enfekte olanlarda, alkol bağımlılarında ve erkeklerde daha yaygın olarak görülür. <ref name=AFP2010/> Siroz görülen hastaların karaciğer kanserine yakalanma riskleri yirmi kat daha fazladır ki bu yıllık %1-3 bir orandır. <ref name=NEJM2011/><ref name=AFP2010/> Alkol bağımlıları için risk, 100 kat daha fazladır. <ref>{{cite journal|last=Mueller|first=S|coauthors=Millonig, G, Seitz, HK|title=Alcoholic liver disease and hepatitis C: a frequently underestimated combination.|journal=World journal of gastroenterology : WJG|date=2009-07-28|volume=15|issue=28|pages=3462–71|pmid=19630099}}</ref> Hepatit C, siroz vakalarının %27’sinin ve karaciğer kanseri vakalarının %25’inin sebebini teşkil etmektedir. <ref name=World2007>{{cite journal|last=Alter|first=MJ|title=Epidemiology of hepatitis C virus infection.|journal=World journal of gastroenterology : WJG|date=2007-05-07|volume=13|issue=17|pages=2436–41|pmid=17552026}}</ref>

Karaciğer sirozu, karaciğere bağlı damarlarda yüksek kan basıncına, karında su birikmesine, özellikle mide ve yemek borusunda kolay yaralanmalara ve kanamalara, damar genişlemelerine, sarılığa (derinin sararması) ve beyin hasarına sebep olabilir. <ref name=Tah2009>{{cite journal|last=Ozaras|first=R|coauthors=Tahan, V|title=Acute hepatitis C: prevention and treatment.|journal=Expert review of anti-infective therapy|date=2009 Apr|volume=7|issue=3|pages=351–61|pmid=19344247}}</ref>

=== Karaciğer dışındaki etkileri ===
Hepatit C, aynı zamanda, nadiren Sjögren sendromu (bir çeşit otoimmün bozukluğu)normalden daha düşük sayıda trombosit sayısı, kronik deri hastalığı, diyabet ve Hodgkin-dışı lenfomalarla ilişkilendirilir.<ref name=Extrahepatic>{{cite journal |author=Zignego AL, Ferri C, Pileri SA, Caini P, Bianchi FB |title=Extrahepatic manifestations of Hepatitis C Virus infection: a general overview and guidelines for a clinical approach |journal=Digestive and Liver Disease |volume=39 |issue=1 |pages=2–17 |year=2007 |month=January |pmid=16884964 |doi=10.1016/j.dld.2006.06.008}}</ref><ref>{{cite journal|last=Louie|first=KS|coauthors=Micallef, JM, Pimenta, JM, Forssen, UM|title=Prevalence of thrombocytopenia among patients with chronic hepatitis C: a systematic review.|journal=Journal of viral hepatitis|date=2011 Jan|volume=18|issue=1|pages=1–7|pmid=20796208}}</ref>

==Sebep==
Hepatit C virüsü; küçük, sarılı, monokataner, pozitif duyulu bir RNA virüsüdür.<ref name=NEJM2011/> ''Flaviviridae'' ailesinin ''hepacivirus'' cinsinin bir üyesidir. <ref name=ID2010>{{cite book|last=Dolin|first=[edited by] Gerald L. Mandell, John E. Bennett, Raphael|title=Mandell, Douglas, and Bennett's principles and practice of infectious diseases|year=2010|publisher=Churchill Livingstone/Elsevier|location=Philadelphia, PA|isbn=978-0443068393|pages=Chapter 154|edition=7th ed.}}</ref> HCV, yedi büyük soyyapıya sahiptir. <ref name=Nakano2011>{{cite journal |author=Nakano T, Lau GM, Lau GM, Sugiyama M, Mizokami M|title=An updated analysis of hepatitis C virus genotypes and subtypes based on the complete coding region |journal=Liver Int. |year=2011|month=December |pmid=22142261 |doi=10.1111/j.1478-3231.2011.02684.x }}</ref> Amerika Birleşik Devletleri’nde, soyyapı 1, vakaların %70’ine sebep olurken soyyapı 2, %20’sine ve diğer soyyapıların her biri, vakaların %1’ine sebep olur. <ref name=AFP2010/> Soyyapı 1, aynı zamanda, Güney Amerika ve Avrupa’da en yaygın olarak görülen soyyapıdır.<ref name=NEJM2011/>

===Bulaşma===

Gelişmiş ülkelerde başlıca bulaşma yöntemi, damar içi ilaç kullanımıdır (DİK). Gelişen ülkelerde, basilica yöntemler, kan nakilleri ve güvenli olmayan tıbbi prosedürlerdir.<ref name=Mah2010>{{cite journal|last=Maheshwari|first=A|coauthors=Thuluvath, PJ|title=Management of acute hepatitis C.|journal=Clinics in liver disease|date=2010 Feb|volume=14|issue=1|pages=169–76; x|pmid=20123448}}</ref> Vakaların %20’sinde bulaşma sebebi bilinmemektedir; <ref name=Pon2011>{{cite journal|last=Pondé|first=RA|coauthors=Mikhaĭlova, A|title=Hidden hazards of HCV transmission.|journal=Medical microbiology and immunology|date=2011 Feb|volume=200|issue=1|pages=7–11|pmid=20461405}}</ref> ancak bu vakaların çoğunun muhtemel sebebi DİK’tir. <ref name=Book2011p4/>

====Damar içi ilaç kullanımı====
DİK, dünyanın birçok bölgesinde, hepatit C için büyük bir risk faktörüdür. <ref name=China2008>{{cite journal|last=Xia|first=X|coauthors=Luo, J, Bai, J, Yu, R|title=Epidemiology of HCV infection among injection drug users in China: systematic review and meta-analysis.|journal=Public health|date=2008 Oct|volume=122|issue=10|pages=990–1003|pmid=18486955|doi=10.1016/j.puhe.2008.01.014}}</ref> 77 ülke için yapılan bir inceleme, Birleşik Devletler ve Çin de dahil olmak üzere 25 ülkenin, damar içi ilaç kullanan popülasyonunun %60 ve %80 arasında hepatit C oranlarına sahip olduğunu göstermektedir. <ref name=Lancet2011>{{cite journal|last=Nelson|first=PK|coauthors=Mathers, BM, Cowie, B, Hagan, H, Des Jarlais, D, Horyniak, D, Degenhardt, L|title=Global epidemiology of hepatitis B and hepatitis C in people who inject drugs: results of systematic reviews.|journal=Lancet|date=2011-08-13|volume=378|issue=9791|pages=571–83|pmid=21802134|doi=10.1016/S0140-6736(11)61097-0}}</ref> and China. <ref name=China2008/> On iki ülke, %80’den daha yüksek oranlara sahiptir. <ref name=Lancet2011/> On milyon gibi yüksek sayıda damar içi ilaç kullanıcısı hepatit C ile enfekte olmuştur; Çin (1,6 milyon), Amerika Birleşik Devletleri(1,5 milyon) ve Rusya (1,3 milyon) en yüksek toplamlara sahiptir.<ref name=Lancet2011/> Amerika Birleşik Devletleri’ndeki hapishane nüfusu arasındaki hepatit C oranı, genel nüfusa oranla on ila yirmi kat daha fazladır ve bu araştırmalar, bunun sebeplerini, DİK ve steril olmayan ekipmanla dövme yapma gibi yüksek riskli davranışlara bağlamaktadır. <ref name=Jail2010>{{cite journal|last=Imperial|first=JC|title=Chronic hepatitis C in the state prison system: insights into the problems and possible solutions.|journal=Expert review of gastroenterology & hepatology|date=2010 Jun|volume=4|issue=3|pages=355–64|pmid=20528122}}</ref><ref>{{cite journal|last=Vescio|first=MF|coauthors=Longo, B, Babudieri, S, Starnini, G, Carbonara, S, Rezza, G, Monarca, R|title=Correlates of hepatitis C virus seropositivity in prison inmates: a meta-analysis.|journal=Journal of epidemiology and community health|date=2008 Apr|volume=62|issue=4|pages=305–13|pmid=18339822}}</ref>

====Sağlık bakım hizmetleri yoluyla enfeksiyona maruz kalma====
HCV taraması yapılmadan gerçekleştirilen kan nakilleri, kan ürünleri ve organ nakilleri, önemli oranda enfeksiyon riski oluşturmaktadır. <ref name=AFP2010/> Birleşik Devletler, 1992 yılında geniş kapsamlı tarama başlatmıştır. Enfeksiyon oranı, bu tarihten itibaren, her bir ünite kan için 200 ünite kanda, birden <ref name=Book2011p4/><ref name=Pon2011/>, her 10.000 ila 10.000.000 ünite kanda bire düşmüştü.<ref name=Rosen2011>{{cite book |title=Rosen's emergency medicine: concepts and clinical practice 7th edition |last=Marx |first=John |authorlink= |coauthors=|year=2010 |publisher=Mosby/Elsevier |location=Philadelphia, PA |isbn=9780323054720 |page=1154 |url= }}</ref> Bu risk, potansiyel kan bağışçısının Hepatit C’ye yakalanması ile kan testlerinin pozitif çıkması arasında 11-70 gün arasında bir süre bulunduğundan düşük olmaya devam etmektedir. <ref name=Pon2011/> Bazı ülkeler, masrafından dolayı halen hepatit C için tarama uygulamamaktadır.<ref name=World2007/>

HCV’li bir kimseden bir iğne yaralanması olan bir kişinin, %1.8 hastalığa yakalanma riski bulunmaktadır. <ref name=AFP2010/> Eğer kullanılan iğne boşsa ve yara deliği derinse risk, daha yüksektir. <ref name=World2007/> Kanın, mukusa maruz kalma riski vardır ancak risk düşüktür ve eğer kanın maruz kalması yara olmayan bir ciltte meydana gelirse herhangi bir risk söz konusu değildir. <ref name=World2007/>

İğne ve şırıngaların yeniden kullanımı, ilaç şişelerinin, infüzyon torbalarının birden fazla sefer kullanımı ve steril olmayan cerrahi ekipmanların kullanımı da dahil olmak üzere hastane ekipmanları da hepatit C’nin bulaşmasına sebep olabilir. <ref name=World2007/> Tıbbi ve dental tesislerdeki kötü standartlar, dünyadaki en yüksek enfeksiyon oranına sahip ülke olan Mısır’da HCV’nin yayılmasının başlıca sebebidir. <ref>{{cite web|url=http://www1.albawaba.com/en/news/highest-rates-hepatitis-c-virus-transmission-found-egypt |title=Highest Rates of Hepatitis C Virus Transmission Found in Egypt |publisher=Al Bawaba |date=2010-08-09 |accessdate=2010-08-27}}</ref>

====Cinsel ilişki====
Hepatit C’nin cinsel ilişki yoluyla bulaşıp bulaşmadığı bilinmemektedir. <ref name=Sex2010>{{cite journal|author=Tohme RA, Holmberg SD |title=Is sexual contact a major mode of hepatitis C virus transmission? |journal=Hepatology |volume= 52|issue= 4|pages= 1497–505|year=2010|month=June|pmid=20635398 |doi=10.1002/hep.23808}}</ref> Bir yandan yüksek riskli cinsel aktivite ile hepatit C arasında ilişki bulunurken hastalığın bulaşmasının, bahsedilmeyen uyuşturucu kullanımı mı yoksa seksle mi bağlantılı olduğu açık değildir. <ref name=AFP2010/> Kanıtlar, başkalarıyla cinsel ilişkiye girmeyen heteroseksüel çiftlerin risk taşımadığını desteklemektedir. <ref name=Sex2010/> Anal penetrasyon gibi anal kanalın iç astarında yüksek derecede travma içeren cinsel aktiviteler ya da HIV ya da genital ulserasyon gibi cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyon bulunması da risk oluşturur.<ref name=Sex2010/> Amerika Birleşik Devletleri devleti, birden fazla partnere sahip insanlarda bulaşmayı önlemek için prezervatif kullanılmasını önermektedir. <ref>{{cite web|title=Hepatitis C Group Education Class|url=http://www.hepatitis.va.gov/products/HCV-education-class-script.asp|work=United States Department of Veteran Affairs}}</ref>

====Delerek vücuda takılan metaller ====
Dövme yaptırma, iki ila üç kat daha yüksek hepatit C riski ile ilişkilendirilmektedir.<ref name=Tato2010>{{cite journal|last=Jafari|first=S|coauthors=Copes, R, Baharlou, S, Etminan, M, Buxton, J|title=Tattooing and the risk of transmission of hepatitis C: a systematic review and meta-analysis.|journal=International journal of infectious diseases : IJID : official publication of the International Society for Infectious Diseases|date=2010 Nov|volume=14|issue=11|pages=e928-40|pmid=20678951|url=http://natap.org/2010/HCV/tatoohcv.pdf}}</ref> Bunun sebebi, steril olmayan ekipmanlar ya da kullanılan boyalarda bulaşma olabilir. <ref name=Tato2010/> 1980 öncesinde ya da profesyonel olmayan şekilde yapılan dövmeler ya da delerek vücuda takılan metaller, bu yerlerdeki steril koşullar kötü olabileceğinden özellikle tehlikelidir. Riskin, aynı zamanda, daha büyük dövmeler için daha büyük olduğu görülmektedir. <ref name=Tato2010/> Hapishanelerdeki tutukluların hemen hemen yarısı, steril olmayan dövme ekipmanlarını paylaşmaktadır. <ref name=Tato2010/> Ruhsatlı bir tesisteki dövmelerin doğrudan HCV enfeksiyonu ile ilişkilendirilmesi nadirdir <ref>{{cite web|title=Hepatitis C|url=http://www.cdc.gov/hepatitis/HCV/PDFs/HepCGeneralFactSheet.pdf|work=Center for Disease Control and Prevention|accessdate=2 January 2012}}</ref>

====Kanla temas====
Tıraş bıçakları, diş fırçaları ile manikür ve pedikür ekipmanları gibi kan ile temas edebilir. Bunların paylaşılması, HCV’ye maruz kalma riski doğurur.<ref name="pmid16907842">{{cite journal |author=Lock G, Dirscherl M, Obermeier F, ''et al.'' |title=Hepatitis C —contamination of toothbrushes: myth or reality? |journal=J. Viral Hepat. |volume=13 |issue=9 |pages=571–3 |year=2006 |month=September |pmid=16907842|doi=10.1111/j.1365-2893.2006.00735.x |url=}}</ref><ref name=CDC12/> İnsanlar; kesikler, yaralar ve diğer kanamalar konusunda dikkatli davranmalıdır. <ref name=CDC12/> HCV; sarılma, öpme ya da yeme ve pişirme malzemelerinin paylaşılması gibi gelişigüzel temas yoluyla bulaşmaz. <ref name=CDC12>{{cite web |url= http://www.cdc.gov/hepatitis/HCV/HCVfaq.htm#section2|title=Hepatitis C |work=FAQ – CDC Viral Hepatitis |accessdate=2 Jan 2012}}</ref>

====Anneden çocuğa bulaşma====
Hepatit C’nin enfekte olmuş bir anneden çocuğuna bulaşması, hamileliklerin %10’undan daha azında görülür. <ref name=Preg10>{{cite journal|last=Lam|first=NC|coauthors=Gotsch, PB, Langan, RC|title=Caring for pregnant women and newborns with hepatitis B or C.|journal=American family physician|date=2010-11-15|volume=82|issue=10|pages=1225–9|pmid=21121533}}</ref> Bu riski değiştirmek amacıyla mevcut herhangi bir önlem bulunmamaktadır. <ref name=Preg10/> Hastalık, hamilelik boyunca ya da doğum esnasında bulaşabilir. <ref name=Pon2011/> Uzun süren bir doğum, daha yüksek bir bulaşma riski ile ilişkilendirilmektedir. <ref name=World2007/> Emzirmenin HCV’yi yaydığına dair herhangi bir kanıt bulunmamaktadır ancak enfekte olmuş bir anne, eğer göğüslerinde çatlama veya kanama varsa ya da virüs yükü yüksekse ref>{{cite journal |author=Mast EE |title=Mother-to-infant hepatitis C virus transmission and breastfeeding |journal=Advances in Experimental Medicine and Biology|volume=554 |pages=211–6|year=2004|pmid=15384578}}</ref> bebeğini emzirmemelidir.< <ref name=Pon2011/>

==Tanı==
[[Image:Hepatitis C serology.png|thumb|250px|Hepatit c enfeksiyonun serolojik profili]]
Hepatit C tanı testlerine: HCV antikor, ELISA, Western blot, ve niceliksel HCV RNA dahildir.<ref name=AFP2010/> Polymerase chain reaction (PCR), HCV RNA’yı, enfeksiyondan bir ila iki hafta sonar tespit edebilirken antikorların oluşması ve kendilerini göstermesi çok daha uzun sürebilir. <ref name=Tah2009/>

Kronik hepatit C, mevcut RNA’sına göre altı aydan daha fazla süren hepatit C virüsü ile birlikte görülen bir enfeksiyondur. <ref name=Book2011>{{cite book|title=Chronic Hepatitis C Virus Advances in Treatment, Promise for the Future.|year=2011|publisher=Springer Verlag|isbn=9781461411918|pages=103–104|url=http://books.google.ca/books?id=6G7mff5DnBQC&pg=PA104}}</ref> Kronik enfeksiyonlar, genel olarak on yıllar boyunca herhangi bir belirti göstermediğinden <ref name=Book2011/> hekimler, onu çoğunlukla karaciğer fonksiyonu testleri aracılığıyla ya da yüksek riskli insanlara yaptıkları rutin kontroller esnasında keşfetmektedir. Yapılan test, akut ve kronik enfeksiyonları birbirinden ayıramaz. <ref name=World2007/>


===Kan tahlili===
Hepatit C testi, bir enzim immünoassayı kullanılarak HCV’ye karşı antikorların varlığını belirlemek için yapılan kan tahlilleriyle başlar.<ref name=AFP2010/> Eğer bu testin sonucu pozitif ise, immünoassayı doğrulamak ve ciddiyetini belirlemek için ikinci bir tahlil yapılır.<ref name=AFP2010/> Rekombinant immünoblot analizi, immünoassayı doğrular ve HCV RNA polimeraz zincir reaksiyonu, ciddiyetini belirler.<ref name=AFP2010/> Eğer RNA mevcut değil ve immünoblot pozitif ise kişi daha önce bir enfeksiyon geçirmiş ancak ya tedavi ile ya da kendiliğinden enfeksiyon temizlenmiştir; immünoblot negatif ise, yapılan immünoassay yanlıştır.<ref name=AFP2010/> İmmünoassayın pozitif çıkması için, enfeksiyonun bulaşmasının ardından altı ila sekiz hafta geçmesi gerekir.<ref name=ID2010/>

Karaciğer enzimleri, enfeksiyonun başlangıç aşamalarında değişkenlik gösterir;<ref name=Book2011/> ortalama olarak enfeksiyonun başlamasından itibaren yedi hafta sonra artmaya başlarlar.<ref name=ID2010/> Karaciğer enzimlerinin, hastalığın ciddiyetiyle olan ilişkisi zayıftır.<ref name=ID2010/>

===Biyopsi===
Karaciğer biyopsisi, karaciğer hasarının seviyesini belirleyebilir ancak yöntemden kaynaklanan riskler bulunur.<ref name=NEJM2011/> Biyopsinin belirleyebileceği tipik değişiklikler, karaciğer dokusundaki akyuvarlar, portal triad’daki lenfoid foliküller ve safra kanallarındaki değişikliklerdir.<ref name=NEJM2011/> Hasarın seviyesini belirlemede denenebilecek ve biyopsiye olan ihtiyacı azaltabilecek bir çok kan testi vardır.<ref name=NEJM2011/>

===Görüntüleme===
Birleşik Devletler ve Kanada’daki hastaların 5–50% kadarı durumlarından haberdardır.<ref name=Tato2010/> Tahlil yaptırma, dövmeleri olanlar da dahil olmak üzere yüksek risk grubundaki kişilere tavsiye edilir.<ref name=Tato2010/> Kronik Hepatitin genellikle tek belirtisi olduğundan karaciğer enzim yüksekliği olan kişilere görüntüle yöntemi de tavsiye edilir. <ref>{{cite journal|last=Senadhi|first=V|title=A paradigm shift in the outpatient approach to liver function tests.|journal=Southern medical journal|date=2011 Jul|volume=104|issue=7|pages=521–5|pmid=21886053}}</ref> Birleşik Devletler’de rutin görüntüleme önerilmez.<ref name=AFP2010>{{cite journal|last=Wilkins|first=T|coauthors=Malcolm, JK, Raina, D, Schade, RR|title=Hepatitis C: diagnosis and treatment.|journal=American family physician|date=2010-06-01|volume=81|issue=11|pages=1351–7|pmid=20521755|url=http://www.aafp.org/afp/2010/0601/p1351.html }}</ref>

==Önleme==
2011 itibarı ile Hepatit C için bir aşı bulunmamaktadır. Aşılar geliştirilme aşamasında olup bazıları umut verici sonuçlar göstermiştir.<ref>{{cite journal|last=Halliday|first=J|coauthors=Klenerman, P, Barnes, E|title=Vaccination for hepatitis C virus: closing in on an evasive target.|journal=Expert review of vaccines|date=2011 May|volume=10|issue=5|pages=659–72|pmid=21604986|doi=10.1586/erv.11.55}}</ref> İğne değişim programları ve madde istismarı tedavisi gibi önleyici stratejiler kombinasyonu, damar ile uyuşturucu alan kullanıcılar arasında Hepatit C riskini 75% oranında azaltıyor.<ref>{{cite journal|last=Hagan|first=H|coauthors=Pouget, ER, Des Jarlais, DC|title=A systematic review and meta-analysis of interventions to prevent hepatitis C virus infection in people who inject drugs.|journal=The Journal of infectious di seases|date=2011-07-01|volume=204|issue=1|pages=74–83|pmid=21628661}}</ref> Ulusal düzeyde kan bağışı yapanları görütülemede olduğu gibi sağlık tesislerindeki uluslararası önlemlere bağlı olmak da önemlidir.<ref name=ID2010/> Steril enjektör kaynağının yetersiz olduğu ülkelerde, sağlık uzmanları ilaç tedavisini enjeksiyon yerine ağız yoluyla yapmalıdırlar.<ref name=World2007/>

==Tedavi==
HCV, hastaların 50–80%’inde kronik enfeksiyonu tetikler. Bu vakaların yaklaşık 40-80%’i tedavi ile giderilir.<ref>{{cite journal|last=Torresi|first=J|coauthors=Johnson, D, Wedemeyer, H|title=Progress in the development of preventive and therapeutic vaccines for hepatitis C virus.|journal=Journal of hepatology|date=2011 Jun|volume=54|issue=6|pages=1273–85|pmid=21236312|doi=10.1016/j.jhep.2010.09.040}}</ref><ref>{{cite journal|last=Ilyas|first=JA|coauthors=Vierling, JM|title=An overview of emerging therapies for the treatment of chronic hepatitis C.|journal=Clinics in liver disease|date=2011 Aug|volume=15|issue=3|pages=515–36|pmid=21867934}}</ref> Nadir durumlarda enfeksiyon, tedaviye gerek kalmadan temizlenir.<ref name=Book2011p4/> Kronik Hepatit C hastaları, alkolden ve karaciğere toksik etkisi olan ilaçlardan sakınmalı<ref name=AFP2010/> ve Hepatit A ve Hepatit B için aşılanmalıdır.<ref name=AFP2010/> Siroz hastası olan kişiler karaciğer kanseri için ultrason yaptırmalıdır.<ref name=AFP2010/>

===İlaç Tedavisi===
HCV enfeksiyonu karaciğer anomalileri olduğu kanıtlanmış kişilerin tedavi araması gerekir. <ref name=AFP2010/> HCV tipine bağlı olarak mevcut tedavi yöntemi, pegile interferon ile antiviral ilaç olan ribavirinin 24 ila 48 hafta boyunca kullanılmasının bir kombinasyonudur.<ref name=AFP2010/> Tedavi gören kişilerin 50–60%’ında sonuçlarında düzelme görülür.<ref name=AFP2010/> Boceprevir veya Telaprevir’in peginterferon alfa ile combine edilmesi Hepatit C genotip 1’e karşı olan antiviral tepkimeyi arttırır.<ref name="pmid21828346">{{cite journal | author = Foote BS, Spooner LM, Belliveau PP | title = Boceprevir: a protease inhibitor for the treatment of chronic hepatitis C | journal = Ann Pharmacother | volume = 45| issue = 9 | pages = 1085–93 | year = 2011 | month = September | pmid = 21828346 | doi = 10.1345/aph.1P744 }}</ref><ref name="pmid21558488">{{cite journal | author = Smith LS, Nelson M, Naik S, Woten J | title = Telaprevir: an NS3/4A protease inhibitor for the treatment of chronic hepatitis C |journal = Ann Pharmacother | volume = 45 | issue = 5 | pages = 639–48 | year = 2011 | month = May | pmid = 21558488 | doi = 10.1345/aph.1P430}}</ref><ref name="pmid21898493">{{cite journal | author = Ghany MG, Nelson DR, Strader DB, Thomas DL, Seeff LB | title = An update on treatment of genotype 1 chronic hepatitis C virus infection: 2011 practice guideline by the American Association for the Study of Liver Diseases | journal = Hepatology | volume = 54 | issue = 4 | pages = 1433–44 | year = 2011 | month = October | pmid = 21898493 | pmc = 3229841 | doi = 10.1002/hep.24641}}</ref> Tedavinin yan etkileri yaygındır; tedavi gören kişilerin yarısında grip benzeri semptomlar görülmüş, üçte biri ise duygusal sorunlar yaşamıştır.<ref name=AFP2010/> İlk altı ay içinde yapılan tedavi, Hepatit C’nin kronik hale gelmesinden sonra yapılana göre daha etkilidir.<ref name=Tah2009/> Eğer bir kişide tekrar enfeksiyon gelişir ve sekiz ila 12 hafta içinde temizlenmezse, 24 haftalık pegile interferon tedavisi önerilir.<ref name=Tah2009/> Talasemi(bir kan hastalığı) hastalığı olan kişilerde ribavirinin faydalı olduğu ama kan nakline olan ihtiyacı arttırdığı görünür.<ref>{{cite journal |author=Alavian SM, Tabatabaei SV |title=Treatment of chronic hepatitis C in polytransfused thalassaemic patients: a meta-analysis |journal=J. Viral Hepat.|volume=17 |issue=4 |pages=236–44 |year=2010 |month=April |pmid=19638104|doi=10.1111/j.1365-2893.2009.01170.x }}</ref>
<!--===Alternatif Tıp=== -->
Savunanlar Hepatit C’ye karşı meryemana dikeni, ginseng ve kolloidal gümüş gibi bazı alternatif terapilerin de yardımcı olduğunu belirtiyor.<ref name=NCCAM>[http://nccam.nih.gov/health/providers/digest/hepatitisC-science.htm?nav=cd Hepatitis C and CAM: What the Science Says]. ''[[NCCAM]]'' March 2011. (Retrieved 07 March 2011)</ref> Ancak, hiç bir alternatif terapi Hepatit C’nin sonuçlarında iyileşme göstermemiştir ve virüse karşı alternative terapilerin herhangi bir etkisi olduğuna dair kanıt bulunmamaktadır.<ref name=NCCAM/><ref>{{cite journal|last=Liu|first=J|coauthors=Manheimer, E, Tsutani, K, Gluud, C|title=Medicinal herbs for hepatitis C virus infection: a Cochrane hepatobiliary systematic review of randomized trials.|journal=The American journal of gastroenterology|date=2003 Mar|volume=98|issue=3|pages=538–44|pmid=12650784}}</ref><ref>{{cite journal|last=Rambaldi|first=A|coauthors=Jacobs, BP, Gluud, C|title=Milk thistle for alcoholic and/or hepatitis B or C virus liver diseases.|journal=Cochrane database of systematic reviews (Online)|date=2007-10-17|issue=4|pages=CD003620|pmid=17943794}}</ref>

==Teşhis==
Tedaviye verilen tepki, genotipe göre değişir. HCV genotip 1 ve 48 haftalık tedavi sürecinde olan hastalardaki sürekli tepki 40-50% cıvarındadır.<ref name=NEJM2011/> 24 haftalık tedavi sürecinde olan ve HCV genotip 2 ve 3 olan hastaların 70-80%’inde sürekli tepki oluşur.<ref name=NEJM2011/> Sürekli tepki, genotip 4 ve 48 haftalık tedavi sürecinde olan hastaların 65%’i cıvarındadır. Gentoip 6 hastalığında iyileşmenin kanıtları şimdilik seyrektir ve varolduğunun kanıtı da genotip 1 hastalığıyla aynı dozda 48 haftalık tedavide görülür.<ref>{{cite journal |author=Fung J, Lai CL, Hung I, ''et al.'' |title=Chronic hepatitis C virus genotype 6 infection: response to pegylated interferon and ribavirin |journal=The Journal of Infectious Diseases |volume=198 |issue=6|pages=808–12 |year=2008 |month=September |pmid=18657036 |doi=10.1086/591252}}</ref>

==Epidemiyoloji==
[[Image:HCV prevalence 1999.png|thumb|Prevalence of hepatitis C worldwide in 1999]]
[[Image:Hepatitis C world map - DALY - WHO2004.svg|thumb|[[Disability-adjusted life year]] for hepatitis C in 2004 per 100,000 inhabitants
{{Multicol}}
{{legend|#b3b3b3|no data}}
{{legend|#ffff65|<10}}
{{legend|#fff200|10-15}}
{{legend|#ffdc00|15-20}}
{{legend|#ffc600|20-25}}
{{legend|#ffb000|25-30}}
{{legend|#ff9a00|30-35}}
{{Multicol-break}}
{{legend|#ff8400|35-40}}
{{legend|#ff6e00|40-45}}
{{legend|#ff5800|45-50}}
{{legend|#ff4200|50-75}}
{{legend|#ff2c00|75–100}}
{{legend|#cb0000|>100}}
{{Multicol-end}}]]

130 ila 170 milyon insan yani dünya nüfusunun yaklaşık 3%’ü kronik Hepatit C ile yaşamaktadır.<ref name=WHO2011/> Her yıl 3-4 milyon insan hastalığa yakalanıyor ve yılda 350,000 insan Hepatit C ile alakalı hastalıklar yüzünden hayatını kaybediyor.<ref name=WHO2011/> IDU ve intravenöz tedavi veya steril olmayan medical ekipmanların kombinasyonuna bağlı olarak 20. Yüzyılda oranlarda büyük ölçüde artış olmuştur.<ref name="World2007"/>

Birleşik Devletler’de halkın 2%’sinde Hepatit C vardır,<ref name=AFP2010/> ve yılda 35,000 ila 185,000 arasında yeni vaka oluşur. Kan naklinden önce yapılan görüntüleme sayesinde 1990’lardan itibaren Batı’da oranlarda azalma olmuştur.<ref name=Tah2009/> Birleşik Devletler’de HCV’ye bağlı ölümler yıllık 8,000 ila 10,000 arasındadır. Beklentiler, HCV testinden önce kan nakli yapılan insanların hastalanıp ölmeleriyle beraber bu oranların artacağı yönündedir.<ref>{{cite book|last=Colacino|first=ed. by J. M.|title=Hepatitis prevention and treatment|year=2004|publisher=Birkhäuser|location=Basel|isbn=9783764359560|pages=32|url=http://books.google.ca/books?id=KwSWN_QtVLUC&pg=PA32|coauthors=Heinz, B. A.}}</ref>

Asya ve Afrika’daki bazı ülkelerde enfeksiyon oranları daha yüksektir.<ref>{{cite book|last=al.]|first=edited by Gary W. Brunette ... [et|title=CDC health information for international travel : the Yellow Book 2012|publisher=Oxford University|location=New York|isbn=9780199769018|pages=231|url=http://books.google.ca/books?id=597F4ZVu7eQC&pg=PT231}}</ref> Enfeksiyon oranlarının çok yüksek olduğu ülkeler, Mısır (22%), Pakistan (4.8%) and Çin’dir (3.2%).<ref name=WHO2011>{{cite web | title=WHO Hepatitis C factsheet|url=http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs164/en/index.html | year=2011 |accessdate=2011-07-13}}</ref> Mısır’daki bu yüksek oran, doğru olarak sterilize edilmeyen cam şırıngalar kullanılarak, artık devam etmeyen şistozomiyaza karşı kitlesel tedavi kampanyasına bağlıdır.<ref name=World2007/>

==Tarih==
1970’lerin ortasında Ulusal Sağlık Enstitüsü’nün, Kan Nakli Departmanındaki Bulaşıcı Hastalıklar Bölümünün şefi Harvey J. Alter ve araştırma ekibi, çoğu kan nakli sonrası hepatit vakalarının hepatit A veya B virüslerine bağlı olmadığını göstermiştir. Bu keşfe karşılık gelecek 10 yıl boyunca virüsü tanımlamak için gösterilen uluslararası çabalar başarısız olmuştur. 1987 yılında Chiron firmasından Michael Houghton, Qui-Lim Choo ve George Kuo, Hastalık kontrolü ve Önleme Merkezleri’nden Dr. D.W. Bradley ile birlikte çalışarak, bilinmeyen organizmayı belirlemek ve tanısal test geliştirmek için yeni bir moleküler klonlama yaklaşımı kullandılar.<ref name = Boyer>{{cite book | isbn = 9780792387602 | last = Boyer | first = JL | title = Liver cirrhosis and its development: proceedings of the Falk Symposium 115 | pages = [http://books.google.ca/books?id=n5P696E7T0wC&pg=PA344#v=onepage&q&f=false 344] | publisher =[[Springer Science+Business Media|Springer]] | year = 2001 }}</ref> 1988’de, Alter A ve B olmayan hepatit tipleri konulu bir panelde, varlığını doğrulayarak virüsü onayladı. 1989 Nisan ayında, ''Science'' dergisinde HCV’nin keşfi iki makale halinde yayımlandı .<ref name="choo">{{cite journal|author=Choo QL, Kuo G, Weiner AJ, Overby LR, Bradley DW, Houghton M |title=Isolation of a cDNA clone derived from a blood-borne non-A, non-B viral hepatitis genome |journal=Science |volume=244 |issue=4902 |pages=359–62 |year=1989 |month=April |pmid=2523562 |doi=10.1126/science.2523562}}</ref><ref name="kuo">{{cite journal |author=Kuo G, Choo QL, Alter HJ, ''et al.'' |title=An assay for circulating antibodies to a major etiologic virus of human non-A, non-B hepatitis |journal=Science |volume=244 |issue=4902 |pages=362–4 |year=1989 |month=April |pmid=2496467 |doi=10.1126/science.2496467}}</ref> Keşif, teşhis ve ilerlemiş antiviral tedavi konusunda önemli ilerlemelere yol açtı.<ref name = Boyer/> 2000’de, Dr. Alter and Dr. Houghton, “ Hepatit C hastalığına sebep olan virüsün keşfi konusunda öncü çalışmalarından ve Birleşik Devletler’de 1970’lerde 30% oranından, 2000 yılında sıfıra indiren kan nakli yoluyla bulaşan hepatit riskini azaltan görüntüleme metodlarını geliştirdikleri” için Klinik Tıp Araştırması dalında Lasker Ödülü ile onurlandırıldılar. <ref>[http://web.archive.org/web/20080225184627/http://www.laskerfoundation.org/awards/library/2000clinical.shtml2000 Winners Albert Lasker Award for Clinical Medical Research], The Lasker Foundation. Retrieved 20 February 2008.</ref>

Chiron, virus ve teşhisi ile ilgili çeşitli patentler aldı.<ref name="houghton">Houghton, M., Q.-L. Choo, and G. Kuo. ''NANBV Diagnostics and Vaccines.'' European Patent No. EP-0-3 18-216-A1. European Patent Office (filed 18 November 1988, published 31 May 1989).</ref> Chiron, CDC’ye 1.9 milyon dolar ve Bradley’e 337,500 dolar ödedikten sonra 1990 yılında CDC’nin rakip patent başvurusu iptal edildi. 1994 yılında Bradley, patenti geçersiz kılmak, kendisini de buluşçulardan biri olarak kaydettirmek, zararlarını temin etmek ve imtiyaz ücreti almak için Chiron’a dava açtı. Temyiz mahkemesini kaybettikten sonra davayı geri çekti.<ref>{{cite web|last=Wilken|first=Judge|title=United States Court of Appeals for the Federal Circuit|url=http://www.ll.georgetown.edu/federal/judicial/fed/opinions/96opinions/96-1536.html|work=United States Court of Appeals for the Federal Circuit|accessdate=11 January 2012}}</ref>

==Toplum ve Kültür==
Dünya Hepatit Birliği, her yıl 28 Temmuz’da Dünya Hepatit Günü’nü koordine eder.<ref>{{cite journal|last=Eurosurveillance editorial|first=team|title=World Hepatitis Day 2011.|journal=Euro surveillance : bulletin europeen sur les maladies transmissibles = European communicable disease bulletin|date=2011-07-28|volume=16|issue=30|pmid=21813077}}</ref> Hepatit C’nin hem bireylere hem de topluma olan ekonomik maliyeti önemli ölçüdedir. Birleşik Devletler’de 2003 yılında, hastalığın ortalama yaşam boyu maliyeti 33,407 dolar,<ref name=Cost2006>{{cite journal|last=Wong|first=JB|title=Hepatitis C: cost of illness and considerations for the economic evaluation of antiviral therapies.|journal=PharmacoEconomics|year=2006|volume=24|issue=7|pages=661–72|pmid=16802842}}</ref> ve 2011 yılında karaciğer nakli ile yaklaşık maliyet 200,000 dolardır.<ref name=Cost2011/> 2003 yılında Kanada’da antiviral tedavi maliyeti 30,000 Kanada doları iken,<ref>{{cite web|title=Hepatitis C Prevention, Support and Research ProgramHealth Canada|url=http://www.phac-aspc.gc.ca/hepc/pubs/psrpmideval-ppsrevalinter/i_problem-eng.php|work=Public Health Agency of Canada|accessdate=10 January 2012|month=Nov|year=2003}}</ref> Birleşik Devletler’de 1998 yılında 9,200 ila 17,600 Amerian dolarıdır.<ref name=Cost2006/> Dünyanın pek çok bölgesinde, sigortaları olmadığı veya sigortaları antiviral tedaviyi karşılamadığı için insanlar, antviral tedavi alamıyorlar.<ref>{{cite book|last=Zuckerman|first=edited by Howard Thomas, Stanley Lemon, Arie|title=Viral Hepatitis.|year=2008|publisher=John Wiley & Sons|location=Oxford|isbn=9781405143882|pages=532|url=http://books.google.ca/books?id=nT2dauLXoYAC&pg=PA532|edition=3rd ed.}}</ref>

==Araştırma==
2011 yılı itibarıyla, yüze yakın ilaç tedavisi, geliştirme aşamasındadır.<ref name=Cost2011>{{cite journal|last=El Khoury|first=A. C.|coauthors=Klimack, W. K., Wallace, C., Razavi, H.|title=Economic burden of hepatitis C-associated diseases in the United States|journal=Journal of Viral Hepatitis|date=1 December 2011|doi=10.1111/j.1365-2893.2011.01563.x}}</ref> .<ref>{{cite journal|last=Ahn|first=J|coauthors=Flamm, SL|title=Hepatitis C therapy: other players in the game|journal=Clinics in liver disease|date=2011 Aug|volume=15|issue=3|pages=641–56|pmid=21867942|doi=10.1016/j.cld.2011.05.008}}</ref> Bu ilaçlara, hepatite karşı aşılar ve immünomodülatörler ve cyclophilin inhibitörleri dahildir.<ref>{{cite journal|last=Vermehren|first=J|coauthors=Sarrazin, C|title=New HCV therapies on the horizon.|journal=Clinical microbiology and infection : the official publication of the European Society of Clinical Microbiology and Infectious Diseases|date=2011 Feb|volume=17|issue=2|pages=122–34|pmid=21087349}}</ref>

==Referanslar==
{{Reflist|colwidth=30em}}

Sayfanın 08.45, 7 Temmuz 2012 tarihindeki hâli

Hepatit C özellikle karaciğeri etkileyen bir enfeksiyondur. Hastalığa, hepatit C virüsü (HCV) sebep olur. [1] Hepatit C, genellikle herhangi bir belirtiye sahip değildir ancak kronik enfeksiyon, karaciğerde yara oluşumu ve uzun yıllar sonra siroza sebep olabilir. Aynı zamanda, bazı durumlarda, sirozlu hastalarda, karaciğer yetmezliği ve karaciğer kanseri ya da ölümcül kanamaya sebebiyet verebilecek, yemek borusu ve midedeki damarlarda aşırı şişmeye yola açabilir. [1]

Hepatit C, insanlara, özellikle damar içi ilaç kullanımı, steril olmayan tıbbi ekipman ve kan nakilleri aracılığıyla, kandan kana temas yoluyla geçer. Dünya genelinde tahmini 130–170 milyon insanda hepatit C bulunmaktadır. Bilim insanları, HCV’yi araştırmaya 1970’lerde başlamıştır ve varlığını, 1989’da doğrulamıştır.[2] Virüsün, diğer hayvanlarda hastalığa yol açtığına dair herhangi bir bilgi bulunmamaktadır.

Peginterferon ve ribavirin, HCV için kullanılan standart ilaçlardır. Tedavi edilen insanların %50-80’iiyileşmektedir. Siroz ya da karaciğer kanseri baş gösteren insanların, karaciğer nakline ihtiyacı olabilir ancak virüs, genellikle nakil sonrasında tekrar baş göstermektedir. [3] Hepatit C için herhangi bir aşı bulunmamaktadır.

İşaret ve belirtiler

Hepatit C, vakaların yalnızca %15’inde şiddetli belirtilere sebep olmaktadır. [4] Belirtiler; iştah azalması, yorgunluk, mide bulantısı, kas ya da eklem ağrıları ve kilo kaybı da dahil olmak üzere genellikle hafif ve belirsizdir. [5] Sadece birkaç şiddetli enfeksiyon vakası sarılıkla ilişkilendirilmiştir.[6] Enfeksiyon, genç kadınlarda diğerlerine oranla daha fazla olmak üzere insanların %10-50’sinde tedavi olmaksızın geçmektedir. [6]

Kronik enfeksiyon

Virüse maruz kalan insanların yüzde sekseninde kronik enfeksiyon görülür. [7] Çoğunluğun, enfeksiyonun ilk on yılında ya asgari oranda belirti göstermesi ya da hiç göstermemesine rağmen [8] kronik hepatit C yorgunlukla ilişkilendirilebilir.[9] Hepatit C, uzun yıllar boyunca enfekte olmuş insanlarda, siroz ve karaciğer kanserinin başlıca sebebidir. [3] Enfekte olan insanların %10–30’unda 30 sene içinde siroz baş gösterir.[3][5] Siroz, aynı zamanda Hepatit B ya da HIV ile enfekte olanlarda, alkol bağımlılarında ve erkeklerde daha yaygın olarak görülür. [5] Siroz görülen hastaların karaciğer kanserine yakalanma riskleri yirmi kat daha fazladır ki bu yıllık %1-3 bir orandır. [3][5] Alkol bağımlıları için risk, 100 kat daha fazladır. [10] Hepatit C, siroz vakalarının %27’sinin ve karaciğer kanseri vakalarının %25’inin sebebini teşkil etmektedir. [11]

Karaciğer sirozu, karaciğere bağlı damarlarda yüksek kan basıncına, karında su birikmesine, özellikle mide ve yemek borusunda kolay yaralanmalara ve kanamalara, damar genişlemelerine, sarılığa (derinin sararması) ve beyin hasarına sebep olabilir. [12]

Karaciğer dışındaki etkileri

Hepatit C, aynı zamanda, nadiren Sjögren sendromu (bir çeşit otoimmün bozukluğu)normalden daha düşük sayıda trombosit sayısı, kronik deri hastalığı, diyabet ve Hodgkin-dışı lenfomalarla ilişkilendirilir.[13][14]

Sebep

Hepatit C virüsü; küçük, sarılı, monokataner, pozitif duyulu bir RNA virüsüdür.[3] Flaviviridae ailesinin hepacivirus cinsinin bir üyesidir. [9] HCV, yedi büyük soyyapıya sahiptir. [15] Amerika Birleşik Devletleri’nde, soyyapı 1, vakaların %70’ine sebep olurken soyyapı 2, %20’sine ve diğer soyyapıların her biri, vakaların %1’ine sebep olur. [5] Soyyapı 1, aynı zamanda, Güney Amerika ve Avrupa’da en yaygın olarak görülen soyyapıdır.[3]

Bulaşma

Gelişmiş ülkelerde başlıca bulaşma yöntemi, damar içi ilaç kullanımıdır (DİK). Gelişen ülkelerde, basilica yöntemler, kan nakilleri ve güvenli olmayan tıbbi prosedürlerdir.[16] Vakaların %20’sinde bulaşma sebebi bilinmemektedir; [17] ancak bu vakaların çoğunun muhtemel sebebi DİK’tir. [6]

Damar içi ilaç kullanımı

DİK, dünyanın birçok bölgesinde, hepatit C için büyük bir risk faktörüdür. [18] 77 ülke için yapılan bir inceleme, Birleşik Devletler ve Çin de dahil olmak üzere 25 ülkenin, damar içi ilaç kullanan popülasyonunun %60 ve %80 arasında hepatit C oranlarına sahip olduğunu göstermektedir. [7] and China. [18] On iki ülke, %80’den daha yüksek oranlara sahiptir. [7] On milyon gibi yüksek sayıda damar içi ilaç kullanıcısı hepatit C ile enfekte olmuştur; Çin (1,6 milyon), Amerika Birleşik Devletleri(1,5 milyon) ve Rusya (1,3 milyon) en yüksek toplamlara sahiptir.[7] Amerika Birleşik Devletleri’ndeki hapishane nüfusu arasındaki hepatit C oranı, genel nüfusa oranla on ila yirmi kat daha fazladır ve bu araştırmalar, bunun sebeplerini, DİK ve steril olmayan ekipmanla dövme yapma gibi yüksek riskli davranışlara bağlamaktadır. [19][20]

Sağlık bakım hizmetleri yoluyla enfeksiyona maruz kalma

HCV taraması yapılmadan gerçekleştirilen kan nakilleri, kan ürünleri ve organ nakilleri, önemli oranda enfeksiyon riski oluşturmaktadır. [5] Birleşik Devletler, 1992 yılında geniş kapsamlı tarama başlatmıştır. Enfeksiyon oranı, bu tarihten itibaren, her bir ünite kan için 200 ünite kanda, birden [6][17], her 10.000 ila 10.000.000 ünite kanda bire düşmüştü.[21] Bu risk, potansiyel kan bağışçısının Hepatit C’ye yakalanması ile kan testlerinin pozitif çıkması arasında 11-70 gün arasında bir süre bulunduğundan düşük olmaya devam etmektedir. [17] Bazı ülkeler, masrafından dolayı halen hepatit C için tarama uygulamamaktadır.[11]

HCV’li bir kimseden bir iğne yaralanması olan bir kişinin, %1.8 hastalığa yakalanma riski bulunmaktadır. [5] Eğer kullanılan iğne boşsa ve yara deliği derinse risk, daha yüksektir. [11] Kanın, mukusa maruz kalma riski vardır ancak risk düşüktür ve eğer kanın maruz kalması yara olmayan bir ciltte meydana gelirse herhangi bir risk söz konusu değildir. [11]

İğne ve şırıngaların yeniden kullanımı, ilaç şişelerinin, infüzyon torbalarının birden fazla sefer kullanımı ve steril olmayan cerrahi ekipmanların kullanımı da dahil olmak üzere hastane ekipmanları da hepatit C’nin bulaşmasına sebep olabilir. [11] Tıbbi ve dental tesislerdeki kötü standartlar, dünyadaki en yüksek enfeksiyon oranına sahip ülke olan Mısır’da HCV’nin yayılmasının başlıca sebebidir. [22]

Cinsel ilişki

Hepatit C’nin cinsel ilişki yoluyla bulaşıp bulaşmadığı bilinmemektedir. [23] Bir yandan yüksek riskli cinsel aktivite ile hepatit C arasında ilişki bulunurken hastalığın bulaşmasının, bahsedilmeyen uyuşturucu kullanımı mı yoksa seksle mi bağlantılı olduğu açık değildir. [5] Kanıtlar, başkalarıyla cinsel ilişkiye girmeyen heteroseksüel çiftlerin risk taşımadığını desteklemektedir. [23] Anal penetrasyon gibi anal kanalın iç astarında yüksek derecede travma içeren cinsel aktiviteler ya da HIV ya da genital ulserasyon gibi cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyon bulunması da risk oluşturur.[23] Amerika Birleşik Devletleri devleti, birden fazla partnere sahip insanlarda bulaşmayı önlemek için prezervatif kullanılmasını önermektedir. [24]

Delerek vücuda takılan metaller

Dövme yaptırma, iki ila üç kat daha yüksek hepatit C riski ile ilişkilendirilmektedir.[25] Bunun sebebi, steril olmayan ekipmanlar ya da kullanılan boyalarda bulaşma olabilir. [25] 1980 öncesinde ya da profesyonel olmayan şekilde yapılan dövmeler ya da delerek vücuda takılan metaller, bu yerlerdeki steril koşullar kötü olabileceğinden özellikle tehlikelidir. Riskin, aynı zamanda, daha büyük dövmeler için daha büyük olduğu görülmektedir. [25] Hapishanelerdeki tutukluların hemen hemen yarısı, steril olmayan dövme ekipmanlarını paylaşmaktadır. [25] Ruhsatlı bir tesisteki dövmelerin doğrudan HCV enfeksiyonu ile ilişkilendirilmesi nadirdir [26]

Kanla temas

Tıraş bıçakları, diş fırçaları ile manikür ve pedikür ekipmanları gibi kan ile temas edebilir. Bunların paylaşılması, HCV’ye maruz kalma riski doğurur.[27][28] İnsanlar; kesikler, yaralar ve diğer kanamalar konusunda dikkatli davranmalıdır. [28] HCV; sarılma, öpme ya da yeme ve pişirme malzemelerinin paylaşılması gibi gelişigüzel temas yoluyla bulaşmaz. [28]

Anneden çocuğa bulaşma

Hepatit C’nin enfekte olmuş bir anneden çocuğuna bulaşması, hamileliklerin %10’undan daha azında görülür. [29] Bu riski değiştirmek amacıyla mevcut herhangi bir önlem bulunmamaktadır. [29] Hastalık, hamilelik boyunca ya da doğum esnasında bulaşabilir. [17] Uzun süren bir doğum, daha yüksek bir bulaşma riski ile ilişkilendirilmektedir. [11] Emzirmenin HCV’yi yaydığına dair herhangi bir kanıt bulunmamaktadır ancak enfekte olmuş bir anne, eğer göğüslerinde çatlama veya kanama varsa ya da virüs yükü yüksekse ref>Mast EE (2004). "Mother-to-infant hepatitis C virus transmission and breastfeeding". Advances in Experimental Medicine and Biology. 554: 211–6. PMID 15384578. </ref> bebeğini emzirmemelidir.< [17]

Tanı

Hepatit c enfeksiyonun serolojik profili

Hepatit C tanı testlerine: HCV antikor, ELISA, Western blot, ve niceliksel HCV RNA dahildir.[5] Polymerase chain reaction (PCR), HCV RNA’yı, enfeksiyondan bir ila iki hafta sonar tespit edebilirken antikorların oluşması ve kendilerini göstermesi çok daha uzun sürebilir. [12]

Kronik hepatit C, mevcut RNA’sına göre altı aydan daha fazla süren hepatit C virüsü ile birlikte görülen bir enfeksiyondur. [8] Kronik enfeksiyonlar, genel olarak on yıllar boyunca herhangi bir belirti göstermediğinden [8] hekimler, onu çoğunlukla karaciğer fonksiyonu testleri aracılığıyla ya da yüksek riskli insanlara yaptıkları rutin kontroller esnasında keşfetmektedir. Yapılan test, akut ve kronik enfeksiyonları birbirinden ayıramaz. [11]


Kan tahlili

Hepatit C testi, bir enzim immünoassayı kullanılarak HCV’ye karşı antikorların varlığını belirlemek için yapılan kan tahlilleriyle başlar.[5] Eğer bu testin sonucu pozitif ise, immünoassayı doğrulamak ve ciddiyetini belirlemek için ikinci bir tahlil yapılır.[5] Rekombinant immünoblot analizi, immünoassayı doğrular ve HCV RNA polimeraz zincir reaksiyonu, ciddiyetini belirler.[5] Eğer RNA mevcut değil ve immünoblot pozitif ise kişi daha önce bir enfeksiyon geçirmiş ancak ya tedavi ile ya da kendiliğinden enfeksiyon temizlenmiştir; immünoblot negatif ise, yapılan immünoassay yanlıştır.[5] İmmünoassayın pozitif çıkması için, enfeksiyonun bulaşmasının ardından altı ila sekiz hafta geçmesi gerekir.[9]

Karaciğer enzimleri, enfeksiyonun başlangıç aşamalarında değişkenlik gösterir;[8] ortalama olarak enfeksiyonun başlamasından itibaren yedi hafta sonra artmaya başlarlar.[9] Karaciğer enzimlerinin, hastalığın ciddiyetiyle olan ilişkisi zayıftır.[9]

Biyopsi

Karaciğer biyopsisi, karaciğer hasarının seviyesini belirleyebilir ancak yöntemden kaynaklanan riskler bulunur.[3] Biyopsinin belirleyebileceği tipik değişiklikler, karaciğer dokusundaki akyuvarlar, portal triad’daki lenfoid foliküller ve safra kanallarındaki değişikliklerdir.[3] Hasarın seviyesini belirlemede denenebilecek ve biyopsiye olan ihtiyacı azaltabilecek bir çok kan testi vardır.[3]

Görüntüleme

Birleşik Devletler ve Kanada’daki hastaların 5–50% kadarı durumlarından haberdardır.[25] Tahlil yaptırma, dövmeleri olanlar da dahil olmak üzere yüksek risk grubundaki kişilere tavsiye edilir.[25] Kronik Hepatitin genellikle tek belirtisi olduğundan karaciğer enzim yüksekliği olan kişilere görüntüle yöntemi de tavsiye edilir. [30] Birleşik Devletler’de rutin görüntüleme önerilmez.[5]

Önleme

2011 itibarı ile Hepatit C için bir aşı bulunmamaktadır. Aşılar geliştirilme aşamasında olup bazıları umut verici sonuçlar göstermiştir.[31] İğne değişim programları ve madde istismarı tedavisi gibi önleyici stratejiler kombinasyonu, damar ile uyuşturucu alan kullanıcılar arasında Hepatit C riskini 75% oranında azaltıyor.[32] Ulusal düzeyde kan bağışı yapanları görütülemede olduğu gibi sağlık tesislerindeki uluslararası önlemlere bağlı olmak da önemlidir.[9] Steril enjektör kaynağının yetersiz olduğu ülkelerde, sağlık uzmanları ilaç tedavisini enjeksiyon yerine ağız yoluyla yapmalıdırlar.[11]

Tedavi

HCV, hastaların 50–80%’inde kronik enfeksiyonu tetikler. Bu vakaların yaklaşık 40-80%’i tedavi ile giderilir.[33][34] Nadir durumlarda enfeksiyon, tedaviye gerek kalmadan temizlenir.[6] Kronik Hepatit C hastaları, alkolden ve karaciğere toksik etkisi olan ilaçlardan sakınmalı[5] ve Hepatit A ve Hepatit B için aşılanmalıdır.[5] Siroz hastası olan kişiler karaciğer kanseri için ultrason yaptırmalıdır.[5]

İlaç Tedavisi

HCV enfeksiyonu karaciğer anomalileri olduğu kanıtlanmış kişilerin tedavi araması gerekir. [5] HCV tipine bağlı olarak mevcut tedavi yöntemi, pegile interferon ile antiviral ilaç olan ribavirinin 24 ila 48 hafta boyunca kullanılmasının bir kombinasyonudur.[5] Tedavi gören kişilerin 50–60%’ında sonuçlarında düzelme görülür.[5] Boceprevir veya Telaprevir’in peginterferon alfa ile combine edilmesi Hepatit C genotip 1’e karşı olan antiviral tepkimeyi arttırır.[35][36][37] Tedavinin yan etkileri yaygındır; tedavi gören kişilerin yarısında grip benzeri semptomlar görülmüş, üçte biri ise duygusal sorunlar yaşamıştır.[5] İlk altı ay içinde yapılan tedavi, Hepatit C’nin kronik hale gelmesinden sonra yapılana göre daha etkilidir.[12] Eğer bir kişide tekrar enfeksiyon gelişir ve sekiz ila 12 hafta içinde temizlenmezse, 24 haftalık pegile interferon tedavisi önerilir.[12] Talasemi(bir kan hastalığı) hastalığı olan kişilerde ribavirinin faydalı olduğu ama kan nakline olan ihtiyacı arttırdığı görünür.[38] Savunanlar Hepatit C’ye karşı meryemana dikeni, ginseng ve kolloidal gümüş gibi bazı alternatif terapilerin de yardımcı olduğunu belirtiyor.[39] Ancak, hiç bir alternatif terapi Hepatit C’nin sonuçlarında iyileşme göstermemiştir ve virüse karşı alternative terapilerin herhangi bir etkisi olduğuna dair kanıt bulunmamaktadır.[39][40][41]

Teşhis

Tedaviye verilen tepki, genotipe göre değişir. HCV genotip 1 ve 48 haftalık tedavi sürecinde olan hastalardaki sürekli tepki 40-50% cıvarındadır.[3] 24 haftalık tedavi sürecinde olan ve HCV genotip 2 ve 3 olan hastaların 70-80%’inde sürekli tepki oluşur.[3] Sürekli tepki, genotip 4 ve 48 haftalık tedavi sürecinde olan hastaların 65%’i cıvarındadır. Gentoip 6 hastalığında iyileşmenin kanıtları şimdilik seyrektir ve varolduğunun kanıtı da genotip 1 hastalığıyla aynı dozda 48 haftalık tedavide görülür.[42]

Epidemiyoloji

Prevalence of hepatitis C worldwide in 1999
Disability-adjusted life year for hepatitis C in 2004 per 100,000 inhabitants
  no data
  <10
  10-15
  15-20
  20-25
  25-30
  30-35
  35-40
  40-45
  45-50
  50-75
  75–100
  >100

130 ila 170 milyon insan yani dünya nüfusunun yaklaşık 3%’ü kronik Hepatit C ile yaşamaktadır.[43] Her yıl 3-4 milyon insan hastalığa yakalanıyor ve yılda 350,000 insan Hepatit C ile alakalı hastalıklar yüzünden hayatını kaybediyor.[43] IDU ve intravenöz tedavi veya steril olmayan medical ekipmanların kombinasyonuna bağlı olarak 20. Yüzyılda oranlarda büyük ölçüde artış olmuştur.[11]

Birleşik Devletler’de halkın 2%’sinde Hepatit C vardır,[5] ve yılda 35,000 ila 185,000 arasında yeni vaka oluşur. Kan naklinden önce yapılan görüntüleme sayesinde 1990’lardan itibaren Batı’da oranlarda azalma olmuştur.[12] Birleşik Devletler’de HCV’ye bağlı ölümler yıllık 8,000 ila 10,000 arasındadır. Beklentiler, HCV testinden önce kan nakli yapılan insanların hastalanıp ölmeleriyle beraber bu oranların artacağı yönündedir.[44]

Asya ve Afrika’daki bazı ülkelerde enfeksiyon oranları daha yüksektir.[45] Enfeksiyon oranlarının çok yüksek olduğu ülkeler, Mısır (22%), Pakistan (4.8%) and Çin’dir (3.2%).[43] Mısır’daki bu yüksek oran, doğru olarak sterilize edilmeyen cam şırıngalar kullanılarak, artık devam etmeyen şistozomiyaza karşı kitlesel tedavi kampanyasına bağlıdır.[11]

Tarih

1970’lerin ortasında Ulusal Sağlık Enstitüsü’nün, Kan Nakli Departmanındaki Bulaşıcı Hastalıklar Bölümünün şefi Harvey J. Alter ve araştırma ekibi, çoğu kan nakli sonrası hepatit vakalarının hepatit A veya B virüslerine bağlı olmadığını göstermiştir. Bu keşfe karşılık gelecek 10 yıl boyunca virüsü tanımlamak için gösterilen uluslararası çabalar başarısız olmuştur. 1987 yılında Chiron firmasından Michael Houghton, Qui-Lim Choo ve George Kuo, Hastalık kontrolü ve Önleme Merkezleri’nden Dr. D.W. Bradley ile birlikte çalışarak, bilinmeyen organizmayı belirlemek ve tanısal test geliştirmek için yeni bir moleküler klonlama yaklaşımı kullandılar.[46] 1988’de, Alter A ve B olmayan hepatit tipleri konulu bir panelde, varlığını doğrulayarak virüsü onayladı. 1989 Nisan ayında, Science dergisinde HCV’nin keşfi iki makale halinde yayımlandı .[47][48] Keşif, teşhis ve ilerlemiş antiviral tedavi konusunda önemli ilerlemelere yol açtı.[46] 2000’de, Dr. Alter and Dr. Houghton, “ Hepatit C hastalığına sebep olan virüsün keşfi konusunda öncü çalışmalarından ve Birleşik Devletler’de 1970’lerde 30% oranından, 2000 yılında sıfıra indiren kan nakli yoluyla bulaşan hepatit riskini azaltan görüntüleme metodlarını geliştirdikleri” için Klinik Tıp Araştırması dalında Lasker Ödülü ile onurlandırıldılar. [49]

Chiron, virus ve teşhisi ile ilgili çeşitli patentler aldı.[50] Chiron, CDC’ye 1.9 milyon dolar ve Bradley’e 337,500 dolar ödedikten sonra 1990 yılında CDC’nin rakip patent başvurusu iptal edildi. 1994 yılında Bradley, patenti geçersiz kılmak, kendisini de buluşçulardan biri olarak kaydettirmek, zararlarını temin etmek ve imtiyaz ücreti almak için Chiron’a dava açtı. Temyiz mahkemesini kaybettikten sonra davayı geri çekti.[51]

Toplum ve Kültür

Dünya Hepatit Birliği, her yıl 28 Temmuz’da Dünya Hepatit Günü’nü koordine eder.[52] Hepatit C’nin hem bireylere hem de topluma olan ekonomik maliyeti önemli ölçüdedir. Birleşik Devletler’de 2003 yılında, hastalığın ortalama yaşam boyu maliyeti 33,407 dolar,[53] ve 2011 yılında karaciğer nakli ile yaklaşık maliyet 200,000 dolardır.[54] 2003 yılında Kanada’da antiviral tedavi maliyeti 30,000 Kanada doları iken,[55] Birleşik Devletler’de 1998 yılında 9,200 ila 17,600 Amerian dolarıdır.[53] Dünyanın pek çok bölgesinde, sigortaları olmadığı veya sigortaları antiviral tedaviyi karşılamadığı için insanlar, antviral tedavi alamıyorlar.[56]

Araştırma

2011 yılı itibarıyla, yüze yakın ilaç tedavisi, geliştirme aşamasındadır.[54] .[57] Bu ilaçlara, hepatite karşı aşılar ve immünomodülatörler ve cyclophilin inhibitörleri dahildir.[58]

Referanslar

  1. ^ a b Ryan KJ, Ray CG (editors), (Ed.) (2004). Sherris Medical Microbiology (4th bas.). McGraw Hill. ss. 551–2. ISBN 0838585299. 
  2. ^ Houghton M (November 2009). "The long and winding road leading to the identification of the hepatitis C virus". Journal of Hepatology. 51 (5): 939–48. doi:10.1016/j.jhep.2009.08.004. PMID 19781804. 
  3. ^ a b c d e f g h i j k Rosen, HR (2011-06-23). "Clinical practice. Chronic hepatitis C infection" (PDF). The New England journal of medicine. 364 (25): 2429–38. PMID 21696309. 
  4. ^ Maheshwari, A (2008-07-26). "Acute hepatitis C". Lancet. 372 (9635): 321–32. doi:10.1016/S0140-6736(08)61116-2. PMID 18657711.  Bilinmeyen parametre |coauthors= görmezden gelindi (yardım)
  5. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v Wilkins, T (2010-06-01). "Hepatitis C: diagnosis and treatment". American family physician. 81 (11): 1351–7. PMID 20521755.  Bilinmeyen parametre |coauthors= görmezden gelindi (yardım)
  6. ^ a b c d e Chronic Hepatitis C Virus Advances in Treatment, Promise for the Future. Springer Verlag. 2011. s. 4. ISBN 9781461411918. 
  7. ^ a b c d Nelson, PK (2011-08-13). "Global epidemiology of hepatitis B and hepatitis C in people who inject drugs: results of systematic reviews". Lancet. 378 (9791): 571–83. doi:10.1016/S0140-6736(11)61097-0. PMID 21802134.  Bilinmeyen parametre |coauthors= görmezden gelindi (yardım)
  8. ^ a b c d Chronic Hepatitis C Virus Advances in Treatment, Promise for the Future. Springer Verlag. 2011. ss. 103–104. ISBN 9781461411918. 
  9. ^ a b c d e f Dolin, [edited by] Gerald L. Mandell, John E. Bennett, Raphael (2010). Mandell, Douglas, and Bennett's principles and practice of infectious diseases (7th ed. bas.). Philadelphia, PA: Churchill Livingstone/Elsevier. ss. Chapter 154. ISBN 978-0443068393. 
  10. ^ Mueller, S (2009-07-28). "Alcoholic liver disease and hepatitis C: a frequently underestimated combination". World journal of gastroenterology : WJG. 15 (28): 3462–71. PMID 19630099.  Bilinmeyen parametre |coauthors= görmezden gelindi (yardım)
  11. ^ a b c d e f g h i j Alter, MJ (2007-05-07). "Epidemiology of hepatitis C virus infection". World journal of gastroenterology : WJG. 13 (17): 2436–41. PMID 17552026. 
  12. ^ a b c d e Ozaras, R (2009 Apr). "Acute hepatitis C: prevention and treatment". Expert review of anti-infective therapy. 7 (3): 351–61. PMID 19344247.  Bilinmeyen parametre |coauthors= görmezden gelindi (yardım); Tarih değerini gözden geçirin: |date= (yardım)
  13. ^ Zignego AL, Ferri C, Pileri SA, Caini P, Bianchi FB (January 2007). "Extrahepatic manifestations of Hepatitis C Virus infection: a general overview and guidelines for a clinical approach". Digestive and Liver Disease. 39 (1): 2–17. doi:10.1016/j.dld.2006.06.008. PMID 16884964. 
  14. ^ Louie, KS (2011 Jan). "Prevalence of thrombocytopenia among patients with chronic hepatitis C: a systematic review". Journal of viral hepatitis. 18 (1): 1–7. PMID 20796208.  Bilinmeyen parametre |coauthors= görmezden gelindi (yardım); Tarih değerini gözden geçirin: |date= (yardım)
  15. ^ Nakano T, Lau GM, Lau GM, Sugiyama M, Mizokami M (December 2011). "An updated analysis of hepatitis C virus genotypes and subtypes based on the complete coding region". Liver Int. doi:10.1111/j.1478-3231.2011.02684.x. PMID 22142261. 
  16. ^ Maheshwari, A (2010 Feb). "Management of acute hepatitis C". Clinics in liver disease. 14 (1): 169–76; x. PMID 20123448.  Bilinmeyen parametre |coauthors= görmezden gelindi (yardım); Tarih değerini gözden geçirin: |date= (yardım)
  17. ^ a b c d e Pondé, RA (2011 Feb). "Hidden hazards of HCV transmission". Medical microbiology and immunology. 200 (1): 7–11. PMID 20461405.  Bilinmeyen parametre |coauthors= görmezden gelindi (yardım); Tarih değerini gözden geçirin: |date= (yardım)
  18. ^ a b Xia, X (2008 Oct). "Epidemiology of HCV infection among injection drug users in China: systematic review and meta-analysis". Public health. 122 (10): 990–1003. doi:10.1016/j.puhe.2008.01.014. PMID 18486955.  Bilinmeyen parametre |coauthors= görmezden gelindi (yardım); Tarih değerini gözden geçirin: |date= (yardım)
  19. ^ Imperial, JC (2010 Jun). "Chronic hepatitis C in the state prison system: insights into the problems and possible solutions". Expert review of gastroenterology & hepatology. 4 (3): 355–64. PMID 20528122.  Tarih değerini gözden geçirin: |date= (yardım)
  20. ^ Vescio, MF (2008 Apr). "Correlates of hepatitis C virus seropositivity in prison inmates: a meta-analysis". Journal of epidemiology and community health. 62 (4): 305–13. PMID 18339822.  Bilinmeyen parametre |coauthors= görmezden gelindi (yardım); Tarih değerini gözden geçirin: |date= (yardım)
  21. ^ Marx, John (2010). Rosen's emergency medicine: concepts and clinical practice 7th edition. Philadelphia, PA: Mosby/Elsevier. s. 1154. ISBN 9780323054720. 
  22. ^ "Highest Rates of Hepatitis C Virus Transmission Found in Egypt". Al Bawaba. 2010-08-09. Erişim tarihi: 2010-08-27. 
  23. ^ a b c Tohme RA, Holmberg SD (June 2010). "Is sexual contact a major mode of hepatitis C virus transmission?". Hepatology. 52 (4): 1497–505. doi:10.1002/hep.23808. PMID 20635398. 
  24. ^ "Hepatitis C Group Education Class". United States Department of Veteran Affairs. 
  25. ^ a b c d e f Jafari, S (2010 Nov). "Tattooing and the risk of transmission of hepatitis C: a systematic review and meta-analysis" (PDF). International journal of infectious diseases : IJID : official publication of the International Society for Infectious Diseases. 14 (11): e928-40. PMID 20678951.  Bilinmeyen parametre |coauthors= görmezden gelindi (yardım); Tarih değerini gözden geçirin: |date= (yardım)
  26. ^ "Hepatitis C" (PDF). Center for Disease Control and Prevention. Erişim tarihi: 2 January 2012. 
  27. ^ Lock G, Dirscherl M, Obermeier F; ve diğerleri. (September 2006). "Hepatitis C —contamination of toothbrushes: myth or reality?". J. Viral Hepat. 13 (9): 571–3. doi:10.1111/j.1365-2893.2006.00735.x. PMID 16907842. 
  28. ^ a b c "Hepatitis C". FAQ – CDC Viral Hepatitis. Erişim tarihi: 2 Jan 2012. 
  29. ^ a b Lam, NC (2010-11-15). "Caring for pregnant women and newborns with hepatitis B or C". American family physician. 82 (10): 1225–9. PMID 21121533.  Bilinmeyen parametre |coauthors= görmezden gelindi (yardım)
  30. ^ Senadhi, V (2011 Jul). "A paradigm shift in the outpatient approach to liver function tests". Southern medical journal. 104 (7): 521–5. PMID 21886053.  Tarih değerini gözden geçirin: |date= (yardım)
  31. ^ Halliday, J (2011 May). "Vaccination for hepatitis C virus: closing in on an evasive target". Expert review of vaccines. 10 (5): 659–72. doi:10.1586/erv.11.55. PMID 21604986.  Bilinmeyen parametre |coauthors= görmezden gelindi (yardım); Tarih değerini gözden geçirin: |date= (yardım)
  32. ^ Hagan, H (2011-07-01). "A systematic review and meta-analysis of interventions to prevent hepatitis C virus infection in people who inject drugs". The Journal of infectious di seases. 204 (1): 74–83. PMID 21628661.  Bilinmeyen parametre |coauthors= görmezden gelindi (yardım)
  33. ^ Torresi, J (2011 Jun). "Progress in the development of preventive and therapeutic vaccines for hepatitis C virus". Journal of hepatology. 54 (6): 1273–85. doi:10.1016/j.jhep.2010.09.040. PMID 21236312.  Bilinmeyen parametre |coauthors= görmezden gelindi (yardım); Tarih değerini gözden geçirin: |date= (yardım)
  34. ^ Ilyas, JA (2011 Aug). "An overview of emerging therapies for the treatment of chronic hepatitis C". Clinics in liver disease. 15 (3): 515–36. PMID 21867934.  Bilinmeyen parametre |coauthors= görmezden gelindi (yardım); Tarih değerini gözden geçirin: |date= (yardım)
  35. ^ Foote BS, Spooner LM, Belliveau PP (September 2011). "Boceprevir: a protease inhibitor for the treatment of chronic hepatitis C". Ann Pharmacother. 45 (9): 1085–93. doi:10.1345/aph.1P744. PMID 21828346. 
  36. ^ Smith LS, Nelson M, Naik S, Woten J (May 2011). "Telaprevir: an NS3/4A protease inhibitor for the treatment of chronic hepatitis C". Ann Pharmacother. 45 (5): 639–48. doi:10.1345/aph.1P430. PMID 21558488. 
  37. ^ Ghany MG, Nelson DR, Strader DB, Thomas DL, Seeff LB (October 2011). "An update on treatment of genotype 1 chronic hepatitis C virus infection: 2011 practice guideline by the American Association for the Study of Liver Diseases". Hepatology. 54 (4): 1433–44. doi:10.1002/hep.24641. PMC 3229841 $2. PMID 21898493. 
  38. ^ Alavian SM, Tabatabaei SV (April 2010). "Treatment of chronic hepatitis C in polytransfused thalassaemic patients: a meta-analysis". J. Viral Hepat. 17 (4): 236–44. doi:10.1111/j.1365-2893.2009.01170.x. PMID 19638104. 
  39. ^ a b Hepatitis C and CAM: What the Science Says. NCCAM March 2011. (Retrieved 07 March 2011)
  40. ^ Liu, J (2003 Mar). "Medicinal herbs for hepatitis C virus infection: a Cochrane hepatobiliary systematic review of randomized trials". The American journal of gastroenterology. 98 (3): 538–44. PMID 12650784.  Bilinmeyen parametre |coauthors= görmezden gelindi (yardım); Tarih değerini gözden geçirin: |date= (yardım)
  41. ^ Rambaldi, A (2007-10-17). "Milk thistle for alcoholic and/or hepatitis B or C virus liver diseases". Cochrane database of systematic reviews (Online) (4): CD003620. PMID 17943794.  Bilinmeyen parametre |coauthors= görmezden gelindi (yardım)
  42. ^ Fung J, Lai CL, Hung I; ve diğerleri. (September 2008). "Chronic hepatitis C virus genotype 6 infection: response to pegylated interferon and ribavirin". The Journal of Infectious Diseases. 198 (6): 808–12. doi:10.1086/591252. PMID 18657036. 
  43. ^ a b c "WHO Hepatitis C factsheet". 2011. Erişim tarihi: 2011-07-13. 
  44. ^ Colacino, ed. by J. M. (2004). Hepatitis prevention and treatment. Basel: Birkhäuser. s. 32. ISBN 9783764359560.  Bilinmeyen parametre |coauthors= görmezden gelindi (yardım)
  45. ^ al.], edited by Gary W. Brunette ... [et. CDC health information for international travel : the Yellow Book 2012. New York: Oxford University. s. 231. ISBN 9780199769018. 
  46. ^ a b Boyer, JL (2001). Liver cirrhosis and its development: proceedings of the Falk Symposium 115. Springer. ss. 344. ISBN 9780792387602. 
  47. ^ Choo QL, Kuo G, Weiner AJ, Overby LR, Bradley DW, Houghton M (April 1989). "Isolation of a cDNA clone derived from a blood-borne non-A, non-B viral hepatitis genome". Science. 244 (4902): 359–62. doi:10.1126/science.2523562. PMID 2523562. 
  48. ^ Kuo G, Choo QL, Alter HJ; ve diğerleri. (April 1989). "An assay for circulating antibodies to a major etiologic virus of human non-A, non-B hepatitis". Science. 244 (4902): 362–4. doi:10.1126/science.2496467. PMID 2496467. 
  49. ^ Winners Albert Lasker Award for Clinical Medical Research, The Lasker Foundation. Retrieved 20 February 2008.
  50. ^ Houghton, M., Q.-L. Choo, and G. Kuo. NANBV Diagnostics and Vaccines. European Patent No. EP-0-3 18-216-A1. European Patent Office (filed 18 November 1988, published 31 May 1989).
  51. ^ Wilken, Judge. "United States Court of Appeals for the Federal Circuit". United States Court of Appeals for the Federal Circuit. Erişim tarihi: 11 January 2012. 
  52. ^ Eurosurveillance editorial, team (2011-07-28). "World Hepatitis Day 2011". Euro surveillance : bulletin europeen sur les maladies transmissibles = European communicable disease bulletin. 16 (30). PMID 21813077. 
  53. ^ a b Wong, JB (2006). "Hepatitis C: cost of illness and considerations for the economic evaluation of antiviral therapies". PharmacoEconomics. 24 (7): 661–72. PMID 16802842. 
  54. ^ a b El Khoury, A. C. (1 December 2011). "Economic burden of hepatitis C-associated diseases in the United States". Journal of Viral Hepatitis. doi:10.1111/j.1365-2893.2011.01563.x.  Bilinmeyen parametre |coauthors= görmezden gelindi (yardım)
  55. ^ "Hepatitis C Prevention, Support and Research ProgramHealth Canada". Public Health Agency of Canada. Nov 2003. Erişim tarihi: 10 January 2012. 
  56. ^ Zuckerman, edited by Howard Thomas, Stanley Lemon, Arie (2008). Viral Hepatitis (3rd ed. bas.). Oxford: John Wiley & Sons. s. 532. ISBN 9781405143882. 
  57. ^ Ahn, J (2011 Aug). "Hepatitis C therapy: other players in the game". Clinics in liver disease. 15 (3): 641–56. doi:10.1016/j.cld.2011.05.008. PMID 21867942.  Bilinmeyen parametre |coauthors= görmezden gelindi (yardım); Tarih değerini gözden geçirin: |date= (yardım)
  58. ^ Vermehren, J (2011 Feb). "New HCV therapies on the horizon". Clinical microbiology and infection : the official publication of the European Society of Clinical Microbiology and Infectious Diseases. 17 (2): 122–34. PMID 21087349.  Bilinmeyen parametre |coauthors= görmezden gelindi (yardım); Tarih değerini gözden geçirin: |date= (yardım)
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Hepatit_C&oldid=11451179" sayfasından alınmıştır