Wellington House
Wellington House, Birinci Dünya Savaşı sırasında, savaştan önce Ulusal Sigorta Komisyonu'nun merkezi olan Buckingham Gate, Londra'daki Wellington House binasında faaliyet gösteren İngiliz Savaş Propaganda Bürosu'nun daha yaygın adıdır. Dışişleri Bakanlığı'nın gözetimi altında faaliyet gösteren Büro, başta Amerika Birleşik Devletleri olmak üzere (1917'ye kadar) müttefik ve tarafsız ülkeler de dahil olmak üzere esas olarak yabancı hedeflere yönelikti. Binanın kendisi şu anda yıkılmış olup eski yerinde şu anda bir apartman bloğu bulunmaktadır.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Ağustos 1914'te, Almanya'nın bir propaganda ajansına sahip olduğunu öğrenilmesinin ardından, Hazine Şansölyesi David Lloyd George'a bir İngiliz Savaş Propaganda Bürosu kurma görevi verildi. Lloyd George, Ulusal Sigorta Komisyonu'nun başkanı olan yazar ve liberal milletvekili Charles Masterman'ı büronun başına atadı.
Büro propaganda kampanyasını 2 Eylül 1914'te Masterman'ın önde gelen 25 İngiliz yazarı savaş sırasında İngiltere'nin çıkarlarını desteklemenin en etkili yollarını tartışmak üzere Wellington House'a davet etmesiyle başladı. Katılımcılar arasında; William Archer, Hall Caine, Arthur Conan Doyle, Arnold Bennett, John Masefield, G. K. Chesterton, Henry Newbolt, John Galsworthy, Thomas Hardy, Gilbert Parker, G. M. Trevelyan ve H. G. Wells gibi isimler vardı.[1] Rudyard Kipling toplantıya davet edilmiş ancak katılamamıştır.
Katılan tüm yazarlar her şeyi gizli tutmayı kabul etti ve Savaş Propaganda Bürosu'nun faaliyetleri 1935 yılına kadar kamuoyuna açıklanmadı. Yazarlardan bazıları hükümetin bakış açısını destekleyecek broşürler ve kitaplar yazdı; bunlar Hodder & Stoughton, Methuen, Oxford University Press, John Murray, Macmillan ve Thomas Nelson gibi tanınmış yayıncılar tarafından basıldı ve yayınlandı. Savaş Propaganda Bürosu savaş sırasında 1.160'ın üzerinde broşür yayınladı.
Büro tarafından üretilen ilk önemli yayınlardan biri, 1915'in başlarında Committee on Alleged German Outrages (Bryce Raporu olarak bilinir) raporuydu. Bu yayın Alman ordusu tarafından Belçikalı sivillere karşı işlendiği iddia edilen ve gerçek "zulümleri" belgeliyordu. Hollandalı bir illüstratör olan Louis Raemaekers, yayında yer alan son derece duygusal çizimler yapmıştır.
Masterman'ın ilk projelerinden biri aylık dergi olarak yayınlanacak bir savaş tarihiydi. Derginin başına John Buchan'ı getirdi ve dergi Buchan'ın kendi yayıncıları Thomas Nelson tarafından yayınlandı. Nelson's History of the War'ın ilk sayısı Şubat 1915'te yayınlandı ve savaş boyunca düzenli olarak 23 sayı daha yayınlandı. Buchan'a Britanya Ordusu'na bağlı istihbarat teşkilatında teğmen rütbesi verildi ve eseri yazması için gerekli belgeler sağlandı. Buchan'ın Britanya'nın askeri liderleriyle olan yakın ilişkisi, savaşın yürütülme biçimine ilişkin herhangi bir eleştiri içermesini zorlaştırdığından, genel karargâh personeli bunu propaganda için avantajlı bir strateji olarak algıladı.
Ocak 1916'dan sonra büronun faaliyetleri Dışişleri Bakanlığı'na bağlandı. Mayıs 1916'da Masterman sanatçı Muirhead Bone'u işe aldı. Bone Fransa'ya gönderildi ve Ekim ayına kadar 150 çizim üretti. Bone İngiltere'ye döndükten sonra yerine Manchester Guardian için çalışan kayınbiraderi Francis Dodd getirildi. 1917 yılında Eric Kennington, William Orpen, Paul Nash, C. R. W. Nevinson ve William Rothenstein gibi başka sanatçıların da Fransa'ya gönderilmesi için düzenlemeler yapıldı. John Lavery iç cephenin resimlerini yapmak üzere işe alındı. Nash daha sonra büronun resmî konular üzerinde uyguladığı sıkı kontrolden şikayet ederek "Ben artık bir sanatçı değilim. Ben savaşan adamlardan, savaşın sonsuza kadar sürmesini isteyenlere söz getirecek bir sanatçıyım. Mesajım zayıf ve anlaşılmaz olacak, ancak acı bir gerçekliği olacak ve onların berbat ruhlarını yakabilir."
Şubat 1917'de hükûmet bir Enformasyon Dairesi kurdu. John Buchan yarbaylığa terfi ettirildi ve yıllık 1.000 Sterlin maaşla bu birimin başına getirildi. Masterman kitaplar, broşürler, fotoğraflar ve savaş sanatından sorumlu olmaya devam ederken, T. L. Gilmour telgraf iletişimi, radyo, gazeteler, dergiler ve sinemadan sorumluydu.
1918'in başlarında üst düzey bir hükûmet yetkilisinin propaganda sorumluluğunu üstlenmesi gerektiğine karar verildi ve 4 Mart'ta Daily Express gazetesinin sahibi Lord Beaverbrook Enformasyon Bakanı oldu. Masterman yayın direktörü, John Buchan ise istihbarat direkötü olarak onun altına yerleştirildi. The Times ve Daily Mail gazetelerinin sahibi Lord Northcliffe düşman ülkelere yönelik propagandadan sorumlu olurken, Daily Chronicle gazetesinin editörü Robert Donald da tarafsız ülkelere yönelik propagandanın başına getirildi. Şubat 1918'de yapılan açıklamanın ardından Lloyd George, Fleet Street'in önde gelen isimleri üzerinde kontrol sahibi olmak için bu yeni sistemi oluşturmakla suçlandı.
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Milne, Nick (20 Ekim 2014). "1914 Authors' Manifesto Defending Britain's Involvement in WWI, Signed by H.G. Wells and Arthur Conan Doyle". Slate (İngilizce). ISSN 1091-2339. 27 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2024.
Diğer okumalar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Malvern, Sue (11 Ekim 2004). Modern Art, Britain, and the Great War: Witnessing, Testimony and Remembrance (İngilizce). Yale University Press. ISBN 9780300105766.
- Taylor, Philip M. (28 Haziran 1999). British Propaganda in the 20th Century (İngilizce). Edinburgh University Press. ISBN 9780748610396.
- Sanders, M L. (Mart 1975). Wellington House and British Propaganda During the First World War (İngilizce). 19. The Historical Journal, Cambridge University Press. ss. 119-146.