Vikipedi:Haftanın seçkin maddesi/35. Hafta 2018

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Osmanlı Donanması, Osmanlı Devleti'nin Donanma-yı Humâyûn olarak da bilinen deniz kuvvetleriydi. XIV. yüzyılda kuruldu. Osmanlı Devleti, 1323'te Karamürsel'i fethederek denize ulaştı, Karamürsel Bey komutasında ilk donanma oluşturuldu ve Kocaeli'de yapılan savaşlarda denizden destek sağlandı. 1327'de Karamürsel'de ilk Osmanlı tersanesi kuruldu ve böylece deniz gücünün kurumsallaşma çalışmaları başladı. Osmanlı Donanması'nda hiyerarşik sisteme geçildi, ilk derya beyi (donanma komutanı) Karamürsel Bey oldu. 1337'de Kocaeli ele geçirildi; böylece 1353'te gerçekleşecek olan Rumeli'ye geçişin önü açıldı. Bundan sonra donanmanın merkezi sırasıyla İzmit, Gelibolu ve son olarak da İstanbul oldu. İstanbul'un fethinde II. Mehmed, donanmadan yararlandı. Karadeniz'de ve Akdeniz'de etkisi artan Osmanlı Donanması, Mısır seferinde Osmanlı kuvvetlerine lojistik destek sağladı. 1538'de Preveze Deniz Muharebesi kazanıldı. Bundan sonra Cerbe Deniz Muharebesi de kazanıldı, Malta kuşatıldı ancak bir şey elde edilemedi. Osmanlı Donanması'nı büyütmek için birçok tersane kuruldu, ihtiyaç duyulan malzemeler Kocaeli'den, Biga'dan, Samsun'dan, Kastamonu'dan ve Aydın'dan getiriliyordu. Kaptan-ı deryalara gelenek olarak Cezayir beylerbeyliği verilirdi. Tersane-i Amire'nin bulunduğu Kasımpaşa'nın inzibat sorumlusu donanma idi. Gelibolu, Akdeniz adaları ve İzmir'in bazı yerleri Osmanlı kaptanlarına dirlik olarak verilirdi. (Devamı...)