UNIDROIT
UNIDROIT (Fransızca: Institut International pour l'Unification du Droit Privé), amacı uluslararası özel hukuku, model yasaların, ilkelerin, kılavuzların üretilmesi yöntemiyle, tek tip kurallar haline getirmek ve ülkeler arasında yapılan uluslararası sözleşmelerle uyumlu hale getirmek olan uluslararası bir kuruluştur.
Türkçe'ye Uluslararası Özel Hukukun Birleştirilmesi Enstitüsü olarak çevrilebilir. Kısaltması olan Unidroit ise "tek yasa" anlamına gelmektedir.
Milletler Cemiyeti'nin bir parçası olarak 1926 yılında kurulan bu teşkilat,[1] birliğin çok taraflı bir anlaşması olan UNIDROIT Tüzüğü ile dağılmasının ardından 1940 yılında yeniden kuruldu. UNIDROIT'in 2023 yılı itibarıyla 65 üye ülkesi bulunmaktadır.[2]
UNIDROIT çok sayıda sözleşme (antlaşma) hazırlamış, ancak aynı zamanda esnek hukuk araçları da geliştirmiştir. UNIDROIT Uluslararası Ticari Sözleşmeler İlkeleri buna bir örnektir. UNCITRAL tarafından kabul edilen Uluslararası Mal Satışına İlişkin Sözleşme'den (CISG) belirgin şekilde farklı olan UNIDROIT İlkeleri, hukuken geçerli olmayıp, yalnızca taraflarca sözleşme rejimi olarak seçildiğinde uygulanır.
Merkez[değiştir | kaynağı değiştir]
UNIDROIT'in merkezi İtalya'nın Roma kentinde, Via Nazionale ile Via Panisperna caddeleri arasında yer almakta olup, güneyde Angelicum'daki Saint Thomas Aquinas Papalık Üniversitesi'nin sınırındaki 17. yüzyıldan kalma bir prens villası olan Villa Aldobrandini'dedir.
Yönetim Konseyi[değiştir | kaynağı değiştir]
14 Aralık 2023 tarihinde, Roma'da yapılan UNIDROIT'in 82. Genel Kurulunda 2024-2028 dönemi Yönetim Konseyi üyeleri seçilmiştir.
Konsey başkanı,Maria Chiara MALAGUTI'dir.[3]
Yönetim Konseyi üyeliğine Türkiye'den Prof. Dr. Yusuf Çalışkan seçilmiştir.[4]
2014-2019 dönemi Yönetim Konseyi üyesi olan Bahadır Erdem, UNIDROIT onursal üyesidir.
UNIDROIT Vakfı[değiştir | kaynağı değiştir]
.jpg)
UNIDROIT'i Destekleme Vakfı, Uluslararası Özel Hukukun Birleştirilmesi Enstitüsü'nün (UNIDROIT) uluslararası tektip hukuk ve karşılaştırmalı hukuk alanında eğitimin geliştirilmesine yönelik faaliyetlerini desteklemektedir . Bu amacın kapsamına aşağıdakiler için desteği kolaylaştırarak ve teşvik ederek uluslararası tek tip hukukun teşvik edilmesi de dahildir:
- Araştırma
- Yasal araçların geliştirilmesi
- Seminer ve diğer eğitim programlarının düzenlenmesi ve yürütülmesi
- Veritabanlarının ve diğer referans materyallerinin ve bilgi sistemlerinin geliştirilmesi[5]
Çalışma yöntemleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Ön aşama[değiştir | kaynağı değiştir]
Bir konu UNIDROIT'in Çalışma Programına dahil edildiğinde, Sekreterlik, önerilen reformun uygunluğunu ve fizibilitesini değerlendirmek için bir fizibilite çalışması ve bir ön karşılaştırmalı hukuk analizi hazırlamaktan sorumludur. Bu çalışma, gözden geçirilmek üzere Yönetim Konseyine sunulacak ve uygun görülmesi halinde, bir sözleşme veya diğer yasal belgeler için ön proje taslağı hazırlamak üzere bir komite kurulacaktır.
Uluslararası müzakere aşaması[değiştir | kaynağı değiştir]
Çalışma grubu tarafından hazırlanan bir ön taslak belge, sonraki adımlara ilişkin onay ve rehberlik için Yönetim Konseyine sunulur. Eğer bu bir Sözleşme ön taslağı ise, Konsey genellikle Sekreterya'dan, Diplomatik Konferansa sunulmak üzere bir Sözleşme taslağını sonuçlandırmak üzere hükümet uzmanlarından oluşan bir komite oluşturmasını talep eder. Ön Sözleşme taslağına bir alternatifin komite için uygun görülmemesi durumunda, Konsey bunun UNIDROIT tarafından yayınlanmasına ve dağıtılmasına izin verir.
UNIDROIT komitelerine katılım tüm Üye Devletlerin temsilcilerine açıktır ve ek Devletler, uluslararası kuruluşlar ve mesleki birlikler gözlemci olarak davet edilebilir. Komite tarafından nihai hale getirilen Sözleşme taslağı onay için Yönetim Konseyine sunulur. Katılımcı Devletler arasında bir fikir birliğini yansıtıyorsa ve Diplomatik Konferansta kabul edilme şansı yüksekse, Konsey bunun Konferansa iletilmesine izin verir. Bir UNIDROIT Üye Devleti tarafından toplanan Diplomatik Konferans, taslak Sözleşmeyi uluslararası bir Sözleşme olarak kabul eder.
Uluslararası kuruluşlarla müzakere ve işbirliği[değiştir | kaynağı değiştir]
UNIDROIT, Sekreterlikler arası düzeyde işbirliği anlaşmaları yoluyla hem hükümetlerarası hem de hükümet dışı çeşitli uluslararası kuruluşlarla işbirliği ilişkilerini sürdürmektedir. Lahey Uluslararası Özel Hukuk Konferansı, UNIDROIT ve "üç kız kardeş" olarak bilinen Birleşmiş Milletler Uluslararası Ticaret Hukuku Komisyonu (UNCITRAL), başlıca özel hukuk formüle eden kurumlardır. UNIDROIT'in hukukun uluslararası birleşmesi konusundaki uzmanlığı, karşılaştırmalı hukuk çalışmaları ve bu kuruluşlardaki uluslararası belgelerin temelini oluşturan Sözleşme taslaklarının hazırlanması da dahil olmak üzere diğer kuruluşlar için de görevlendirilen çalışmalara yol açmaktadır.
Muhabir ağı[değiştir | kaynağı değiştir]
UNIDROIT, yasal hedeflerini gerçekleştirmek amacıyla, çeşitli yargı alanlarından güncel ve kapsamlı yasal bilgilere erişmenin kritik öneminin bilincindedir. Ancak bu tür bilgileri elde etmek zor olabilir. Bu nedenle UNIDROIT, hem Üye hem de Üye olmayan Devletlerden akademik ve uygulamalı avukatlardan oluşan bir muhabir ağı kurar ve sürdürür. Bu muhabirler Yönetim Konseyi tarafından atanır ve değerli hukuki bilgi kaynakları olarak hizmet ederek UNIDROIT'in farklı ülkelerdeki kanunların durumu hakkında bilgi sahibi olmasını sağlar.[6]
Üyelik[değiştir | kaynağı değiştir]
Devletler, tüzüğüne katılarak üye olurlar. 65 üye şunlardır:[7]
| Üye ülke | Katılma yılı |
|---|---|
| Arjantin | 1972 |
| Avustralya | 1973 |
| Avusturya | 1948 |
| Belçika | 1940 |
| Bolivya | 1940 |
| Brezilya | 1940 |
| Bulgaristan | 1940 |
| Kanada | 1968 |
| Şili | 1951 |
| Çin | 1986 |
| Kolombiya | 1940 |
| Hırvatistan | 1996 |
| Küba | 1940 |
| Kıbrıs | 1999 |
| Çek Cumhuriyeti | 1993 |
| Danimarka | 1940 |
| Mısır | 1951 |
| Estonya | 2001 |
| Finlandiya | 1940 |
| Fransa | 1948 |
| Almanya | 1940 |
| Yunanistan | 1940 |
| Kutsal Makam | 1945 |
| Macaristan | 1940 |
| Hindistan | 1950 |
| Endonezya | 2009 |
| İran | 1951 |
| Irak | 1973 |
| İrlanda | 1940 |
| İsrail | 1954 |
| İtalya | 1940 |
| Japonya | 1954 |
| Letonya | 2006 |
| Litvanya | 2007 |
| Lüksemburg | 1951 |
| Malta | 1970 |
| Meksika | 1940 |
| Hollanda | 1940 |
| Nikaragua | 1940 |
| Nijerya | 1964 |
| Norveç | 1951 |
| Pakistan | 1964 |
| Paraguay | 1940 |
| Polonya | 1979 |
| Portekiz | 1949 |
| Güney Kore | 1981 |
| Sırbistan (Yugoslavya Fed. Cumh. olarak katıldı) | 2001 |
| Romanya | 1940 |
| Rusya (Sovyetler Birliği olarak katıldı) | 1990 |
| San Marino | 1945 |
| Suudi Arabistan | 2009 |
| Singapur | 2023 |
| Slovakya | 1993 |
| Slovenya | 1995 |
| Güney Afrika | 1971 |
| ispanya | 1940 |
| İsveç | 1940 |
| İsviçre | 1940 |
| Tunus | 1980 |
| Türkiye | 1950 |
| Birleşik Krallık | 1948 |
| Amerika Birleşik Devletleri | 1964 |
| Uruguay | 1940 |
| Venezuela | 1940 |
| Moğolistan | 2023 |
Ekvador, 1940'tan 1964'e kadar, Lübnan 1958'den 1964'e kadar ve Senegal 1991'den 1997'ye UNIDROIT'e üye bir devletti. Varlığı sona eren ülkeler eski üye devletlerdir: Çekoslovakya, Doğu Almanya, Birleşik Arap Cumhuriyeti ve Yugoslavya.
Unidroit enstrümanları[değiştir | kaynağı değiştir]
Antlaşmalar[değiştir | kaynağı değiştir]
Unidroit, yıllar içinde Unidroit tarafından hazırlanan ve Unidroit'e üye Devletler tarafından toplanan diplomatik Konferanslar tarafından kabul edilen aşağıdaki uluslararası Sözleşmeleri hazırlamıştır:[8]
- Malların Uluslararası Satışına İlişkin Tekdüzen Kanuna İlişkin Sözleşme (Lahey, 1964)[9]
- Uluslararası Mal Satışına İlişkin Sözleşmelerin Oluşturulmasına İlişkin Tekdüzen Kanuna İlişkin Sözleşme (Lahey, 1964)[10]
- Uluslararası Seyahat Sözleşmeleri Antlaşması (Brüksel, 1970)[11]
- Uluslararası Vasiyetnamenin Şekline İlişkin Tekdüzen Kanun Sağlayan Sözleşme (Washington, DC, 1973)[12]
- Uluslararası Mal Satışında Acentelik Sözleşmesi (Cenevre, 1983)[13]
- UNIDROIT Uluslararası Finansal Kiralama Sözleşmesi (Ottawa, 1988)[14]
- UNIDROIT Uluslararası Faktoring Sözleşmesi (Ottawa, 1988)[14]
- Çalınan veya Yasadışı Şekilde İhraç Edilen Kültür Varlıklarına ilişkin UNIDROIT Sözleşmesi (Roma, 1995)
- Mobil Ekipmana İlişkin Uluslararası Menfaatlere İlişkin Sözleşme (Cape Town, 2001)
- Cenevre Menkul Kıymetler Sözleşmesi (Cenevre, 2009)[19]
UNIDROIT, sözleşmelerinden ikisinin emanetçisidir : Cape Town Sözleşmesi (dört protokolü dahil) ve Cenevre Menkul Kıymetler Sözleşmesi .
UNIDROIT uzun yıllar boyunca uluslararası sözleşmelerin arka plan çalışmalarını hazırladı ve daha sonra diğer uluslararası kuruluşlar tarafından sonuçlandırıldı. Bunlar arasında, 1956 yılında BM Avrupa Ekonomik Komisyonu tarafından sonuçlandırılan Karayoluyla Uluslararası Mal Taşımacılığına İlişkin Sözleşme (CMR) ve Birleşmiş Milletler Uluslararası Taşıma Terminalleri İşletmecilerinin Sorumluluğuna İlişkin Sözleşme sayılabilir. Ticaret 1991 yılında UNCITRAL tarafından tamamlandı.
Model Yasalar[değiştir | kaynağı değiştir]
Enstitü, uluslararası toplum üyelerine ilham kaynağı olacak örnek kanunlar, ilkeler, hukuki ve sözleşmesel rehberler gibi bağlayıcı olmayan kurallar hazırlamıştır.
- UNIDROIT Uluslararası Ticari Sözleşmeler İlkeleri (1994, 2004, 2010 ve 2016)[20]
- ALI / UNIDROIT Sınıraşan Medeni Usul İlkeleri (Amerikan Hukuk Enstitüsü işbirliğiyle) (2004)[21][22]
- Keşfedilmemiş Kültürel Varlıkların Devlet Mülkiyetine ilişkin 2011 Model Hükümleri (UNESCO ile işbirliği içinde)[23]
- Netleştirme Karşılıklarının İşleyiş Esasları (2013)[24]
- UNIDROIT/FAO/IFAD Sözleşmeli Çiftçilik Yasal Rehberi (2015)[25]
- ELI/UNIDROIT Modeli Avrupa Medeni Usul Kuralları (2020)[26]
- UNIDROIT/ IFAD Tarım arazisi yatırım sözleşmelerine ilişkin Yasal Kılavuz (2021)[27]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Unidroit ve Milletlerarası Ticarete İlişkin Unidroit Prensipleri". bilgi-bankasi. 10 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2024.
- ^ "Overview - UNIDROIT" (İngilizce). 18 Mayıs 2021. 26 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2024.
- ^ "Governing Council - UNIDROIT" (İngilizce). 18 Mayıs 2021. 10 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2024.
- ^ "Öğretim Üyemiz Prof. Dr. Yusuf Çalışkan Yeniden UNIDROIT'e Konsey Üyesi Olarak Seçildi". www.medeniyet.edu.tr. 10 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2024.
- ^ "Home". The Unidroit Foundation (İngilizce). 1 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2024.
- ^ "Correspondents - UNIDROIT" (İngilizce). 17 Nisan 2023. 20 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2024.
- ^ "Member States - UNIDROIT" (İngilizce). 18 Mayıs 2021. 3 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2024.
- ^ "Instruments - UNIDROIT" (İngilizce). 31 Mayıs 2021. 18 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2024.
- ^ "ULIS 1964 - UNIDROIT" (İngilizce). 28 Haziran 2021. 2 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2024.
- ^ "ULFC 1964 - UNIDROIT" (İngilizce). 30 Haziran 2021. 3 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2024.
- ^ "CCV - UNIDROIT" (İngilizce). 5 Temmuz 2021. 4 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2024.
- ^ "International Will - UNIDROIT" (İngilizce). 1 Temmuz 2021. 26 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2024.
- ^ "Uluslararası Mal Satışında Acentelik Sözleşmesi" (PDF). UNIDROIT. 17 Şubat 1983. 30 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Mayıs 2024.
- ^ a b "Factoring - UNIDROIT" (İngilizce). 2 Temmuz 2021. 28 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2024.
- ^ "PROTOCOL TO THE CONVENTION ON INTERNATIONAL INTERESTS IN MOBILE EQUIPMENT ON MATTERS SPECIFIC TO AIRCRAFT EQUIPMENT". 16 Kasım 2001. 11 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2024.
- ^ "Rail Protocol - UNIDROIT" (İngilizce). 4 Temmuz 2021. 21 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2024.
- ^ "Space Protocol - UNIDROIT" (İngilizce). 4 Temmuz 2021. 11 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2024.
- ^ "Mac Protocol - UNIDROIT" (İngilizce). 4 Temmuz 2021. 11 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2024.
- ^ Kanda, Hideki; International Institute for the Unification of Private Law, (Ed.) (2012). Official commentary on the Unidroit Convention on Substantive Rules for Intermediated Securities: held ... in Geneva from 5 to 9 October 2009. 1. ed. Oxford: Oxford Univ. Press. ISBN 978-0-19-965675-2.
- ^ "ULUSLARARASI TİCARİ SÖZLEŞMELERE İLİŞKİN UNIDROIT İLKELERİ" (PDF). UNIDROIT. 2016. 28 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Mayıs 2024.
- ^ "ALI / UNIDROIT Principles - UNIDROIT" (İngilizce). 12 Haziran 2021. 19 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2024.
- ^ "Uluslararası Medeni Yargılama İlkeleri" (PDF). Prof. Dr. M. Kamil Yıldırım. Marmara Üniversitesi. 23 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Mayıs 2024.
- ^ "2012 Model Provisions - UNIDROIT" (İngilizce). 20 Haziran 2021. 28 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2024.
- ^ "KAPATMA NETLEME HÜKÜMLERİNİN UYGULANMASINA İLİŞKİN ESASLAR" (PDF). UNIDROIT. 2013. 5 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Nisan 2024.
- ^ "UNIDROIT /FAO/ SÖZLEŞMELİ TARIMLA ilgili IFAD Yasal Kılavuzu" (PDF). UNIDROIT. 2015. 22 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Mayıs 2024.
- ^ "Avrupa Medeni Usul Kuralları Modeli" (PDF). UNIDROIT. 2020. 14 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Mayıs 2024.
- ^ "UNIDROIT | TARIMSAL ARAZİ YATIRIM SÖZLEŞMELERİ İLE İLGİLİ IFAD Yasal Kılavuzu" (PDF). UNIDROIT. 2021. 14 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Mayıs 2024.
