Sıtma aşısı
Sıtma aşıları, her yıl dünya çapında tahminen 247 milyon insanı etkileyen ve 619.000 ölüme neden olan, sivrisineklerin yol açtığı bulaşıcı bir hastalık olan sıtmayı önleyen aşılardır.[1] Sıtmaya karşı onaylanan ilk aşı Mosquirix markasıyla bilinen RTS,S'dir.[2] Bebeklerde 2 yaşına kadar en az üç doz yapılması gerekir ve dördüncü doz korumayı 1-2 yıl daha uzatır.[3][4] Aşı, şiddetli sıtma nedeniyle hastaneye başvuruları yaklaşık %30 oranında azaltmaktadır.[3]
Diğer sıtma aşılarıyla ilgili araştırmalar devam etmektedir. En etkili sıtma aşısı R21/Matrix-M'dir; ilk denemelerde %77'lik etkinlik oranı gösterilmiştir ve antikor düzeyleri RTS,S aşısına göre çok daha yüksektir. Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) en az %75 etkinliğe sahip sıtma aşısı hedefini karşılayan ilk aşı[5][6] ve WHO tarafından önerilen yalnızca ikinci sıtma aşısıdır.[7] Nisan 2023'te Gana Gıda ve İlaç Kurumu, R21 aşısının beş ay ile üç yaş arasındaki çocuklarda kullanılmasını onaylamıştır.[8] Gana'nın kararının ardından Nijerya, R21 aşısını geçici olarak onaylamıştır.[9]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ World Malaria Report 2022 - World Health Organization. Switzerland: World Health Organization. 8 Aralık 2022. ISBN 978-92-4-006489-8. 7 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2023.
- ^ "Mosquirix: Opinion on medicine for use outside EU". European Medicines Agency (EMA). 23 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2019.
- ^ a b "First malaria vaccine hits 1 million dose milestone — although it has its shortcomings". NPR. 13 Mayıs 2022. 13 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2023.
- ^ "Malaria vaccine: WHO position paper – March 2022". Weekly Epidemiological Record. 97 (9): 60-78. 2022.
- ^ "Malaria vaccine hailed as potential breakthrough". BBC News. 23 Nisan 2021. 24 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2021.
- ^ "Malaria vaccine becomes first to achieve WHO-specified 75% efficacy goal". EurekAlert!. 23 Nisan 2021. 27 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2021.
- ^ "WHO recommends R21/Matrix-M vaccine for malaria prevention in updated advice on immunization" (İngilizce). 2 Ekim 2023. 3 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2023.
- ^ "Ghana first to approve 'world-changer' malaria vaccine". BBC News (İngilizce). 12 Nisan 2023. 13 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2023.
- ^ "The country with the highest rate of malaria deaths in the world has approved Oxford's vaccine". Quartz (İngilizce). 18 Nisan 2023. 19 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2023.