İçeriğe atla

Nina Bari

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Nina Bari
Nina Bari, y. 1930
DoğumНина Карловна Бари
19 Kasım 1901(1901-11-19)
Moskova, Rus İmparatorluğu
Ölüm15 Temmuz 1961 (59 yaşında)
Moskova, RSFSC, Sovyetler Birliği
Ölüm sebebiİntihar (araç çarpması)
Defin yeriVvedenskoye Mezarlığı
55°46′8″K 37°42′25″D / 55.76889°K 37.70694°D / 55.76889; 37.70694
MilliyetRus
Mezun olduğu okul(lar)Moskova Devlet Üniversitesi
EvlilikViktor Nemytsky
Kariyeri
DallarıMatematik
Çalıştığı kurumlarMoskova Devlet Üniversitesi
Doktora
danışmanı
Nikolai Luzin
Doktora öğrencileriSergey Yablonsky
Vladimir Kozlov
Pyotr Lavrentyevich Ulyanov (1953)
Rafail Samoilovich Guter (1948)
Zoya Nikolaevna Kazhdan (1954)
Yurii Aleksandrovich Kazmin
Klara Volfovna Temko (1956)

Nina Karlovna Bari (RusçaНина Карловна Бари; 19 Kasım 1901 – 15 Temmuz 1961), trigonometrik seriler üzerine yaptığı çalışmalarla tanınan bir Sovyet matematikçiydi.[1][2] Ayrıca Higher Algebra ve The Theory of Series adlı iki ders kitabıyla da tanınmaktadır.[3]

Erken dönem yaşamı ve eğitimi[değiştir | kaynağı değiştir]

Nina Bari, 19 Kasım 1901'de Olga ve doktor Karl Adolfovich Bari'nin kızı olarak Rusya'da doğdu. 1918 yılında prestijli Moskova Devlet Üniversitesi Fizik ve Matematik Bölümü'ne kabul edilen ilk kadınlardan biri oldu. Üniversiteye girdikten sadece üç yıl sonra, 1921 yılında mezun oldu. Mezun olduktan sonra Bari öğretmenlik kariyerine başladı. Moskova Ormancılık Enstitüsü, Moskova Politeknik Enstitüsü ve Sverdlov Komünist Enstitüsü'nde dersler verdi. Bari, yeni kurulan Matematik ve Mekanik Araştırma Enstitüsü tarafından verilen tek ücretli araştırma bursuna başvurdu ve aldı. Bir öğrenci olarak Bari, gayri resmi bir akademik ve sosyal organizasyon olan "Luzitania" lakaplı seçkin bir gruba dahil oldu. Nikolai Luzin'in vesayeti altında trigonometrik seriler ve fonksiyonlar üzerine çalıştı ve onun yıldız öğrencilerinden biri oldu.[1][2] Araştırmasının ana sonucunu 1922'de Moskova Matematik Topluluğu'na sundu — topluluğa hitap eden ilk kadın oldu.[4]

Bari, 1926 yılında trigonometrik açılımlar konusunda doktora çalışmasını tamamladı,[2][5] tez çalışmasıyla Glavnauk Ödülü'nü kazandı.[1][2] Bari, 1927'de Paris'te Sorbonne ve Collège de France'da eğitim görme fırsatından yararlandı. Daha sonra Polonya'nın Lwów kentindeki Polonya Matematik Kongresi'ne katıldı; Rockefeller bursu, çalışmalarına devam etmek için Paris'e dönmesini sağladı. Bari'nin seyahat kararı Luzitaniaların dağılmasından etkilenmiş olabilir. Luzin'in asabi ve talepkâr kişiliği, etrafında toplanan matematikçilerin çoğunu yabancılaştırmıştı. 1930'a gelindiğinde Luzitania hareketinin tüm izleri kaybolmuştu ve Luzin Moskova Devlet Bilim Akademisi'nin Steklov Matematik Enstitüsü'ne gitti. 1932'de Moskova Devlet Üniversitesi'nde profesör oldu ve 1935'te geleneksel doktora derecesinden daha prestijli bir araştırma derecesi olan Fizik ve Matematik Bilimleri Doktoru unvanını aldı [2] Bu zamana kadar trigonometrik seriler üzerine temel çalışmalarını tamamlamıştı.[1][2]

Kariyeri ve sonraki yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

Bir dizi araştırma projesinde Dmitrii Menshov ile yakın bir işbirliği içindeydi.[2] 1940'larda Menshov ile birlikte Moskova Devlet Üniversitesi'nde fonksiyon teorisi çalışmalarının sorumluluğunu üstlendi. 1952'de ilkel fonksiyonlar, trigonometrik seriler ve bunların neredeyse her yerde yakınsaması üzerine önemli bir eser yayımladı. Bari ayrıca Moskova'daki 1956 Üçüncü Tüm Birlik Kongresi'nde ve Edinburgh'daki 1958 Uluslararası Matematikçiler Kongresi'nde çalışmalar yayınladı.[4]

Matematik, Bari'nin entelektüel yaşamının merkeziydi, ancak edebiyat ve sanattan da hoşlanıyordu. Aynı zamanda bir dağ yürüyüşü tutkunuydu ve Rusya'daki Kafkasya, Altay, Pamir ve Tian Shan sıradağlarını aştı. Bari'nin dağ yürüyüşüne olan ilgisi, Sovyet matematikçi, Moskova Devlet profesörü ve hevesli bir dağ kaşifi olan kocası Viktor Vladimirovich Nemytskii'den ilham almıştır. Evliliklerine dair herhangi bir belge mevcut değildir, ancak çağdaşları ikisinin hayatlarının ilerleyen dönemlerinde evlendiğine inanmaktadır. Bari'nin son çalışması -55. yayını- trigonometrik seriler teorisinin son durumu üzerine 900 sayfalık bir monografi olup, fonksiyon ve trigonometrik seriler teorisinde uzmanlaşanlar için standart bir referans çalışması olarak kabul edilmektedir.[4]

Ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]

Bari, 15 Temmuz 1961'de bir trenin çarpması sonucu hayatını kaybetti.[6] Muhtemelen Luzin'in on bir yıl önceki ölümünün neden olduğu depresyona bağlı bir intihardı.[2]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b c d Biography of Nina Karlovna Bari, by Giota Soublis, Agnes Scott College.
  2. ^ a b c d e f g h O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., "Nina Bari", MacTutor Matematik Tarihi arşivi 
  3. ^ Algebra 2. Glencoe. 2018. ISBN 978-0-07-903990-3. 
  4. ^ a b c ed, Pamela Proffitt (1999). Notable women scientistsÜcretsiz kayıt gerekli. Detroit [u.a.]: Gale Group. ISBN 0787639001. 
  5. ^ Mathematics Genealogy Project'te Nina Bari
  6. ^ Виденский, Виктор Соломонович (2022). "Бэра бери, Бари". Историко-математические исследования (Rusça), 7(42). s. 158.