Mises Enstitüsü

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Mises Enstitüsü
Kuruluş1982
KurucularLew Rockwell
Murray Rothbard
Burton Blumert
Henry Hazlitt
TürAkademik kuruluş
Yasal statüDüşünce Kuruluşu
OdakEkonomi eğitimi
Avusturya Okulu
Anarko-kapitalizm
Sağ liberteryenizm
Paleoliberteryenizm
Klasik liberalizm
Konum
Önemli kişiler
  • Lew Rockwell (Başkan)
  • Jeff Deist (Başkan)
  • Joseph Salerno (Editör Üç Aylık Avusturya Ekonomisi Dergisi)
BütçeGelir: 4.200.056 $
Giderler: 4.165.289 $
(Yıl 2017)
Personel21
Resmî sitemises.org (İngilizce)
mises.tr (Türkçe)

Ludwig von Mises Avusturya Ekonomisi Enstitüsü, veya Mises Enstitüsü, merkezi Auburn, Alabama, Amerika Birleşik Devletleri'nde bulunan bir liberteryen kâr amacı gütmeyen düşünce kuruluşudur.[1][2] Adını Avusturya Okulu ekonomisti Ludwig von Mises'ten almıştır.

1982 yılında Lew Rockwell tarafından kurulmuştur. Kuruluşu Ron Paul tarafından finanse edilmiştir.[2]

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Burton Blumert, Lew Rockwell, David Gordon ve Murray Rothbard

Ludwig von Mises Enstitüsü 1982 yılında Lew Rockwell tarafından kurulmuştur. Daha önce Arlington House Yayınevinde editör olarak görev yapan Rockwell, New York'taki Rus Çay Odasında yapılan bir toplantıda Margit von Mises'in onayını aldı ve ilk yönetim kurulu başkanı seçildi.[3][4] Enstitünün ilk destekçileri arasında Friedrich August von Hayek, Henry Hazlitt, Murray Rothbard, Ron Paul ve Burton Blumert yer almıştır.[5] Rockwell'e göre enstitünün kuruluş amacı, Charles Koch ve David Koch tarafından finanse edilen liberteryen kurumlar tarafından görmezden gelindiğini düşündüğü Ludwig von Mises'in özel katkılarını tanıtmaktı. Justin Raimondo'nun aktardığına göre Rockwell, Koch Vakfı'ndan George Pearson'dan bir telefon aldığını ve Pearson'ın Mises'in bir kuruluşa adını vermek ya da desteklemek için fazla radikal olduğunu söylediğini belirtti.[6] Rothbard enstitünün ilk akademik başkan yardımcısı olarak görev yaptı. Paul seçkin danışman olmayı kabul etti ve ilk bağış toplama çalışmalarına yardımcı oldu.[5] Yargıç John V. Denson, Mises Enstitüsü'nün Auburn Üniversitesi kampüsünde kurulmasına yardımcı olmuştur.[7] Auburn, Roger Garrison da dahil olmak üzere bazı Avusturyalı ekonomistlere zaten ev sahipliği yapıyordu. Mises Enstitüsü, 1998 yılına kadar Auburn Üniversitesi İşletme Fakültesi'ne bağlıydı, bu tarihten sonra enstitü kampüsün karşısında kendi binasını kurdu.[8] Kyle Wingfield 2006 yılında The Wall Street Journal'da yazdığı bir yorumda Güney Amerika'nın enstitü için "doğal bir yuva" olduğunu, çünkü "Güneylilerin her zaman hükümete karşı güvensiz olduklarını" ve enstitünün "Dixie'nin Kalbi'ni mantıklı ekonomik düşüncenin kaynağı" haline getirdiğini belirtmiştir.[9] Enstitü misyonunu "Ludwig von Mises ve Murray N. Rothbard geleneğinde Avusturya iktisat okulunda öğretim ve araştırmayı, bireysel özgürlüğü, dürüst tarihi ve uluslararası barışı teşvik etmek" olarak tanımlamaktadır.[10] Akademik programları arasında Mises Üniversitesi (akredite olmayan), Rothbard Lisansüstü Semineri, Avusturya Ekonomisi Araştırma Konferansı ve bir yaz araştırma bursu programı bulunmaktadır. Mises Enstitüsü 2020 yılında bir yüksek lisans programı sunmaya başlamıştır.[11] Brezilya,[12] Almanya,[13] Güney Kore,[14] ve Türkiye'de[15] dahil olmak üzere dünyanın dört bir yanında yan kuruluşların kurulmasına yol açmıştır. Alman Mises Enstitüsü, İsviçreli Alman milyarder August von Finck ile ilişkili olan liberteryen altın tüccarları ve yatırım danışmanlarının 2012 yılında kurduğu bir çıkar grubu ve düşünce kuruluşudur. Von Finck şirketi Degussa Goldhandel'den birçok altın tüccarı enstitünün yönetim kurulunda aktif olarak yer almaktadır; hükûmetler arası mali politikayı reddetmekte ve altını "güvenli para birimi" olarak teşvik etmektedirler. Von Finck ekonomi politikasında aktifti ve AB'yi eleştirdi.[16] Avukat ve siyasetçi Peter Gauweiler'in Yunanistan ve Avro'ya yönelik kurtarma paketlerine karşı Alman Federal Anayasa Mahkemesi'nde dava açmasına yardımcı olan Hans-Werner Sinn gibi önde gelen profesörlerin uzman görüşlerinin masraflarını üstlendi.[17] Enstitü, çoğu Friedrich August von Hayek cemiyeti ve Mont Pelerin cemiyeti içinde örgütlenmiş olan ekonomistler ve filozoflar tarafından bilimsel olarak desteklenmektedir. Alman Mises Enstitüsü'nün sözde Neue Rechte ve AfD ile güçlü bağları vardır.[16][17][18] Alman Mises Enstitüsü, ABD-Mises Enstitüsü ve dünyadaki diğer birçok Mises Enstitüsü ile yakın işbirliği içinde çalışmaktadır. AB Şeffaflık Sicilinde fark edilmemiştir.[17]

Görüşler[değiştir | kaynağı değiştir]

Ekonomik[değiştir | kaynağı değiştir]

Enstitünün tanımlayıcı felsefesi, ekonomi biliminin ampirik olmaktan ziyade tümdengelimsel olduğunu savunan Misesyen praksiyolojidir ('insan eyleminin mantığı'). Ludwig von Mises tarafından Carl Menger'in Metodolojik anlaşmazlıkını takip ederek geliştirilen bu yaklaşım, neoklasik iktisatta bilgiyi gerekçelendirmek için kullanılan matematiksel modelleme ve hipotez testlerine karşı çıkmaktadır. Misesyen iktisat, heterodoks iktisadın bir biçimidir.[19] Hayek ve George Mason Üniversitesi ile ilişkili olanlar da dahil olmak üzere diğer Avusturyalı ekonomistlerden farklıdır.[20]

Siyasi[değiştir | kaynağı değiştir]

Mises Enstitüsü, önde gelen bazı isimlerinin Irk, göç ve Donald Trump'ın başkanlık kampanyaları gibi konulardaki paleoliberteryen ve sağcı kültürel görüşleri nedeniyle bazı liberteryenler tarafından eleştirilmiştir.[21][22][23][24]

1980'lerin sonu ve 1990'ların başında Rockwell ve Rothbard, popülist paleo-muhafazakârlarla bir koalisyon kurmak için ırkçı ve sınıfsal kızgınlıklara sarıldılar.[21] Bu retorik, daha sonra Rockwell'in Ron Paul için yazdığı tespit edilen ve daha sonra Paul'ün kongre ve başkanlık kampanyalarında tartışmalara neden olan siyahlara ve eşcinsellere yönelik ifadeleri de içeren bültenlerde yer aldı.[2][21] Ayrı olarak, Rothbard'ın yazıları "çokkültürcülere" ve "feminizmin, eşitlikçiliğin bütününe" karşı çıkıyordu.[2] Güney Yoksulluk Hukuk Merkezi (SPLC) tarafından 2000 yılında hazırlanan bir rapor, Mises Enstitüsü'nü "radikal bir liberteryen hükümet ve ekonomi görüşüne adanmış" Neo-Konfederatif olarak sınıflandırmıştır.[25] 2003 yılında SPLC'den Chip Berlet enstitüyü "liberteryen siyaset teorisini ve Avusturya serbest piyasa ekonomisi okulunu destekleyen önemli bir merkez" olarak tanımlamış, Rothbard'ın çocuk işçi yasalarından tiksindiğini belirtmiş ve enstitüdeki diğer akademisyenlerin göçmen karşıtı görüşlere sahip olduğunu yazmıştır.[26] Mises Enstitüsü tarafından gönderilen bağış toplama e-postalarında takipçilere "seçimlerin artık işe yaramadığı" söyleniyor, sistemin düzeltilemez olduğu, "Derin Devlet, siyasi sınıf ve Federal Rezerv gibi parazitler" tarafından ele geçirildiği savunuluyor ve "Kurucu Babaların devrim talep edeceği" iddia ediliyordu.[27] Avusturyalı ekonomist Steve Horwitz Mises Enstitüsü'nü "liberteryen eldiven içinde faşist bir yumruk" olarak nitelendirdi.[28] New York Times muhabiri 2014 yılında enstitüyü gezmek istediğinde Rockwell "rejimin bir parçası" olduğunu söyleyerek muhabirden gitmesini istemiştir.[2] Trump Yönetimi sırasında ABD Eğitim Bakanlığı Sivil Haklar Ofisi'nin başkan vekili olarak görev yapan Candice Jackson, daha önce Mises Enstitüsü'nde yaz bursiyeriydi.[29]

Önemli öğretim üyeleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Mises Enstitüsü ile bağlantılı önemli isimler arasında şunlar yer almaktadır:[30]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; CN isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  2. ^ a b c d e Tanenhaus, Sam; Rutenberg, Jim (25 Ocak 2014). "Rand Paul's Mixed Inheritance". New York Times (İngilizce). 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2014. 
  3. ^ "30 Years of Bedeviling the Bad Guys". Mises Institute. 1 Ekim 2012. 25 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 
  4. ^ "Biography of Margit von Mises: 1890–1993". Mises Institute. 18 Ağustos 2014. 18 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 
  5. ^ a b "The Story of the Mises Institute". Mises Institute. 18 Eylül 2018. 23 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 
  6. ^ Raimondo, Justin (2000). Enemy of the State: The Biography of Murray Rothbard. Prometheus. 
  7. ^ "Why the Mises Institute Is in Auburn". Mises Institute. 9 Ekim 2018. 10 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 
  8. ^ "Mises and Liberty". Mises Institute. 15 Eylül 1998. 19 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 
  9. ^ Wingfield, Kyle (11 Ağustos 2006). "Von Mises Finds A Sweet Home In Alabama". Wall Street Journal (İngilizce). ISSN 0099-9660. 20 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2020. 
  10. ^ "What is the Mises Institute?". 18 Haziran 2014. 20 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2022. 
  11. ^ "Graduate Program". Mises Institute. 26 Mart 2020. 16 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 
  12. ^ "Home". mises.org.br. 14 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 
  13. ^ "Ludwig von Mises Institut Deutschland". 25 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 
  14. ^ miseskorea.org
  15. ^ misesenstitusu.com
  16. ^ a b "Milliardär August von Finck kaufte sich die neurechte und liberale Szene Deutschlands | Recentr" (Almanca). 22 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2022. 
  17. ^ a b c "Mises Institute – Lobbypedia". lobbypedia.de (Almanca). 3 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2022. 
  18. ^ "Nach dem Tod von August von Finck: Entpolitisiert sich das Finck-Imperium?". Andreas Kemper (Almanca). 26 Şubat 2022. 26 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2022. 
  19. ^ Lee, Frederic S.; Cronin, Bruce C.; McConnell, Scott; Dean, Erik (2010). "Research Quality Rankings of Heterodox Economic Journals in a Contested Discipline". American Journal of Economics and Sociology. 69 (5): 1409-1452. doi:10.1111/j.1536-7150.2010.00751.x. 
  20. ^ "Socialism: The Calculation Problem Is Not the Knowledge Problem". Mises Institute. 13 Mart 2018. 21 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 
  21. ^ a b c Sanchez, Julian; Weigel, David (16 Ocak 2008). "Who Wrote Ron Paul's Newsletters?". Reason (İngilizce). 9 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2020. 
  22. ^ Sheffield, Matthew (2 Eylül 2016). "Where did Donald Trump get his racialized rhetoric? From libertarians". Washington Post (İngilizce). ISSN 0190-8286. 12 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2020. 
  23. ^ Rutenberg, Jim; Kovaleski, Serge F. (26 Aralık 2011). "Paul Disowns Extremists' Views but Doesn't Disavow the Support (Published 2011)". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 7 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2020. 
  24. ^ Welch, Matt (4 Temmuz 2018). "Libertarian Party Rebuffs Mises Uprising". Reason. 15 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2020. 
  25. ^ "The Neo-Confederates". Intelligence Report. Southern Poverty Law Center. Yaz 2000. 22 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 
  26. ^ Berlet, Chip (Yaz 2003). "Into the Mainstream". Intelligence Report. Southern Poverty Law Center. 7 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2013. 
  27. ^ "Arşivlenmiş kopya". Twitter (İngilizce). 2 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2022. 
  28. ^ "Michael Levin". Southern Poverty Law Center (İngilizce). 6 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2022. 
  29. ^ Waldman, Annie. "DeVos Pick to Head Civil Rights Office Once Said She Faced Discrimination for Being White". ProPublica. 14 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 
  30. ^ "Faculty Members". Ludwig von Mises Institute. 28 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 
  31. ^ "Peter Klein". Baylor Üniversitesi Hankamer İşletme Okulu (İngilizce). 8 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2017. 
  32. ^ "Senior Fellows, Faculty Members, and Staff". Ludwig von Mises Institute. 28 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

Kategori:Mises Enstitüsü kişileri

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mises_Enstitüsü&oldid=31814801" sayfasından alınmıştır