Lesotho'da sağlık

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Bir geleneksel şifacı

Lesotho'da doğumda ortalama yaşam beklentisi 53,7 yıldır (erkekler için 51 yıl ve kadınlar için 57 yıl) (2018). 2005 yılında ortalama yaşam süresi 42,5 idi ve son 13 yılda 11 yıllık artış sağladı.[1] Lesotho'nun 2018 insani gelişme endeksi değeri 0,518'dir - bu da ülkeyi düşük insani gelişme kategorisine sokar - bu Lesotho'yu 189 ülke ve bölge arasından 164'üncü sırada konumlandırır.[2]

Lesotho'daki sağlık hizmetleri öncelikle hükûmet ve Lesotho Hristiyan Sağlık Derneği tarafından verilmektedir. Sağlık hizmetlerine erişim, özellikle kırsal kesimde birçok insan için zordur. Ülkenin sağlık sistemi, AIDS'in neden olduğu hastalık yükünün amansız bir şekilde artması ve uzmanlık ve insan kaynakları eksikliğiyle karşı karşıyadır. Ciddi acil durumlar genellikle komşu Güney Afrika'ya sevk edilir. Ölüm oranlarının en büyük nedenleri arasında bulaşıcı hastalıklar, maternal, perinatal koşullar ve beslenme koşulları yer alır.[3]

Sağlık göstergeleri[değiştir | kaynağı değiştir]

GSYİH yüzdesi olarak toplam sağlık harcaması 10.6'dır (2014).[4] Kişi başına düşen sağlık harcamaları 2014 yılında 42,33 dolardı. Aynı yıl sağlık hizmetlerine yapılan kamu harcamaları, toplam sağlık harcamalarının %76,12'sini oluşturuyordu.[5]

Çocuk sağlığı[değiştir | kaynağı değiştir]

5 yaş altı ölüm oranı 1000 canlı doğumda 86'dır (2019). Beş yaş altı ölüm oranı, 1000 canlı doğum başına ifade edilen, doğum ile tam 5 yaş arasında ölme olasılığıdır.[6] Bebek ölüm oranı 2019'da 66,5 oranla yüksektir (1000 canlı doğumda).[7]

Beslenme[değiştir | kaynağı değiştir]

Yetersiz beslenme Lesotho'da büyük bir sorundur. Beş yaşın altındaki çocukların %33,4'ü orta veya ciddi derecede bodurdur. Düşük doğum ağırlıklı (<2500 g) doğan çocuklar 2014 yılında %14,6 idi.[7]

Sağlık sistemi[değiştir | kaynağı değiştir]

1997 ile 2010 yılları arasında gerçekleştirilen en son ankette 100.000 kişiye beş doktor ve 62 hemşire ve ebe düşüyordu.[3]

2019'da Lesotho'da 117 tıbbi tesis bulunuyordu.[8]

Lesotho'daki Hastaneler
İsim Konum Tesis Tipi Sahiplik Koordinatlar Ref
Maluti Adventist Hospital Berea Misyon Hastanesi İnanç temelli 29°06′21″S 27°57′20″E / 29.1059°G 27.95554°D / -29.1059; 27.95554 [8]
Seboche Hastanesi Butha-Buthe Misyon Hastanesi İnanç temelli 28°41′06″S 28°24′38″E / 28.6850393206467°G 28.4106506766422°D / -28.6850393206467; 28.4106506766422
Mamohau Hastanesi Leribe Misyon Hastanesi İnanç temelli 29°06′28″S 28°29′25″E / 29.107792°G 28.490226°D / -29.107792; 28.490226
Scott Hastanesi Maseru Misyon Hastanesi İnanç temelli 29°37′32″S 27°30′25″E / 29.625576°G 27.506883°D / -29.625576; 27.506883
St Joseph’s Hastanesi Maseru Misyon Hastanesi İnanç temelli 29°27′04″S 27°43′23″E / 29.451059°G 27.723139°D / -29.451059; 27.723139
St James Hastanesi Mokhotlong Misyon Hastanesi İnanç temelli 29°17′12″S 29°04′28″E / 29.2866026450759°G 29.0744239210947°D / -29.2866026450759; 29.0744239210947
Tebellong Hastanesi Qacha's Nek Misyon Hastanesi İnanç temelli 30°07′02″S 28°41′00″E / 30.117104°G 28.683294°D / -30.117104; 28.683294
Paray Hastanesi Thaba-Tseka Misyon Hastanesi İnanç temelli 29°29′18″S 28°34′58″E / 29.48841°G 28.58269°D / -29.48841; 28.58269
Queen Mamohato Anıt Hastanesi Maseru Hastane Kamu/Özel 29°20′28″S 27°31′42″E / 29.3410696948855°G 27.5282299433817°D / -29.3410696948855; 27.5282299433817
Wilies Hastanesi Foso Hastane Özel 29°16′18″S 27°31′39″E / 29.2716832293936°G 27.5276290996774°D / -29.2716832293936; 27.5276290996774 [9]
Eşit Sağlık Erişim Merkezi Lesotho Hastanesi Teyateyaneng Hastane Özel 29°07′12″S 27°45′40″E / 29.1199953922775°G 27.7610883395368°D / -29.1199953922775; 27.7610883395368
Makoanyane Askeri Hastanesi Maseru Hastane Askeri 29°20′03″S 27°32′39″E / 29.3342197242532°G 27.5441083585756°D / -29.3342197242532; 27.5441083585756 [10]
Mohlomi Zihinsel Hastanesi Maseru Psikiyatrik Hastane Kamu 29°20′37″S 27°32′02″E / 29.3436109274556°G 27.533757952656°D / -29.3436109274556; 27.533757952656 [11]

Hastalık yükü[değiştir | kaynağı değiştir]

Tüberküloz[değiştir | kaynağı değiştir]

Lesotho, 100.000 kişide 665 vaka ile çok yüksek bir tüberküloz insidans oranına sahiptir (2017). Tedavi başarı oranı %77'dir (2016). Ölüm oranı 100.000 kişide 46'dır (2017).[12] Lesotho'da tüberkülozlu hastaların yaklaşık %70'i insan immün yetmezlik virüsü ile ko-enfektedir.[13]

İnsan İmmün Yetmezlik Virüsü ve AIDS[değiştir | kaynağı değiştir]

Lesotho, AIDS'ten ciddi şekilde etkilenir ve dünyadaki en yüksek enfeksiyon oranlarından birine sahiptir. Son trendler yeni enfeksiyonların azaldığını gösterse de, oran 2005'ten bu yana yüzde 25 civarında seyrediyor. 2005'te, 2016'daki 21.000 yeni enfeksiyona kıyasla 30.000 yeni enfeksiyon vardı.[14] Kentsel alanlarda, 40 yaşın altındaki kadınların yaklaşık yüzde 50'si insan immün yetmezlik virüsü ile enfekte.

Ülke, insan immün yetmezlik virüsünü en önemli kalkınma sorunlarından biri olarak görüyor ve hükûmet, HIV / AIDS Ulusal Stratejik Planı aracılığıyla pandemiyi ele alıyor. Anneden çocuğa geçişin önlenmesi ve antiretroviral tedavi dahil olmak üzere bazı önemli HIV / AIDS müdahalelerinin kapsamı iyileşmiştir. Anneden çocuğa bulaşmanın önlenmesi kapsamı 2005'te yaklaşık yüzde 5 iken 2007'de yüzde 31'e çıkmıştır. Antiretroviral tedavinin yaygınlaştırılması, 2008 yılına kadar 38.586 kişinin tedavi görmesiyle iyi bir ilerleme kaydetmiştir.[15]

"Durumunuzu Bilin" kampanyası, insan bağışıklık eksikliği virüsü enfeksiyonu için test edilen kişi sayısını 2007 sonuna kadar 229.092'ye, nüfusun yüzde 12'sine ve 2005'te test edilen sayının üç katına çıkardı. Program Clinton Vakfı tarafından finanse edildi ve Haziran 2006'da başladı. Bill Clinton ve Microsoft başkanı Bill Gates, AIDS ile mücadelesini değerlendirmek için Temmuz 2006'da Lesotho'yu ziyaret etti.[16] Sonuç olarak, nüfusta HIV negatif olan yetişkinlerin yıllık HIV pozitif olma oranı 2005'te yüzde 2,9'dan 2007'de yüzde 2,3'e düşerek, tahmini yeni enfeksiyon sayısını 26.000'den 21.560'a düşürdü. Bunlar, HIV salgınındaki düşüşün ilk işaretleridir.[15]

Apparel Lesotho AIDS ile Mücadele İttifakı, Lesotho giyim endüstrisindeki 46.000 kadın işçi için gerekli olduğunda ARV'ler de dahil olmak üzere önleme ve tedavi sağlayan endüstri çapında bir programdır. Mayıs 2006'da piyasaya sürüldü. Program, HIV / AIDS salgınının temel nedenlerinden ikisiyle mücadeleye yardımcı oluyor: yoksulluk ve cinsiyet eşitsizliği. ALAFA'nın sektör içinde yaptığı araştırmalar, çalışanların yüzde 43'ünün HIV taşıdığını gösteriyor.[17]

Birleşik Krallık Prensi Harry, HIV/AIDS'li çocuklar için Lesoto'da "Sentebale" adlı yardım kuruluşunu kurdu. Diğer kurucu ortak, Lesoto Prensi'dir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Life expectancy at birth, Lesotho". Data Worldbank. 2 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2020. 
  2. ^ "Inequalities in Human Development in the 21st Century" (PDF). UNDP. 17 Aralık 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2020. 
  3. ^ a b "Health systems in Lesotho". Commonwealth Health. Commonwealth Health. 4 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2020. 
  4. ^ "Countries: Lesotho". WHO. World Health Organisation. 23 Ağustos 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2020. 
  5. ^ "Lesotho Our World in Data". Our World in Data. Our World in Data. 27 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2020. 
  6. ^ "Key demographic indicators: Lesotho". Unicef. 19 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2020. 
  7. ^ a b "NLiS Country Profile: Lesotho". WHO. 7 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2020.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "WHO" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  8. ^ a b "A spatial database of health facilities managed by the public health sector in sub-Saharan Africa". World Health Organization. 11 Şubat 2019. 22 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2020.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "Data" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  9. ^ "List of doctors and medical facilities in Lesotho" (PDF). US Embassy, Lesotho. 18 Ekim 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2021. 
  10. ^ "Military hospital in botched delivery". The Post. 1 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2021. 
  11. ^ "mental hospital grapples with- overcrowding". Lethoso Times. 8 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2021. 
  12. ^ "Lesotho Country Profile". Centers for Disease Control. 28 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  13. ^ "CDC Division of Global HIV & TB – Country Profile – Lesotho" (PDF). CDC. 21 Haziran 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2020. 
  14. ^ "HIV and AIDS in Lesotho". AVERT (İngilizce). 21 Temmuz 2015. 2 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2018. 
  15. ^ a b "World bank Lesotho: Country Brief". 31 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2012.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "worldbank" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  16. ^ Julian Rademeyer (16 Temmuz 2006). "Lesotho praised for fight against Aids". Sunday Times of South Africa. 8 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2011. 
  17. ^ "Apparel Lesotho Alliance to Fight AIDS (ALAFA)". 25 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2012.