Kullanıcı:1diyaryildiz/deneme tahtası

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Hava kirliliği, geçmişten günümüze çeşitli sebeplerden ötürü artış ve azalmalar görünse de günümüz çevre sorunlarından birisidir. İnsan sağlığına , canlılara ve çevreye zarar vermektedir. Pek çok canlı bu sebeple ölüm tehlikesi ile baş başa kalmış ve nesillerinin tükenmesi gibi durumlar ile yüzleşmiştir.

Hava kirliliği , havanın doğal bileşiminin değişime uğraması, yabancı maddelerin belirli bir oranı aşması, havada bulunan katı, sıvı ve gaz halindeki yabancı maddelerin insan ve hayvanların sağlığına , canlı yaşamına, ekolojik dengeye zararlı olabilecek derişimde bulunmasıdır. [1]

Hava Kirliliğinin Nedenleri [2][değiştir | kaynağı değiştir]

Bu kirliliğin nedenleri doğal ve yapay olmak üzere iki başlık altında incelenir. Hava kirliliğini ortaya çıkaran temel neden ise hızlı nüfus artışıdır. Bu dolaylı yoldan olabilir. Kırsal hayattan, iş bulmak veya çocuklarının geleceğini, eğitimini planlamak üzere kente, büyük yerleşim alanlarına yönelen kişiler beraberinde belirli şehirlerdeki , alanlardaki nüfus artar. Hava kirliliğinin nedenlerinden bazıları da şunlardır:

•Evlerdeki ısınma faaliyetleri (fosil yakıtlar)

•Motorlu taşıtlar

•Çarpık Kentleşme

•Egzoz gazları

•Tarım İlaçları

•Deodorant kullanımı

•Orman yangınları

•Endüstriyel tesisler

•Dizel Jeneratörler[3]

•Trafikten kaynaklanan hava kirliliği[4]

Hava Kirliliğinin Sonuçları[değiştir | kaynağı değiştir]

Hava kirliliği insanlar, hayvanlar ve bitkiler için büyük bir tehlike oluşturur. Daha çok insan sağlığı üzerine etkileri vardır. Hava kirliliğinin bazı sonuçları da şunlardır:

•Astım , bronşit, kanser gibi çeşitli hastalıklar

•Akciğer savunma mekanizmasının bozulması

•Akut solunumsal hastalık

•Bitkiler üzerinde öldürücü etki

•Mimari yapıların tahribi

•Çocuklar üzerinde kronik hastalıklar

•Ozon tabakasında incelme

•Küresel ısınma[5]

Hava Kirliliğini İçin Alınabilecek Önlemler[değiştir | kaynağı değiştir]

Hava kirliliği tam tamına ortadan kaldırılamasa da bunu en aza indirmek için , birey kendine düşen sorumlulukları yerine getirmeli.

•Yakıt tüketiminin azaltılması

•Toplu taşıma araçlarının kullanımı[6]

•Binalarda ısı yalıtımı

•Egzoz gazı emisyon ölçümünün zamanında , düzenli yapılması

•Arıtma tesislerinin kurulması

•Temiz yakıt ve hammadde kullanımı

•Hükümet, kaynakları temizlemek ve yolları iyileştirmek için iyi bir şehir planı yapabilir bu sebeple insanlar her yere arabayla gitmek zorunda kalmayabilir.

Hava Kirliliği Tipleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Hava kirliliği tipleri, Londra tipi hava kirliliği ve Los Angeles tipi hava kirliliği olmak üzere iki başlıkta incelenir.

Yaz tipi hava kirliliği olarak da adlandırılan Los Angeles tipi hava kirliliğinde, Londra hava kirliliğinden farklı olarak dumandan çok havada bulunması istenmeyen gazlar nedeniyle hava kirlenir. Bilhassa bu hava kirliliği, otomobillerin egzozlarından çıkan dumanın neden olduğu hava kirliliğidir. Bu tipi okyanusa kıyısı olan, çevresi dağlarla çevrili ve kalabalık araç trafiğine sahip , Los Angeles gibi alanlarda görürüz.

Okyanustan gelen sisler , otomobil egzoz gazlarıyla bir araya gelir ve güneş ışınlarının etkisiyle havada fotokimyasal değişiklikler meydana gelir. Havada hidrokarbonlar ve nitrojen oksit yoğunlaşmaları görülür. Hava akımının yetersiz olmasından dolayı, egzoz gazları havada asılı kalır.

Bu hava kirliliği Dünya'da , Amerika Birleşik Devletleri , Çin , Los Angeles , İstanbul, Bursa , İzmir gibi büyük şehir ve ülkelerde görülür. Pandemi sırasında , insanların dışarıya adım atmaya korktuğu zamanlarda ise araba kullanımları azalmıştır ve bu da daha az havaya salınan egzoz gazı anlamına gelir. Pandemi sonrasında yeniden artışlar görülmüştür.[7] Okyanus kıyısı olmayan şehirlerde bu kirliliğin sebebi , egzoz gazlarıdır. Los Angeles tipi hava kirliliğinin bulunduğu bölgelerde bitkiler sağlıksız bir görünüme sahip olur veya kuruyup ölür, bina dış cephe kaplama malzemeleri cepheden ayrılır ve bozulur , araba lastikleri daha kısa bir süre kullanılabilir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Bilgi Hava Kirliliği | Hava Kalitesi İzleme Projesi - İstanbul Büyükşehir Belediyesi". havakalitesi.ibb.gov.tr. Erişim tarihi: 2023-05-10. 
  2. ^ "Hava Kirliliği". CEVREONLINE. Erişim tarihi: 2023-05-11. 
  3. ^ "Bu ülkede dizel jeneratörler yasaklandı". Risale Haber. Erişim tarihi: 2023-05-11. 
  4. ^ "Hava Kirliliği Neden Oluşur? Hava Kirliliği Nasıl Önlenir? - Blog". İNCİTAŞ. Erişim tarihi: 2023-05-11. 
  5. ^ Ekolojist. "Hava Kirliliği Nedir?". Ekolojist.net. Erişim tarihi: 2023-05-11. 
  6. ^ Cheung, Jordan (2022-03-30). "Air Pollution In Los Angeles". Earth.Org (İngilizce). Erişim tarihi: 2023-05-11. 
  7. ^ isparta.csb.gov.tr. "İLİMİZ HAVA KİRLİLİĞİ DEĞERLENDİRMESİ". isparta.csb.gov.tr. Erişim tarihi: 2023-05-11.