Eden varsayımı

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Dinamik sistemler matematiğinde, Eden varsayımı, küresel çekim noktası üzerindeki yerel Lyapunov boyutlarının üstünlüğünün durağan bir noktada veya çekim noktasının içine gömülü kararsız bir periyodik yörüngede elde edildiğini belirtir.[1][2] Varsayımın geçerliliği, küresel çekiciye sahip bir dizi iyi bilinen sistem için kanıtlanmıştır (örneğin Lorenz sistemi,[3][4][5] karmaşık Ginzburg-Landau denklemindeki[6] küresel çekim noktaları için). Adını, 1987 yılında öneren Alp Eden'den almıştır.

Kuznetsov–Eden varsayımı[değiştir | kaynağı değiştir]

Yerel çekim noktaları için, N. Kuznetsov[7][8] tarafından geliştirilen öz-tahrikli çekim noktası'nın Lyapunov boyutu üzerine bir varsayım, tipik bir sistem için, öz-tahrikli bir çekim noktasının Lyapunov boyutunun, kararsız manifoldu çekim havzasıyla kesişen ve çekim noktasını görselleştiren kararsız dengelerden birinin Lyapunov boyutunu aşmadığını belirtmiştir. Bu varsayım, örneğin, klasik öz-tahrikli Lorenz çekim noktası için; Henon haritası'ndaki öz-tahrikli çekim noktaları için (çoklu kararlılık ve farklı Lyapunov boyutlarına sahip yerel çekim noktalarının bir arada bulunması durumunda bile) geçerlidir.[9][10] Bir gizli çekim noktası için varsayım, yerel Lyapunov boyutlarının maksimumunun çekicinin içine gömülü kararsız bir periyodik yörüngede elde edildiğidir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ A. Eden (1989). An abstract theory of L-exponents with applications to dimension analysis. PhD thesis. Indiana University. 
  2. ^ Eden, A. (1989). "Local Lyapunov exponents and a local estimate of Hausdorff dimension". Modélisation Mathématique et Analyse Numérique. 23 (3): 405-413. doi:10.1051/m2an/1989230304051Özgürce erişilebilir. 
  3. ^ Leonov, G.; Lyashko, S. (1993). "Eden's hypothesis for a Lorenz system". Vestn. St. Petersbg. Univ., Math. 26 (3): 15-18. 
  4. ^ Leonov, G.A.; Kuznetsov, N.V.; Korzhemanova, N.A.; Kusakin, D.V. (2016). "Lyapunov dimension formula for the global attractor of the Lorenz system". Communications in Nonlinear Science and Numerical Simulation. 41: 84-103. arXiv:1508.07498 $2. Bibcode:2016CNSNS..41...84L. doi:10.1016/j.cnsns.2016.04.032. 
  5. ^ Kuznetsov, N.V.; Mokaev, T.N.; Kuznetsova, O.A.; Kudryashova, E.V. (2020). "The Lorenz system: hidden boundary of practical stability and the Lyapunov dimension". Nonlinear Dynamics. 102 (2): 713-732. doi:10.1007/s11071-020-05856-4Özgürce erişilebilir. 
  6. ^ Doering, C.R.; Gibbon, J.D.; Holm, D.D.; Nicolaenko, B. (1987). "Exact Lyapunov dimension of the universal attractor for the complex Ginzburg–Landau equation". Physical Review Letters. 59 (26): 2911-2914. Bibcode:1987PhRvL..59.2911D. doi:10.1103/physrevlett.59.2911. PMID 10035685. 
  7. ^ Kuznetsov, N.V. (2016). "The Lyapunov dimension and its estimation via the Leonov method". Physics Letters A. 380 (25–26): 2142-2149. arXiv:1602.05410 $2. Bibcode:2016PhLA..380.2142K. doi:10.1016/j.physleta.2016.04.036. 
  8. ^ Kuznetsov, N.V.; Leonov, G.A.; Mokaev, T.N.; Prasad, A.; Shrimali, M.D. (2018). "Finite-time Lyapunov dimension and hidden attractor of the Rabinovich system". Nonlinear Dynamics. 92 (2): 267-285. arXiv:1504.04723 $2. doi:10.1007/s11071-018-4054-z. 
  9. ^ Kuznetsov, N.V.; Leonov, G.A.; Mokaev, T.N. (2017). "Finite-time and exact Lyapunov dimension of the Henon map". arXiv:1712.01270 $2. 
  10. ^ Kuznetsov, Nikolay; Reitmann, Volker (2021). Attractor Dimension Estimates for Dynamical Systems: Theory and Computation. Cham: Springer. 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2023.