Donabed Lüleciyan
Donabed Lüleciyan | |
|---|---|
| Doğum | 2 Ocak 1875 Harput, Osmanlı imparatorluğu |
| Ölüm | 1 Ocak 1917 (41 yaşında) Erzurum, Türkiye |
| Meslek | Editör ve yazar |
Donabed Lüleciyan (Ermenice: Տօնապետ Լիւլէճեան, 2 Ocak 1875, Harput – 1917, Erzurum[1]) Osmanlı İmparatorluğu'nda Ermeni editör ve öğretmen.
Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
Lüleciyan Harput doğumluydu ve Harput'taki Ermeni Fırat Koleji'nde kimya öğretmenliğini yaptı.[2] 1908 Jön Türk Devrimi'den sonra Osmanlı Anayasasının iade edilmesi Ermeniler için ömrü ve Ermenice dili eğitimi önemli bir ölçüde geliştirdi.[3] 1909 ve 1910 yılları arasında kolejin Yeprad (Ermenice Fırat) gazetesi için yazdı.[4] Ermeniler ve Türk milletleri arasındaki bir anlayışın desteklenmesinin gerekliliğini yazdı.[5] 1910'dan itibaren ABD'deki ünlü Yale ve Cornell Üniversitelerinde de okudu.[4] 1912'de Fırat Koleji'ne döndüğünde,[6] Ermeni-Türk bağlarının korunmasının önemini vurgulayan Ermeni aydınlarından biriydi. Harput çevresindeki okullarda ve özellikle Fırat Koleji'nde yaygın olarak kutlanan 1913 Ekim'inde Ermeni alfabesinin 1500. yıldönümünde, Ermeni entelektüel gelişiminin yeniden canlanmasına odaklanan bir konuşma yaptı.[7] 1915 Ermeni Soykırımı'nda küçük erkek kardeşi[8] ve aynı zamanda arkadaşı Hovhannes Bucikanyan gibi Fırat Koleji öğretmenleri ile birlikte gözaltına alındı ve işkence gördü.[9] Lüleciyan esaretten kurtularak Dersim bölgesindeki dağlara yerleşmek ve saklanmak zorunda kalır[10] ve burada anılarını yazar. 1917'de tifüse yakalandığı ve o zamanlar Rus İmparatorluğu tarafından yönetilen Erzurum'da öldüğü için bunları yaşamı boyunca yayınlayamadı.[10][11]
Özel hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
Donabed Lüleciyan evliydi ve dört çocuk babasıydı. İki oğlu Ermeni Soykırımından sağ kurtuldu ve Amerika Birleşik Devletleri'ne yerleşmek zorunda kaldı.[1]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b "Dr. Parmelee's Comments on some Euphrates College Profs and their Fate during the Armenian Genocide". groong.com. 2 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2021.
- ^ "Home :: Houshamadyan - a project to reconstruct Ottoman Armenian town and village life". www.houshamadyan.org. 6 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2021.
- ^ Tachijan, Vahé (2015-09-28). Kieser, Hans-Lukas (ed.), s.2014–215
- ^ a b Tachijan, Vahé (2015-09-28). Kieser, Hans-Lukas (ed.), p.215
- ^ Tachijan, Vahé (2015-09-28). Kieser, Hans-Lukas (ed.), s.220
- ^ Tachijan, Vahé (2015-09-28). Kieser, Hans-Lukas (ed.), s.216
- ^ Tachijan, Vahé (2015-09-28). Kieser, Hans-Lukas (ed.), pp.221–222
- ^ Atkinson, Tacy (2000). The German, the Turk and the Devil Made a Triple Alliance: Harpoot Diaries, 1908-1917 (İngilizce). Gomidas Institute. s. 41. ISBN 978-1-903656-00-6. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2022.
- ^ Tachijan, Vahé (2015-09-28). Kieser, Hans-Lukas (ed.), s.232
- ^ a b Tachijan, Vahé (2015-09-28). Kieser, Hans-Lukas (ed.), p.219
- ^ Tachijan, Vahé (28 Eylül 2015). Kieser, Hans-Lukas (Ed.). World War I and the End of the Ottomans: From the Balkan Wars to the Armenian Genocide (İngilizce). Bloomsbury Publishing. ss. 212-213. ISBN 978-1-78453-246-8. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2022.