İçeriğe atla

Portal:Coğrafya

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Coğrafya Portalı


Coğrafya Portalı'nda, Coğrafya'yla ilgili geniş ve seçkin bilgi bulabilirsiniz...
Ayrıca Coğrafya Projesi'nin açılmasınada yardımcı olabilirsiniz...
Arşiv - Geçmiş seçkin kriterler için...
Coğrafya, insanlar ve yer (mekân) ile bunlar arasındaki ilişkiyi inceleyen bir bilimdir. Yer ve insanlar arasındaki ilişkiler coğrafyanın konusunu oluşturur. Coğrafya sözcüğü Yunanca gaia (yer) ve gráphein (yazmak, betimlemek) sözcüklerinden türemiştir. Türkçesi, "Yerçizim" sözcüğüdür. Gress ve Leinhart (1994), coğrafyayı 4 özellikle karakterize edilen bir disiplin olarak tanımlamaktadırlar.

Coğrafya, bazı yeteneklerin gelişimini ve kavramların anlaşılmasını içerir. Bu kavram ve yetenekler ise fizikî çevre (ortam), beşerî çevre ve bunlar arasındaki ilişki ile ilgilidir...
Devamı...

Kıtalar

Kıta
,
Yeryüzünü oluşturan büyük kara parçalarına denir.

Kıta'yı tanımlayan tek bir standart yoktur ve bu yüzden farklı kültürler ve bilimler neyin kıta olarak yorumlanacağına ilişkin farklı listelere sahiptirler. Genelde, bir kıta geniş alanlı olmalı, sualtında olmayan topraklardan meydana gelmeli ve önemli jeolojik sınırları olmalıdır. Bazıları en fazla dört ya da beş kıta olduğunu düşünürken, en yaygın kullanımda altı veya yedi kıta sayılır.

Dünya'nın yedi kıtası şunlardır:
 • Avrupa
 • Afrika
 • Antarktika
 • Asya
 • Kuzey Amerika
 • Güney Amerika
 • Okyanusya
Devamı...


Avrupa
Asya
Afrika
Kuzey Amerika
Güney Amerika
Okyanusya
Antarktika


Seçilen Madde

Surtsey , İzlanda'nın güney kıyıları yakınında bulunan volkanik bir ada. Adı, İzlandaca "Surtur'ün adası" anlamına gelir. 63.30° Kuzey, 20.62° Batı koordinatlarında bulunan ada İzlanda'nın en güneydeki toprak parçasıdır.

Ada, 130 metre derinlikte okyanus tabanından başlayarak 14 Kasım 1963 tarihinde yüzeye ulaşan bir volkanik hareketlenme sonucunda oluşmuştur. Hareketliliğin yüzeye yansımasından birkaç gün kadar önce başladığı tahmin edilmektedir. Ada, püskürmenin durduğu 5 Haziran 1967 tarihinde, 2,7 km²'lik yüzölçümü en geniş durumuna ulaşmıştır. O günden bu yana bölgede sık sık görülen dalga ve rüzgâr erozyonu nedeniyle adacığın boyutları hızla küçülmektedir. 2002 itibarıyla adanın yüzölçümünün sadece 1,4 km²'dir.

Yeni oluşan adaya, İzlandalılarca İskandinav Mitolojisi'nde bir dev olarak nitelenen Surtur'un adı verildi ve ada hareketlenmenin yaşandığı süre boyunca yanardağ araştırmacıları tarafından ilgiyle izlendi. Yanardağın sönmesinin ardından ise ada, botanikçiler ile biyoloji araştırmacılarının yoğun ilgisiyle karşı karşıya kaldı. Bütünüyle çorak ve boş olan adada, sıfırdan başlayarak yavaş yavaş oluşmaya başlayan doğal yaşamın gelişmesi bilim adamlarınca izlendi.

Surtsey'i oluşturan denizaltı yarıkları, Vestmannaeyjar (Vestmann Adaları) denizaltı volkan sisteminin parçalarıdır. Deniz tabanında bulunan bu büyük çatlaklar Orta Atlantik Yükselimi (Mid-Atlantic Ridge) olarak adlandırılır. Vestmannaeyjar'ın oluşturduğu bir başka büyük volkan patlaması ise 1973 yılında Heimaey Adası'ndaki Eldfell'dir. Surtsey'in oluşmasında etkili olan püskürme, bu volkanik zincir boyunca Jólnir Adası ve adlandırılmamış birçok küçük tepeciğin yanı sıra daha küçük çapta birçok başka adacık daha oluşturmuş, ancak bunların pek çoğu kısa süre içinde aşınarak küçülmüş ve su altında kalmışlardır.

Devamı...
Arşiv - Geçmiş seçilen maddeler için...

Bunları Biliyor Muydunuz?..

Biliyor Muydunuz ?
Arşiv - Geçmiş "Bunları Biliyor Muydunuz?" cümleleri için...

Seçilen Ülke-Bölge-Şehir

Salvador da Bahia, (Uzun açılımı Tüm Kutsal Kurtacıların Azizi, Portekizce: São Salvador da Bahia de Todos os Santos), Brezilya’nın kuzeydoğusunda yer alan bir eyalet olan Bahia’nın başkentidir.

Salvador da Bahia, Brezilya’da sayısız açıkhava partisi ve karnaval etkinliklerinin düzenlenmesi ile tanınmıştır. Yeni Dünya’daki en eski şehirlerden birisi olup, Koloni Brezilya’sının ilk başkenti unvanını da taşımaktadır. Latin Amerika’nın en kalabalık dokuzuncu şehri olan Salvador da Bahia, Brezilya’da ise São Paulo ve Rio de Janeiro şehirlerinden sonra, en kalabalık üçüncü şehridir.

Salvador da Bahia, Brezilya’nın en yoksul bölgesi olan kuzeydoğu bölgesindeki en kalkınmış bölge niteliğini taşımaktadır. Nüfusun %80’nin siyah ve Afrikalı olduğu bu şehirde Afrika kökenli Brezilyalıların kültürü ağır basmaktadır. Büyük bir tarihi geçmişi olan şehir merkezi 17. yüzyıl ile 19. yüzyıllar arasında inşa edilmiş Portekiz koloni döneminin mimarisi ve anıtsal yapıları ile ünlüdür. Şehir 1985 yılında UNESCO tarafında Dünya Kültür Mirası listesine alınmıştır.

Devamı...
Arşiv - Geçmiş seçkin Ülke, Bölge ve Şehirler için...

Seçkin Coğrafya Resmi

Seçilen Yeryüzü Şekli

Viktorya Gölü, Afrika'nın doğusunda Tanzanya, Uganda ve Kenya topraklarında bulunan Dünya'nın en büyük ikinci tatlı su gölüdür. Afrika'nın en büyük gölüdür.

Nil Nehrinin başlıca su kaynağını oluşturur. Büyük bölümü Tanzanya ve Uganda'da kalır; küçük bir bölümü Kenya'ya taşar. Toplam 68.800 km²'lik bir alanı kaplar. Dünya'daki tatlı su gölleri arasında Kuzey Amerika'daki Superior Gölü'nden sonra ikinci sırada yer alır. Kenarları düzgün olmayan bir dörtgen biçimindedir; batı kesimi dışında kıyıları derin girintilerle örülüdür. Kuzey-güney doğrultusunda uzunluğu 337 km'yi bulur; en geniş yeri ise 240 km.'dir. Suları, Batı ve Doğu Rift vadileri arasında uzanan büyük platonun ortasındaki sığ bir çukuru doldurur. Göldeki 200'den fazla balık türünden ekonomik açıdan en önemlisi Tilapia'dır. Gölün su toplama alanı 238.900 km²'dir.

Göl kıyıları birbirinden çok farklı özellikler gösterir. Güneybatı kıyısının hemen gerisinde 90 metreye varan uçurumlar yükselir. Bu uçurumlar batı kıyısında yerini Kagera Irmağı'nın deltasını oluşturan, papirüs ve bölgeye özgü dikenli ağaçlarla kaplı bataklıklara bırakır. Derin girintilerle oyulmuş kuzey kıyısı ise düz ve çıplaktır. Kuzeydoğu kıyısında ortalama 25 km genişliğinde bir koy 64 km kadar Kenya içlerine sokulur.

Uganda'nın Kampala ve Entebbe kentleri gölün kuzey kıyısında kuruludur. Gölün güneydoğu köşesinde Speke, güneybatı köşesinde ise Emin Paşa körfezleri yer alır. Göldeki sayısız adanın en büyüğü Speke Körfezi'nin kuzeyindeki Ukerewe'dir. Kuzeybatı köşesinde ise 62 adayla beraber Sese Adaları yer alır.

Devamı...
Arşiv - Geçmiş seçilen yeryüzü şekilleri için...

Okyanuslar

Okyanus
,
Kıtaları birbirinden ayıran engin, açık denizlerdir. Yeryüzünün yaklaşık üçte ikisini (%70) kaplarlar ve bu alanın yaklaşık yarısında su seviyesi 3000 metrenin üzerindedir.

Okyanus kelimesi Yunanca "nehir" anlamına gelen "Okeanos"'dan gelmektedir, Yunanlar Cebelitarık Boğazı'ndan gelen güçlü akıntıyı fark etmişler ve bunun bir nehir olduğunu düşünmüşlerdir.

Dört milyar yıl önce Dünya yüzeyi suyun sıvı olarak kalmasına olanak tanımayacak kadar sıcaktı. Su, uzayda yok olmak üzere volkanik gazdaki buhar olarak püskürürdü. Yaklaşık 3.85 milyar yıl önce dünya soğuyarak içinde buharında yer aldığı bir volkanik gaz atmosferi oluşturdu. Daha sonra su yoğunlaşmaya başladı ve okyanuslar oluştu. Okyanusların oluşmasından bu yana yağmur toprağa düşmekte ve kayalardaki tuzu denizlere taşımaktadır. Bu nedenle deniz suyu tuzludur. Ortalama olarak okyanus ağırlığının % 2.9'unu tuz oluşturur.

İşte, Dünya'daki 5 okyanus:
 • Büyük Okyanus
 • Atlas Okyanusu
 • Hint Okyanusu
 • Arktik Okyanusu
 • Güney Okyanusu
Devamı...


Büyük (Pasifik) Okyanus
Atlas Okyanusu
Hint Okyanusu
Arktik Okyanusu
Güney Okyanusu

Alt Portaller 1

Orta Doğu
Kazakistan
Japonya
Ermenistan
Fransa
Azerbaycan
ABD
Türkiye
Kıbrıs
İstanbul
Alt portalleri ziyaret ederek Coğrafya hakkında daha detaylı bilgilere ulaşabilirsiniz...

İlgili Projeler

Orta Doğu
Çin
Fransa
Kafkasya
Türkiye
Kıbrıs
Orta Asya
Balkanlar
Türkiye Yerleşim Birimleri
İstanbul
Tarih
Çanakkale Savaşları
İlgili projelerin, ana sayfalarını ziyaret ederek ve bu projelere üye olarak, Coğrafya hakkında maddeler oluşturabilir, mevcut maddeleri geliştirebilir ve detaylı madde listelerine ulaşabilirsiniz...
I. Dünya Savaşı • Afrika • Amerika Birleşik Devletleri • Anime ve manga • Ankara • Antropoloji • Askeriye • Astronomi • Asya • Avrupa Birliği • Azerbaycan • Azerbaycan (İran) • BBC • Beşiktaş • Bilim • Bilim tarihi • Biyografi • Bizans İmparatorluğu • Bosna-Hersek • Caz • Cinsellik • Coğrafya • Çin • Dil • Din • Edebiyat • Enerji • Ermenistan • Eurovision • Evrimsel biyoloji • Felsefe • Feminizm • Fenerbahçe • Filistin • Fizik • Fransa • Futbol • Galatasaray • Güney Kore • Gürcistan • Harry Potter • Havacılık • Hinduizm • Hristiyanlık • Irak • İngiltere • İnsan hakları • İnternet • İran • İslam • İstanbul • İzcilik • İzmir • Japonya • Kazakistan • Kıbrıs • Kuveyt • Kuzey Kore • Kuzey Makedonya • Kültür • Lady Gaga • LGBT • Liberalizm • Madonna • Matematik • Medya • Meksika • Michael Jackson • Mustafa Kemal Atatürk • Müzik • Orta Doğu • Orta Dünya • Osmanlı İmparatorluğu • Otomobil • Özgür yazılım • Pakistan • Psikoloji • Rusya • Sanat • Simpsonlar • Sinema • Siyaset • Sosyalizm • Sovyetler Birliği • Spor • Suriye • Tarih • Teknoloji • Televizyon • Terörizm • Tıp • Tiyatro • Toplum • Türk Silahlı Kuvvetleri • Türk tarihi • Türkiye • Video oyunları • Yahudilik • Yıldız Geçidi