Alapelit, Bayburt

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Alapelit
Harita
Bayburt'un konumu
Bayburt'un konumu
Bayburt üzerinde Alapelit
Alapelit
Alapelit
Alapelit'in Bayburt'taki konumu
ÜlkeTürkiye Türkiye
İlBayburt
İlçeMerkez
Coğrafi bölgeKaradeniz Bölgesi
Rakım2044 m
Nüfus
 (2022)
 • Toplam165
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu0458
İl plaka kodu69
Posta kodu69002

Alapelit, Bayburt ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Köyün eski adı Pazahpun/Pazahbun'dur.[3] Bu kelime Ermenice "pazapun" kelimesinden türemiş olup, "şahin yuvası" anlamına gelmektedir.[4] Yerleşim 1530 yılı Osmanlı tahririnde, Pazahpun adıyla İspir nahiyesine bağlı bir köy olarak görülmektedir.[5] 1642 yılı avarız defterinde Pazacnon adıyla İspir kazasına bağlı görülen yerleşimde, 12 Müslüman hane ile 3 dini görevli (zaviyedar) bulunmaktadır.[6] 1835 yılında sadece erkek nüfusun tespitinin yapıldığı nüfus yoklama defterine göre, Pazahbun adıyla İspir kazasına bağlı köyde tamamı Müslüman 110 erkek yaşamaktadır.[7] 1872 yılında yapılan bir düzenlemeyle Bayburd'a bağlanmıştır. Bu tarihlerde köyde köylülerce yapılmış medrese bulunmaktadır.[8]

Türkiye Cumhuriyetinin kurulmasıyla birlikte 1935-1950 yılları arasında Pazahpun/Pazahbun adıyla Maden nahiyesine bağlı görülen yerleşim,[9][10][11][12] sonrasında Bayburt merkez kazasına bağlanmış ve 1955 yılı nüfus sayımından itibaren Bayburt kazasının köyü olarak görülmeye başlanmıştır.[13] Yerleşimin Pazahpun olan adı 1959 yılında, "yabancı kökten geldiği ve iltibasa yol açtığı" gerekçesiyle 7267 sayılı kanunla Alapelit olarak değiştirilmiş ve 1960 yılı nüfus sayımından itibaren yeni adıyla kayıtlarda yer almaya başlamıştır.[14]

Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]

Köy, Bayburt il merkezine 32 km uzaklıktadır.[15]

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

Yıllara göre köy nüfus verileri
2022 165[2]
2021 170[2]
2020 169[2]
2019 172[2]
2018 179[2]
2017 190[2]
2016 196[2]
2015 198[2]
2014 220[2]
2013 201[2]
2012 215[2]
2011 247[2]
2010 261[2]
2009 284[2]
2008 297[2]
2007 285[2]
2000 329[15]
1990 459[15]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Alapelit, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 6 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2020. 
  2. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Bayburt Merkez Alapelit Köy Nüfusu". Nufusune.com. 2 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2020. 
  3. ^ "Köylerimiz: 1 Mart 1968 durumu". acikerisim.tbmm.gov.tr. 1968. ss. 34,739. 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2022. 
  4. ^ Nişanyan, Sevan. "Index-Anatolicus: Türkiye yerleşim birimleri envanteri". nisanyanmap.com. Erişim tarihi: 18 Haziran 2020. 
  5. ^ "387 Numaralı Muhâsebe-i Vilâyet-i Karaman ve Rûm Defteri (937/1530) II" (PDF). Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı. Devlet arşivleri. 1997. s. 174. 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Mayıs 2022. 
  6. ^ Çakır, İbrahim Etem (2009). "1642 Tarihli Avarız Defterine Göre İspir Sancağı" (PDF). Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2 (8). www.sosyalarastirmalar.com. ss. 116,119. 31 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Mayıs 2022. 
  7. ^ Özger, Yunus (2007). "XIX. Yüzyılın İlk Yarısında İspir ve Köylerinin Nüfusu" (PDF). Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 34. turkiyatjournal.com. s. 286. 17 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Mayıs 2022. 
  8. ^ Özger, Yunus (2007). "XIX. Yüzyılda Bayburt (1830-1900)" (PDF). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı-Doktora Tezi. atauni.edu.tr. ss. 152,186,299,302. 1 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 5 Mayıs 2022. 
  9. ^ Başbakanlık İstatistik Genel Direktörlüğü (1937). "1935 Genel Nüfus Sayımı: Köyler Nüfusu" (PDF). mku.edu.tr. 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  10. ^ "1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1944, s. 287" (PDF). 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Mart 2022. 
  11. ^ Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü (1948). "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  12. ^ Başvekâlet İstatistik Umum Müdürlüğü (1954). "1950 Umumî Nüfus Sayımı: Vilâyet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla Nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  13. ^ Başbakanlık İstatistik Genel Müdürlüğü (1961). "1955 Genel Nüfus Sayımı: Vilâyet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  14. ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1963). "1960 Genel Nüfus Sayımı: İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  15. ^ a b c "Alapelit Köyü". YerelNet.org.tr. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2020. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]