Çandıras Havzası
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Eylül 2022) |
Çandıraz Deresi Havzası, Türkiye’nin batısında İç Batı Anadolu Bölümü’nde Kütahya il merkezinin güneydoğusunda yer alır. 39º 05' 31" N ve 39º 22' 53" N enlemleri ile 30º 01' 33" E ve 30º 29' 45" E boylamları arasında yer alıp 640 km² alana sahiptir.
Jeolojik ve Jeomorfolojik Özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Çandıraz Deresi Havzası’nda Paleozoik, Mezozoik, Neojen, Plio-Kuaterner ve Kuaterner yaşlı araziler mevcuttur. Sahada temeli Paleozoik’e ait metamofitler oluşturmaktadır. Daha üstteki Neojen kalkerleri ile neojene ait diğer unsurlar da havzanın daha çok platoları oluşturan kısımlarında mevcuttur. Bunların da üzerinde özellikle doğu ve güney kesimlerde volkanik elemanlar, orta ve güney (kısmen de doğu) kesimlerde de Plio-Kuaterner yaşlı eski alüvyonlar bulunur. Havzanın alt ucundaki sınırlı bir alan ile dere yataklarındaki dar alanlarda da Holosen’e ait yeni alüvyonlar bulunmaktadır.
Sahada mevcut jeolojik formasyonlar üzerinde gelişmiş iki farklı yükselti kademesine sahip plato sahaları, dağlık alanlar ve ovalar belli başlı yer şekillerini oluşturmaktadır. Platolar sahası havzanın çok geniş kısmını kaplar ve araştırma sahasının temel yer şeklini oluşturur. 1000–1200 m arasında gelişen alçak platolar sahası içinde akan Çandıraz Deresi Plato sathını derince kazdığı vadisi ile parçalamıştır. Alçak platolar sahasında volkanik formasyonlar üzerinde gelişen peribacaları ilgi çekici yer şekillerindendir. 1200–1400 m'ler arasında yer alan yüksek platolar sahası alçak platolara oranla daha eski olduklarından daha fazla deforme olmuştur. 1400 m'den yüksek alanları oluşturan dağlık sahalar, havza sınırlarındaki yaşlı kütlelerden oluşmaktadır.[1][2]
İklim Özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Sahada yıllık sıcaklık ortalaması 10,6 C°dir. Ocak ayı sıcaklık ortalaması 0,4 C° ve Temmuz ayı sıcaklık ortalaması 20,8 C°dir. Yıllık toplam yağış miktarı 545,4 mm'dir. Hakim rüzgar yönü N 39° W dır. Araştırma sahasında iklim unsurlarını en çok etkileyen faktörler enlem etkisi, yükselti, karasallık, bakı ve ülkemizi etkileyen basınç merkezleridir.[3]
Hidrografya Özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Sahada ana akarsu Çandıraz Deresi’dir. Havzanın farklı yerlerinde farklı isimler alan dere ile birlikte ona bağlanan kolları havzanın drenaj şebekesini oluştururlar. Çobanovası Deresi, Boyalıkyolu Deresi, Kızılcaören Deresi ve Kurudere sahadaki önemli tali akarsulardır. Sahada doğal göl olan Emre Gölü yanında Elmalı, Körs ve Belkavak sulama göletleri de mevcuttur. Dağlık alanlarda yamaç kaynakları, yatay bünyenin söz konusu olduğu platolar sahasını yaran vadilerde tabaka kaynakları ve kalker formasyonunun yaygın olduğu yerlerde de karstik kaynaklar bulunur. Havzaya yılda yaklaşık toplam 434 milyon m³ yağış düşmektedir.[3]
Toprak Özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Çandıraz Deresi Havzası’nda büyük toprak gruplarından Kireçsiz kahverengi orman toprakları, Kahverengi orman toprakları, Kırmızımsı kestane rengi topraklar,kireçsiz kahverengi topraklar, Kestane rengi topraklar, Kırmızımsı kahverengi topraklar ile kolüvyal ve alüvyal topraklar bulunmaktadır. Sahanın büyük bölümü Kireçsiz kahverengi orman toprakları ve Kahverengi orman toprakları ile kaplıdır.[3]
Bitki Örtüsü Özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Sahada bitki örtüsü olarak ormanlar ve step söz konusudur. Ormanlar içinde Karaçam ormanları, meşe ormanları ve ardıç ormanları bulunmaktadır. Bu türler yer yer saf ve karışık olarak bulunurlar. Step sahasında ise Astragalus, Fectusca, Dianthus,Papaver, Verbescum, Euphorbia gibi türler yayılış göstermektedir. Sahada orman örtüsü büyük ölçüde tahrip edilmiş, bu nedenle anrtopojen steplerin yayılış alanı genişlemiştir.[4]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Atalay, İ. 1994. Genel Fiziki Coğrafya. Ege Üniversitesi Basımevi. İzmir.
- ^ Erinç, S. 1996. Jeomorfoloji. Öz Eğitim Yayınları. Konya.
- ^ a b c Atalay, İ.-Mortan, K. 1992). Türkiye Bölgesel Coğrafyası. İnkılap Kitabevi. İstanbul.
- ^ Atalay, İ. 1992. Türkiye Coğrafyası. Ege Üniversitesi Basımevi. İzmir.