Leonid Çadamba
| Leonid Çadamba | |
|---|---|
| Doğum | 18.03.1918 Hong-ŞölToju bölgesi, Uranhay Krayı (Tıva) |
| Ölüm | 27.4.1987 SSCB |
| Meslek | Yazar , şair |
| Milliyet | Tuva (Türk) |
Leonid Çadamba (Tıva Türkçesi: Чадамба Леонид Борандаевич) (18 Mart 1918 - 27 Nisan 1987) — Tıvalı şair, nesir ustası, yazar, oyun yazarı, çocuk edebiyatı yazarı, çevirmen, sosyal aktivist.
Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
1918 yılında günümüz Tuva Cumhuriyeti kapsadığı yerde yer alan Toju bölgesinin (ki burası Eski Türk dili ve kültürüne en yakın Türk coğrafyası sayılır) Hoñ-Şöl denilen köyde doğmuştur. Öğretmenlik yapmıştır. Tuva dili ve kültürü alanında en önde gelenlerden biridir.
Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]
İlk şiirlerini 1933 yılında yayınladı. 1941 yılında edebi dergilerde şiirleri yayınlanmaya da başlamıştır. Dönemin çeşitli dergilerinde yayınlanır: «Halkların kardeşliği», «Ogonyok», «Sibirya ışıkları», «Ulug-Hem» ve diğerleri. Onun şiir antolojileri ise «Mutluluk» (Aas-kejik), «Turkuvaz akarsular» (Ak-kök hemner), «Kuşak», «benim delikanlı arkadaşlarım» (Biçii öñnükterimge) adlarında yayınlanmıştır. Çadamba'nın nesir alanında ise hikâyelerinden «Yolculuk» ve hikâye ile öykü antolojilerinden «Ren geyiği».[1]
Eserleri 13 dile çevrilmiştir.[2]
Çadamba'nın 1940-lı yıllardaki Başlangıç dersleri okullar için Tuva dilinin oluşturulmasında büyük öneme sahiptir. Tıva dili ilk okul kitapları yayınlanmıştır. Tuva dilinin alfabesine göre öğretim kitabıolan «Üjüglel» (Alfabe),[3] Rusça-Tıvaca sözlük.
Ders kitabı, şiir antolojisi ve nesir eserleri:
- Üjüglel", Tıva dili öğrеtiliş kitabı[4]
- "Tıva dıl", Tıva dili öğrеtiliş kitabı
- "Töreen çugаа" Tıva dili öğrеtiliş kitabı
- "Ааs-kеjik" (1952),
- "Аk-kök hеmnеr" (1966),
- "Sаlgаldаr" (1968),
- "İvijilеr" (1972),
- "Çıındı çоgааldаr" (1978),
- "Аyan–çоruk" (1980),
- "Аnıyak öñnüktеrimgе" (1987)
- 1988 yılında "Аyan-çоruk" adlı kitabı Rusça yayınlanır.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Eserleri http://www.centerasia.ru/issue/2014/31/5061-leonid-chadamba.-iz-ozera-sveta.html 26 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Леонид Борандаевич Чадамба[ölü/kırık bağlantı]
- ^ Doğu Sibirya Yazarları. — İrkutsk, 1973. — С. 281.
- ^ L. Çadamba'nın Üjüglel adlı kitabı
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Çadamba Leonid Borandayeviç. Biyografisi[ölü/kırık bağlantı] Tuva Cumhuriyeti Çocuk Kütüphanesi vep-sayfası. (Rusça)
- Mijit L. İlk idareci 6 Kasım 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. // Tuvinskaya pravda. (Rusça)
- Leonid Çadamba (Borandayoğlu) yaşamı26 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Tıva dilinde)