İbrahim Bey (Memlük)
İbrahim Bey | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 1735 |
| Ölüm | 1817 |
| Meslek | Devlet adamı |
İbrahim Bey (Memlük) (1735-1817), Muhammed Murad Bey ile Mısır'daki Memlüklerin lideri ve Mısır'ın idareden sorumlu yöneticisiydi.
Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
İbrahim Bey, Gürcistan'ın güneydoğusundaki Kakheti[1][2] bölgesinde bulunan Martqopi'de bir kilise rahibinin ailesine mensuptu. Asıl adı Abram Sinjikaşvili idi. Bazı kaynaklar İbrahim Beyi Çerkes olarak kabul eder. Çocukluğunda Osmanlı köle satıcıları tarafından yakalandı ve Mısır'a satıldı. Mısır'da İslam'ı benimsemiş ve Memlük olarak eğitilmiştir. Memlük hükümdarı Muhammed Dhab'a sadakatinden dolayı sürekli olarak yükselmiş ve böylece Memlüklerin en etkili komutanlarından biri olmuştur.
İktidara gelmesi[değiştir | kaynağı değiştir]
İyi bir komutan olması Ebu Dhab'ın ölümünün ardından Murat Bey'le birlikte Mısır'da iktidara gelmesine vesile olmuştur.
Murat Bey askeri konuları idare ederken, İbrahim Bey sivil idareyi yönetti. Osmanlı'nın Memlük rejimini yıkamaya yönelik girişimlerinden başarı ile çıkan Memlükler, ayakta kalmayı başarmıştı. Ancak 1786 yılına gelindiğinde Mısır sorununa kökten çözmek isteyen bir Osmanlı padişahı vardı: Abdülhamid. Kontrolünden çıkmış olan Mısır'ı zapt etmek için Abdülhamid, zamanın Kaptanı Deryası olan Cezayirli Gazi Hasan Paşa'ya emir verdi. Cezayirli Hasan Paşa, verilen görevi yerine getirmiş, Memlûk idaresini ortadan kaldırmayı başarmış ve Mısır'ın idaresini tekrar Osmanlı İmparatorluğu'na kazandırmıştı. Osmanlı Devleti, İsmail Bey'i, Mısır valisi olarak atadı. Ancak 1791'de, Hasan Paşa tarafından sınır dışı edilen İbrahim Bey, sürgünden altı yıl sonra Kahire'ye geri döndü ve kontrolü geri aldı.
İktidardan düşmesi[değiştir | kaynağı değiştir]
Fransızlar, 1798'de Mısır'ı işgal edince, İbrahim Bey, Napolyon Bonapart komutasındaki ordularına karşı Piramitler Savaşı'nda ve Heliopolis Savaşı'nda görev aldı. Ancak her iki savaşı da kaybetti. Bu yenilgiler Memlükler'in Mısır üzerindeki hakimiyetini kaybetmesine neden oldu. Fransızlar ile yapılan savaşlar bittikten sonra Mısır'da hakimiyet Kavalalı Mehmet Ali Paşa'nın eline geçti. Kavalalı Mehmet Ali Paşa'nın 1811 yılında Memlük önderlerine yönelik yapmış olduğu katliamdan sağ kurtulan İbrahim Bey, 1817 yılında öldü.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Mikaberidze, Alexander, "Ibrahim Bey", in: Gregory Fremont-Barnes (ed., 2006), The Encyclopedia of the French Revolutionary and Napoleonic Wars, Vol. 2, p. 471-2. ABC-CLIO, Inc.
- ^ Crecelius, Daniel; Djaparidze, Gotcha (2002). "Relations of the Georgian Mamluks of Egypt with Their Homeland in the Last Decades of the Eighteenth Century". Journal of the Economic and Social History of the Orient. 45 (3). ss. 320-341. JSTOR 3632851.