Öğün

Öğün; gün içerisinde düzenli olarak yemek yenilen belirli vakitlerden her biri ve bu vakitlerde yenen yemekler. Pek çok kültürde kahvaltı, öğle yemeği ve akşam yemeği olmak üzere 3 ana öğün bulunur.

Düzenli öğünler günün ana bölümlerinde gerçekleşir. Özel bir durum nedeniyle yenen yemeklere örnek olarak ise doğum günü, evlilik yıl dönümü ve bayram ziyafetleri verilebilir.

Bir öğünde tüketilen yiyecekler genellikle miktar ve hazırlama yöntemleri bakımından atıştırmadan farklıdır. Atıştırma genellikle az miktarda fakat bol kalorili yiyecekleri içerir. Öğünlerde ise -genellikle- daha kapsamlı yöntemlerle hazırlanmış, birden fazla türde yiyecek tüketilir. Bununla birlikte öğünler haricinde yenen küçük yemeklere hafif yemek denir.

Piknik; açık havada yenen bir yemek olup kişilerin önceden hazırladığı ve piknik sepeti içinde getirdikleri yiyecek ve içecekleri kapsar. Genellikle park, orman, deniz sahili gibi insana huzur veren doğal ortamlarda yenir.

Ziyafet; bol miktarda, çok çeşitli ve toplu olarak tüketilen bir yemek türüdür. Genellikle özel bir kutlama nedeniyle düzenlenir.

Öğünler[değiştir | kaynağı değiştir]

Genel[değiştir | kaynağı değiştir]

Kahvaltı, genellikle uyandıktan sonraki bir-iki saat içinde yenir.^[1]
Öğle yemeği öğlen civarında yenir.^[2]
Akşam yemeği günün ana öğünü olup genellikle akşam üzeri veya akşam saatlerinde yenir.

Özel[değiştir | kaynağı değiştir]

Brunch geç bir sabah öğünü olup, genellikle kahvaltıdan daha fazla yiyecek bulunur. İngilizce breakfast (kahvaltı) ve lunch (öğle yemeği) sözcüklerinin kaynaşması ile oluşmuştur. Sabah kahvaltısı ve öğle yemeğinin yerini alır. Genellikle Pazar günleri yapılır.
İkindi çayı ikindi vakti yenen bir yemektir. Genellikle saat 16 civarında olup, küçük sandviç, çay yanında kekler içeren hafif bir öğündür.^[3] Çay bir İngiliz öğünüdür. Bazı özel durumlarda, high tea olarak adlandırılır ve akşam yenir.^[3]
Sahur: Müslüman toplumlarda oruca başlamadan önce, sabahın erken saatlerinde gerçekleşen öğündür.
İftar: Müslüman toplumlarda oruç bitiminde gerçekleştirilen akşam yemeğidir.
Elevenses İngiltere'de resmi olmayan gün ortası hafif yemek olup, sabah kahvaltısı sonrası ve öğle yemeği öncesi yapılır.

Gelenekler ve görgü kuralları[değiştir | kaynağı değiştir]

yemek yeme ve öğünler hakkındaki adet ve gelenekler ülkeden ülkeye farklılık gösterir. Bu durum ülkeler içinde olduğu kadar, din farklılıklarına, sosyal sınıf durumuna, eğitim ve bölge gibi faktörlere dayanır. Çok kültürlü toplumlarda farklı adet ve geleneklere rastlanır. Kişinin yeni katıldığı bir toplumdaki yemek yeme adetlerine elinden geldiğince uyması görgü gereğidir.

Farklı adetlere örnekler:

Farklı kültürlerde yemek farklı aletlerle veya aletsiz olarak yenebilir.
Bazı kültürlerde yemek yerde veya yer sofralarında yenirken pek çok kültürde yemek masada yenir.
Bazı kültürlerde gıda şahsî tabaklarda yenirken diğerlerinde ortak bir kapta yenebilir.
Farklı kültürler ayni gıdayı farklı kurallarla yiyebilir. Örneğin Amerika'da sosis, bıçak ve çatalla yenirken, bazı Avrupa ülkelerinde elle yenir.
Bazı toplumlarda yemeğe başlamadan önce herkesin veya evin büyüğünün sofraya oturmuş olmasının uygun olduğunu kabul ederken diğer kültürlerde buna dikkat edilmez.
Bazı kültürlerde ev sahibi misafirlere sofraya oturmaları için komut verir.
Bazı dinlerde, yemek öncesi veya sonrası yüksek sesle dua edilir. Duaya katılmak istemeyen kişilerin, yemeğe başlamak yerine, sessiz şekilde beklemeleri görgü kuralları gereğidir.