Yi Un

I Eun / Yi Ŭn
이은, 李垠
I Eun / Yi Ŭn; 이은, 李垠
Kore İmparatoru
Hüküm süresi	24 Nisan 1926 – 1 Mayıs 1970
Önce gelen	Sunjong
Sonra gelen	Yi Gu
Doğum	20 Ekim 1897; Deoksugung, Seul, Kore İmparatorluğu
Ölüm	1 Mayıs 1970 (72 yaşında); Changdeokgung, Seul, Güney Kore
Eş(ler)i	Yi Bangja
Çocuk(lar)ı	Yi Jin; Yi Gu
Hanedan	Yi Hanedanı

Yi Un (Korece: 이은, Hanja: 李垠 2000 sistemi: I Eun / McCune-Reischauer: Yi Ŭn, Veliaht Prens Euimin (Uimin) / 의민태자 / 懿愍太子, Uimin Taeja unvanıyla da anılır, d. 20 Ekim 1897; Deoksugung, Seul, Kore İmparatorluğu^[1] - ö. 1 Mayıs 1970; Changdeokgung, Seul, Güney Kore), Kore İmparatorluğu'nun veliahtı ve Japon İmparatorluk Kara Kuvvetleri'nin Korgeneral'i.

Öğrenim[değiştir | kaynağı değiştir]

20 Ekim 1897'de Seul'deki Deoksugung (Deoksu Sarayı)'da Gojong'un yedinci oğlu -Gwangmu İmparatoru ve onun ikinci eşi- Prenses Sunheon olarak dünyaya geldi. Ayrıca İmparator Sunjong'un ve Prens Ui'nin üvey kardeşiydi. 1900 yılında Prens Yeong unvanına sahipken, 1907'de Prens Ui'nin varlığına rağmen Veliaht Prens oldu. Prens Ui'nin nüfuzu annesi ve Leydi Jang yüzünden tahta sahip olmak için güçlü değildi.

Aralık 1907'de eğitim görmek için Japonya'ya gönderilmiştir. 22 Ağustos 1910 tarihli Japonya-Kore İlhak Antlaşması gereğince İmparator Sunjong, imparatorluk tahtından çekilmiş ve Yi Wang (이왕 / 李王 Yi Kralı) olmuştur. Yi Un da Yi Kral Hazretleri Veliaht Prens unvanını almıştır.

Önce Gakushūin'de okumuş ve 10 Temmuz 1913'te Rikugun Chūō Yōnen Gakkō (陸軍中央幼年学校 / Kara Kuvvetleri Merkez İdadisi)'dan mezun^[2] olduktan sonra Rikugun Shikan Gakkō (陸軍士官学校 / Kara Kuvvetleri Subay Okulu / Kara Harp Okulu)'ya kaydolmuş ve 25 Mayıs 1917'te 29. sınıfından mezun olmuş ve 25 Aralık 1917'de 1. Piyade Alayı'na verilmiştir.

Japon İmparatorluk Kara Kuvvetlerinde[değiştir | kaynağı değiştir]

3 Ağustos 1916'da Nashimotonomiya Morimasa'nın en büyük kızı Prenses Nashimotonomiya Masako (Korece: 이 방자, Hanji: 李方子, Yi Bangja, d. 4 Kasım 1901 - ö. 30 Nisan 1989) ile nişanlanmış ve 28 Nisan 1920 tarihinde Tokyo'da evlenmiştir.

7 Aralık 1920'de Rikugun Daigakkō (陸軍大学校 / Kara Kuvvetleri Üniversitesi / Kara Harp Akademisi)'ya kaydolmuş ve 29 Kasım 1923'te mezun olmuştur. 24 Nisan 1926'da Sunjong'un ölümünün ardından Yi Kralı olnuştur.

Hukuken Japon İmparatorluk ailesiyle aynı statüye sahip^[3] olup Japonya'da Ri Gin Denka (李垠殿下 / Ri Gin Hazretleri) olarak bilinen prens, Japon İmparatorluk Kara Kuvvetleri'ne hizmet etmiştir. 1 Ağustos 1935'te 59. Piyade Alayı kumandanlığını yaptıktan sonra 1 Mart 1937'de Rikugun Shikan Gakkō'da okutman olmuştur. 1 Ağustos 1939'da Konoe 2. Tugayı'nın, 1 Temmuz 1941'de 51. Tümen kumandanı olmuş ve 16 Kasım 1941'de Kara Kuvvetleri'nin Genel Eğitim Müfettişliği (教育総監部 / Kyōiku Sōkan Bu)'ne verilmiştir. 20 Temmuz 1943'te 1. Hava Ordusu'nun kumandanlıklarına getirilmiştir. 1 Nisan 1945'te Gunji Sangi In (軍事参議院: İmparatorun askerî danışma kurulu) üyeliğine seçilmiştir.

II. Dünya Savaşı sonrası[değiştir | kaynağı değiştir]

1945'te Kore, Japonya'dan bağımsızlığını kazandıktan sonra Güney Kore'nin başkanı Syngman Rhee'den kendisinin ve ailesinin geri dönmesi için izin istemiştir. 1960'ta Güney Kore Büyükelçiliği'nde bir mevkide yer almayı teklif etti ancak sağlık sorunları yüzünden St. James Mahkemesi'nin kararıyla reddedildi. Kasım 1963'te dönemin başkanı Park Chung-hee (Japon İmparatorluğu Rikugun Shikan Gakkō 57. sınıfı mezunu ve eski Mançukuo Ordusu üsteğmeni)'nin isteği üzerine kendisi ve eşi Veliaht Prenses Bangja, 56 yıl sonra Kore'ye döndü. Beyninde kan pıhtılaşmasının olması bilincini kapatmıştı ve Seul Sungmo Hastanesi'nde yatağa bağımlı olarak tedavi edildi.

Kendisi daha sonra kraliyetin önceki ikamet yeri olan Seul'deki Changdeokgung Sarayı'nın Nakseon Salonu'nda, Bangja ve kız kardeşi Prenses Deokhye ile yaşadı. Ülkesine döneli yedi yıl sonra 1 Mayıs 1970'te öldü.

Seul yakınlarında bulunan Namyangju / Hongyureung'a defnedildi ve ölümünden sonra Kore'nin Veliaht Prensi Eumin olarak bilindi.

Çocukları[değiştir | kaynağı değiştir]

Yi Jin (Korece: 이진; Hanja: 李晋; RR: I Jin) (d. 18 Ağustos 1921 – ö. 11 Mayıs 1922), Yi Un ve eşi Bangja'nın en büyük oğludur. Ailesiyle Kore'yi ziyaret ederken zehirlenmiştir. Cenaze töreni 17 Mayıs 1922'de yapılmış ve Kore'de defnedilmiştir.
Yi Gu (Hangul: 이구; Hanja: 李玖; RR: I Gu) (d. 29 Aralık 1931 – ö. 16 Temmuz 2005), Yi Un ve eşi Bangja'nın ikinci oğludur. Prens Gu, babasının ölümü üzerine Kore İmparatorluğu'nun 29. lideri olmuştur.

Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Japon İmparatorluğu veliahtı Yoshihito (sonraki İmparator Taişo), Yi Un ve Oramiral Prens Arisugawanomiya Takehiro (1907)
İmparator Taişo'nun Kore ziyareti (Arisugawanomiya Takehito, İmparator Taişo, Kore İmparatoru Sunjong 純宗, Yi Un, arkada sağda Kore Müfettişi (韓国統監 Kankoku Tōkan) Itō Hirobumi (1907)
Yi Un ve eşi Yi Bangja (1924)
1930'da yapılan Yi Un'un Tokyo'daki evi. Günümüzde Grand Prince Hotel Akasaka'nın eski binası olarak kullanılmaktadır. Otel zincirini işleten Prince Hotels Inc.'in adı bu prensten gelmektedir.

Not[değiştir | kaynağı değiştir]

^ 12 Ekim 1897'de Joseon / Chosŏn olan ülke adı, Büyük Kore İmparatorluğu (대한제국 / 大韓帝國 / Daehan-jeguk) olarak değiştirilmiştir.
^ 11 Temmuz 1913 tarihli 每日申報
^ Ancak Japon İmparatoru olma hakkı ve İmparatorluk Ailesi Şurası'na katılma hakkı yoktu.

İlgili TV filmleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Niji wo Kakeru Ōhi -Chōsen Ōchō Sakgo no Kōtaishi to Masako-Hi no Monogatari- (Japonca: 『虹を架ける王妃～朝鮮王朝最後の皇太子と方子妃の物語～』 / Gökkuşağı Kuran Kraliçe - Kore Hanedanının son veliahtı ve eşi Masako'nun öyküsü, Fuji TV, Japonya, 24 Kasım 2006)

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

www.generals.dk13 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

[1] 12 Ekim 1897'de Joseon / Chosŏn olan ülke adı, Büyük Kore İmparatorluğu (대한제국 / 大韓帝國 / Daehan-jeguk) olarak değiştirilmiştir.

[2] 11 Temmuz 1913 tarihli 每日申報

[3] Ancak Japon İmparatoru olma hakkı ve İmparatorluk Ailesi Şurası'na katılma hakkı yoktu.

[1]

[2]

[3]