Yeni Ahit'in El Yazmalarının Kategorileri

Yeni Ahit'in el yazmalarını kalitelerine ve metin türüne göre sınıflandırmak amacıyla Kurt ve Barbara Aland Der Text des Neuen Testaments eserlerinde beş kategori önerdiler.^[1] Bilimde papirüslerin bu sınıflandırılması kabul edilir.

Kategori I[değiştir | kaynağı değiştir]

Orijinal metni gösteren çok özel kalitede olan el yazmaları, örneğin İskenderiyeli metin.

Bu kategoride özellikle 3./4. yüzyılına kadar yazılmış papirüs ve onsiyal (büyük harfler [majuskül] içeren) el yazmaları bulunur. Bunların yanında bazı minüskül yani küçük ve bitişik el yazısıyla yazılmış metinler „eski, değerli majuskül yazılarla rekabet edebilen bir tekst sunar.“ ^[2]

Onsiyal (majüskül) el yazmaları: 4. - 8./9. yüzyıl
Minüskül el yazmaları: 8./9. - 15. yüzyıl

Kategori II[değiştir | kaynağı değiştir]

Özel kalitede olan el yazmaları.

Kategori I'den farklı olarak bu metinlerde yabancı bir etki fark edilir.

Kategori III[değiştir | kaynağı değiştir]

Kendi özelliklere ve bağımsız bir metne sahip olan el yazmaları.

İncillerin 10.-15. yüzyılında hazırlanmış olan Grekçe el yazmaları bu gruba aittir. Onlar f¹ ve f¹³ yazı ailelerinde bölümlenmektedir.

Kategori IV[değiştir | kaynağı değiştir]

Batılı metin türünün el yazmaları (örneğin Kodeks Bezae).

Kategori V[değiştir | kaynağı değiştir]

Bizanzlı metin türünün el yazmaları.

Yeni Ahit'in El Yazmaları[değiştir | kaynağı değiştir]

Liste Aland'ın bölümlemesine göre hazırlandı.^[3]

Tarih	I	II	III	IV	V
01500	P⁵², P⁹⁰
02000	P³², P⁴⁶, P^64/67, P⁶⁶, P⁷⁷, Onsiyal 0189
02500	P¹, P⁴, P⁵, P⁹, P¹², P¹⁵, P²⁰, P²², P²³, P²⁷, P²⁸, P²⁹, P³⁰, P³⁹, P⁴⁰, P⁴⁵, P⁴⁷, P⁴⁹, P⁵³, P⁶⁵, P⁷⁰, P⁷⁵, P⁸⁰, P⁸⁷, Onsiyal 0220		Onsiyal 0212	P⁴⁸, P⁶⁹
03000	P¹³, P¹⁶, P¹⁸, P³⁷, P⁷², P⁷⁸, Onsiyal 0162, P¹¹⁵			P³⁸, Onsiyal 0171
03500	P¹⁰, P²⁴, P³⁵, Kodeks Sinaiticus (01), Kodeks Vaticanus (03)	P⁶, P⁸, P¹⁷, P⁶², P⁷¹, P⁸¹, P⁸⁶, 0185	P⁸⁸, 058?, 0169, 0188, 0206, 0207, 0221, 0228, 0231, 0242
04000	057	P¹⁹, P⁵¹, P⁵⁷, P⁸², P⁸⁵, 0181, 0270	P²¹, P⁵⁰, 059, 0160, 0176, 0214, 0219
04500	Kodeks Alexandrinus (02) (İnc.¹⁾'den harıç), 0254	P¹⁴, Kodeks Ephraemi Rescriptus (04), Kodeks Freerianus (016), Kodeks Borgianus (029), Kodeks Vaticanus Graecus 2061 (048), 077, 0172, 0173, 0175, 0201, 0240, 0244, 0274	Kodeks Alexandrinus (02) (Evv), Kodeks Washingtonianus (032), 062, 068, 069, 0163, 0165?, 0166, 0182, 0216, 0217, 0218, 0226, 0227, 0236, 0252, 0261	Kodeks Bezae (05)	Kodeks Guelferbytanus B (026), 061
05000		P⁵⁶, 071, 076, 088, 0232, 0247	P⁶³, 072, 0170, 0186, 0213
05500		P³³⁺⁵⁸, Kodeks Claromontanus (06), Kodeks Laudianus (08), 073, 081, 085, 087, 089, 091, 093 (Acta²⁾'dan harıç), 094, 0184, 0223, 0225, 0245	P², P³⁶, P⁷⁶, P⁸³, P⁸⁴, Kodeks Claromontanus (06), Kodeks Coislinianus (Yeni Ahit)(015), Kodeks Dublinensis (035), Kodeks Zakynthius (040), 060, 066, 067, 070, 078, 079, 082, 086, 0143, 0147, 0159, 0187, 0198, 0208, 0222, 0237, 0241, 0251, 0260, 0266		Kodeks Petropolitanus Purpureus (022), Kodeks Sinopensis (023), Kodeks Guelferbytanus A (024), Kodeks Nitriensis (027), Kodeks purpureus Rossanensis (042), Kodeks Beratinus 1 (043), Onsiyal 064, 065, 093 (Acta2)), 0246, 0253, 0265?
06000	P²⁶	P⁴³, P⁴⁴, P⁵⁵, 083	P³, 0164, 0199
06500	P⁷⁴, 098	P¹¹, P³¹, P³⁴, P⁷⁹, 0102, 0108, 0111, 0204	P⁵⁹, P⁶⁸, 096, 097, 099, 0106, 0107, 0109, 0145, 0167, 0183, 0200, 0209, 0210, 0239, 0259, 0262		0103, 0104, 0211
07000		P⁴², P⁶¹,	P⁶⁰
07500		Kodeks Regius (Yeni Ahit) (019), 0101, 0114, 0156, 0205, 0234	P⁴¹, 095, 0126, 0127, 0146, 0148, 0161, 0229, 0233, 0238, 0250, 0256		Kodeks Basilensis (07), Onsiyal 047, Onsiyal 054?, 0116, 0134
08000		Kodeks Athous Laurensis (044) (Kat.)	Kodeks Athous Laurensis (044) (Kat.'tan harıç)
08500	33	Kodeks Augiensis (010), Kodeks Koridethi (038), 0155, 0271, 33 (İnc.¹⁾), 892, 2464	Kodeks Boernerianus (012), Kodeks Porfirianus (025) (Acta²⁾ ve Vahiy'den harıç), Kodeks Sangallensis 48 (037), Onsiyal 050, 0122, 0128, 0130, 0131, 0132, 0150, 0269, 565		Kodeks Boreelianus (09), Kodeks Seidelianus I (011), Kodeks Seidelianus II (013), Kodeks Mutinensis (014), Kodeks Cyprius (017), Kodeks Mosquensis I (018), Kodeks Angelicus (020), Kodeks Campianus (021), Kodeks Porfirianus (025) (Acta²⁾, Vahiy), Kodeks Nanianus (030), Kodeks Mosquensis II (031), Kodeks Macedoniensis (034), Kodeks Tischendorfianus III (039), Onsiyal 041, Kodeks Athous Dionysius (045), Onsiyal 049, Onsiyal 053?, 063, 0120, 0133, 0135, 0136?, 0151, 0197, 0248, 0255, 0257, 0272, 0273?, 461
09000		1841	0115, 1424		1424, 1841
09500	1739	0177, 0243?, 1739, 1891, 2329	Onsiyal 051, 075, 0105, 0121a, 0121b, 0140, 0141, 0249, 307, 1582, 1836, 1845, 1874, 1875, 1912, 2110, 2193, 2351		Kodeks Vaticanus 354 (028), Kodeks Monacensis (X 033)(033), Kodeks Tischendorfianus IV (036), Kodeks Vaticanus 2066 (046), Onsiyal 052, 056, 0142, 1874, 1891
10500	1175, 1243, 2344	81, 323, 945, 1006, 1854, 1962, 2298	28, 104, 181, 323, 398, 424, 431, 436, 451, 459, 623, Minüskül 700, 788, 1243, 1448, 1505, 1838, 1846, 1908, 2138, 2147, 2298, 2344, 2596?		103, 104, 181, 398, 431, 451, 459, 945, 1006, 1448, 1505, 1846, 1854, 2138, 2147, 2298
11000		256, 1735	1735, 1910		256
11500	1241	36, 610, 1611, 2050, 2127	1, 36, 88, 94?, 157, 326, 330, 346, 378, 543, 826, 828, 917, 983, 1071, 1241, 1319, 1359, 1542b, 1611, 1718, 1942, 2030, 2412, 2541, 2744		Minüskül 1, 180, 189, 330, 378, 610, 911, 917, 1010, 1241, 1319, 1359, 1542b?, 2127, 2541
12000			1573		1573
12500	2053, 2062	442, 579, 1292, 1852	Minüskül 6, Minüskül 13, 94, 180, 206, 218, 263, 365, 441, 614, 720, 915, 1398, 1563, 1641, 1852, 2374, 2492, 2516, 2542, 2718?		6, 94?, 180, 206, 218, 263, 365, 597, 720, 1251?, 1292, 1398, 1642, 1852, 2374, 2400, 2492?, 2516
13000			1342
13500	Minüskül 24273	1067, 1409, 1506, 1881	Minüskül 5, Minüskül 209, 254, 429, 453, 621, 629, 630, 1523, 1534, 1678?, 1842, 1877, 2005, 2197, 2200, 2377		Minüskül 5?, 189, Minüskül 209, 254, 429, 1067, 1409, 1506, 1523, 1524, 1877, 2200
14000			2495
14500		322	Minüskül 69, Minüskül 205, 322, 467, 642, 1751, 1844, 1959, 2523, 2652		Minüskül 69, 181, Minüskül 205, 429, 467, 642, 886, 2523, 2623, 2652?
15000			Minüskül 61, 522, 918, 1704, 1884		Minüskül 61, 522, 918, 1704
1550–			849, 2544 (Pavlus⁴⁾)		2544 (Pavlus⁴⁾'tan harıç)

¹⁾ İnciller

²⁾ Acta Apostolorum (Latince) Elçilerin İşleri

³⁾ Minüskel 2427 paleografik yöntemlerle 14. yüzyıla tarihlendirildi. 2006 yılında el yazması 19. yüzyılda yapılmış bir sahtelik olarak çıktı. Kodeks Vaticanus'un metnini içerdiği için Aland onu haklı olarak kategori I'e koydu.

⁴⁾ Pavlus'un mektupları

El Yazmalarının Sayısı[değiştir | kaynağı değiştir]

Yüzyıl	Kategori I	Kategori II	Kategori III	Kategori IV	Kategori V
II	3
II/III	6
III	25		1	2
III/IV	8			2
IV	5	8	10
IV/V	1	7	7
V	2	16	19	1	2
V/VI		6	6
VI		15	31		12
VI/VII	1	4	3
VII	2	8	17		4
VII/VIII		2	1
VIII		6	12		5
VIII/IX		1	1
IX	3	7	12		5
IX/X		1	2		2
X	1	5	18		10
XI	3	7	24		16
XI/XII		2	2		1
XII	1	5	24		16
XII/XIII			1		1
XIII	2	4	21		18
XIII/XIV			1
XIV	1	4	17		12
XIV/XV			1
XV		1	11		9
XVI			5		4
XVI/XVII			2		1

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Kurt und Barbara Aland: Der Text des Neuen Testaments. Einführung in die wissenschaftlichen Ausgaben sowie in Theorie und Praxis der modernen Textkritik. Deutsche Bibelgesellschaft, Stuttgart, 2., ergänzte und erweiterte Auflage 1989, ISBN 3-438-06011-6, S. 116 f.
^ Kurt und Barbara Aland: Der Text des Neuen Testaments. Einführung in die wissenschaftlichen Ausgaben sowie in Theorie und Praxis der modernen Textkritik. Deutsche Bibelgesellschaft, Stuttgart, 2., ergänzte und erweiterte Auflage 1989, ISBN 3-438-06011-6, S. 140
^ Kurt und Barbara Aland: Der Text des Neuen Testaments. Einführung in die wissenschaftlichen Ausgaben sowie in Theorie und Praxis der modernen Textkritik. Deutsche Bibelgesellschaft, Stuttgart, 2., ergänzte und erweiterte Auflage 1989, ISBN 3-438-06011-6, S. 167-171.

Edebiyat[değiştir | kaynağı değiştir]

Kurt und Barbara Aland: Der Text des Neuen Testaments. Einführung in die wissenschaftlichen Ausgaben sowie in Theorie und Praxis der modernen Textkritik. Deutsche Bibelgesellschaft, Stuttgart, 2., ergänzte und erweiterte Auflage 1989, ISBN 3-438-06011-6

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

[1] Kurt und Barbara Aland: Der Text des Neuen Testaments. Einführung in die wissenschaftlichen Ausgaben sowie in Theorie und Praxis der modernen Textkritik. Deutsche Bibelgesellschaft, Stuttgart, 2., ergänzte und erweiterte Auflage 1989, ISBN 3-438-06011-6, S. 116 f.

[2] Kurt und Barbara Aland: Der Text des Neuen Testaments. Einführung in die wissenschaftlichen Ausgaben sowie in Theorie und Praxis der modernen Textkritik. Deutsche Bibelgesellschaft, Stuttgart, 2., ergänzte und erweiterte Auflage 1989, ISBN 3-438-06011-6, S. 140

[3] Kurt und Barbara Aland: Der Text des Neuen Testaments. Einführung in die wissenschaftlichen Ausgaben sowie in Theorie und Praxis der modernen Textkritik. Deutsche Bibelgesellschaft, Stuttgart, 2., ergänzte und erweiterte Auflage 1989, ISBN 3-438-06011-6, S. 167-171.

[1]

[2]

[3]