Thebais (Publius Papinius Statius)
| Thebais | |
|---|---|
| Tür | Epik şiir |
| Dil(ler) | Latince |
| Yazar | Publius Papinius Statius |
Thebais, Publius Papinius Statius'un on iki kitaptan oluşan epik şiiri. Statius'un kendisinin anlatımına göre tamamlanması on iki yılını almıştır.
Yapıt başından sonuna dek taklittir ancak bu taklitçilik yalnızca yetenekli bir yazarın üretebileceği türdendir. Bu yapıtı değerlendirmek için okuyucunun önyargısız olması gerekir zira pek çok araştırmacı bu türden taklit yapıtlara karşı önyargılıdır.
Bu yapıtta her türden garip olaylar, abartılmış duygular, katliamlar ve acımasızlık, duygusal bir acımayla yan yanadır. Bu türden konularda Statius tek yazar değildir. Bu tür duygular Lucius Annaeus Seneca ve Marcus Annaeus Lucanus'ta da vardır.
İçeriği[değiştir | kaynağı değiştir]
Kısmen mitolojik bilgiden kısmen de Domitianus'a övgülerden oluşan bir girişten sonra ilk kitap başlar. Burada iki kardeşin kavgası olan Thebai Savaşı'na neden olan olayları, Polinikis'in sürgüne gitmesini, Argos'a varışını, Tideus ile karşılaşmasını ve Adrastos'un kızıyla evlenmesini anlatılır. İkinci kitapta Laios'un hayali Eteokles'i uyarmak için gönderilir çünkü kardeşi ona saldıracaktır. Tideus, Eteokles'ten tahtını kardeşi Polinikis'e bırakmasını istemek için Thebai kentine gelir ancak bu istek geri çevrilir. Tideus dönüş yolunda elli Thebailinin saldırısına uğrar. Üçüncü kitap alınan kararları ve misilleme olarak Thebai kentine saldırı hazırlıklarını anlatır.
Dördüncü kitap yedi önderin toplantısını ve yürüyüşe geçmelerini anlatır. Bu kitapta iki tane ilgi çekici anlatı bulunmaktadır. Bunların ilki Teiresias savaşın sonucunu öğrenmek için Laios'un ruhunu çağırmasıdır. İkincisi ise Nemea oyunlarının kuruluş öyküsüdür ki bu öykü beşinci kitapta da sürmektedir. Dionisos biri dışında tüm ırmakların gizlenmesine neden olduğu için Argos ordusu su sıkıntısı çekiyordu; bunun için Hipsipile onlara nerede su bulabileceklerini gösterir. Yol gösterirkense küçük bebeği Ofeltes'i bir ejderha öldürür. Argoslular da çocuğun ana babasını teselli etmek için Nemea oyunlarını düzenlerler. Altıncı kitap bunların uzun tasvirleriyle doludur.
Yedinci kitapta Jüpiter'in harekete geçirdiği ordu sonunda Thebai kentine ulaşır ve savaş ciddi olarak başlar. İokaste boş yere barış için uğraşır. Kente saldırırlar ve Amfiaraos kaçınca yeryüzü tarafından yutulur. Onun yer altı dünyasına alınması sekizinci kitapta anlatılır ve Tideus'un ölümüne dek sürer.
Dokuzuncu kitap küçük çocuk Parthenopaios'un ölümüyle, onuncu kitap ise çeşitli kısımlardan sonra Kapaneus'unkiyle sona erer. On birincisi savaşın bitimini, iki kardeşin dövüşünü, ikisinin birbirini öldürmesini ve Argosluların geri çekilmesini betimler. Tahta Kreon geçer. Son kitapta ise Argos'un dul kadınlarının araya girmesi ve ölülerini gömmelerine izin vermesi için Theseus'a Kreon'u zorlaması için nasıl yalvardıkları anlatılır. Kreon razı olur, ordusunu toplar, Antigone ve Argeia'nın yaşamlarını kurtarmak için tam zamanında ulaşır. Bu ikisi Kreon'un adamları tarafından yakalanmışlardı çünkü Antigone erkek kardeşini, Argeia ise kocası Polinikis'i gömmeye çalışıyordu. Kreon öldürülür, barış gelir ve ölüler gömülür.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- Conte, Gian Bagio (1994). Latin Literature: A History (İngilizce). Joseph B. Solodow, çev. Londra: Johns Hopkins University Press.
- Erim, Müzehher (1987). Latin Edebiyatı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Paratore, Ettore (1969). La Letteratura Latina dell'Eta Imperiale (İtalyanca). Milano: Sansoni/Academia.
- Riposati, Benedetto (1973). Storia della Letteratura Latina (İtalyanca). Roma: Societa Editrice Dante Aligieri.
- Rose, H. J. (1966). A Handbook of Latin Literature (University Paperbacks) (İngilizce). Londra: Methuen & Co.
- von Albrecht, Michael (1997). A History of Roman Literature (İngilizce). 2. New York: E. J. Brill.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
İşbu madde Fatma Gül Özaktürk tarafından CC BY-SA 3.0 lisansı altında yayımlanan metin içermektedir.
