Spike Jonze

Spike Jonze
Spike Jonze
	Jonze, Aşk (Her) filminin New York Film Festivali'ndeki galasında (2013).
Doğum	Adam Spiegel; 22 Ekim 1969 (54 yaşında); Rockville, Maryland
Meslek	Film yönetmeni, film yapımcısı, senarist, oyuncu
Etkin yıllar	1989-günümüz
Evlilik	Sofia Coppola (e. 1999-2003)

Spike Jonze (d. Adam Spiegel; 22 Ekim 1969), Amerikalı yönetmen, film yapımcısı, senarist ve oyuncu. Sinema yönetmenliği kariyerine her ikisi de Charlie Kaufman tarafından yazılan John Malkovich Olmak (Being John Malkovich, 1999) ve Tersyüz (Adaptation, 2002) filmleriyle başladı. Ardından bu filmleri senaryolarını yazıp, yönettiği Arkadaşım Canavar (Where the Wild Things Are, 2009), Aşk (Her, 2013) filmleri takip etti.

Jonze; Fatboy Slim, Weezer, Beastie Boys ve Björk için yaptığı video klipler ile de tanınır. MTV'nin 2000'lerin başındaki dizisi Jackass’in eş yaratıcısı ve baş yapımcısı olan Jonze, günümüzde VBS.tv'nin kreatif direktörüdür.^[1]

Spike Jonze dört kez Akademi Ödülleri adaylığı elde etmiştir. Bunlar Being John Malkovich filmiyle En İyi Yönetmen, Her filmiyle ise En İyi Film, En İyi Özgün Senaryo ve En İyi Özgün Şarkı adaylıklarıdır. Her’ün senaryosuyla 71. Altın Küre Ödülleri'nde En İyi Senaryo, 86. Akademi Ödülleri'nde En İyi Özgün Senaryo ödüllerini kazanmıştır.

Kişisel yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

Jonze 1992 yılında tanıştığı yönetmen Sofia Coppola ile 26 Haziran 1999'da evlendi.^[2] Ancak çift 9 Aralık 2003'te şiddetli geçimsizlik nedeniyle boşandı.^[3] Coppola'nın Lost in Translation (2003) filmindeki John karakterinin Jonze'a dayanılarak yazıldığı söylense de Coppola bu iddiaları reddetti.^[4]

Spike Jonze, Heath Ledger'ın ölümünden sonra Temmuz 2008'de Michelle Williams ile çıkmaya başladı. İkili Williams'ın oyuncu, Jonze'un yapımcı olduğu Synecdoche, New York (2008) filminin setinde karşılaşmıştı. Williams ilişkilerinin zamanlamasını "imkânsız" olarak nitelendirerek Eylül 2009'da ilişkisini bitirdi.^[5]

Yönettiği filmler[değiştir | kaynağı değiştir]

John Malkovich Olmak (Being John Malkovich, 1999)
Tersyüz (Adaptation, 2002)
Arkadaşım Canavar (Where the Wild Things Are, 2009)
Aşk (Her, 2013)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

^ Business Wire (13 Ocak 2009). "Vice Music Chooses The Orchard". Reuters. Thomson Reuters. 11 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2012.
^ ""Jonze and Coppola Announce Divorce Plans"". 11 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2015.
^ "Sofia Coppola, Spike Jonze to divorce". USA Today. 9 Aralık 2003. 5 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2015.
^ "Sofia's Choice " 12 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Entertainment Weekly, 3 Ekim 2003.
^ "Michelle Williams Confirms Split From Spike Jonze". Us Weekly. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2014.

Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Wilkins, Kim; Moss-Wellington, Wyatt, (Ed.) (2019). ReFocus: The Films of Spike Jonze (İngilizce). Edinburgh University Press. ISBN 9781474447645.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

IMDb'de Spike Jonze

[vbs-1] Business Wire (13 Ocak 2009). "Vice Music Chooses The Orchard". Reuters. Thomson Reuters. 11 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2012.

[2] ""Jonze and Coppola Announce Divorce Plans"". 11 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2015.

[3] "Sofia Coppola, Spike Jonze to divorce". USA Today. 9 Aralık 2003. 5 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2015.

[4] "Sofia's Choice " 12 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Entertainment Weekly, 3 Ekim 2003.

[5] "Michelle Williams Confirms Split From Spike Jonze". Us Weekly. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2014.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

g t d Spike Jonze'un yönettiği filmler
Uzun metraj	John Malkovich Olmak (1999) Tersyüz (2002) Arkadaşım Canavar (2009) Aşk (2013)
Belgesel	Amarillo by Morning (1998) Tell Them Anything You Want: A Portrait of Maurice Sendak (2009) Aziz Ansari: Right Now (2019) Beastie Boys Story
Kısa film	How They Get There (1997) Torrance Rises (1999) We Were Once a Fairytale (2009) I'm Here (2010)
Kaykay filmi	Video Days (1991) Yeah Right! (2003) Fully Flared (2007)

g t d En İyi Özgün Senaryo Akademi Ödülü
1940–1960	Preston Sturges (1940) Herman J. Mankiewicz ve Orson Welles (1941) Michael Kanin ve Ring Lardner Jr. (1942) Norman Krasna (1943) Lamar Trotti (1944) Richard Schweizer (1945) Muriel Box ve Sydney Box (1946) Sidney Sheldon (1947) Ödül verilmedi (1948) Robert Pirosh (1949) Charles Brackett, D. M. Marshman Jr. ve Billy Wilder (1950) Alan Jay Lerner (1951) T. E. B. Clarke (1952) Charles Brackett, Richard L. Breen ve Walter Reisch (1953) Budd Schulberg (1954) Sonya Levien ve William Ludwig (1955) Albert Lamorisse (1956) George Wells (1957) Nathan E. Douglas ve Harold Jacob Smith (1958) Clarence Greene, Maurice Richlin, Russell Rouse ve Stanley Shapiro (1959) I. A. L. Diamond ve Billy Wilder (1960)
1961–1980	William Inge (1961) Ennio de Concini, Pietro Germi, ve Alfredo Giannetti (1962) James Webb (1963) Peter Stone ve Frank Tarloff (1964) Frederic Raphael (1965) Claude Lelouch ve Pierre Uytterhoeven (1966) William Rose (1967) Mel Brooks (1968) William Goldman (1969) Francis Ford Coppola ve Edmund H. North (1970) Paddy Chayefsky (1971) Jeremy Larner (1972) David S. Ward (1973) Robert Towne (1974) Frank Pierson (1975) Paddy Chayefsky (1976) Woody Allen ve Marshall Brickman (1977) Robert C. Jones, Waldo Salt, ve Nancy Dowd (1978) Steve Tesich (1979) Bo Goldman (1980)
1981–2000	Colin Wellve (1981) John Briley (1982) Horton Foote (1983) Robert Benton (1984) William Kelley, Pamela Wallace ve Earl W. Wallace (1985) Woody Allen (1986) John Patrick Shanley (1987) Ronald Bass ve Barry Morrow (1988) Tom Schulman (1989) Bruce Joel Rubin (1990) Callie Khouri (1991) Neil Jordan (1992) Jane Campion (1993) Quentin Tarantino ve Roger Avary (1994) Christopher McQuarrie (1995) Joel Coen ve Ethan Coen (1996) Ben Affleck ve Matt Damon (1997) Marc Norman ve Tom Stoppard (1998) Alan Ball (1999) Cameron Crowe (2000)
2001–günümüz	Julian Fellowes (2001) Pedro Almodóvar (2002) Sofia Coppola (2003) Pierre Bismuth, Michel Gondry ve Charlie Kaufman (2004) Paul Haggis ve Bobby Moresco (2005) Michael Arndt (2006) Diablo Cody (2007) Dustin Lance Black (2008) Mark Boal (2009) David Seidler (2010) Woody Allen (2011) Quentin Tarantino (2012) Spike Jonze (2013) Alejandro González Iñárritu, Nicolás Giacobone, Alexander Dinelaris Jr., ve Armando Bó (2014) Tom McCarthy ve Josh Singer (2015) Kenneth Lonergan (2016) Jordan Peele (2017) Nick Vallelonga, Brian Currie ve Peter Farrelly (2018) Bong Joon-ho ve Han Jin-won (2019) Emerald Fennell (2020) Kenneth Branagh (2021) Daniel Kwan ve Daniel Scheinert (2022) Justine Triet ve Arthur Harari (2023)

g t d En İyi Senaryo Altın Küre Ödülü kazananlar
1965–1975	Robert Bolt (1965) Robert Bolt (1966) Stirling Silliphant (1967) Stirling Silliphant (1968) Bridget Boland, John Hale, ve Richard Sokolove (1969) Erich Segal (1970) Paddy Chayefsky (1971) Francis Ford Coppola ve Mario Puzo (1972) William Peter Blatty (1973) Robert Towne (1974) Bo Goldman ve Lawrence Hauben (1975)
1976–2000	Paddy Chayefsky (1976) Neil Simon (1977) Oliver Stone (1978) Robert Benton (1979) William Peter Blatty (1980) Ernest Thompson (1981) John Briley (1982) James L. Brooks (1983) Peter Shaffer (1984) Woody Allen (1985) Robert Bolt (1986) Bernardo Bertolucci, Mark Peploe ve Enzon Ungari (1987) Naomi Foner (1988) Oliver Stone ve Ron Kovic (1989) Michael Blake (1990) Callie Khouri (1991) Bo Goldman (1992) Steven Zaillian (1993) Quentin Tarantino (1994) Emma Thompson (1995) Scott Alexander ve Larry Karaszewski (1996) Ben Affleck ve Matt Damon (1997) Marc Norman ve Tom Stoppard (1998) Alan Ball (1999) Stephen Gaghan (2000)
2001–günümüz	Akiva Goldsman (2001) Alexander Payne ve Jim Taylor (2002) Sofia Coppola (2003) Alexander Payne ve Jim Taylor (2004) Larry McMurtry ve Diana Ossana (2005) Peter Morgan (2006) Joel ve Ethan Coen (2007) Simon Beaufoy (2008) Jason Reitman ve Sheldon Turner (2009) Aaron Sorkin (2010) Woody Allen (2011) Quentin Tarantino (2012) Spike Jonze (2013) Alejandro G. Iñárritu, Nicolás Giacobone, Alexander Dinelaris Jr., ve Armando Bo (2014) Aaron Sorkin (2015) Damien Chazelle (2016) Martin McDonagh (2017) Brian Hayes Currie, Peter Farrelly ve Nick Vallelonga (2018) Quentin Tarantino (2019) Aaron Sorkin (2020) Kenneth Branagh (2021) Martin McDonagh (2022) Justine Triet ve Arthur Harari (2023)

g t d En İyi Senaryo Saturn Ödülü sahipleri
1970'ler	William Peter Blatty (1973) Ib Melchior/Harlan Ellison (1974/75) Jimmy Sangster (1976) George Lucas (1977) Elaine May & Warren Beatty (1978) Nicholas Meyer (1979)
1980'ler	William Peter Blatty (1980) Lawrence Kasdan (1981) Melissa Mathison (1982) Ray Bradbury (1983) James Cameron & Gale Anne Hurd (1984) Tom Holland (1985) James Cameron (1986) Michael Miner & Edward Neumeier (1987) Gary Ross & Anne Spielberg (1988) William Peter Blatty (1989/90)
1990'lar	Ted Tally (1991) James V. Hart (1992) Michael Crichton & David Koepp (1993) Jim Harrison & Wesley Strick (1994) Andrew Kevin Walker (1995) Kevin Williamson (1996) Mike Werb & Michael Colleary (1997) Andrew Niccol (1998) Charlie Kaufman (1999)
2000'ler	David Hayter (2000) Steven Spielberg (2001) Scott Frank & Jon Cohen (2002) Fran Walsh, Philippa Boyens & Peter Jackson (2003) Alvin Sargent (2004) Christopher Nolan & David S. Goyer (2005) Michael Dougherty & Dan Harris (2006) Brad Bird (2007) Christopher Nolan & Jonathan Nolan (2008) James Cameron (2009)
2010'lar	Christopher Nolan (2010) Jeff Nichols (2011) Quentin Tarantino (2012) Spike Jonze (2013) Christopher Nolan & Jonathan Nolan (2014) Lawrence Kasdan, J. J. Abrams & Michael Arndt (2015) Eric Heisserer (2016) Rian Johnson (2017) Bryan Woods, Scott Beck & John Krasinski (2018/2019) Quentin Tarantino (2019/2020)
2020'ler	Guillermo del Toro ve Kim Morgan (2021/2022) James Cameron, Rick Jaffa ve Amanda Silver (2022/2023)

g t d En İyi Yönetmen National Board of Review Ödülü sahipleri
1945–1975	Jean Renoir (1945) William Wyler (1946) Elia Kazan (1947) Roberto Rossellini (1948) Vittorio De Sica (1949) John Huston (1950) Akira Kurosava (1951) David Lean (1952) George Stevens (1953) Renato Castellani (1954) William Wyler (1955) John Huston (1956) David Lean (1957) John Ford (1958) Fred Zinnemann (1959) Jack Cardiff (1960) Jack Clayton (1961) David Lean (1962) Tony Richardson (1963) Desmond Davis (1964) John Schlesinger (1965) Fred Zinnemann (1966) Richard Brooks (1967) Franco Zeffirelli (1968) Alfred Hitchcock (1969) François Truffaut (1970) Ken Russell (1971) Bob Fosse (1972) Ingmar Bergman (1973) Francis Ford Coppola (1974) Robert Altman (1975)
1976–2000	Stanley Kubrick (1975) Alan J. Pakula (1976) Luis Buñuel (1977) Ingmar Bergman (1978) John Schlesinger (1979) Robert Redford (1980) Warren Beatty (1981) Sidney Lumet (1982) James L. Brooks (1983) David Lean (1984) Akira Kurosava (1985) Woody Allen (1986) Steven Spielberg (1987) Alan Parker (1988) Kenneth Branagh (1989) Kevin Costner (1990) Jonathan Demme (1991) James Ivory (1992) Martin Scorsese (1993) Quentin Tarantino (1994) Ang Lee (1995) Joel Coen (1996) Curtis Hanson (1997) Shekhar Kapur (1998) Anthony Minghella (1999) Steven Soderbergh (2000)
2001–günümüz	Todd Field (2001) Phillip Noyce (2002) Edward Zwick (2003) Michael Mann (2004) Ang Lee (2005) Martin Scorsese (2006) Tim Burton (2007) David Fincher (2008) Clint Eastwood (2009) David Fincher (2010) Martin Scorsese (2011) Kathryn Bigelow (2012) Spike Jonze (2013) Clint Eastwood (2014) Ridley Scott (2015) Barry Jenkins (2016) Greta Gerwig (2017) Bradley Cooper (2018) Quentin Tarantino (2019) Spike Lee (2020) Paul Thomas Anderson (2021) Steven Spielberg (2022) Martin Scorsese (2023)