Karşılıklılık (sosyal psikoloji)

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Sosyal psikolojide karşılıklılık ya da karşılıklılık normu, bir başkasının bizim için yaptıklarını geri ödememizi gerektiren toplumsal beklentiyi ifade eder.[1] Başka bir ifadeyle, insanların kendilerine fayda sağlayan kişilere fayda sağlayacak biçimlerde davranacakları, öte yandan kendisine zarar veren kişilere yönelik ilgisiz kalacakları ya da düşmanca ve saldırganca davranacakları beklentisidir. Karşılıklılığa dair sosyal normlar, sosyal yaşamın farklı alanlarında veya farklı toplumlarda farklı biçimler alabilmektedir.

Karşılıklı eylemler özgecil eylemlerden farklıdır, çünkü karşılıklı eylemler başkasının bir eyleminin sonucunda gerçekleştirilirken, özgeci davranışlar gelecekte olumlu bir karşılık alma beklentisi olmaksızın prososyal davranışlarda bulunulan koşulsuz eylemleri ifade eder.[2][3]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "The Effect of a Favor on Public and Private Compliance: How Internalized is the Norm of Reciprocity?". Basic and Applied Social Psychology. 2010. 
  2. ^ Batson, C. D., Duncan, B., Ackerman, P., Buckley, T., & Birch, K. (1981). "Is empathetic emotion a source of altruistic motivation?". Journal of Personality and Social Psychology. 40 (2): 290-302. 
  3. ^ Cialdini, R. B., Schaller, M., Houlihan, D., Arps, K., & Fultz, J. (1987). "Empathy-based helping: Is it selflessly or selfishly motivated?". Journal of Personality and Social Psychology. 52 (4): 749-758.