Hulusi Kentmen

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Hulusi Kentmen
Doğum20 Ocak 1912(1912-01-20)
Tırnovo, Bulgaristan Krallığı
Ölüm20 Aralık 1993 (81 yaşında)
İstanbul, Türkiye
Ölüm sebebiKalp ve Böbrek yetmezliği
Defin yeriKaracaahmet Mezarlığı, İstanbul
MeslekAsker, oyuncu
Etkin yıllar1942-1992
Evlilik
Refika Kentmen
(e. 1938; ö. 1993)
Çocuk(lar)Volkan Kentmen[1]

Hulusi Kentmen (20 Ocak 1912, Tırnovo - 20 Aralık 1993, İstanbul), Türk asker, sinema oyuncusu[2] ve tiyatro sanatçısı.

Türk sinema tarihinin dram ve komedi filmlerinde yan karakter olarak "babacan patron" figürü ile özdeşleşmiş oyuncusudur. 1942-1992 yılları arasındaki elli yıllık sanat hayatı boyunca 500'e yakın sinema filmi ve dizide rol almıştır.

Oyunculuğa tiyatro ile başlayan Kentmen, Halkevleri'nde, Burhanettin Tepsi Kumpanyası'nda, Ses Tiyatrosu'nda, Şehir Tiyatrolarında oyunculuk yapmış, kendi kurduğu Hulusi Kentmen Tiyatro Topluluğu ile oyunlar sahnelemiştir.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

20 Ocak 1912'de Bulgaristan Krallığı'nın Tırnovo şehrinde doğdu.[3] Daha sonra ailesi ile birlikte Türkiye'ye göç etti ve çocukluğunu İzmit Körfezi'nde geçirdi. Akçakoca İlkokulunun tiyatro salonunda ilk sanat denemelerini yaptı.[4]

Deniz Astsubay Okulu'nda eğitim aldı ve bir süre Deniz Kuvvetlerinde denizaltıcı astsubay olarak görev aldı. Denizaltı görevinden sonra sonra deniz dikimevine tayin oldu.[5]

Deniz Kuvvetleri'nde görev yapmakta iken 1937 yılında Kadıköy Halkevi'nde bir arkadaşının rol aldığı tiyatro oyununun provalarını izlemeye gittiğinde oyuncu eksikliği nedeniyle sahneye çıkması teklif edilince oyunculuğa başladı.[6][7] Sahneye ilk defa Reşit Baran'ın yönettiği[8] "Hisse-i Şaiya" adlı oyununda çıktı ve ''Tahir'' rolünü canlandırdı. Üstlerinin hoşgörüsüyle askerlik mesleğini sona erdirene kadar orduyla tiyatroyu bir arada yürüttü.[9]

Halk Tiyatroları'nda oyunlar oynadığı dönemde onun yeteneğini Burhanettin Tepsi keşfetti. Kentmen, profesyonel olarak ilk defa Burhanettin Tepsi ile Fransız Tiyatrosu'nda sahneye çıktı.[7] 1942'de Ses Tiyatrosu kurulduktan sonra sanat hayatına bir sene kadar orada devam etti.

Sinema oyunculuğuna, 1942 yapımı Sürtük filmiyle başladı.[10] 1945 yapımı Köroğlu filmi, rol aldığı ikinci filmdi. Ferdi Tayfur'un Senede Bir Gün (1946) adlı filmiyle yükselişi başladı. 1942-1988 arasında sinemada 500'e yakın sinema filminde rol aldı.

Kentmen, sinemaya başladıktan sonra da zaman zaman tiyatro oyunlarında sahne aldı. 1961 yılında astsubaylık görevi sona erdi; kendisini tamamen tiyatro ve sinemaya verdi.[11]

1961'de kurduğu Hulusi Kentmen Tiyatro Topluluğu ile çeşitli oyunları sahneye koydu, turneye çıktı.[12][13] Maddi imkansızlıklar nedeniyle bir süre sonra tiyatrosun kapattı. Şehir Tiyatroları'nda sahnelenen Çatallı Köy oyununda rol aldıktan sonra 1965 yılında bu oyunu, oyuna konu olan köyde (Afyon'un Emirdağ ilçesinin Çatallı köyünde) Hüseyin Baradan, Şahin Tek ve diğer oyuncularla birlikte sahneledi.[14] Bazı televizyon reklamlarında rol aldı.

1980 yılında İzmir Fuarı'nda Akasyalar Gazinosu'nda Hülya Koçyiğit'in kadrosunda çıktı; keman çalıp parodiler yaptı.[15]

Sinema oyuncusu olarak çoğunlukla tatlı-sert ve babacan bir figür olarak baba, komiser, bahçıvan, hâkim gibi roller üstlendi, birçoğunda kendi adıyla oynadı. Karakter oyuncusu olarak simgeleşti. Sinemada bıraktığı etkiyle halk arasında, babacan, tatlı-sert erkek karakterini ifade etmek üzere "Hulusi Kentmen gibi" deyişi yerleşti.[16] Kentmen'i, birçok filminde Kemal Ergüvenç, bazı filmlerinde ise Rıza Tüzün seslendirdi.

Özel hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

26 Kasım 1938'de Refika Kentmen'le evlendi.[17] Volkan adlı bir oğlu ve daha sonra iki torunu oldu.[1] Amatör olarak fotoğrafçılıkla da ilgilendi[18] ve keman çaldı.[19]

Ölümü ve hatırası[değiştir | kaynağı değiştir]

Hulusi Kentmen'in İstanbul'daki Karacaahmet Mezarlığı'nda bulunan kabri Hulusi Kentmen'in İstanbul'daki Karacaahmet Mezarlığı'nda bulunan kabri
Hulusi Kentmen'in İstanbul'daki Karacaahmet Mezarlığı'nda bulunan kabri

Kasım 1993'te kalp ve böbrek yetmezliği teşhisi ile Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi yoğun bakım servisinde tedavi altına alınan Kentmen, 20 Aralık 1993 tarihinde hastanede 81 yaşında hayatını kaybetti. 22 Aralık 1993'te Marmara İlahiyat Camii'nde kılınan cenaze namazının ardından Karacaahmet Mezarlığı'na defnedildi.

Ölümünün 21. yıl dönümünde İstanbul Klasik Otomobilciler Derneği'nin düzenlediği bir etkinlikle anıldı. Sanatçının aslına oldukça benzer balmumu heykeli yapıldı. Sanatçının 1956 model aracı da bu etkinlikte sergilendi.[20] Ekim 2020'de İzmit'te hayatının bir bölümünün geçtiği evin müze yapılması kararlaştırıldı.[21] 1 Kasım 2022'de Google ana sayfasında Hulusi Kentmen için özel bir doodle hazırladı. Doodle ile ilgili yapılan açıklamada, Kentmen için, "Türk sinemasının Yeşilçam döneminin en sevilen ve en üretken oyuncularından biriydi" ifadelerine yer verildi.[22]

Torunu Melek Kentmen, dedesinin adını yaşatmak için 2023'te Hulusi Kentmen Tiyatrosu'nu yeniden kurdu;[13] Hulusi Baba adlı kitapla dedesinin hayat öyküsünü anlattı.[23][24]

Tiyatro oyunları[değiştir | kaynağı değiştir]

  • 1943: O Adam (Mebrure Alevok) - Ses Tiyatrosu[25]
  • 1965: Çatallı Köy - İstanbul Şehir Tiyatroları

Filmografisi[değiştir | kaynağı değiştir]

Ana madde: Hulusi Kentmen filmografisi

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b "Yeşilçam'ın 'Tonton' amcası Hulusi Kentmen anılıyor". Sözcü. 21 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2020. 
  2. ^ "Sinematürk' te Hulusi Kentmen". 12 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2023. 
  3. ^ Hilal Uştuk (19 Aralık 2022). "Yeşilçam'ın pala bıyıklı yufka yüreklisi: Hulusi Kentmen". Anadolu Ajansı. 19 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2022. 
  4. ^ Ülkü Erakalın'ın Hulusi Kentmen'le yaptığı televizyon röportajında bu husus sanatçı tarafından ortaya konulmuştur; bkz. https://www.youtube.com/watch?v=d_ZzDBMQHHI 14 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  5. ^ Uştuk, Hilal (20 Aralık 2022). "Yeşilçam'ın babacan oyuncusu Hulusi Kentmen". www.aa.com.tr. 22 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2024. 
  6. ^ "Yeşilçam'ın babacan oyuncusu Hulusi Kentmen". Son Dakika. 20 Aralık 2022. 7 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2024. 
  7. ^ a b "Hulusi Kentmen Hakkında Bilmedikleriniz | SinemaTürk". www.sinematurk.com. 28 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2024. 
  8. ^ Hulusi Kentmen'in televizyon röportajında yaptığı açıklama bu yöndedir; https://www.youtube.com/watch?v=N0vV7X_GZOo 5 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  9. ^ Kandemir Konduk, Komik Anılar, Milliyet, 25.03.1986, s. 3
  10. ^ Ülkü Erakalın'ın Hulusi Kentmen'le TRT'de yaptığı bir röportajda sanatçı, 1946 tarihli Senede Bir Gün filmiyle sinemaya atıldığını belirtir; bkz. https://www.youtube.com/watch?v=d_ZzDBMQHHI 14 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Ancak sanatçının 1942 yılında Sürtük filminde oynadığı sabittir. Sanatçı, Ruhat Mengi'yle yaptığı bir başka televizyon röportajında da aynı yönde açıklamada bulunmuştur; bkz. https://www.youtube.com/watch?v=N0vV7X_GZOo 5 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  11. ^ 30.10.1979 tarihli Milliyet gazetesi, Haluk Aktar Röportajı: "Hedefim 50. Yıl".
  12. ^ Milliyet gazetesinin 17.06.1970 tarihli nüshası; Milliyet gazetesinin 20.11.1983 sayılı nüshası, s. 3.
  13. ^ a b "Hulusi Kentmen Tiyatrosu, 'Yeşilçam Müzikali' ile yeniden seyirciyle buluşacak". Habertürk. 7 Nisan 2023. 7 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2024. 
  14. ^ Milliyet gazetesinin 24.10.1967 tarihli nüshası, s. 3; ayrıca bkz. Melih Can Kalender'in "Hulusi Kentmen'in Çatallı Köy'de İşi Ne?" adlı yazısı için bkz. http://emirdag.gen.tr/haber/hulusi-kentmenin-catalli-koeyde-isi-ne-4245 17 Kasım 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  15. ^ Hulusi Tunca'nın 15.08.1980 tarihli Milliyet gazetesindeki haberinden.
  16. ^ Aslan, Şebnem; Özer, Kubilay (31 Aralık 2019). "Türkiye'de Kültürel Liderlik Bağlamında "Hulusi Kentmen" Tipolojisi ve Mizahi Lider "Nasreddin Hoca". Uluslararası Sosyal Bilgilerde Yeni Yaklaşımlar Dergisi. 3 (2): 126-145. ISSN 2618-5725. 7 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2024. 
  17. ^ 19.08.1988 tarihli Milliyet gazetesinin 9. sayfasında Koray Düzgören'in Röportajı: "Nerede O Eski Pazarlar".
  18. ^ Milliyet gazetesinin 12.01.1986 tarihli nüshası, "Müdür Bey'in Fotoğraf Tutkusu"
  19. ^ Milliyet gazetesinin 08.03.1980 tarihli nüshası, sayfa 8.
  20. ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2015. 
  21. ^ "Hulusi Kentmen'in evi müze oluyor". SonDakika.com. 29 Ekim 2020. 31 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2020. 
  22. ^ "Google'dan Hulusi Kentmen'e özel doodle". Gazete Duvar. 11 Ocak 2022. 1 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2022. 
  23. ^ "Torunu Yeşilçam'ın usta oyuncusu Hulusi Kentmen'i anlattı". www.ntv.com.tr. 7 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2024. 
  24. ^ Aksu, Kadir (19 Ocak 2021). "Melek Kentmen: Hulusi Kentmen karakter oyuncusuydu ama başrol oyuncusu gibi sevildi". Evrensel.net. 7 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2024. 
  25. ^ Milliyet gazetesinin 25.03.1986 tarihli nüshası, s. 2.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Hulusi_Kentmen&oldid=32038395" sayfasından alınmıştır