Eddie Murphy

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Eddie Murphy
Eddie Murphy (2010)
DoğumEdward Regan Murphy
3 Nisan 1961 (62 yaşında)
Brooklyn, New York,  ABD
Etkin yıllar1982-günümüz
Boy1,75 m (5 ft 9 in)
EvlilikNicole Mitchell Murphy (1993-2006)
Çocuk(lar)9

Edward "Eddie" Regan Murphy (d. 3 Nisan 1961), Akademi ödülüne aday gösterilmiş oyuncu.

Biyografi[değiştir | kaynağı değiştir]

3 Nisan 1961'de dünyaya geldi. Babası, Murphy henüz 3 yaşındayken boşanınca pek parlak olmayan aile ekonomisi iyice kötüleşti. Anne ve babasının boşanmalarının beş yıl sonrasında babası, annesinden sonra birlikte olduğu sevgilisi tarafından vurularak öldürüldü. Murphy'nin daha sonra bir üvey babası oldu. Fakirlikle büyüdü. Daha sonra Brooklyn'den Roosvelt'e taşınmak zorunda olan Murphy, burada ırkçılık mücadelesi vermek zorunda kaldı. Okulda tüm arkadaşlarını güldürürdü. Yetenekliydi ve çok iyi mimik ustasıydı.

İlk deneyimleri ve stand upları[değiştir | kaynağı değiştir]

İlk deneyimini o yıllarda çok izlenen Saturday Night Live programıyla yaptı. 6 yıl süren Saturday Night Live'de milyonlarca insanı kahkahaya boğdu. Delirious ve Raw gibi stand up gösterilerinde insanları güldürüyordü. Bill Cosby, Richard Pryor gibi isimleri çok iyi taklit ediyordu.

Müzik kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

1980'lerde bir komedi albümünden sonra birkaç albüm çıkardı. 1993'teki "Love's Alright" albümünde özellikle Michael Jackson'la birlikte söylediği Whatzupwitu şarkısı dikkatleri çekti ve bu albüm Murphy'nin son albümü oldu fakat hala filmlerde şarkılar söylüyor. Michael Jackson'un Remember The Time klibinde de oynadı. Shrek'te Ricky Martin hiti "Livin La Vida Loca" ve Smash Mout'un "I'm Believer" şarkısını söyledi. Bunun dışında Murphy Dreamgirls'de de birçok şarkı söylüyor.

Film kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]

İlk filmi 1982 yılında Nick Nolte'yle oynadığı 48 saat (48 hrs.) oldu. Ardından Dan Aykroyd'la Trading Places (Takas) ve Best Defense (En iyi savunma) filmlerinde oynadı. 1983'te Clint Eastwood'un geri çevirdiği Axel Foley rolünde Beverly Hills Cop (Sosyete Polisi) filmiyle dünyaca ünlendi. Yapımcılık da yapan Murphy'nin film şirketi de vardı. Altın Çocuk ve Sosyete Polisi 2 gibi filmler o kadar sevilmese de Raw stand up gösterisiyle insanları güldürdü. Another 48 hrs (bir 48 saat daha) ve Harlem Nights (Harlem Geceleri) beklenen başarıyı vermese de Murphy, Harlem Nights filminin hem senaryosunu yazmış hem de yönetmişti. 1992 yılında The Distinguished Gentleman (Beyefendi) ve Boomerang filmleriyle komedi kralı lakabı hala ondaydı. Onun Boomerang filminde Martin Lawrence da ilk defa üne kavuştu. Beverly Hills Cop 3 (Sosyete Polisi 3) beklenen başarıyı yakalayamadı ama yine de sevildi. Jim Carrey'nin çıkmasıyla Murphy'nin ünü biraz azaldı. Vampire In Brooklyn (Brooklyn Vampiri) gibi filmler yaptı. Nutty Professor (Çatlak Profesör) filminde tam 8 karakteri oynadı. Daha önce Coming To America (Amerikan Rüyası) ve Vampire In Brooklyn'de de birçok karakteri oynamıştı. Nutty Professor gişe rekorları kırdı, en iyi yeniden çevirim dalında Oscar aldı. 1997'de Metro aksiyon filmi ve Holy Man (Kutsal Adam) başarılı olmadı ama ardından üç filme daha imza attı. Doctor Dollitle filminde hayvanlarla konuştu. İki yıl üst üste iki komedyenle rol aldı. Life (Müebbet Kuşları) filmi Martin Lawrence ve Bowfinger (Çatlak yönetmen) filmi Steve Martin'le çekildi. Mulan animasyonunda Mush'u seslendiren Murphy, 2000'li yıllara Doctor Dollitle 2 ve iki harika komedi aksiyon filmiyle başladı. Robert De Niro'yla Showtime ve Owen Wilson'la I Spy (Ben Casus) filmlerinde oynadı. Shrek animasyonundaki Eşek'in sesi Murphy'nindi. Daha sonra Shrek 2 de çıktı. Shrek 1 Oscar aldı. Nutty Professor'ün devam filminden sonra Haunted Mansion ve Daddy Day Care filmlerinde de insanları güldüren Murphy, 2006 yılında oynadığı Dreamgirls (Rüya Kızlar) filmindeki James Thunder Early (James Gök Gürültüsü Early veya Jimmy Early) rolüyle dikkat çekti.

Diziler ve Televizyon[değiştir | kaynağı değiştir]

What's Alan Watching isimli TV filminden sonra The PJ's dizisinde çalıştı ve The Kid Who Loved Christmas filminin yapımcılığını yaptı.

Dreamgirls[değiştir | kaynağı değiştir]

Dreamgirls filmininde canlandırdığı karakterle ilk defa Oscar'a aday oldu ve dramada iyi olduğunu gösterdi.

Özel hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Nichole Mitchell Murphy ile evliydi. 2006'da boşandı. Robin Givens, Halle Berry ve Whitney Houston gibi ünlülerle çıktı.

Mayıs 2016'da Murphy'nin 2012'den beri çıktığı model Paige Butcher'ın dan bir kızı ve Kasım 2018'de bir oğlu vardı. Eylül 2018'de evlenmek üzere nişanlandılar. Çocuğun göbek adı, Murphy'nin 2017'de lösemiden ölen kardeşi Charlie'den gelir. Toplamda 10 çocuğu vardır.

Yasal sorunlar[değiştir | kaynağı değiştir]

1988 yılında Art Buchwald, Murphy ve Paramount Pictures'a dava açtı ve Paramount'a Murphy'nin Coming to America filmi için temel olarak Paramount'a gönderdiği bir senaryodan fikirler kullandıklarını iddia etti. 1992 yılında, Buchwald özet bir kararla 150.000 dolar kazandı; Buchwald'ın yapım ortağı Alan Bernheim'a 750.000 dolar verildi. Her iki taraf da sonucu "zafer" olarak nitelendirdi.

Mayıs 1997'de Murphy, gözaltına alınmasından serbest bırakıldıktan kısa bir süre önce arabasında travesti fahişe ile polis tarafından durduruldu ve bir dizi halkla ilişkiler sorununa neden oldu.

Hayırseverlik[değiştir | kaynağı değiştir]

Murphy, AIDS Sağlık Vakfı'nın yanı sıra kanser, eğitim, yaratıcı sanatlar, aile desteği, sağlık ve evsiz yardım kuruluşlarına paralar bağışladı. Martin Luther King, Jr. Center'a totalde 100.000$ grev yardım fonuna bağışladı.

Keşfettikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Heat of State, Lethal Weapon 4 ve Bad Company gibi filmlerden oynayan komedyen Chris Rock'u keşfetti.

Filmografi[değiştir | kaynağı değiştir]

Yıl İsim Rol Not
1982 48 Hrs. Reggie Hammond İlk Rolü
1983 Trading Places Billy Ray Valentine
1983 Eddie Murphy Delirous Kendisi Stand Up
1984 Best Defense Teğmen T.M. Landry
1984 Beverly Hills Cop Det. Axel Foley İlk Şöhreti
1986 The Golden Child Chandler Jarrell İlk Fantastik filmi
1987 Beverly Hills Cop II Det. Axel Foley
1987 Eddie Murphy Raw Kendisi Stand Up
1988 Coming to America Prince Akeem/Clarence/Randy Watson/Saul Ayrıca yapımcı ve senarist
1989 What's Alan Watching? (TV) Protestocu/James Brown İlk Televizyon filmi, ayrıca yapımcı
1989 Harlem Nights Quick İlk yönetmenliği
1990 Another 48 Hrs. Reggie Hammond
1992 Boomerang Marcus Graham
1992 The Distinguished Gentleman Thomas Jefferson Johnson
1993 Dangerous: The Short Films (V) Pharaoh Arşivden sahne-Michael Jackson'un Remember The Time Klibinden
1994 Beverly Hills Cop III Det. Axel Foley
1995 Vampire in Brooklyn Maximillian/Preacher Pauly/Guido
1996 Çatlak Profesör Profesör Sherman Klump/Buddy Love/Lance Perkins/Cletus Klump/Anna Pearl Jensen Klump/Ida Mae Jensen/Ernie Klump, Murphy'nin tekrar dönüşü niteliğinde bir film
1997 Metro Scott Roper
1998 Mulan Mushu Seslendirme
1998 Doctor Dolittle Dr. John Dolittle
1998 Holy Man G
1999 Life Rayford Gibson
1999 Çatlak Yönetmen (Bowfinger) Kit Ramsey/Jeffernson 'Jiff' Ramsey
2000 Çatlak Profesör 2 Sherman Klump/Buddy Love/Lance Perkins/Cletus Klump/Anna Pearl Jensen Klump/Ida Mae Jensen/Ernie Klump
2001 Shrek Eşek Seslendirme
2001 Dr. Dolittle 2 Dr. John Dolittle
2002 Showtime Trey Sellers
2002 The Adventures of Pluto Nash Pluto Nash
2002 I Spy Kelly Robinson
2003 Daddy Day Care Charlie Hinton
2003 Shrek 3-D Donkey Seslendirme, Dvd Extra
2003 The Haunted Mansion Jim Evers
2004 Shrek 2 Eşek Seslendirme
2004 Far Far Away Idol Eşek Seslendirme
2006 Dreamgirls James 'Thunder' Early İlk ve tek Oscar adaylığı
2007 Norbit Norbit/Rasputia/Bay Wong
2007 Shrek the Third Eşek Seslendirme
2008 Meet Dave Starship Dave (Spacecraft), Captain
2009 NowhereLand Evan Danielson
A Thousand Words Jack McCall
2010 Shrek Goes Fourth Donkey (seslendime)
Beverly Hills Cop IV Det. Axel Foley
2011 Kule Soygunu Darnell ("Slide")
2012 Kelimeler Yetmez Jack McCall
2016 Mr. Church Henry Church

Televizyon[değiştir | kaynağı değiştir]

Televizyon
Yıl Başlık Rol Notlar
1980–84 Saturday Night Live Aday gösterildi – Bir Komedi, Çeşitlilik veya Müzik Dizisinde Üstün Destekleyici Erkek Oyuncu dalında Primetime Emmy Ödülü (1983)
Aday gösterildi – Bir Çeşitlilikte Müzik Programında Üstün Bireysel Performansa Primetime Emmy Ödülü (1984)
Aday gösterildi – Bir Çeşitlilik, Müzik veya Komedi Programı Üstün Yazma için Primetime Emmy Ödülü (1984)
1983 Eddie Murphy: Delirious
1989 What's Alan Watching?
1991 The Royal Family Yapımcı
1993 Dangerous: The Short Films Ancient Egyptian Pharaoh "Remember the Time" müzik video
1999–2001 The PJs Thurgood Stubbs Ses
Aday gösterildi – Animasyonlu Televizyon Prodüksiyonunda Sesli Oyuncu Davranışı Başarıyla Başarılı Annie Ödülü (1999)
Aday gösterildi – En İyi Animasyon Programı Primetime Emmy Ödülü (Bir Saatten Az Programlama İçin) (1999)
2004 Father of the Pride Eşek Ses
2007 Şrek’le Mutlu Yıllar TV özel
Ses
Aday gösterildi – Animasyonlu Televizyonda Rol Oynayan En İyi Ses İçin Annie Ödülü
2010 Donkey's Christmas Shrektacular TV Özel
Ses
2012 Eddie Murphy: One Night Only Onur konuğu TV Özel[1]
2015 Saturday Night Live 40th Anniversary Special Kendisi TV özel

Filmlerden kazandığı paralar[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Shrek 2 (2004) $10.000.000
  • The Adventures of Pluto Nash (2002) $20.000.000
  • Dr. Dolittle 2 (2001) $20.000.000
  • Shrek (2001) $3.000.000
  • Nutty Professor II: The Klumps (2000) $20.000.000 (ve hasılatın %20'si)
  • Doctor Dolittle (1998) $17.000.000
  • The Nutty Professor (1996) $12.000.000
  • Beverly Hills Cop III (1994) $15.000.000
  • Best Defense (1984) $1.000.000

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Eddie Murphy: One Night Only". Spike. 8 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2012. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]