Doğal çevre
Doğal çevre veya doğal dünya, yalnızca doğal yollarla meydana gelmiş canlı ve cansız tüm varlıkları kapsar. Doğal çevre terimi çoğunlukla Dünya ve Dünya'nın bazı bölgeleri için kullanılır. Bu kavram, insanlığın hayatta kalmasını ve ekonomik faaliyetlerini etkileyen tüm canlı türlerinin, iklimin, hava durumunun ve doğal kaynakların etkileşimini kapsamaktadır.[1] Doğal çevre kavramı, aşağıdaki bileşenlerine göre incelenebilir:
- Bitki örtüsü, mikroorganizmalar, toprak, kayalar, atmosfer ve sınırları içinde gerçekleşen bütün doğa olayları dahil olmak üzere, modern kitlesel insan müdahalesi olmaksızın kendi başına birer doğal sistem olarak varlığını sürdürebilen ekolojik birimler.
- Hava, su ve iklim gibi kesin sınırları olmayan; enerji, radyasyon, elektrik yükü ve manyetizma gibi modern insan faaliyetlerinden kaynaklanmayan evrensel doğal kaynaklar ve fiziksel olaylar.
Doğal çevrenin zıttı beşerî çevredir. Beşerî çevre, insanların kent ortamları ve tarım arazileri gibi alanları en baştan dönüştürdüğü yerlerdir ve bu yerler insan eliyle doğal çevreye kıyasla büyük ölçüde daha basit birer beşerî çevreye dönüştürülmüştür. Bir kerpiç kulübe yapmak ya da çölde bir fotovoltaik sistem inşa etmek doğayı çok az etkiliyor gibi görünen işlerde bile, doğa insan eliyle değiştirildiği için beşerî çevre altında sınıflandırılır. Birçok hayvan türü, kendilerine daha uygun bir yaşam ortamı yaratmak için birtakım yapılar meydana getirse de, insan olmadıklarından kunduz barajları ve termit höyükleri gibi yapıların doğal olduğu düşünülür.
Dünya üzerinde tamamıyla doğal ortamlar bulunmamaktadır ve doğallık genellikle bir uçta %100'den, bir diğer uçta %0'a kadar bir süreklilik içinde değişir. İnsanlığın, iklim değişikliği, biyoçeşitlilik kaybı, hava ve suda bulunan plastikler ve çeşitli kimyasallardan kaynaklanan kirlilik de dahil olmak üzere, Antroposen döneminde gerçekleştirdiği tüm bu büyük çevresel değişiklikler, Dünya'daki doğal ortamları derinden etkiledi. Daha iyi bir ifadeyle, bir çevresel ortamın farklı yönleri veya bileşenleri, ayrı ayrı değerlendirilebilir ve bunların doğallık derecelerinin tek tip olmadığı görülebilir.[2] Örneğin, bir tarım alanındaki toprağın mineralojik bileşimi ve yapısı, bozulmamış bir ormanın toprağına benzerdir ancak yapıları birbirinden oldukça farklıdır.
Bileşim[değiştir | kaynağı değiştir]
Jeolojik hareketler[değiştir | kaynağı değiştir]
Yeryüzü suları[değiştir | kaynağı değiştir]
Okyanus[değiştir | kaynağı değiştir]
| Dünya'nın beş okyanusu |
|---|
| Büyük Okyanus · Atlas Okyanusu · Hint Okyanusu Güney Okyanusu · Arktik Okyanusu |
Okyanuslar büyük ölçekteki deniz sularıdır. Dünya yüzeyinin yaklaşık %71'ini (362 milyon km²'lik bir alan) okyanus ve denizler oluşturur.
Nehir[değiştir | kaynağı değiştir]
Dere[değiştir | kaynağı değiştir]
Göl[değiştir | kaynağı değiştir]
Gölet[değiştir | kaynağı değiştir]
Atmosfer, iklim ve hava[değiştir | kaynağı değiştir]
Canlılık[değiştir | kaynağı değiştir]
Ekosistem[değiştir | kaynağı değiştir]
Biyom[değiştir | kaynağı değiştir]
Biyojeokimyasal döngü[değiştir | kaynağı değiştir]
Doğa[değiştir | kaynağı değiştir]
_version_2.png)
Siyasi hareket[değiştir | kaynağı değiştir]
Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
- Çevresel sorunların listesi
- Doğa tarihi
- Doğal peyzaj
- Gaia hipotezi
- Jeoloji mühendisliği
- Sürdürülebilir tarım
- Sürdürülebilirlik
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Johnson, D. L.; Ambrose, S. H.; Bassett, T. J.; Bowen, M. L.; Crummey, D. E.; Isaacson, J. S.; Johnson, D. N.; Lamb, P.; Saul, M.; Winter-Nelson, A. E. (1997). "Meanings of Environmental Terms". Journal of Environmental Quality. 26 (3): 581-589. doi:10.2134/jeq1997.00472425002600030002x.
- ^ Symons, Donald (1979). The Evolution of Human Sexuality. New York: Oxford University Press. s. 31. ISBN 0-19-502535-0.
Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Adams, Simon; David Lambert (2006). Earth Science: An illustrated guide to science. New York NY 10001: Chelsea House. s. 20. ISBN 0-8160-6164-5.
- "Earth's Energy Budget". Oklahoma Climatological Survey. 1996–2004. 17 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2007.
- Oldroyd, David (2006). Earth Cycles: A historical perspective. Westport, Connicticut: Greenwood Press. ISBN 0-313-33229-0.
- Simison, W. Brian (5 Şubat 2007). "The mechanism behind plate tectonics". 1 Aralık 1998 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2007.
- Smith, Gary A.; Aurora Pun (2006). How Does the Earth Work? Physical Geology and the Process of Science. Upper Saddle River, NJ 07458: Pearson Prentice Hall. s. 5. ISBN 0-13-034129-0.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
 |
Vikisözlük'te doğal çevre ile ilgili tanım bulabilirsiniz. |
Wikimedia Commons'ta Environment ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur- UNEP - United Nations Environment Programme 20 Ağustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- BBC - Science and Nature 19 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Science.gov – Environment & Environmental Quality
| Ana alanlar |  | |
|---|---|---|
| İlgili alanlar | ||
| Uygulamalar | ||
| Listeler | ||
| Ayrıca bakınız | ||
