Babil (antik kent)
| UNESCO Dünya Mirası | |
|---|---|
 Babil kalıntılarının kısmi bir görünümü | |
| Konum | Hillah, Babil Valiliği, Irak |
| Kriter | Kültürel: iii, vi |
| Referans | 278 |
| Tescil | 2019 (43. oturum) |
| Bölge | Mezopotamya |
| Tampon bölge | 154.5 ha |
| Koordinatlar | 32°32′32″N 44°25′17″E / 32.542199°K 44.421435°D |
Babil ya da Babylon, Irak'ın başkenti Bağdat'ın güneyinde yer alan antik şehirdir. Babil'in Asma Bahçeleri antik dünyanın yedi harikasından biri oldu. İştar Kapısı da kentin öne çıkan simgelerinden biriydi.
MÖ 19. ve 15. yüzyıllar arasında ve yine MÖ 7. ve 6. yüzyıllar arasında dünyanın en büyük şehirlerinden biriydi. Şehir, Fırat nehrinin her iki kıyısına inşa edilmişti ve mevsimsel sellerden korunmak için dik setlere sahipti. Başlangıçta Akad İmparatorluğu'nun egemenliği altında küçük bir kasabaydı, ancak daha sonra kasaba, MÖ 19. yüzyılda günümüzde Eski Babil İmparatorluğu olarak bilinen ilk Babil İmparatorluğu'nun yükselişiyle birlikte küçük bir bağımsız şehir devletinin parçası haline gelmiştir. Amorit kralı Hammurabi, MÖ 18. yüzyılda kısa ömürlü Eski Babil İmparatorluğu'nu kurdu. Babil'i büyük bir şehir haline getirdi ve kendini kralı ilan etti. Güney Mezopotamya Babilonya olarak anılmaya başlandı ve Babil bölgenin kutsal şehri olarak Nippur'u gölgede bıraktı. İmparatorluk Hammurabi'nin oğlu Samsu-iluna döneminde zayıfladı ve Babil uzun süre Asur, Kassit ve Elam egemenliği altında kaldı. Asurlular şehri yıkıp yeniden inşa ettikten sonra Babil, MÖ 609'dan 539'a kadar kısa ömürlü Yeni Babil İmparatorluğu'nun başkenti olmuştur.Yeni Babil İmparatorluğu'nun çöküşünden sonra şehir Ahameniş, Selevkos, Part, Roma, Sasani ve Müslüman imparatorluklarının egemenliği altına girmiştir. Son yerleşim kaydı MS 10. yüzyıla kadar uzanmaktadır.
Babil'in Asma Bahçeleri Antik Dünyanın Yedi Harikasından biri olarak kabul edilmektedir. Şehrin kalıntıları Irak'ın Hillah kentinde bulunmaktadır. 5 Temmuz 2019'da Babil bölgesi UNESCO tarafından bir Dünya Mirası olarak listelendi.[1]
Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]
Babil, zengin ve çeşitli bir tarihe sahip antik bir şehirdir. M.Ö. 18. yüzyılda kurulan Babil, küçük bir kasabadan antik dünyanın en büyük şehirlerinden birine dönüşmüş ve siyasi, kültürel ve ticari faaliyetlerin merkezi haline gelmiştir.
M.Ö. 1792'de Kral Hammurabi'nin yönetimi altında şehir ilk Babil hanedanlığını yaşamış ve hukuk sistemi ve kanunlarıyla tanınmıştır. Şehir M.Ö. 1155 yılında Hititler tarafından fethedilmiş ve daha sonra M.Ö. 7. yüzyılda Asur İmparatorluğu'nun bir parçası olmuştur. M.Ö. 605 yılında Babil Asurlulara karşı ayaklanmış ve bağımsızlığını yeniden kazanmış, ancak M.Ö. 539 yılında Pers Kralı Büyük Kiros tarafından fethedilmiştir. Büyük İskender M.Ö. 330'da Babil'i fethetti ve şehir Yunan İmparatorluğu'nun bir parçası haline geldi.
Ancak, tekrarlanan istilalar ve doğal afetler nedeniyle M.Ö. 3. yüzyılda şehrin refahı azaldı. Babil, MS 1. yüzyılda Part İmparatorluğu'nun bir parçası oldu ve daha sonra MS 224'te Pers Sasani İmparatorluğu'na dahil edildi. Şehir MS 637 yılında Müslüman Arap orduları tarafından fethedilmiş ve İslam Halifeliğinin bir parçası olmuştur.
13. yüzyılda Babil büyük ölçüde terk edilmiş ve harabeye dönmüştür. Bugün, şehrin kalıntıları günümüz Irak'ında turistik bir cazibe merkezi olarak hizmet vermekte ve zengin tarihi ve kültürel mirasıyla dünyanın dört bir yanındaki insanları büyülemeye devam etmektedir. 19'uncu yüzyılda başlayan arkeolojik kazılar, Babil'i ve antik dünyadaki yerini anlamamıza yardımcı olmuştur.[2][3]
Günümüz Babil'i[değiştir | kaynağı değiştir]
Babil'de binlerce insan yaşıyor ve içindeki ve çevresindeki topluluklar kompakt, yoğun yerleşimlerden genişleyen banliyölere doğru hızla gelişiyor.[4]
Kültürel önemi[değiştir | kaynağı değiştir]
Babil, Mezopotamya'da kültürel öneme ve İncil'de referanslara sahip bir şehirdir. Babil'in modern arkeolojik kazılardan önceki görünümü büyük ölçüde bilinmiyordu ve tipik olarak eski Mısır, klasik Yunan ve Osmanlı kültürünün bir karışımı olarak tasavvur ediliyordu. Çeşitli dillerde " Babylon " kelimesi büyük ve çeşitli bir şehrin genel anlamını kazanmıştır.
Reggae müziğinde Babil, Rastafari inanç sisteminde materyalist kapitalist dünyayı ya da her türlü emperyalist kötülüğü ifade eden bir kavram olarak kullanılır. Masonluk ise Babil'i doğduğu yer, bilim ve bilgi cenneti olarak kabul eder. Popüler kültürde Babil, "Babylon 5" gibi bilim kurgu dizilerinde ve Lady Gaga'nın "Babylon" şarkısında tasvir edilir.
Kitâb-ı Mukaddes'in Yaratılış bölümünde Babil'in diğer şehirlerle birlikte Nemrut tarafından kurulduğu ve kulesi olan Babil Kulesi'nin Tanrı tarafından durdurularak insanlığın yeryüzüne dağıldığı ve iletişimlerinin karıştığı anlatılır. Ayrıca Daniel peygamberin hayatının büyük bir kısmını Babil'de geçirdiği anlatılır. İncil'de Babil, Hristiyanlıkta dünyeviliği ve kötülüğü, Yahudi geleneğinde ise zalimi simgeler. Hristiyan İncil'inin Vahiy Kitabında şehir, yedi başlı ve on boynuzlu kırmızı bir canavara binen ve doğruların kanıyla sarhoş olan "Babil Fahişesi" tarafından kişileştirilir[5][6][7]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Ancient city of Babylon heads list of new Unesco world heritage sites". The Guardian. 5 Temmuz 2019. 29 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2019.
- ^ Al-Gailani Werr, L., 1988. Studies in the chronology and regional style of Old Babylonian Cylinder Seals. Bibliotheca Mesopotamica, Volume 23.
- ^ Durant, Will (21 Ocak 2014). The Complete Story of Civilization. ISBN 9781476779713. 16 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2023.
- ^ World Monuments Fund (2015). Babylon Site Management Plan.
- ^ "Bible Gateway passage: Isaiah 13:19-20 – English Standard Version". Bible Gateway (İngilizce). 2 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2022.
- ^ "Jeremiah Chapters 50, 51". Prophecy against Babylon. New American Standard Bible. 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2021.
- ^ The History Of Freemasonry Vol. I by Albert Mackey - 1906 (İngilizce).
 | Tarih ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
