Antropodermik kitap ciltçiliği
Antropodermik kitap ciltçiliği insan derisiyle kitap ciltleme uygulamasıdır. Modern zamanlarda çok alışılmamış bir teknik olsa da bu tekniğin tarihi en az 16. yüzyıla[1] dayanmaktadır. Teknik belirli durumlarda bir cesedin parçalanmasından sonra derinin sepilenmesi uygulamasıyla yakından bağlantılıdır.
Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]
Tekniğin ilk tanınmış örneğinin tarihi 13. yüzyıla dayanan Fransızca bir İncil olmasına rağmen antropodermik kitap ciltçiliği muhtemelen 16 yüzyıl sonlarına doğru ve 17. yüzyıl başlarında başlamıştır.[2]
Bu tekniğin hayatta kalan örnekleri kadavraların derileriyle ciltlenen anatomi metinleri, vasiyet olarak yazılan ve vasiyetçinin derisiyle ciltlenen (otoantropodermik kitap ciltçiliği) ciltler, ve 1821'de John Horwood ve 1828'de Red Barn Murder olayı gibi davalarda suçlu bulunan katillerin derisiyle ciltlenen adli muamele nüshalarıdır.
Antropodermik ciltlerin en ünlüsü olarak bilinen "The Highwayman: Narrative of the Life of James Allen alias George Walton" Boston Kütüphanesi'nde bulunmaktadır. Biyografisinin kendi derisiyle ciltlenmesini ve daha önce soymaya çalıştığı ve cesaretinden dolayı hayranlık duyduğu birisine verilmesini isteyen James Allen tarafından yazılmıştır.[2]
Birçok üniversitenin kütüphanesi bir veya birden fazla antropodermik kitap ciltçiliği örneği bulundurmaktadır. Harvard Hukuk Okulu kütüphanesinin nadir kitap koleksiyonunda uzun süre insan derisi ile ciltlendiğine inanılan İspanyol yasası üzerine yazılmış bir tez olan Practicarum quaestionum circa leges regias Hispaniae adlı kitabın daha sonra yapılan deneylerde koyun derisiyle ciltlendiği kanıtlanmıştır.[3]
2014 yılında Harvard'ın Houghton Kütüphanesi koleksiyonunda bulunan Arsène Houssaye tarafından yazılan Des destinées de l'ame adlı kitabın insan derisiyle ciltlendiğini onaylamıştır.
Brown Hay Üniversitesi Jon Hay Kütüphanesi'ndeki özel kitaplar koleksiyonunda Vesalius tarafından yazılan De Humani Corporis Fabrica'nın nadir bir nüshası da dahil olmak üzere insan derisinden ciltlenmiş üç kitap bulunmaktadır.[4] 19. yüzyılın sonlarına doğru Pensilvanya Üniversitesi Tıp Fakültesi birkaç kitabı insan derisiyle ciltlemiştir.[2]
Fransız astronom Camille Flammarion'un Les terres du ciel (1877) kitabı bir kadın hayran tarafından bağışlanan deri ile ciltlenmiştir.
Dale Carnegie'in Lincoln the Unknown kitabı üzerine kitabın adının işlendiği Afrikan-Amerikan bir adamın derisinden yapılan bir kılıfla kaplanmıştı.[5][6] Temple Üniversitesi'nin Charles L. Blockson Kolesiyonu'nun bir parçası olan kitap üzerindeki deri Baltimore Hastanesi'nden bir zenciden alınmış ve Jewell Belting Company tarafından sepilenmişti.
Avustralya Milli Kütüphanesi koleksiyonunda ilk sayfasında "İnsan derisiyle ciltlenmiştir" yazan bir 18. yüzyıl şiir kitabı bulundurmaktadır.
Buna benzer başka bir kitap Georgia Üniversitesi'nde Richard B. Russel Özel Koleksiyonlar Kütüphanesi'nde bulunmaktadır.
Ünlü anatomici Joseph Leidy tarafından yazılan bir kitap da dahil olmak üzere, birkaç anatomi kitabı Philadelphia'da Mütter Müzesi'nde bulunmaktadır. Bu insan derisi kitap örnekleri 2012 yılının Ağustos ayında halkın ziyaretine açılmıştır.
İngiltere, Suffolk, Moyses Hall Müzesi katil William Corder'ın derisiyle ciltlendiği söylenen bir kitabı koleksiyonunda bulundurmaktadır.[7]
İnsan derisiyle ciltlenenen erotik kitaplar da vardır. Marquis de Sade'nin kadın göğüslerinden alınan deri ile ciltlenen Justine et Juliette kitabı bu tarz kitaplara bir örnektir.[8] Bilinen diğer örneklerin bazılarında insan göğüs ucu olduğu şekilde kitapların üzerinde bulunmaktadır.[8]
Popüler Kültürde[değiştir | kaynağı değiştir]
İnsan derisiyle kitap ciltleme korku filmlerinde ve kurgu eserlerde yaygın bulunan bir unsurdur:
- Belinda Starling'in The Journal of Dora Damage romanında bir ciltçiye bir müşteri tarafından getirilen bir deri bu tarz bir ciltleme uygulamasından geçer.[9]
- H.P. Lovecraft tarafından yazılan korku hikâyesi "The Hound" da mezar soyguncuları olan ana karakter ve arkadaşının St John korkunç eşyalardan oluşan bir koleksiyonları vardır. Bu eşyaların arasında içinde bilinmeyen çizimlerin olduğu insan derisi ile ciltlenen bir resim kitabı bulunmaktadır.[10]
- James Rollins'in "The Eye of God Kitabında Vigor Peder Josip Tarasco'dan içinde bir kafatası ve insan derisiyle ciltlenen bir kitap bulunan bir paket alır.
- P.C. Hodgell'ın Kencyr serisinde yaşayan bir insanın derisiyle ciltlenmiş "the Book Bound in Pale Leather" adlı bir kitabın sözü geçer.
- Peter Greenaway'in The Pillow Book (1996) filminde takıntılı bir yayıncı tarafından cesedi mezardan çıkarılan bir yazarın sevgilisinin derisi sepilenir ve bu deriyle bir kitap ciltlenir.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ [ https://www.cumhuriyet.com.tr/dunya/kazakistanda-insan-derisiyle-kapli-5-asirlik-el-yazmasi-gizemini-koruyor-2067107 2 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.]
- ^ a b c Samuel P. Jacobs (2 Şubat 2006). "The Skinny on Harvard's Rare Book Collection". The Harvard Crimson. 24 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2014.
- ^ Karen Beck (3 Nisan 2014). "852 RARE: Old Books, New Technologies, and "The Human Skin Book" at HLS". The Harvard Law School Library Blog. 26 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2014.
- ^ Johnson, M.L. (7 Ocak 2006). "Some of nation's best libraries have books bound in human skin". Associated Press. 31 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2012.
- ^ "San Francisco Chronicle". 25 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2020.
- ^ Temple University Libraries and Charles L. Blockson, Catalogue of the Charles L. Blockson Afro-American Collection: A Unit of the Temple University Libraries, Temple University Press, 1990, p. 16.
- ^ "Killer cremated after 180 years". BBC News. 17 Ağustos 2004. 10 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2007.
- ^ a b Thompson, Lawrence (Nisan 1946). Human Skin. v.34(2). Bulletin of the Medical Library Association. 17 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2016.
- ^ Novák, Caterina (2013). "Those Very 'Other' Victorians: Interrogating Neo-Victorian Feminism in The Journal of Dora Damage" (PDF). Neo-Victorian Studies. 6 (2). ISSN 1757-9481. 9 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 30 Kasım 2015.
- ^ H.P. Lovecraft, Dagon & Other Macabre Tales.
