28 Ocak

Olaylar[değiştir | kaynağı değiştir]

Doğumlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Ölümler[değiştir | kaynağı değiştir]

Tatiller ve özel günler[değiştir | kaynağı değiştir]

28 Ocak, Miladi takvime göre yılın 28. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 337 gün vardır (artık yıllarda 338).

1517 - Yavuz Sultan Selim komutasındaki Osmanlı Ordusu, Kahire'ye girdi.
1547 - VI. Edward, İngiltere Kralı oldu.
1807 - Pall Mall Sokağı, tarihte ışıklandırılan ilk sokak oldu.
1820 - Fabian Gottlieb von Bellingshausen ve Mikhail Petrovich Lazarev öncülüğündeki Rus ekip, Antarktika kıtasını keşfetti.
1871 - Fransa-Prusya Savaşı: Fransa teslim oldu ve savaş sona erdi.
1887 - Eyfel Kulesi'nin yapımına başlandı.
1909 - İspanya-Amerika Savaşı'ndan beri orada olan Amerikan birlikleri, Küba'dan ayrıldı.
1915 - I. Dünya Savaşı: Osmanlı İmparatorluğu ile Britanya İmparatorluğu arasında Suriye-Filistin Cephesi başladı.
1918 - Lev Troçki, Sovyetler Birliği'nde Kızıl Ordu'yu kurmaya başladı.
1920 - Osmanlı Mebusan Meclisi'nin gizli oturumunda, Misak-ı Milli kabul edildi.
1921 - Mustafa Suphi ve arkadaşları, Trabzon'a geldikten sonra İskele Kahyası İttihatçı Yahya tarafından bir motora bindirildiler ve gece denizde öldürüldüler.
1921 - Albert Einstein, evrenin ölçülebileceğini öne sürdü. Bilim dünyasında bir tartışma başlattı.
1923 - İçişleri Bakanlığı, İzmit ilinin adını Kocaeli olarak değiştirdi.
1925 - Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası İstanbul Şubesi açıldı.
1929 - İstanbul'da bir otomobil montaj fabrikası kurmak için Ford şirketi ile Maliye Vekaleti arasında imzalanan anlaşma Meclis'te kabul edildi.
1932 - Japonya, Şanghay'ı işgal etti.
1935 - İzlanda, kürtajı yasallaştıran ilk ülke oldu.
1958 - Kıbrıs'ta Türklerin düzenlediği miting sırasında İngiliz askerlerinin ateş açması ve bir kamyonun kasten halkın üzerine sürülmesi sonucu 8 kişi öldü. TBMM, 31 Ocak'ta Birleşik Krallık'ı kınama kararı aldı.
1959 - Çukurova'da sel oldu. 200 bin portakal ağacı sel altında kaldı, bir mensucat fabrikasını sel bastı. Zararın 5 milyon TL olduğu tahmin ediliyor. Bölgede yiyecek sıkıntısı başladı.
1963 - İstanbul'da İstinye'deki Kavel Kablo Fabrikası'nda çalışan 170 işçi oturma grevi yaptı. İşçiler sendikalaşma nedeniyle işten çıkarılan dört arkadaşlarının işe geri alınmasını istiyorlardı.
1971 - İzmir'de gençler, Amerikan 6. Filosunu protesto ettiler; 20 genç gözaltına alındı.
1975 - Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Bülent Ecevit, "Olayların baş sorumlusu Milliyetçi Cephe'dir" dedi.
1982 - İdam hükümlü firari sağ eylemci İsa Armağan, İran'da tutuklandı.
1982 - Türkiye'nin Los Angeles Başkonsolosu Kemal Arıkan öldürüldü; saldırıyı, "Ermeni Soykırımı Adalet Komandoları" üstlendi.
1983 - Cumhurbaşkanı Kenan Evren başkanlığındaki Millî Güvenlik Konseyi, ASALA militanı Levon Ekmekçiyan'a verilen ölüm cezasını onayladı.
1986 - Sakıp Sabancı, Türkiye Sanayici ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) Başkanlığına seçildi.
1986 - Uzay mekiği Challenger, fırlatılışından 73 saniye sonra parçalandı: yedi astronot öldü. Hatanın katı yakıt motorlarındaki sızıntıdan kaynaklandığı öne sürüldü.
1987 - Türkiye, Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komisyonu'na kişisel başvuru hakkını çekince koyarak kabul ettiğini açıkladı.
1988 - THY, iç hat seferlerinde sigara içilmesini yasakladı.
1992 - Anayasa Mahkemesi, Türkiye Birleşik Komünist Partisi'ni kapattı.
1993 - Genelkurmay Başkanlığı, "darbe devrinin" kapandığını açıkladı.
1994 - Türk savaş uçakları, PKK'nın (Kürdistan İşçi Partisi) Kuzey Irak'taki Zeli kampını bombaladı.
1997 - Güney Afrika'da ırkçı yönetim döneminde görevli dört polis, devrimci öğrenci lideri Steve Biko'yu 1977'de öldürdüklerini resmen itiraf etti.
2002 - Ekvador Havayollarına ait Boeing 727-100 tipi bir yolcu uçağı güney Kolombiya'da And dağlarına çarparak düştü: 92 kişi öldü.
2004 - Türk lirası'ndan altı sıfır atılmasını ve para biriminin Yeni Türk Lirası olmasını öngören yasa tasarısı, TBMM Genel Kurulunda kabul edildi.
2006 - Polonya'nın Katowice şehrinde bir sergi sarayının çatısı, biriken karın ağırlığıyla çöktü: 62 kişi öldü, 140 kişi yaralandı.
2008 - Haydarpaşa-Denizli seferi yapan trenin saat 02:00 civarlarında Kütahya'nın Çöğürler kasabasında raydan çıkmasıyla oluşan kazada, 436 yolcudan 9 kişi öldü. Yaklaşık 300 kişi çeşitli yerlerinden yaralandı.

1457 - VII. Henry, İngiltere Kralı (ö. 1509)
1600 - IX. Clemens, Papa (ö. 1669)
1611 - Johannes Hevelius, Polonyalı Protestan encümen üyesi (ö. 1687)
1712 - Tokugawa Ieshige, Tokugawa Şogunluğu'nun 9. şogunu (ö. 1761)
1717 - III. Mustafa, Osmanlı'nın 26. Padişahı (ö. 1774)
1768 - VI. Frederik, Danimarka ve Norveç kralı (ö. 1839)
1833 - Charles George Gordon, İngiliz general (ö. 1885)
1834 - Sabine Baring-Gould, İngiliz Anglikan rahip ve roman yazarı (ö. 1924)
1841 - Henry Morton Stanley, Amerikan gazeteci (ö. 1904)
1844 - Gyula Benczúr, Macar ressam (ö. 1920)
1853 - Jose Marti, Kübalı şair, yazar ve Küba bağımsızlık mücadelesinin öncüsü (ö. 1895)
1865 - Kaarlo Juho Ståhlberg, Finlandiya Cumhuriyeti'nin ilk devlet başkanı (ö. 1952)
1872 - Ahmet Baytursun, Kazak eğitimci, dilbilimci, yazar, şair, siyasetçi (ö. 1937)
1873 - Colette (Sidonie-Gabrielle), Fransız oyun yazarı (ö. 1954)
1877 - Wojciech Brydziński, Polonyalı tiyatro, radyo ve sinema oyuncusu (ö. 1966)
1878 - Jean de La Hire, Fransız yazar (ö. 1956)
1879 - Julia Bell, İngiliz insan genetiği araştırmacısı (ö. 1979)
1880 - Sergey Malov, Rus dil bilimci, Doğu bilimci, Türkolog (ö. 1957)
1881 - Siegfried Jacobsohn, Alman gazeteci ve tiyatro eleştirmeni (ö. 1926)
1883 - Necmeddin Okyay, Türk hattat, ebru sanatçısı, kemankeş, gül yetiştiricisi, tuğrakeş, aharcılık, mücellid, imam ve hatip (ö. 1976)
1884 - Auguste Piccard, İsviçreli fizikçi (ö. 1962)
1887 - Arthur Rubinstein, Polonya doğumlu Amerikalı piyano virtüözü (ö. 1982)
1890 - Robert Franklin Stroud, Amerikalı mahkûm (Alkatraz Kuşçusu) (ö. 1963)
1892 - Armen Doryan, Osmanlı Ermenisi şair ve öğretmen (ö. 1923)
1906 - Markos Vafiadis, Yunanistan Komünist Partisi kurucularından ve Yunan İç Savaşı'nda Demokratik Ordu Komutanlarından (ö. 1992)
1912 - Jackson Pollock, Amerikalı ressam (ö. 1956)
1920 - Xavier de La Chevalerie, Fransız büyükelçi (ö. 2004)
1927 - Eşref Kolçak, Türk oyuncu (ö. 2019)
1936 - Alan Alda, Amerikalı oyuncu, yazar ve eylemci
1936 - İsmail Kadare, Arnavut yazar
1938 - Tomas Lindahl, İsveç asıllı İngiliz bilim insanı
1940 - Carlos Slim Helú, Lübnan asıllı Meksikalı iş insanı
1942 - Brian Jones, İngiliz rock müzisyeni (ö. 1969)
1945 - Marthe Keller, İsviçreli aktris
1947 - Haydar Baş, Türk siyasetçi, ilahiyatçı, yazar ve eğitimci (ö. 2020)
1948 - Charles Taylor, 1997-2003 yılları arasında Liberya Devlet Başkanı
1948 - İbrahim Yazıcı, Türk siyasetçi ve spor yöneticisi (ö. 2013)
1949 - Gregg Popovich, Amerikalı basketbol antrenörü
1950 - Hamed bin İsa el-Halife, Önceki emir İsa bin Selman el-Halife'nın oğludur
1951 - Ludovikos Ton Anogeion, Yunan müzisyen, şair ve sanatçı
1951 - Leonid Kadenyuk, Bağımsız Ukrayna'nın ilk astronotu unvanına sahip test pilotu (d. 2018)
1953 - Anicée Alvina, Fransız oyuncu (ö. 2006)
1954 - Bruno Metsu, eski Fransız futbolcu ve teknik direktördür (d. 2013)
1954 - Ümit Yesin, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (ö. 2019)
1955 - Vinod Khosla, Hint asıllı ABD'li risk sermayedarı ve girişmcidir
1955 - Nicolas Sarkozy, Fransız siyasetçi
1958 - Sandy Gandhi, Avustralyalı komedyen ve köşe yazarı (ö. 2017)
1959 - Frank Darabont, Amerikalı yönetmen, senaryo yazarı ve film yapımcısı
1968 - Sarah McLachlan, Kanadalı müzisyen
1968 - Rakim, Amerikalı hip hop sanatçısı
1970 - Julia Jäger, Alman oyuncu
1973 - Natalya Morozova, Rus voleybolcu
1975 - Susana Feitor, Portekizli yürüyüşçü
1975 - Tijen Karaş, Türk haber sunucusu
1976 - Rick Ross, Amerikalı rapçi
1977 - Takuma Sato, Japon asıllı Formula Bir otomobil yarışcısıdır
1978 - Gianluigi Buffon, İtalyan futbolcu
1978 - Papa Bouba Diop, Senegalli millî futbolcudur (ö. 2020)
1978 - Sheamus, İrlandalı profesyonel güreşçi
1980 - Michael Hastings, Amerikalı gazeteci ve yazardır (ö. 2013)
1981 - Elijah Wood, Amerikalı oyuncu
1981 - Volga Sorgu, Türk sinema ve dizi oyuncusu
1985 - J. Cole, Amerikalı hip hop sanatçısı ve yapımcı
1993 - Ezgi Şenler, Türk oyuncu

661 - Ali bin Ebu Talib, İslam Devleti'nin 656-661 yılları arasındaki 4. İslam Halifesi (d. 600)
724 - II. Yezîd, dokuzuncu Emevî halifesidir (d. 687)
814 - Şarlman, Alman Kralı (d. 742)
1547 - VIII. Henry, İngiltere Kralı (d. 1491)
1621 - V. Paulus, Papa (d. 1552)
1625 - Çerkes Mehmed Ali Paşa, Osmanlı devlet adamı (d. ?)
1687 - Johannes Hevelius, Polonyalı Protestan encümen üyesi (d. 1611)
1688 - Ferdinand Verbiest, Flaman Cizvit misyoner, rahip (d. 1623)
1847 - Pierre Amédée Jaubert, Fransız diplomat, akademisyen, şarkiyatçı, çevirmen, politikacı ve gezgin (d. 1779)
1864 - Benoît Paul Émile Clapeyron, Fransız mühendis ve fizikçi (d. 1799)
1866 - Robert Foulis, Kanadalı mucit, inşaat mühendisi ve sanatçı (d. 1796)
1866 - Emil Dessewffy, Macar muhafazakâr politikacı (d. 1814)
1878 - Cincinnato Baruzzi, İtalyan heykeltıraş (d. 1796)
1884 - Augustin-Alexandre Dumont, Fransız heykeltıraş (d. 1801)
1891 - Nikolaus August Otto, Alman makine mühendisi (d. 1832)
1921 - Mustafa Suphi, Türk komünist siyasetçi ve Türkiye Komünist Partisi ilk Merkez Komite Başkanı (suikast) (d. 1883)
1924 - Teófilo Braga, Portekiz Cumhurbaşkanı, yazar, oyun yazarı (d. 1843)
1926 - Kato Takaaki, Japonya Başbakanı (d. 1860)
1939 - William Butler Yeats, İrlandalı şair ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1865)
1940 - Sultan Galiyev, Tatar lider, düşünce adamı ve ulusal komünizmin fikir babası (idam) (d. 1892)
1953 - Neyzen Tevfik Kolaylı, Türk ney üstadı ve ünlü hiciv şairi (d. 1879)
1965 - Maxime Weygand, Fransız general (d. 1867)
1981 - Özdemir Asaf, Türk şair (d. 1923)
1982 - Kemal Arıkan, Türk diplomat (d. 1927)
1983 - Levon Ekmekçiyan, Ermeni ASALA'ya mensup militan (d. 1958)
1986 - Christa McAuliffe, Amerikalı eğitimci ve astronot (d. 1948)
1986 - Judith Resnik, Amerikalı albay, mühendis ve astronot (d. 1949)
1988 - Klaus Fuchs, Alman teorik fizikçi ve atom casusu (d. 1911)
1996 - Joseph Brodsky, Rus şair ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1940)
2002 - Astrid Lindgren, İsveçli yazar (d. 1907)
2004 - Joe Viterelli, Amerikalı aktör (d. 1937)
2010 - Ömer Uluç, Türk ressam (d. 1931)
2012 - Keriman Halis Ece, Türk piyanist, model ve Türkiye'nin ilk dünya güzeli (d. 1913)
2013 - Ferdi Özbeğen, Türk piyanist ve şarkıcı (d. 1941)
2015 - Yves Chauvin, Fransız kimyacı (d. 1930)
2016 - Signe Toly Anderson, Amerikalı şarkıcı (d. 1941)
2016 - Ales Debeljak, Sloven yazar (d. 1961)
2016 - Paul Kantner, Amerikalı rock müzisyeni ve gitaristi ve aktivist (d. 1941)
2017 - Jean Bogaerts, eski Belçikalı profesyonel bisiklet yarışçısıdır (d. 1925)
2017 - Engin Cezzar, Türk yönetmen, tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1935)
2017 - Bharati Mukherjee, Hint asıllı Amerikalı yazar ve akademisyendir (d. 1940)
2017 - Lennart Nilsson, İsveçli fotoğraf sanatçısıdır (d. 1922)
2017 - Alyaksandr Tsihanoviç, Beyaz Rus şarkıcı (d. 1952)
2017 - Stuart Timmons, Amerikalı gazeteci, aktivist, yazar ve tarihçidir (d. 1957)
2017 - Mehmet Türker, Türk gazeteci ve yazar (d. 1944)
2017 - Ion Ungureanu, Moldovalı oyuncu ve siyasetçi (d. 1935)
2018 - Dharmasena Pathiraja, Sri Lankalı film yönetmeni, senarist ve akademisyendir (d. 1943)
2018 - Coco Schumann, Alman caz müzisyenidir (d. 1924)
2018 - Gene Sharp, Amerikalı siyaset bilimcisi, düşünür, profesör (d. 1928)
2019 - Jurrie Koolhof, Hollandalı eski futbolcu ve teknik direktör (d. 1960)
2019 - Murad Medelsi, Cezayir Anayasa Konseyi Başkanı, eski Dışişleri Bakanı (d. 1943)
2019 - Pepe Smith, Filipinli şarkıcı, söz yazarı ve müzisyendir (d. 1947)
2020 - Marj Dusay, Amerikalı oyuncudur (d. 1936)
2020 - Nicholas Parsons, İngiliz oyuncu, radyo ve televizyon sunucusu (d. 1923)
2021 - Wismoyo Arismunandar, Endonezyalı yüksek rütbeli asker (d. 1940)
2021 - Chedly Ayari, Tunuslu siyasetçi, ekonomist ve diplomat (d. 1933)
2021 - Paul Crutzen, Hollandalı atmosferik kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1933)
2021 - Cedric Demangeot, Fransız şair, çevirmen ve yayıncı (d. 1974)
2021 - Morton Ira Greenberg, Amerikalı siyasetçi ve hukukçu (d. 1933)
2021 - César Isella, Arjantinli şarkıcı, müzisyen, gazeteci ve söz yazarı (d. 1938)
2021 - Sibongile Khumalo, Güney Afrikalı şarkıcı ve müzisyen (d. 1957)
2021 - Ryszard Kotys, Polonyalı aktör (d. 1932)
2021 - Annette Kullenberg, İsveçli gazeteci ve yazardır (d. 1939)
2021 - Vasili Lanovoy, Sovyet-Rus aktör (d. 1934)
2021 - Cicely Tyson, Amerikalı oyuncu ve manken (d. 1924)
2021 - Heidi Weisel, Amerikalı moda tasarımcısı (d. 1962)
2022 - Mel Mermelstein, Çek asıllı Amerikan yazarı (d. 1926)
2022 - Diler Saraç, Türk sinema oyuncusu (d. 1937)

Aralık – Ocak – Şubat