Radyo frekans: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
k 85.105.172.154 tarafından yapılan değişiklikler geri alınarak, Khutuck Bot tarafından değiştirilmiş önceki sürüm geri getirildi.
MerlIwBot (mesaj | katkılar)
k robot Ekleniyor: zh:无线电频谱
1. satır: 1. satır:
Radyo [[frekans]]ı, kısaca RF, 3 Hz ile 30 Ghz aralığındaki frekanslara verilen isimdir. Bu frekans aralığı, [[radyo dalgaları]]nı oluşturmak ve yakalamak için kullanılan [[alternatif akım]] elektrik sinyallerinin frekansına karşılık gelir. Bu aralığın büyük bir bölümü çoğu mekanik sistemin kullandığı frekansların dışında kaldığı için, RF genellikle elektrik devrelerindeki titreşimler için kullanılır.
Radyo Frekans yayıncılıkta bir bilgi sinyali ile modüle edilmiş olan taşıyıcı sinyal anlamına gelir. Ancak, bu isim zamanla modüle edilsin, edilmesin, yüksek [[frekans]] anlamına da kullanılmaya başlanmıştır.


{{Işın tayfı}}
{{radyo-taslak}}
{{elektrik-taslak}}
{{elektronik-taslak}}


[[Kategori:Radyo]]
== Modülasyon ==
(Ana madde [[Modülasyon]])

Yayıncılıkta [[ses]], [[görüntü]] ve [[data]] gibi bilgiler daha yüksek frekanslı bir [[elektromanyetik]] dalga yardımıyla yayınlanırlar. Yüksek frekanslı dalgaya radyo frekans denilir. Bu dalga '''RF''' kısaltmasıyla gösterilir. ('''RF''' yardımıyla taşınan bilgi de ses ise '''AF''', görüntü ise '''VF''' kısaltmasıyla gösterilir.)

'''RF''' bir vericide oluşturulur, modüle edildikten, [[Mikser (Elektronik)|mikser]] ve [[yükselteç]]lerden geçtikten sonra yayınlanır; yani [[alıcı]]lara gönderilir. Yayın ;

'''1.''' Yer vericileri ile yapılan karasal yayıncılık,

'''2.''' Yayın uydularıyla yapılan [[uydu]] yayıncılığı ('''DBS''')

'''3.''' Kablo yardımıyla yapılan kablo yayıncılığı

olabilir. Genellikle, [[anten]]den yayınlanan '''RF''' dalga olarak, kablodaki '''RF''' ise sinyal olarak nitelendirilir.

== RF hızı ==

'''RF''' [[hız]]ı boşlukta ışık hızına eşittir.


: <math> \mathbf{c}= 299792458 \approx 3 \cdot 10^8 \mbox{m/s}</math>


Madde içinde ise hız, maddenin [[Dielektrik sabiti|dieletrik]] özelliğine veya manyetik geçirgenliğine bağlı olarak biraz daha düşük olabilir.


: <math>\mathbf{v} =c \cdot \frac{1}{\sqrt{\mu_b \cdot \varepsilon_b}}</math>


Burada '''є<sub>b</sub>''' ve '''μ<sub>b</sub>''' bağıl dielektrik katsayısını ve manyetik geçirgenliği göstermektedir.Yayıncılıkta kullanılan kablolarda genellikle '''RF''' boşluktakinin '''% 70 - 80''' i kadar bir hıza sahiptir. Kablo üreticileri bu faktörü veya dielektrik bağıl katsayısını verirler.

== RF sinyalinin frekans ve dalga boyu ==

'''RF''' için [[frekans spektrumu]] kuramsal olarak sonsuz sayılabilir. Yani her frekansta '''RF''' sinyali olabilir. Ancak, uygulamada frekans yükseldikçe bu sinyalleri üretmek güçleşmekte, ayrıca gerek [[atmosfer]] ve gerekse kabloların sınırlayıcı etkileri sebebiyle bu spektrumun ancak bir bölümünden yararlanılmaktadır.

[[Dalga boyu]] ile frekans arasında şu ilişki vardır.

Boşlukta,

<div style="border:2px solid #000000; border-collapse:collapse; width:15%; padding:1em;">
: <math> \mathbf{\lambda} = \frac{c}{f} </math>
</div>

Burada '''f''' ile frekans, '''λ''' ile de dalga boyu gösterilmiştir. Frekans birimi '''hertz''' ('''Hz'''.) dalga boyu birimi ise '''metre'''dir. ('''m.)'''

Madde içinde ise


: <math> \mathbf{\lambda} = \frac{v}{f}= \frac{c}{f\cdot \sqrt{\mu_b \cdot \varepsilon_b}}</math>


Burada '''c''' boşluktaki hız, '''v''' madde içindeki hız, '''λ''' dalga boyu ve '''f''' de frekanstır. '''MKS''' sisteminde birimler hız için '''m/s''', dalga boyu için '''m.''', ve frekans için de '''Hz.''' dir. '''Hz.''' birimini üst katları, '''10<sup>3</sup>''' '''Hz.''' için '''khz.''', '''10<sup>6</sup>''' için '''Mhz.'''. ve '''10<sup>9</sup>''' için de '''GHz'''.dir.

Yukarıdaki ilişkilerden dielektrik madde içinde hız azalırken, dalga boyunun da kısaldığı görülmektedir. Buna karşılık frekans boşlukta ve dielektrik madde içinde aynıdır.

== Yayıncılıkta kullanılan frekanslar ==

[[Dosya:Yayın bantları.jpg|frame|]]

Yayıncılıkta kullanılan '''RF''' sinyalleri uluslararası anlaşmalarla saptanmıştır.

Kullanım alanları karasal radyo ve televizyon yayıncılığının yanı sıra, uydu yayıncılığı, kablo yayıncılığı, halk bandı telsiz, navigasyon (hava trafik), navigasyon (deniz trafik), [[radyo link]] vb. çeşitli alanları kapsamaktadır.

Yayıncılıkta kullanılan bantlar tabloda gösterilmiştir. Tabloda yer alan '''VHF''' ya da '''UHF''' gibi kısaltmalar bandın kullanım alanından bağımsız olarak, bantlara verilen isimlerdir. Mesela '''VHF''' (''very high frequency'') '''30-300 MHz.''' arasını, '''UHF''' (''ultra high'' frequncy) '''300 Mhz.-3 GHz.''' arasını ifade etmektedir.

== Milli servet değerlendirmesi ==

Yayıncılık ve elektromanyetik dalgalarla yapılan her türlü iletişimin büyük bir süratle artması, fakat kullanılabilen '''RF''' spektrumunun aynı kalması bu spektrumun '''milli servet''' (ulusal zenginlik) olarak değerlendirilmesine yol açmaktadır. Hemen hemen her ülkede, yayına tahsis edilen bantlar dolmakta ve yeni yayıncılara uygun '''RF''' bulmak giderek zorlaşmaktadır. Bu durum ülkemizde de en fazla büyük kentlerdeki '''FM''' radyo yayıncılarını sıkıntıya sokmaktadır. Ayrıca, çeşitli hizmetlere tahsis edilen frekansların uluslararası kongrelerde saptanması sırasında anlaşmazlıklar çıkmaktadır. Bu sebepten, frekans spektrumu da tıpkı su ya da yer altı kaynakları gibi titizlikle korunması gereken bir kaynak olarak düşünülmelidir.


== Örnek (İletken içinde RF) ==

'''UHF''' bandı '''24'''.kanalda yayın yapan bir televizyon vericisinin yayınladığı '''RF''' sinyalin frekansı '''494-502 MHz.''' arasındadır (yaklaşık '''500 MHz.'''.). Bu sinyal bağıl dielektrik sabiti '''1.44''' olan bir kablo içinden geçerken, hızı ve dalga boyu şu şekilde hesaplanır:


: <math>\mathbf{v} =c \cdot \frac{1}{\sqrt{\mu_b \cdot \varepsilon_b}}=\frac{3\cdot 10^8}{ \sqrt{1\cdot 1.44 }}= 2.5 \cdot 10^8 \mbox{ m/s} </math>


: <math> \mathbf{\lambda} = \frac{c}{f\cdot \sqrt{\mu_b \cdot \varepsilon_b}}=\frac{3\cdot 10^8}{5 \cdot 10^8\cdot \sqrt{1\cdot 1.44 }}= 0.5 \mbox { m.} </math>

== Ayrıca bakınız ==

* [[Modülasyon]]
* [[Frekans]]

* [[Radyo dalgaları]]

* [[Ara Frekans]]

* [[Mikser (elektronik)|Mikser]]

<!-- interwiki -->

[[Kategori:Elektronik]]
[[Kategori:Telekomünikasyon]]
[[Kategori:Telekomünikasyon]]
[[Kategori:Yayıncılık]]
[[Kategori:Radyo teknolojisi]]
[[Kategori:Elektronik terimleri]]
[[Kategori:Elektromanyetik tayf]]
[[Kategori:Dalgalar]]
[[Kategori:Işın tayfı]]


[[bs:Radiotalasi]]
[[bs:Radiotalasi]]
[[cs:Rádiové záření]]
[[cs:Rádiové vlny]]
[[de:Radiofrequenzband]]
[[de:Radiofrequenzband]]
[[el:Ραδιοσυχνότητα]]
[[el:Ραδιοσυχνότητα]]
[[en:Radio frequency]]
[[en:Radio frequency]]
[[es:Radiofrecuencia]]
[[es:Radiofrecuencia]]
[[he:תדר רדיו]]
[[hi:रेडियो आवृत्ति]]
[[hi:रेडियो आवृत्ति]]
[[id:Frekuensi radio]]
[[id:Frekuensi radio]]
[[it:Onde radio]]
[[it:Radiofrequenza]]
[[ja:電波の周波数による分類]]
[[ja:電波の周波数による分類]]
[[nl:Radiogolf]]
[[jv:Frekuensi radhio]]
[[no:Radiofrekvens]]
[[no:Radiofrekvens]]
[[pl:Fale radiowe]]
[[pt:Ondas de rádio]]
[[ru:Диапазон частот]]
[[sk:Rádiové žiarenie]]
[[sr:Радио-таласи]]
[[sr:Радио-таласи]]
[[ta:வானொலி அலைகள்]]
[[ta:வானொலி அலைகள்]]
[[th:ความถี่วิทยุ]]
[[th:ความถี่วิทยุ]]
[[zh:无线电]]
[[zh:无线电频谱]]

Sayfanın 14.05, 1 Temmuz 2011 tarihindeki hâli

Radyo frekansı, kısaca RF, 3 Hz ile 30 Ghz aralığındaki frekanslara verilen isimdir. Bu frekans aralığı, radyo dalgalarını oluşturmak ve yakalamak için kullanılan alternatif akım elektrik sinyallerinin frekansına karşılık gelir. Bu aralığın büyük bir bölümü çoğu mekanik sistemin kullandığı frekansların dışında kaldığı için, RF genellikle elektrik devrelerindeki titreşimler için kullanılır.