Filistin Ulusal Yönetimi: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
VolkovBot (mesaj | katkılar)
130.531 değişiklik
k r2.5.1) (Bot değişikliği Ekleniyor: nap:Palestina
Değişiklik özeti yok
145. satır: 145. satır:
Bölgeye ilk olarak yerleşen ([[M.Ö. 3. binyıl]]da) [[Sami]]ler, kısmen yerli olan ve yerli olmayan başka topluluklarla karıştılar.
Bölgeye ilk olarak yerleşen ([[M.Ö. 3. binyıl]]da) [[Sami]]ler, kısmen yerli olan ve yerli olmayan başka topluluklarla karıştılar.


[[M.Ö 3. binyıl]]ın sonunda bölgeyi yarı göçebe topluluk [[Amurlular]] tarafından işgal edildi ve bölge yakıp yıkıldı. Amurlulardan sonra [[M.Ö. 1700]]-[[M.Ö. 1550]] yılları arası ise [[Mısır]]'da hüküm süren Hyksos hanedanı tarafından hakimiyet altına alındı. Daha sonra ise [[Sina Çölü]]'nden gelen Yahudiler tarafından hakimiyet altına alındı. Bölgede kurulmuş olan Yahudi devleti daha sonra ikiye ayrıldı ve Babillilerin yönetimine girdi. Bölge daha sonra Persler, Romalılar, Bizans, İslam Devleti, Fatımiler, Selçuklular, Eyyübiler, Memlükler ve Osmanlıların Hakimiyeti altında kalmıştır. ([[2 Kasım]] [[1917]]) yılında [[Balfur Deklarasyonu|Balfor bildirisinin]] yayınlanmasından sonra [[1920]] yılında İngiltere'nin manda yönetimine girmiştir.
[[M.Ö 3. binyıl]]ın sonunda bölgeyi yarı göçebe topluluk [[Amurlular]] tarafından işgal edildi ve bölge yakıp yıkıldı. Amurlulardan sonra [[M.Ö. 1700]]-[[M.Ö. 1550]] yılları arası ise [[Mısır]]'da hüküm süren Hyksos hanedanı tarafından hakimiyet altına alındı. Daha sonra ise [[Sina Çölü]]'nden gelen Yahudiler tarafından hakimiyet altına alındı. Bölgede kurulmuş olan Yahudi devleti daha sonra ikiye ayrıldı ve Babillilerin yönetimine girdi. Bölge daha sonra [[Persler]], [[Romalılar]], [[Bizans]], [[İslam Devleti]], [[Fatımiler]], [[Selçuklular]], [[Eyyübiler]], [[Memlükler]] ve [[Osmanlılar]]ın Hakimiyeti altında kalmıştır. ([[2 Kasım]] [[1917]]) yılında [[Balfur Deklarasyonu|Balfor bildirisinin]] yayınlanmasından sonra [[1920]] yılında İngiltere'nin manda yönetimine girmiştir.


14 Mayıs 1948 yılında [[İsrail]] Devleti'nin kurulmasının ardından [[Arap-İsrail Savaşları]] patlak vermiştir. Birleşmiş milletler [[29 Kasım]] [[1947]] yılında Filistinin paylaştırılmasına karar vermiştir. %56'si Yahudilere %44'si ise Filistinlilere bırakılmıştır. [[Kudüs]]'e ise Uluslararası statü verilmiştir.
14 Mayıs 1948 yılında [[İsrail]] Devleti'nin kurulmasının ardından [[Arap-İsrail Savaşları]] patlak vermiştir. Birleşmiş milletler [[29 Kasım]] [[1947]] yılında Filistinin paylaştırılmasına karar vermiştir. %56'si Yahudilere %44'si ise Filistinlilere bırakılmıştır. [[Kudüs]]'e ise Uluslararası statü verilmiştir.
156. satır: 156. satır:
[[Dosya:Palestinian authority map.gif|right|thumb|150px|[[Batı Şeria]] ve [[Gazze]]]]
[[Dosya:Palestinian authority map.gif|right|thumb|150px|[[Batı Şeria]] ve [[Gazze]]]]


Filistin'in nüfusu 9 milyon 500 bin'dir (2000 tahmini). Bu nüfusun 6 milyonu "yeşil hat" içindeki bölgede, 1 milyonu Gazze'de, 1 milyon 500 bini [[Batı Şeria]] bölgesinde yaşamaktadır. Ortalama nüfus artış hızı %3.7'dir. Önemli şehirleri [[Gazze]], [[Nablus]], Eriha, [[Ramallah]], El Halil'dir.
Filistin'in nüfusu 9 milyon 500 bin'dir (2000 tahmini). Bu nüfusun 6 milyonu "yeşil hat" içindeki bölgede, 1 milyonu Gazze'de, 1 milyon 500 bini [[Batı Şeria]] bölgesinde yaşamaktadır. Ortalama nüfus artış hızı %3.7'dir. Önemli şehirleri [[Gazze]], [[Nablus]], [[Eriha]], [[Ramallah]], [[El Halil]]'dir.


Nüfus yoğunluğu ise km² başına 300'dür. Ancak nüfus yoğunluğu konusunda bölgeler arasında büyük bir dengesizlik mevcuttur. [[Gazze Şeridi]]'nin alanı 400 km² kadar olduğundan bu bölgede km² başına düşen insan sayısı 2500'ü bulmaktadir. Bu bölgedeki nüfus yoğunluğunun bu kadar fazla olmasının sebebi [[1948]]'de işgal edilmiş topraklardaki Filistinlilerin birçoğunun bu bölgeye göç etmeye zorlanmış olmasıdır. Bu yüzden [[Gazze Şeridi]]'ndeki nüfusun üçte ikisi mülteci kamplarında yaşamaktadır. [[Batı Şeria]] bölgesinde nüfus yoğunlugu 200 civarındadır. "Yeşil hat" içinde kalan bölgenin yaklaşık 12 bin km²'lik bölümünü Negev ve Eilat çölleri oluşturur ve bu bölgelerde nüfus yoğunluğu oldukça düşüktür. Bu yüzden bu topraklardaki 6 milyon nüfusun büyük çoğunluğu 8 bin km²'lik alana yayılmıştır. Dolayısıyla bu bölgede de ortalama nüfus yoğunluğu 700 civarındadır.
Nüfus yoğunluğu ise km² başına 300'dür. Ancak nüfus yoğunluğu konusunda bölgeler arasında büyük bir dengesizlik mevcuttur. [[Gazze Şeridi]]'nin alanı 400 km² kadar olduğundan bu bölgede km² başına düşen insan sayısı 2500'ü bulmaktadir. Bu bölgedeki nüfus yoğunluğunun bu kadar fazla olmasının sebebi [[1948]]'de işgal edilmiş topraklardaki Filistinlilerin birçoğunun bu bölgeye göç etmeye zorlanmış olmasıdır. Bu yüzden [[Gazze Şeridi]]'ndeki nüfusun üçte ikisi mülteci kamplarında yaşamaktadır. [[Batı Şeria]] bölgesinde nüfus yoğunlugu 200 civarındadır. "Yeşil hat" içinde kalan bölgenin yaklaşık 12 bin km²'lik bölümünü Negev ve Eilat çölleri oluşturur ve bu bölgelerde nüfus yoğunluğu oldukça düşüktür. Bu yüzden bu topraklardaki 6 milyon nüfusun büyük çoğunluğu 8 bin km²'lik alana yayılmıştır. Dolayısıyla bu bölgede de ortalama nüfus yoğunluğu 700 civarındadır.

Sayfanın 15.56, 12 Mayıs 2011 tarihindeki hâli

Başlığın diğer anlamları için Filistin (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Filistin
السلطة الوطنية الفلسطينية
As-Sulta Al-Wataniyya Al-Filastīniyya
Filistin Ulusal Yönetimi
Filistin haritadaki konumu
BaşkentRamallah (Batı Şeria), Gazze (Gazze Şeridi)
En büyükGazze
Resmî dil(ler)Arapça
HükûmetYarı-başkanlık sistemi;
parlamenter sistem
• Devlet Başkanı
Mahmud Abbas ve Aziz Duwaika
• Başbakan
Salam Fayyad ve Ismail Haniyehb
• 
4 Mayıs 1994
GSYİH (SAGP)2008 tahminî
• Toplam
$11.95 milyar (-.)
• Kişi başına
$2,900 (-.)
İGEartış 0.737
Hata: Geçersiz İGE değeri · 2007.
Para birimiÜrdün dinarıc
Mısır paundud
İsrail yeni şekelie (JOD, EGP, ILS)
Zaman dilimiUTC+2 ( )
• Yaz (YSU)
UTC+3 ( )
Telefon kodu+970f
İnternet alan adı.ps


Filistin Ulusal Yönetimi (Arapça: السلطة الوطنية الفلسطينية / Es Sulta el Vataniyye el Filistiniyye), Batı Şeria ve Gazze Şeridi'ni yöneten geçici bir idari örgüttür.

Filistin Ulusal Yönetimi 1994'te, İsrail hükûmeti ve Filistin Kurtuluş Örgütü arasında yapılan Oslo'daki uzlaşma görüşmelerinden sonra iki taraf arasındaki uzlaşma görüşmeleri sırasında 5 yıllık geçici dönem hükûmeti olarak kuruldu.

Tarih

BM paylaştırma planı, 1947

Eskiçağ'da Filistin Doğu Akdeniz Uygarlığının iki merkezi (Mısır ve Mezopotamya)arasında yer alıyordu. Kendisine her zaman geçici bir bağımsızlık tanıyan bu iki medeniyet arasında kalıyordu ve birçok çatışma ve istila ile karşı karşıya kalıyordu.

Bölgeye ilk olarak yerleşen (M.Ö. 3. binyılda) Samiler, kısmen yerli olan ve yerli olmayan başka topluluklarla karıştılar.

M.Ö 3. binyılın sonunda bölgeyi yarı göçebe topluluk Amurlular tarafından işgal edildi ve bölge yakıp yıkıldı. Amurlulardan sonra M.Ö. 1700-M.Ö. 1550 yılları arası ise Mısır'da hüküm süren Hyksos hanedanı tarafından hakimiyet altına alındı. Daha sonra ise Sina Çölü'nden gelen Yahudiler tarafından hakimiyet altına alındı. Bölgede kurulmuş olan Yahudi devleti daha sonra ikiye ayrıldı ve Babillilerin yönetimine girdi. Bölge daha sonra Persler, Romalılar, Bizans, İslam Devleti, Fatımiler, Selçuklular, Eyyübiler, Memlükler ve Osmanlıların Hakimiyeti altında kalmıştır. (2 Kasım 1917) yılında Balfor bildirisinin yayınlanmasından sonra 1920 yılında İngiltere'nin manda yönetimine girmiştir.

14 Mayıs 1948 yılında İsrail Devleti'nin kurulmasının ardından Arap-İsrail Savaşları patlak vermiştir. Birleşmiş milletler 29 Kasım 1947 yılında Filistinin paylaştırılmasına karar vermiştir. %56'si Yahudilere %44'si ise Filistinlilere bırakılmıştır. Kudüs'e ise Uluslararası statü verilmiştir.

İlk paylaştırmada Filistin bölgesinde yer alan Batı Kudüs, 1948 yılında Kudüs çevresinde Yahudi yerleşim birimlerinin artması ile İsrail yönetimine geçmiştir. (Kudüs'ün tamamı 1967'deki Altı Gün Savaşında İsrail'in eline geçmiştir.)

1947'deki BM paylaşımından bu yana harita oldukça değişmiş, Filistin, Batı Şeria ve Gazze olmak üzere birbirinden kopuk iki toprak parçası haline gelmiştir.

Demografi

Batı Şeria ve Gazze

Filistin'in nüfusu 9 milyon 500 bin'dir (2000 tahmini). Bu nüfusun 6 milyonu "yeşil hat" içindeki bölgede, 1 milyonu Gazze'de, 1 milyon 500 bini Batı Şeria bölgesinde yaşamaktadır. Ortalama nüfus artış hızı %3.7'dir. Önemli şehirleri Gazze, Nablus, Eriha, Ramallah, El Halil'dir.

Nüfus yoğunluğu ise km² başına 300'dür. Ancak nüfus yoğunluğu konusunda bölgeler arasında büyük bir dengesizlik mevcuttur. Gazze Şeridi'nin alanı 400 km² kadar olduğundan bu bölgede km² başına düşen insan sayısı 2500'ü bulmaktadir. Bu bölgedeki nüfus yoğunluğunun bu kadar fazla olmasının sebebi 1948'de işgal edilmiş topraklardaki Filistinlilerin birçoğunun bu bölgeye göç etmeye zorlanmış olmasıdır. Bu yüzden Gazze Şeridi'ndeki nüfusun üçte ikisi mülteci kamplarında yaşamaktadır. Batı Şeria bölgesinde nüfus yoğunlugu 200 civarındadır. "Yeşil hat" içinde kalan bölgenin yaklaşık 12 bin km²'lik bölümünü Negev ve Eilat çölleri oluşturur ve bu bölgelerde nüfus yoğunluğu oldukça düşüktür. Bu yüzden bu topraklardaki 6 milyon nüfusun büyük çoğunluğu 8 bin km²'lik alana yayılmıştır. Dolayısıyla bu bölgede de ortalama nüfus yoğunluğu 700 civarındadır.


Ekonomi

Filistin Ulusal Yönetimi'nin ekonomisi büyük ölçüde İsrail ile ikili ilişkilere ve dış yardımlara bağımlıdır. Hamas'ın 2006 genel seçimlerini kazanması ile 55 milyon dolarlık vergi gelirinin Filistin Ulusal Yönetimi'ne iletilmesi İsrail tarafından durdurulmuştur. Ayrıca Hamas ile El Fetih arasındaki çatışmalar da ekonomiyi olumsuz etkilemektedir. Son BM araştırmalarına göre işsizlik %39'a, yoksulluk %67'ye çıkmıştır.

Dış bağlantılar


Şablon:İKÖ

Şablon:Akdeniz Ülkeleri

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Filistin_Ulusal_Yönetimi&oldid=9496656" sayfasından alınmıştır