I. Edward: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
Luckas-bot (mesaj | katkılar) k r2.7.1) (Bot değişikliği Ekleniyor: oc:Edoard Ièr d'Anglatèrra |
Değişiklik özeti yok |
||
| 1. satır: | 1. satır: | ||
{{Hükümdar bilgi kutusu |
|||
| adı = I. Edward |
|||
| başlık = İngiltere Kralı |
|||
| resim = [[Dosya:Gal_nations_edward_i.jpg|200px]] |
|||
| altyazı = |
|||
| hüküm süresi = 1272 - 1307 |
|||
| diğer ünvanları = |
|||
| tam adı = |
|||
| önce gelen = [[III. Henri]] |
|||
| sonra gelen = [[II. Edward]] |
|||
| varisi = |
|||
| kraliçe = |
|||
| gözdesi = |
|||
| eş 1 = |
|||
| eş 2 = |
|||
| eş 3 = |
|||
| eş 4 = |
|||
| eş 5 = |
|||
| eş 6 = |
|||
| çocukları = |
|||
| hanedan = [[Angevinler Hanedanı]] |
|||
| resmi marşı = |
|||
| babası = [[III. Henri]] |
|||
| annesi = |
|||
| doğum tarihi = 17/18 Haziran 1239 |
|||
| doğum yeri = [[Westminster Sarayı]], Londra, [[İngiltere Krallığı|İngiltere]] |
|||
| ölüm tarihi = {{ölüm tarihi ve yaşı|1307|7|7|1239|6|17|df=yes}} |
|||
| ölüm yeri = [[Burgh by Sands]], [[Cumberland]], İngiltere |
|||
| defin tarihi = |
|||
| mezar yeri = |
|||
}} |
|||
'''I. Edward''', lakabı '''Uzun Bacaklı Edward''' ([[17 Haziran]] [[1239]] - [[7 Temmuz]] [[1307]]), [[1272]]-[[1307]] arasında hüküm sürmüş [[İngiltere]] kralı. Eski feodal soylulara karşı tahtın ve parlamentonun gücünü artırmış, etkili bir yönetim kurmuş ve hukuk sistemini yeniden düzenlemiştir. |
'''I. Edward''', lakabı '''Uzun Bacaklı Edward''' ([[17 Haziran]] [[1239]] - [[7 Temmuz]] [[1307]]), [[1272]]-[[1307]] arasında hüküm sürmüş [[İngiltere]] kralı. Eski feodal soylulara karşı tahtın ve parlamentonun gücünü artırmış, etkili bir yönetim kurmuş ve hukuk sistemini yeniden düzenlemiştir. |
||
Sayfanın 14.56, 3 Şubat 2011 tarihindeki hâli
I. Edward, lakabı Uzun Bacaklı Edward (17 Haziran 1239 - 7 Temmuz 1307), 1272-1307 arasında hüküm sürmüş İngiltere kralı. Eski feodal soylulara karşı tahtın ve parlamentonun gücünü artırmış, etkili bir yönetim kurmuş ve hukuk sistemini yeniden düzenlemiştir.
Tahta çıkışı
Katıldığı VIII. Haçlı Seferi'nden dönerken, Sicilya'da babasının ölüm haberini aldı. Baronların kendisine bağlılıklarını bildirmesi ve yokluğunda yönetim işlerini yürütecek yakın bir çevresinin bulunması nedeniyle dönüşünü uzatan Edward, Paris'e uğrayarak Fransa'daki mülkleri için kuzeni III. Philippe'e bağlılığını bildirdi. İngitere'ye döndükten sonra 19 Ağustos 1274'te Westminster'da taç giydi. Başlangıçta güçlü ve etkili bir yönetim kurduysa da, 1294'ten sonraki keyfi davranışlarıyla İngiltere'yi Fransa ve İskoçya ile savaşlara sürükledi.
Savaşlar
Henry döneminde iç karışıklıklardan yararlanarak Galler'i fiilen yönetimi altına alan Llywelyn ap Gruffudd'u 1277'de deniz kuvvetlerinin desteğiyle Snowdonia'da kuşatarak boyun eğmeye zorladı.1282'de İngiliz yönetimine yeniden isyan eden Galler'i yeniden fethetti ve Llywelyn ile kardeşi David'i öldürerek Galler'in özerkliğine bütünüyle son verdi.
Fransa ile ilişkilerin bozulmasının nedeni, Fransa krallarının Paris Antlaşması'nın (1259) hükümlerini hiçe sayarak İngiltere'ye bağlı Gaskonya topraklarını ele geçirmeye çalışmalarıydı.1290'dan itibaren Gaskonya'ya Fransız müdahalesi yoğunlaştı ve İngiliz ve Fransız denizciler arasındaki çekişmeler gerginliği daha da artırdı. 1290'da görüşmeleri yürütmek üzere Fransa'ya gönderilen Edward'ın kardeşi Lancaster kontu Edmund, Philippe'in oyununa gelerek Gaskonya Düklüğü'nü geçici olarak Fransa'ya bıraktı.Philippe sonradan bu toprakları geri vermeyi reddetti. Edward 1297'de Fransa'ya saldırmak üzere danize açıldı. Ama İskoçya'da başlayan ayaklanma nedeniyle geri dönmek zorunda kaldı.1299'da Philippe ile barış yaparak onun kız kardeşi Margaret'le evlendi ve böylece düklüğü oldukça küçülmüş olarak geri aldı.
İngiltere ile İskoçya arasında yıllardır süregelen dostça ilişkiler de Edward döneminde bozuldu. İskoçya'da önce Kral III. Alexander'ın (1286), ardından da tahtın tek varisi olan torunu Margaret'in (1290) ölümü üzerine taht mücadelesi başlayınca, nüfuzlu İskoçyalılar Edward'dan hakemlik etmesini istediler. Edward, süzerenliğini kabul ettirdikten sonra, John de Balliol'u tahta geçirdi (1292). Ama Edward İskoçya'da kendi yönetimini yerleştirmeye çalışınca, Balliol 1295'te İskoçyalı soyluların baskısıyla, İngiltere'ye bağlılıktan vazgeçerek Fransa'yla ittifak kurdu. Bunun üzerine Edward 1296'da İskoçya'yı işgal etti. Ama 1297'de William Wallace öncülüğünde patlak veren ayaklanmayı, 1303'e değin süren seferlere ve bazı askeri başarılara karşın bastıramadı. 1303'te İskoçya'ya karşı giriştiği yeni seferde Stirling'i aldı (1304) ve Wallace'ı vatan haini ilan ederek astırdı (1305). Bu kez de I. Robert'ın ayaklanmanın başına geçerek taç giymesi üzerine İskoçya'ya karşı yeni bir sefer başlattı, ama yolda öldü.
| Önce gelen: III. Henry |
İngiltere Kralı 1272 - 1307 |
Sonra gelen: II. Edward |