Vietnam: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
k r2.5.2) (Bot değişikliği Ekleniyor: ckb:ڤیەتنام |
|||
236. satır: | 236. satır: | ||
[[ceb:Vietnam]] |
[[ceb:Vietnam]] |
||
[[ch:Vietnam]] |
[[ch:Vietnam]] |
||
[[ckb:ڤیەتنام]] |
|||
[[crh:Vyetnam]] |
[[crh:Vyetnam]] |
||
[[cs:Vietnam]] |
[[cs:Vietnam]] |
Sayfanın 11.13, 30 Aralık 2010 tarihindeki hâli
Vietnam | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Başkent | Hanoi | ||||||||||
En büyük | Ho Şi Min Kenti | ||||||||||
Resmî dil(ler) | Vietnamca | ||||||||||
Resmi alfabe | Vietnam alfabesi | ||||||||||
Hükûmet | Cumhuriyet Tek parti sistemi Sosyalizm 1 | ||||||||||
| |||||||||||
Tarihçe | |||||||||||
| |||||||||||
• Su (%) | 1.3 | ||||||||||
Nüfus | |||||||||||
• 1 Nisan 2009 sayımı | 85,789,573 (13th) | ||||||||||
GSYİH (SAGP) | 2009 tahminî | ||||||||||
• Toplam | $256.584 milyar | ||||||||||
• Kişi başına | $2,942 | ||||||||||
GSYİH (nominal) | 2009 tahminî | ||||||||||
• Toplam | $92.439 milyar | ||||||||||
• Kişi başına | $1,060 | ||||||||||
Gini (2002) | 37 orta · 59.. | ||||||||||
İGE | 0.725 Hata: Geçersiz İGE değeri · 2007. | ||||||||||
Para birimi | Vietnamca: Vietnam đồngu (₫) (VND) | ||||||||||
Zaman dilimi | UTC+7 (UTC+7) | ||||||||||
• Yaz (YSU) | UTC+7 (No DST) | ||||||||||
Trafik akışı | sağ | ||||||||||
Telefon kodu | 84 | ||||||||||
İnternet alan adı | .vn | ||||||||||
|
Vietnam (Vietnamca:Việt Nam) resmi adı ile Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti, Güneydoğu Asya'da, Çinhindi Yarımadası'nın doğusunu kaplayan bir ülkedir. Uzun dar bir kara parçası üzerinde yer alan Vietnam'ı, kuzeyde bırakan Çin, batıda Kamboçya ile Laos, güneyde ve doğuda Güney Çin önce Kuzey Vietnam ve Güney Vietnam olarak iki ayrı cumhuriyete bölünmüş olan ülke, 1976'da Vietnam sosyalist Cumhuriyeti olarak birleşmiştir. Vietnam dağlık bir ülkedir. Song-Koi ve Mekong deltaları önemli alçak düzlüktedir. Kıyı ovaları doğruda yer alır. Ormanlık, dağlık bölge geri kalan toprakların büyük bir bölümünü kaplar. Başlıca ürünleri; pirinç, manyok, kocadarı, mısır, kahve, çay, kauçuk, el işleridir. Önemli kentleri; Ho Şi Mingh, Hanoi, Haifong'dur. Eğitim; 12 yaşına kadar parasız ve zorunludur. Kuzey Vietnam ile Güney Vietnam 1976'da tek ülke olarak birleşti, ama yıllarca süren savaş ve bombardıman sonucu büyük bir yıkıma uğramıştır.
Tarih
Vietnam'ın arkeolojik tarihi, 2500 yıl öncesine dayanmaktadır. Ancak tüm tarihi değerleri ve yaşamsal bulgularıyla, Vietnam tarihi 4000 yıllık büyük bir tarihtir. Vietnam, M.Ö. 1. yüzyıldan 10. yüzyıla kadar Çin Uygarlığı'nın egemenliği altında kalmıştır. 939 yılında bir grup Vietnam zümresi tarafından ülke, Çin'e karşı bağımsızlığını kazanmıştır. 968 yılında ise Vietnam, resmi olarak kendi resmi benliğini ilan etmiştir.
Vietnam Savaşı
Vietnam 19. yüzyılda Çin-hindi olarak (Kamboçya-Laos-Vietnam) Fransa tarafından sömürgeleştirildi. Yoğunlukla köylü olan halk topraklarından olduğu için Fransız hükümetine karşı tepkiliydi. Arada milliyetçi ayaklanmalar olduysa da bir başarı elde edilemedi. Japonya'nın Vietnam'ı işgaliyle zayıflayan otoriteye karşı bağımsızlık hareketi ligi Vietminh 2 Eylül 1945'te cumhuriyeti ilan etti. Bu Fransa ile Vietnamlı komünist lider Ho Şi Mingh'i karşı karşıya getirdi. Moskova'da bağlantıları olan, Çin'den silah desteği alan ve Mao Zedong'un Kuomingtang'a karşı başarıyla yürüttüğü gerilla hareketi taktiklerini bil. .. .en Ho Şi Mingh karşısında duramayan Fransa 1954'ün Mayıs ayında teslim oldu. 1956'da seçim yapılarak tekrar birleştirilmek üzere Vietnam ikiye bölündü. Kuzeyde Ho Şi Mingh'in komünist hükümeti ve güneyde Fransa'nın desteklediği Ngo Dinh Diem hükümeti kuruldu, fakat söz konusu seçim gerçekleşmedi. Saygon'daki hükümet ABD destekli otoriter bir politika izlemekteydi. Bu güneyde tepkilerin artmasına neden oldu ve kuzeyden silah desteği alan Vietkong cephesi kurularak ABD'nin de dahil olduğu iç savaş başladı. Amerikalı askerler teknik açıdan üstün olsalar da coğrafyasını bilmedikleri bir yerde, alışkın olmadıkları gerilla taktikleri karşısında çok şansları olmuyordu. 1968'de Vietkong "Tet" saldırısını başlattı, 1973'te ateşkes ilan edilse de kısa süre sonra savaş yeniden başladı. Sonunda 30 Nisan 1975'te Vietcong'un Saygon'u ele geçirmesiyle son buldu.
Yönetim
Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti'nde tek yasal parti iktidardaki Vietnam Komünist Partisidir. 1975'deki anayasanın değiştirilmesiyle 1992'nin Nisan ayında yeni anayasa kabul edildi. Komünist partinin idari anlayışı yönetimin, politikanın bütün birimlerinde tekrar uygulandı. Seçimlere muhalefet etme yetkisi sadece Komünist Parti ve onun organizasyonlarına verildi.
Bunlar Vietnam Anayurt Cephesi çalışanlarını ve esnaf ticaret birliklerini kapsar. Her ne kadar eyalet kamusal yönetimi sosyalist olsa bile, onun uygulanması, 1990'lardan beri azalarak devam eden ideolojik etkisi altındadır. Vietnam Cumhurbaşkanı görünürde eyalet başkanı olsa bile normalde Vietnam ordusunun başkomutanıdır. Ayrıca Ulusal Savunma ve Güvenlik makamındadır. Vietnam Başbakanı Nguyan Tan Dung hükümetin başıdır. Ayrıca 3 yardımcı bakandan oluşan Bakanlar kurulunun ve 26 bakanın başkanıdır.
Siyasî Bölgeler
Vietnam 59 eyalete veya şehre (Vietnamca tỉnh olarak bilinir ) bölünmüştür. Ayrıca şehirlerle aynı seviyede olan (şehir statüsünde bulunan) 5 merkezi yönetim birimi vardır.
Bu şehirler; ilçe, kasaba ve köy gibi alt bölümlere ayrılmıştır.
Merkezi yönetim birimi, nahiye ve köy gibi alt bölümlere ayrılır.
Turistik bölgeleri
Yakın zamana kadar sadece savaşla anılan Vietnam, son dönemlerde dünyanın ileri gelen tatil merkezleri arasında sayılmaktadır. Öte yandan, Asya'da suç oranı en az ve en güvenli yerler arasındadır.
- Halong koyu
- Cat ba adası
- Cuc Phuong Milli Parkı
Vietnam Halk Ordusu
Vietnam Halk Ordusu (Vietnamca: Quân Đội Nhân Dân Việt Nam), Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti]]'nin silahlı kuvvetleridir. 484,000'ü aktif olmak üzere toplam 9,564,000 personelden oluşmaktadır. Birinci Çinhindi Savaşı, Vietnam Savaşı ve Üçüncü Çinhindi Savaşı'ndaki tecrübeler sayesinde, gerilla savaşı konusunda uzmandır. 22 Aralık 1944'de Kuzey Vietnam'da kurulmuş, 1976 yılında Güney Vietnam ile olan birleşme sonucu yeni kurulan Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti'nin silahlı kuvvetleri olmuştur. Çoğunluğu Vietnam Savaşı'ndan kalmak üzere şu ekipmanlara sahiptir:
- 1,800 Tank
- 4,900 ZPT
- 7,350 Savaş Topu
- 159 Helikopter
Ordu 6 ana kuvvetten oluşmaktadır:
- Vietnam Kara Ordusu (Lục quân)
- Vietnam Özel Kuvvetler (Lực lượng Biên phòng)
- Vietnam Halk Donanması(Hải quân Nhân dân Việt Nam)
- Vietnam Denizci Askerler(Hải quân Nhân dân Việt Nam)
- Vietnam Deniz Polisi (Lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam)
- Vietnam Hava Ve Hava Koruma Kuvvetleri (Phòng không-Không quân nhân dân Việt Nam).
-
Vietnam 9. Ordu Karargahı
-
Vietnam askerleri
-
Vietnam askerleri
-
Vietnam askerleri selamlanırken
Resimler
- Vietnam Photography: 20.000'den fazla Vietnam fotoğrafı
- Photos of Vietnam
- Articles/ Vietnam fotoğrafları
- Vietnam'dan resimler
- Vietnam albümü
- Vietnam foto galerisi
Wikimedia Commons'ta Vietnam ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |