Myanmar: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
TXiKiBoT (mesaj | katkılar)
k Bot değişikliği Değiştiriliyor: be-x-old:М’янма
Ebrambot (mesaj | katkılar)
k r2.5.2) (Bot değişikliği Ekleniyor: ckb:میانمار
197. satır: 197. satır:
[[ca:Myanmar]]
[[ca:Myanmar]]
[[ceb:Myanmar]]
[[ceb:Myanmar]]
[[ckb:میانمار]]
[[crh:Myanmar]]
[[crh:Myanmar]]
[[cs:Myanmar]]
[[cs:Myanmar]]

Sayfanın 22.13, 29 Aralık 2010 tarihindeki hâli

Myanmar
Pyi-daung-zu Myan-ma Naing-ngan-daw
Myanmar Birliği Cumhuriyeti
Myanmar haritadaki konumu
BaşkentNaypyidaw
En büyükYangoon
Resmî dil(ler)Burmaca
HükûmetAskeri cunta
• Başkan
Than Shwe
• Başbakan
Thein Sein
• İlan etti
4 Ocak 1948
• Su (%)
%3.06
GSYİH (SAGP)2005 tahminî
• Toplam
93.77 milyar $ (59.)
• Kişi başına
1,691 $ (150.)
İGE0.581
orta · 2005.
Para birimiKyat (mmK)
Zaman dilimiUTC+6:30 (MMT)
Telefon kodu95
İnternet alan adı.mm
Burma ormanları'nda leopar ve kaplan avcılığı sürüyor...

Myanmar, Burma ya da Birmanya, Güneydoğu Asya'da, Andaman Denizi ve Bengal Körfezi kıyısında, Bangladeş, Laos, ve Tayland arasında yer alan ülke.

Tarih

Birmanya'da gelişkin bir Buda uygarlığı var­dır. Terk edilmiş bir kent olan Pagan'da bu uygarlıktan izler görülür. Kentte 9-13. yüz­yıllar arasında yapılmış binlerce Buda tapına­ğı bulunmaktadır.11-19. yüzyıllarda Birmanya prensleri ara­sında amansız savaşlar oldu. 1820'de büyük Birman Generali Maha Bandula, Hindis­tan'ın İmphal (Manipur) ve Assam eyaletleri­ni ele geçirip Bengal'e yönelince, o zaman Hindistan'a egemen olan İngilizler Birman­ya'ya savaş açtılar. Maha Bandula geri püs­kürtüldü ve Birmanyalılar yalnızca Assam ve İmphal üzerindeki isteklerinden vazgeçmekle kalmadılar, aynı zamanda Aşağı Birmanya' nin Arakan ve Tenasserim bölgelerini de İngilizler'e bırakmaya zorlandılar. 1826-82'de ingilizler, Aşağı Birmanya'yı adım adım ele geçirdiler. Kral Thibavv'la 1886'da yapılan savaştan sonra, başkenti Mandalay olan Yu­karı Birmanya da İngilizler'in denetimi altına girdi. 1919'dan 1937'ye kadar Birmanya, Hin­distan'ın bir eyaleti olarak İngiliz yönetimin­de kaldı.

II. Dünya Savaşı sırasında Japonlar, Bir­manya'yı işgal ettikten sonra sözde bağımsız bir devlet kurarak egemenlikleri altına aldı­lar. Savaştan sonra İngiliz egemenliği yeniden kuruldu, ama Birmanyalılar bağımsızlık is­tiyordu. İngiltere'ye yapılan baskı sonucun­da seçimlere gidildi ve 1947'de bağımsız Bir­manya Cumhuriyeti kuruldu. Birmanya ba­ğımsızlığını kazandıktan sonra İngiliz Uluslar Topluluğu'ndan ayrıldı.

Yansız bir dış politika izleyen Birmanya, Çin, Japonya ve SSCB ile yakın ekonomik ilişkiler kurdu. Çeşitli ayaklanmalardan ve siyasal çekişmelerden sonra 1962'de ordu komutanı Ne Win'in yaptığı hükümet darbe­siyle, başbakan U Nu yönetimden uzaklaştı­rıldı. Yeni hükümet pek çok sanayi dalını ulusallaştırdı. 1973'te yeni bir anayasa kabul edildi. Birmanya bugün de kabile ayaklanma­ları ve çoğu Tayland ve Laos sınırlarından kaynaklanan, yasadışı afyon ticareti gibi so­runlarla mücadele etmektedir.

Coğrafya

Myanmar, Çinhindi'nin kuzey batısında yer alır. Komşuları kuzey batıda Hindistan ve Bangladeş, kuzey doğuda Çin Halk Cumhuriyeti, güney doğuda Laos ve Tayland'dır. Ülkenin güney batı kıyıları Bengal Körfezi ile çevrilidir.

Doğal kaynaklar

Başlıca doğal kaynakları şunlardır: Petrol, Kereste, Kalay, Antimon, Çinko, Bakır, Tungsten, Kurşun, Kömür, Mermer, Kireçtaşı, Değerli Taşlar, Doğalgaz ve Hidro Enerji.

Doğal afetler

Nargis kasırgasının uydudan görünümü

Yıkıcı deprem ve siklonlar, yağmur sezonu boyunca su baskınları ve toprak kaymaları; periyodik kuraklıklar. 4 Mayıs 2008'de oluşan kasırga sebebi ile son belirlemelere göre yaklaşık 51.000 kişi ölü, 41.000 kayıp vardır. Cunta ısrarlar sonucu 8 Mayıs 2008'de Birleşmiş Milletler ve Türk Kızılayı yardımlarını kabul etmiştir.

Etimoloji

Myanmarlı iki çocuk

Myanmar, yerel Myanma Naingngandaw isminden türetilmiştir. 12. yüzyıl döneminde bu yerel isim kullanılmaktaydı; ancak bu ismin etimolojisi hala netlik kazanmamıştır.

1989’da Myanmar askerî cunta rejimi ülkeye İngilizlerce konulmuş olan Burma veya Birmanya ismini ülkede Birmanlar'dan başka halkların da yaşadığını belirtmek için Myanmar Birliği olarak değiştirmiştir.Ayrıca başkent Rangoon'un(Rangun) ismi de Yangon olarak değiştirilmiştir. Bu isim değişikliği A.B.D., Avustralya, İrlanda ve İngiltere tarafından tepkiyle karşılanmıştır. Cunta rejimi seçilerek iş başına gelmediği için bu ülkeler yeni ismi tanımamışlardır. Bunun yanında Birleşmiş Milletler 1989’da isim değişikliğini kabul etmiş ve ülkenin ismini "Union of Myanmar" şeklinde tanımıştır. Avrupa Birliği ise alternatif olarak “Burma / Myanmar” ismini kullanmaktadır.

Kaynakça

Ayrıca bakınız

Şablon:Link SM Şablon:Link SM