İnsanın evrimi: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at

[kontrol edilmemiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

GörselVikimetin

Satır içi

Sayfanın 23.33, 7 Kasım 2010 tarihindeki hâli

Dosya:Homo Models.JPG

(soldan sağa doğru)
üst :H. habilis, H. ergaster, H. erectus
orta : H. antecessor - kadın erkek, H. heidelbergensis
alt : H. neanderthalensis - kız, erkek, H. sapiens sapiens

İnsan türünün evrimi , zamanımızdan yaklaşık 3,5 milyon yıl önce başlamıştır. İnsan adını hak eden başlangıç noktası ise Homo cinsinin ortaya çıkması ile olmuştur. Çağdaş tipte homo sapiens altürünün ilk ırkı olan Cro-magnon İnsanı ise zamanımızdan 50 bin yıl önce ortaya çıkmıştır.

En uzak ata

Fosil kayıtlarından izlenebilen ve insanın atası olduğu düşünülen en uzak köken orman tabanında yaşayan yumuşakcalarla beslenen bir prosimiyen ^[1] olduğu görüşü yaygındır. Bu canlı 70 milyon yıl önce orman tabanını bırakarak orman tavanına yani ağaçlara sıçrayan bir türdü. Uzmanlarca bu türe ağaçsivrifaresi denmiştir. ^[2]

Ağaçsivrifaresi yaklaşık 50 milyon yıl boyunca ağaçlarda yaşadığı sanılmaktadır. Bu süre sonunda bedeni irileşmiş, iskeleti dikilme yönünde gelişmiş, parmakları nesneleri güçlü bir şekilde kavrayacak şekilde gelişmiş, gözleri üç boyutl olarak görme olanağı verecek şekilde yanlardan önlere doğru kaymıştır ^[3]

İnsanın oluşumu

İnsan evrimi diye nitelendireceğimiz bölümde Homo sapiense kadar gelen türler ve özellikleri şöyledir ^[4]:

100 milyon yıl önce eteneli doğuran memeliler evrimleşmiştir.
70 milyon yıl önce ağaç sivri faresi
65 milyon yıl önce ağaçlarda yaşayan plesiadabiformeler
55 milyon yıl önce, başparmağı öteki parmaklarının karşısına konuşlanabilen canlıların (adabiformeler) yeryüzünde görülmeye başlaması
50 milyon yıl önce simiyenler
40 milyon yıl önce göz çukurları öne kaymış olup üç boyutlu görebilen primatların (haplorhinler) ortaya çıkması
30 milyon yıl önce antropoidler
25 milyon yıl önce insanınkine benzer diş yapılı eski dünya maymunlarının (catharhinler) görünmeye başlaması

100 milyon yıl önce ortaya çıkan memeli sınıfı prosimiyenler ve antropoidler olarak çatallanıp iki primat takımına ayrıldığı düşünülmektedir. Antropoidler ise kuyruklu maymunlar ile kuyruksuz maymunlar olarak bölündüğü tahmin edilmektedir.

Hominidae (Büyük insansı maymunlar)

Hominidae, tarih öncesi insansı canlıları ve insanı kapsayan bilimsel aileye verilen addır.

Eski dünya kuyruksuz maymunlarından 7 – 7,5 milyon yıl önce soyu orangutan’a varacak olan pongidler cinsi ayrılmıştır

Ponginae

Homininae – insan türüne giden yol

Homininae

6 milyon yıl önce günümüzün goril şempaze cinslerini oluşturan atalar ayrılmıştır

Gorillini

Hominini – insan türüne giden yol

Hominini (İnsansılar)

Günümüzden 5 milyon yıl önce homininilerin yolu ayrılmıştır.

Panina

Hominina – insan türüne giden yol

Australopithecuslar (İki ayak üzerinde durabilen insansılar)

4,5 milyon yıl önce iki ayağının üzerinde duran hominianlar ortaya çıkmıştır.

Ardipithecus

Australopithecus – Yakın hayvan atalarımızın kuzeni

Ramapithecus – Yakın hayvan atamız. İnsanın bilinen en eski soyu ve ilk homo türlerinin ortak atası.

Homo

Homo (insan ve yakın akrabaları)

Homo cinsi 3 milyon yıl önce hominianlardan ayrılmıştır.

Homo antecessor

Homo cepranensis

Homo erectus (Dik insan) – Homo habilisten türemiş uzak insan atası

Homo ergaster

Homo floresiensis

Homo georgicus

Homo habilis (Yetenekli insan) – Modern insanın(Homo Sapiens Sapiens), ilk uzak insan atası

Homo heidelbergensis

Homo neanderthalensis (Neandertal insanı)

Homo rhodesiensis

Homo rudolfensis

Homo sapiens – Yakın insan

Homo sapiens sapiens – Günümüz insanı

Kaynakça

^ Eski Yunanca ön öncesi gibi anlamlara gelen prodome’nin ilk hecesiyle Latince maymun anlamına gelen simia sözcüğünden oluşturulmuş ilkel primatlardan günümüz evrimleşmiş primatlara kadar canlı cinslerin ortak adı
^ Bu tür çoğu atropologca primat değil böcek yiyiciler içine sokularak insan soyağacı dışına çıkarılmıştır.
^ İnsanlık Tarihi, Alaeddin Şenel, İmge Yayınevi, Sayfa: 59
^ California Üniversitesi’ndn Allan Wilson ve Vincen Sarrich 60’lı yıllarda fosiller yerine Afrika’daki kuyruksuz iri maymunların kan proteinlerini karşılaştırarak ve onları dentleyen genlerde görülen hangi mutasyonların hangi sürelerde popülasyona yayılabileceğini hesaplayarak soyçizgilerinin ne zaman ayrılabileceğini bulmuşlardır.

Vikipedi'nin kardeş projelerinden hakkında daha fazla bilgi edinin
	Vikisözlük'te tanımlar
	Vikitür'de taksonomi

Primat ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[1] Eski Yunanca ön öncesi gibi anlamlara gelen prodome’nin ilk hecesiyle Latince maymun anlamına gelen simia sözcüğünden oluşturulmuş ilkel primatlardan günümüz evrimleşmiş primatlara kadar canlı cinslerin ortak adı

[2] Bu tür çoğu atropologca primat değil böcek yiyiciler içine sokularak insan soyağacı dışına çıkarılmıştır.

[3] İnsanlık Tarihi, Alaeddin Şenel, İmge Yayınevi, Sayfa: 59

[4] California Üniversitesi’ndn Allan Wilson ve Vincen Sarrich 60’lı yıllarda fosiller yerine Afrika’daki kuyruksuz iri maymunların kan proteinlerini karşılaştırarak ve onları dentleyen genlerde görülen hangi mutasyonların hangi sürelerde popülasyona yayılabileceğini hesaplayarak soyçizgilerinin ne zaman ayrılabileceğini bulmuşlardır.

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ 45. satır: / 45. satır: @@
 :[[Hominina]] – insan türüne  giden yol
-=== [[Hominina]] (İki ayak üzerinde durabilen insansılar) ===
+=== [[Australopithecuslar]] (İki ayak üzerinde durabilen insansılar) ===
 ,5 milyon yıl önce iki ayağının üzerinde duran hominianlar ortaya çıkmıştır.