Gaziantep: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Kaan 123 (mesaj | katkılar)
5.834 değişiklik
Kaan 123 (mesaj | katkılar)
5.834 değişiklik
Değişiklik özeti yok
74. satır: 74. satır:
| yüz_ölçümü_blank2_title =
| yüz_ölçümü_blank2_title =
| nüfus_as_of = 2008
| nüfus_as_of = 2008
| nüfus_not = <ref name="stat">[http://report.tuik.gov.tr/reports/rwservlet?adnks=&report=turkiye_il_koy_sehir.RDF&p_il1=26&p_kod=2&desformat=html&ENVID=adnksEnv Türkiye İstatistik Kurumu] 2008 yılı nüfus sayımı</ref>
| nüfus_not = <ref name="stat">[http://report.tuik.gov.tr/reports/rwservlet?adnks=&report=turkiye_il_koy_sehir.RDF&p_il1=27&p_kod=2&desformat=html&ENVID=adnksEnv Türkiye İstatistik Kurumu] 2008 yılı nüfus sayımı</ref>
| nüfus_urban =
| nüfus_urban =
| nüfus_toplam = 1.612.427
| nüfus_toplam = 1.612.427

Sayfanın 15.09, 14 Mayıs 2010 tarihindeki hâli

Bu madde Gaziantep il merkezinden bahsetmektedir. Başlığın diğer anlamları için Gaziantep (anlam ayrımı) sayfasına gidiniz.

Şablon:Kent bilgi kutusu Koordinatlar: 37°3′46, N°37′22 Gaziantep, halk arasındaki eski adıyla Antep, Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi ile Akdeniz Bölgesi arasında bulunan aynı adlı ilin merkez şehridir. Güneydoğuda şehir olarak en fazla nüfusu barındırır.[1] Sanayi ve gelişmişlik bakımındandan birincidir. Gaziantep, Şehitkamil,Şahinbey olmak üzere iki metropol ilçeye ayrılmıştır. Gelişmişlik açısından Türkiye'nin 20. büyük ilinin merkez ilçesidir.[2] Ayrıca Gaziantep, Türkiye'nin hâla yaşanılan en eski kenti olup, Dünya'nın da hâlâ yaşanılan en eski kentlerinden biridir.[3] Bunların yanında Gaziantep, Türkiye sanayisi ve ticaretinde de çok önemli bir yer tutar. Bunun sebepleri arasında Gaziantep'in Anadolu ile Mezopotamya arasında bir konumda bulunması ve liman kentlerine yakınlığı sayılabilir. Gaziantep'in simgeleri arasında Gaziantep Kalesi, baklava ve antepfıstığı sayılabilir.

Adının kökeni

Gaziantep'in bilinen en eski adı Romalılar tarafından verilen Antiochia ad Taurum'dur. "Antiochia ad Taurum", Latince "Toroslar'ın karşısındaki Antakya" anlamına gelir. Daha sonra kenti işgal eden Araplar kente Ayıntap demiştir.[4] Ayıntap adının kökenine ilişkin rivayetlerden birkaçı;[5]

  • Ayıntap ismi, Hitit dilinde "han toprağı" anlamına gelen "Hantap"tan türemiştir. Bu ad söylene söylene Ayıntap olmuştur.
  • Ayıntap, Farsça pınarı bol anlamına gelir.
  • Ayın, Arapça göz, tap ise pınar anlamına gelir. Yani Ayıntap Arapça pınarın gözü anlamına gelir.
  • Ayıntap, adını eskiden bu yörede yaşamış bir kral olan Ayni'den almıştır.
  • Ayıntap adı parlayan şehir anlamına gelir.

Ancak bu rivayetlerden hiç birinin doğruluğu kesin değildir. Ayıntap adı zaman içinde Antep, Entep ve Antap gibi değişik haller alır. Bu adlardan en yaygını Antep'tir. 1921'de (Antep Savunması'ndan sonra) çıkarılan bir yasa ile Antep'e Gazi ünvanı verilir.[6]

Tarih

İlk çağlar

Zeugma antik kentinden çıkarılan ve şu anda Gaziantep Arkeoloji Müzesi'nde sergilenen "Çingene Kızı" mozaiği. Mozaikteki kişinin Yunan mitolojisindeki yeryüzü tanrıçası Gaia olduğu düşünülmektedir.

Günümüzdeki Gaziantep'in yakınlarında bulunan Dülük (Dolikhe ya da Doliche) bu yöredeki en eski kenttir. Arkeolojik kazılarından bu kentte Paleolitik dönemden beri insanların yaşadığı bilinmektedir.[7][8] Ancak, Dülük Erken Tunç Çağı'ndan sonra bir sürekli yerleşim yeri hâline gelebilmiştir.[9] Bu kent, İpek Yolu üzerinde bulunduğu için çok gelişmiştir.
İlk kurulduğuda Babil yönetimi altında kalan kent, M.Ö. 1700'lü yıllarda Hititler'in eline geçer. Hititler'den sonra Mısır yönetimine geçen kent,[10] M.Ö. 700-M.S. 546 arasında ise kronolojik sırayla Medler, Asurlular ve Persler tarafından yönetilir. İ.Ö. 6. yüzyılda ise kent sırası ile Makedonya, Selevkos ve Komagene uygarlıklarının yönetimi başlar. Gaziantep ve Şanlıurfa, tarih boyunca, Diyarbakır eyaletine bağlı sancaktı.[10]

Yeni bir kent

Romalılar, Dülük yakınlarına Antiochia ad Taurum adında yeni bir kent kurar. Bu kent İsa'nın havarilerinden Yuhanna'nın Hristiyanlık'ı yaymak için seçtiği merkezlerden biri olmuştur. Kent, M.S. 395 yılında Bizans İmparatorluğu'nun eline geçer.[7] M.S. 636 yılında halife Ömer bin Hattab, İslamiyet'i yaymak için Ayıntap) ve Hatay yöresini Bizanslıların elinden alır. Bu şekilde Ayıntap halkı İslamiyet'i kabul eder. Bu arada Dülük, hızla eski önemini yitirmektedir.
1071 yılında Alp Arslan'ın Malazgirt Savaşı'ndaki zaferinen sonra kent Selçuklu yönetimine geçer. Bir dönem Eyyübilerin eline geçen kent,[10] 1270 yılında Moğolların Ayıntap'a saldırmasıyla, 1389 yılında Dulkadiroğulları'nın ve 1471 yılında Memlük Devleti'nin egemenliğine geçmiştir.

Osmanlı yönetimi

1516 yılında Yavuz Sultan Selim'in Mercidabık Muharebesi'ndeki zaferinden sonra Ayıntap, Osmanlı yönetimine geçer. Osmanlılar döneminde kente çok sayıda cami, medrese, han ve hamam inşa edilmiştir. 1516–1596 yılları arasında kent, üretim, ticaret ve el sanatları yönünden de çok gelişmiştir. 1641 ve 1671 yıllarında iki defa kenti ziyaret eden Evliya Çelebi, kentte 22 mahalle, 8 bin ev, 100 kadar cami, medrese, han, hamam ve bir de kapalı çarşı olduğunu yazar ve seyahatnamesinde aynen "Dünya yüzünden geniş bir ili, göz alıcı büyük yapıları her yerden aranan eşyası, birçok mezraları, bolluk ve verimliliği, bitimsiz yiyecek ve içecek pınarları ve ırmaklarıyla burası 'Şehr-i Ayıntab-ı Cihan'dır" der.[11] Osmanlı döneminde Ayıntap, asla kendi eyaletinde olmayıp, önce Maraş (bugünkü Kahramanmaraş), sonra Halep eyaletinde yer almıştır. Buna rağmen Ayıntap'ın kültürü Arap kültüründen fazla etkilenmemiştir.[12]

Antep savunması

9 Şubat 1921'de Antep'in teslimiyle Fransızlara esir düşen Türkler
Ayrıca bakınız: Antep Savunması

I. Dünya Savaşı'ndan sonra Mondros Antlaşması'yla Osmanlı devleti parçalanır. 17 Aralık 1918 yılında Antep, Birleşik Krallık'a bırakılır. Antep, 5 Kasım 1919'da Fransa'ya bırakılır[10]. Ermeni Lejyonu da bu savaşta görev almıştır.
Antep halkı, 1920 yılında, Fransız birliklerinin Antep'e yerleşmesi üzerine direnişe başlar. 1920 yılının Ocak ayında Karayılan komutasındaki çeteler, Fransızların bir süvari birliğini pusuya düşürür. Şahin Bey, 200 kişilik milis gücüyle 1920 yılının Mart ayına kadar Antep'teki Fransız askerlerine karşı savaşır. Antep halkı, 9 Şubat 1921'de teslim olur. Savaş tam 10 ay sürer[10]. 25 Aralık 1921'de Ankara Anlaşması gereğince Fransız birlikleri şehri boşaltır.

Belediye başkanları

Gaziantep belediye başkanları[13]
İsim Görev Yılı
Dr. Asım Güzelbey 2004 - günümüz
Celal Doğan 1989-2004
Ömer Arpacıoğlu 1984-1989
Ahmet Turan Ertuğ 1980-1984
Esat Kaya Turgay 1973-1980
İbrahim Tevfik Kutlar 1963-1968

Coğrafya

Kahramanmaraş Kahramanmaraş Yavuzeli
 
İslahiye Kuzey Nizip
Batı   Gaziantep    Doğu
Güney
Nurdağı Kilis Oğuzeli

İl merkezi, kuzeyde ve kuzeybatıda Kahramanmaraş, kuzeydoğuda Yavuzeli, doğuda Nizip, güneydoğuda Oğuzeli, güneyde Kilis, güneybatıda Nurdağı ve batıda İslahiye ile çevrilidir.
Gaziantep'te çok sayıda pınar bulunmasına karşın hiç doğal göl bulunmamaktadır. Bu yüzden şehrin bir çok yerine yapay göller ve barajlar inşa edilmiştir. Gaziantep şehri, Gaziantep Platosu üzerine kurulmuştur. Gaziantep'ten geçen Alleben Deresi iki merkez ilçeyi birbirinden ayırır. İl merkezinin yakınında hiç doğal orman bulunmaz. Bu yüzden il yakınına kızılçam ağaçlarından oluşan bir yapay orman eklenmiştir. İl merkezi 2. derece deprem bölgesindedir.[14]

İklim

Konumu sebebiyle Gaziantep'te Akdeniz iklimi ve Karasal iklimin bir karışımı görülmektedir. Hava özellikle Haziran, Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarında çok sıcaktır. Aralık, Ocak ve Şubat aylarında ise çok soğuktur. Gaziantep'te ölçülen en yüksek sıcaklık 42°C, en düşük sıcaklık ise -13°C'dir.[15]
Haziran-Eylül arasında Gaziantep, en az yağışı alır. En çok yağışı ise Aralık-Şubat arasında alır. Mevsim değişirken gündüz ve gece arasında çok büyük bir sıcaklık farkı vardır. Denize kıyısı olmaması sebebiyle kentte nem oranı çok düşüktür. Bu yüzden hava çok sert değildir.

Ortalama Veriler
Aylar Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Arl
Tüm Zamanlar En Yüksek (°C) 19 21 26.6 32.8 37.8 39.6 44 42 40.8 34.4 27.3 22.2
Ortalama En Yüksek (°C) 8 9.5 14.1 19.8 25.6 31.3 35.6 35.4 31.3 24.3 16 9
Ortalama En Düşük (°C) -0.3 0 3 7.5 12 17 21 20.8 16.2 10.4 4.5 1.2
Tüm Zamanlar En Düşük (°C) -9.6 -13 -11 -2.5 3.2 7.1 11.8 12.7 6.4 0 -7 -10
Ortalama Güneşlenme Süresi (s.) 3.7 4.6 5.5 6.9 8.5 10.5 10.7 10.1 8.9 7.1 5.4 3.6
Ortalama Yağışlı Gün Sayısı 13 12.3 12.1 10.8 7.3 2.5 1.7 1.4 2 6.8 9.2 12.5
Kaynak: Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü[16]

Nüfus

Gaziantep, nüfus bakımından Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin en büyük ilidir, Türkiye'nin ise 6. en büyük ilidir. Gaziantep'te nüfus 1.912.223 kişidir. Nüfus yoğunluğu, merkez ilçelerde kilometrekarede 421 kişiyi aşmaktadır.[17]

1927 yılı nüfus sayımında 214.499 olan il nüfusu geçen 70 yıl içerisinde %534 oranında artış göstermiştir. Bu artış oranı aynı dönem için Türkiye genelinde % 317 olmuştur. Gaziantep uzun yıllar dikkate alındığında Türkiye nüfus artış hızının çok üzerinde bir nüfus artışı göstermiştir. Bunun sebebi ise aşırı dercede göç almasıdır.[17]

Gaziantep'in nüfusu (1927-2008)
Yıl 1927 1940 1950 1960 1970 1980 1985 1990 1997 2000 2007 2008
Nüfus 213.499 306.906 328.343 434.579 606.540 808.697 966.490 1.140.594 1.127.686 1.385.249 1.660.023 1.912.223
Kaynak: Gaziantep Valiliği[18]

Ekonomi

Gaziantep deyince çoğumuzun aklına ilk gelen şey antepfıstığıdır (Pistachio vera).
Ayrıca bakınız: Gaziantep'in ekonomisi

Gaziantep ulaşım olanakları ve liman kentlerine yakınlığı sebebiyle ekonomik açıdan Türkiye'nin en zengin kentlerindendir. Gaziantep'teki en önemli geçim kaynakları, tarım, hayvancılık, enerji kaynakları, el sanatları, sanayi ve ticarettir. Güneydoğu Anadolu Projesi'nin tamamlanması ile kentte tarımın daha gelişmesi planlanıyor.
Maden kaynakları açısından son derece fakir olan Gaziantep'te fosfat, manganez ve boksit çıkarılır.[19]

Tarım ve hayvancılık

Gaziantep'teki Yaklaşık Büyükbaş ve Küçükbaş Hayvan Türü ve Sayısı
Türü Sayısı
Koyun 130.000
Keçi 76.000
Sığır 15.000
At 5.000
Eşek 3.000
Katır 325

Gaziantep'in ekonomisinde tarım çok önemli bir yer tutmaktadır. Ancak özellikle yaz aylarında yağış az olduğu için tarım gerektiği kadar gelişememiştir. Gaziantep'teki en önemli tarım ürünü antepfıstığıdır. Türkiye'deki antepfıstığı üretimin büyük bölümü ise Gaziantep'ten sağlanır. Öyle ki, 2007 yılında sadece Gaziantep'te 60.000 ton antepfıstığı üretilmiştir.[20] Zaten antepfıstığı adını bu kentten almaktadır. Hatta Antepfıstığı Araştırma Enstitüsü de Gaziantep'tedir.[21] Gaziantep'te antepfıstığı kadar zeytin ve üzüm de önemli tarım ürünlerindendir. Bu şekilde Gaziantep, tarımsal açıdan da çok gelişmiştir.
Tarım kadar olmasa da hayvancılık da Gaziantep ekonomisinde çok önemli bir yer tutar. İlde mera alanları çok olsa da verimsiz olduğu için kentte daha çok küçükbaş hayvan yetiştirlir. Kentte en çok yetiştirilen hayvan koyundur. Ancak verimli ırk olmadıkları için yeterince ürün elde edilememektedir. Kentten Arap ülkelerine çok sayıda canlı hayvan ihraç edilir.[19]

Sanayi ve Ticaret

Gaziantep, sanayi ve ticarette çok gelişmiştir. Kentteki bütün gelişme özel sektörün çabaları ile oluşmuştur. Gaziantep'te Türkiye'nin en büyük sanayi sitesi bulunur.[22] Ayrıca Gaziantep, Türkiye'nin sanayi ve ticaretinde 5. sıradadır.[22] [23] Yakın zamana kadar ticareti büyük ölçüde sınır kaçakçılığına dayanan Gaziantep, şimdi gelişmiş bir ticaret merkezi hâline gelmiştir.[19] Gaziantep'teki en önemli sanayi dalları pamuk ve akrilik iplik, halı, un, irmik, makarna, gıda maddeleri, bitkisel yağ, plastik, deterjan üretimi ve deri üretimidir.
Gaziantep'in ülke çapında ihracat payı %13'tür. Ayrıca kent, antepfıstığı üretim ve ihracatının %90'ı, kuruyemiş işleme ve ihracatının %85'ini, makarna işleme ve ihracatının %60'ını, pamuk ipliği imalat ve ihracatının %45'ini ve havlu imalat ve ihracatının %10'unu elinde tutmaktadır.

Gaziantep kültürü

Gaziantep mutfağının vazgeçilmez lezzetlerinden baklava

El sanatları

Gaziantep'te çok çeşitli el sanatları mevcuttur. Geçmişte Gaziantep'teki en yaygın el santları dericilik, bakırcılık, yemenicilik, kilimcilik, el işlemeciliği ve kuyumculuktur. Bunlardan el işlemeciliği, bakırcılık ve kilimcilik önemini hâlâ korumaktadır. Özelikle Gaziantep'in kendine özgü motifleri olan kilimleri ve bakır ürünleri çok meşhurdur. Gaziantep'e özgü kilim çeşitleri Baklava dilimleri, Habbap ayağı, Kuş Kanadı, Zincir Göbek, Dirsek göbek, Pençe Göbek, Çarkı felek, Parmak göbek ve Atom Göbek'tir.[24] Ayrıca hanımların hemen her evde yaptığı Antep işi, dantel ve örgü gibi başka el sanatları da mevcuttur.

Gaziantep mutfağı

Ayrıca bakınız: Gaziantep Mutfağı

Gaziantep'in çok zengin bir mutfağı toplamda 512 çeşit yemeği vardır. Yemek çeşidi olarak da en çok yemek çeşidi ile Türkiye'de birinci sırayı alır.[kaynak belirtilmeli] Bu mutfak seneler boyunca çeşitli geleneklerin harmanlanmasıyla zenginleşmiştir. Antep mutfağı özellaikle kebap ve et yemekleri ile meşhurdur. Alaca çorba, altı ezmeli kebap, arap köftesi, baklava, beyti, börk aşı, çağla aşı, cağırtlak kebap, doğrama, ekşili taraklı kebap, erik tavası, firik pilavı, kavurma, kuşbaşı kebap, küşneme, lahmacun, patlıcan kebabı, sarımsak kebabı, simit kebabı, soğan kebabı, şiveydiz, yuvarlama ve yeni dünya kebabı Gaziantep mutfağına özgü yemek ve tatlıların sadece çok azıdır.[25]

Antep ağzı

Güneydoğudaki bir çok ilde olduğu gibi Gaziantep'in de kendine özgü bir şivesi vardır. Halk arasında "Antep ağzı" ya da "Antepçe"

Antep ağzı ile İstanbul ağzı arasındaki farklar
Türkçe Antepçe
kalın /q'aɫ.ɯŋ/
lezzet /n'æz.zet/
baklava /b'æk.l'əwa/
bugün /b'œːŋ/
gök /g'œʊ/
dükkân /d'œː.wen/
bahçe /b'ax.tʃa/
elbet /h'el.bet/
büyük /b'œ.ɣyk/
mevsim /m'œʊ.sym/
hamarat /'a.ma.ɾat/
buğday /b'uː.da/

adıyla çağırılan bu konuşma şekli özellikle kırsal kesimde yaşayanlar ve yaşlılar arasında daha çok görülür. En belirgin özellikleri "r" ve "y" harflerinin söylenmemesi, "h" ve "k" harflerinin değişime uğraması ve
"-iyor" eki ile bâzı şahıs eklerinin yok olmasıdır.[26][27] Antep ağzının Uygurca ile de benzer özellikler gösterdiği hemen fark edilir. Bazı örnekler yandaki tabloda yer alır.

Türküler ve halk oyunları

Gaziantep yöresine özgü çok çeşitli türküler vardır. Bu türküler kahramanlık, aşk, göç ve oyun türküleri ve ağıtlar olarak beşe ayırılabilir. Bu türkülerden Karayılan, Şirinnar, Allı Yemeni, Ezo Gelin, Bahçalarda Mor Meni, Evlerinde bir İpekten halı var, Bahçalarda Zerdali, Emmoğlu ve Deriko sadece çok az bir kısmıdır.[28]
Gaziantep, halk oyunları yönünden de çok zengindir. Bu oyunlar ise ağır halaylar, oynak halaylar ve mizanseli oyunlar olarak üçe ayrılır.

Tarihi yerler ve müzeler

Ayrıca bakınız: Gaziantep'teki müzeler ve tarihi yerler listesi
Gaziantep Kalesi kenti izleyen bir tepeye kuruludur.

Kentin tam merkezinde tarihi Gaziantep Kalesi yer alır. Kalenin güneyinde târihi Naib Hamamı bulunmaktadır.[29] Kalenin kuzeyinde ise çok sayıda tarihi han (Bayaz Han, Büdeyri Hanı ve Şire Han gibi) bulunmaktadır. Hanların kuzeyinde bakır işlemeleriyle ünlü tarihi Bakırcılar Çarşısı yer alır. İlde Boyacı Camii, Kurtuluş Camii ve Şirvan Camii gibi çok sayıda tarihi cami yer alır. Bey Mahallesi'nde ise tarihi Antep evleri yer alır. İldeki görülecek bir diğer yer ise Aziz Bedros Kilisesi'dir. Bu cümleden önce adı geçen bütün yerler ödüllü "Kültür Yolu Projesi" adı altında restore edilmiştir.[30]

Gaziantep, ilinde çok sayıda müze vardır. Yapılmakta olan müzelerle beraber Gaziantep tam bir müzeler kenti olacaktır. Aşağıda Gaziantep'teki müzelerin bir listesi yer almaktadır.

Parklar ve bahçeler

Gaziantep birçok park ve mesire yerine ev sahipliği yapar. 100. Yıl Parkı, Türkiye'nin en büyük parkıdır ve şehri baştan aşağı dolaşır. Ayrıca Celal Doğan Parkı, Masal Parkı ve Hayri Tütüncüler bunlardan birkaçıdır.[34] Ayrıca kentte Harikalar Diyarı[35] gibi eğlence yerlerinin sayısı hiç de az değildir. Ayrıca Gaziantep'te Türkiye'nin en büyük hayvanat bahçesi olan Gaziantep Hayvanat Bahçesi bulunur. Bu hayvanat bahçesi Orta Doğu ve Balkanlar'ın en büyük, Dünya'nın ise 6. en büyük hayvanat bahçesidir.[36] Gaziantep'te gezilecek diğer yerlere hâlâ inşaat halinde olan planetaryum[37] ve botanik bahçesi örnek verilebilir.

Eğitim

Cumhuriyetin ilk yıllarında ildeki okuma yazma oranı %8'di. Şimdi ise ildeki okur yazarlık oranı %90'ı aşmıştır.[38] İlde çok sayıda okul bulunmaktadır. 1988 yılında ilde 6'sı özel 162 ilköğretim okulu, 5'i özel 14 genel lise, 19 mesleki ve teknik lise, 3 fen lisesi, 2 halk eğtim okulu, 2 çıraklık eğitim merkezi, 1 eğitim araçları donatım merkezi, 1 rehberlik ve araştırma merkezi ve 1 sağlık eğitim merkezi bulunmaktadır. Ayrıca 27 özel kurs ve 1 öğretmenler evi bulunmaktadır.
Ayrıca Gaziantep'te şu an 3 tane üniversite bulunmaktadır. Bunlar Gaziantep ve Gazikent Üniversiteleri ve daha yeni açılan Zirve Üniversitesidir.[39] Gaziantep Üniversitesi, Kilis ili ve Nizip ve Oğuzeli ilçelerine de yayılarak 17 fakülte, 12 yüksekokul, Türk Musikisi Devlet Konservatuarı, 12 enstitü ve 9 meslek yüksekokuluna sahiptir.[40]
Gaziantep'te 3 adet kütüphane vardır. Bunlar Gaziantep İl Halk Kütüphanesi, Şahinbey İlçe Halk Kütüphanesi ve Şehitkamil Bilgi Yılı İlçe Halk Kütüphanesi'dir.[41]

Spor

Gaziantep'te çok çeşitli spor aktiviteleri yapılmaktadır. Bunlar arasında futbol, basketbol, voleybol, tenis, yüzme, boks, karete, judo, tekvando ve güreştir.[42]

Futbol

Gaziantep'te en çok rağbet görülen spor, diğer çoğu ildeki gibi futboldur.[43] Gaziantep'te amatör takımlar dışında 3 futbol takımı yer alır. Bunlardan Gaziantepspor, Türkiye'de Turkcell Süper Lig'de oynayan çok az takımdan biridir.Ayrıca 2000-2009 yılları arası Süper lig puan durumuna bakıldığında Gaziantepspor 4 büyük takımdan sonra 5. sıradadır.[44] Diğer bir takım olan Gaziantep Büyükşehir Belediyespor ise Bank Asya 1. Lig'de oynamaktadır. Kentteki başka bir takım ise Gaskispor'dur. Bu takım Türkiye Futbol Federasyonu 3. Lig'de oynamaktadır. Bu üç takım da 18.981 kişilik kapasitesi ve gece aydınlatması olan Kamil Ocak Stadı'nı kullanmaktadır.[45] Ayrıca stadın bir koşu parkuru da bulunmaktadır.[46].

Ulaşım

Gaziantep'te işlek bir cadde

Gaziantep, Anadolu ile Mezopotamya arasında yer aldığı için tarih boyunca hep ticaret yolları üzerinde yer almıştır. Bunlardan en önemlisi İpek Yolu'dur. Bu sebepten dolayı ilde kara ve hava ulaşımı çok gelişmiştir. Gaziantep'in denize kıyısı olmadığı için kentte deniz ulaşımı yapılamamaktadır. En yakın liman kenti İskenderun'dur.

Kara ulaşımı

Gaziantep, tarih boyunca önemli ticaret yolları üzerinde olduğu için kara ulaşımında da çok gelişmiştir. Özellikle Avrupa'dan Asya ve Afrika'ya geçişi sağlayan E-24 otoyolu, kentin gelişiminde önemli rol oynar. Ancak ildeki en önemli yol Gaziantep-Adana-Tarsus Otoyolu'dur. Gazintep Çevre Yolu ise hâlâ inşaat hâlindedir.[47]
Gaziantep kentinden her gün Adana, Ankara, Birecik, Elazığ, İstanbul, Kahramanmaraş, Karkamış, Malatya, Nizip, Nusaybin ve Osmaniye'ye demiryolu seferleri yapılır. 1954 yılında hizmete giren gar, hâlâ ulaşımda önemli bir yere sahiptir. Başka bir terminal ise 2001 yılında hizmete açılmıştır.[47]
Kentte halk ve belediye otobüsleri, dolmuş ve taksiyle ulaşım yapmak mümkündür. Ayrıca hafif raylı sistem hâlâ inşaat halindedir.[48]

Gaziantep'e önemli kentlerden karayolu mesafeleri
Şehir İstanbul Ankara İzmir Adana Bursa Antalya Konya Samsun Mersin Kayseri Diyarbakır Balıkesir Van
Uzaklık (km) 1126 673 1106 206 1043 764 562 726 275 353 313 1100 690
Karayolları Genel Müdürlüğü[49]

Hava ulaşımı

Gaziantep, hava ulaşımı bakımından da çok gelişmiştir. Kentte Gaziantep Oğuzeli Havaalanı adında uluslararası havaalanı bulunmaktadır. Hava alanı şehirden yaklaşık 20 km. uzaktadır.[50] Her gün İstanbul, Ankara, İzmir ve Antalya'ya tarifeli uçak seferleri yapılmakla beraber, diğer illere de Ankara bağlantılı uçak seferleri yapılmaktadır. Ayrıca Almanya, Hollanda ve Fransa'ya direkt uçuşlar vardır.[51]

Kardeş şehirler

Gaziantep'in 6 kardeş şehri vardır. Bunlar;

Popüler kültürde Gaziantep

Gaziantep'i Yunanistan'da tanıtan "Yabancı Damat" adlı bir dizidir ve dizi Yunanca Τα σύνορα της Αγάπης (Aşkın Sınırları) olarak bilinir.[57]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Türkiye'de illere göre şehir ve köy nüfusu
  2. ^ Devlet Planlama Teşkilatı. "İllerin ve Bölgelerin Sosyo-ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması (2003)" (PDF). Erişim tarihi: 20 Aralık 2009. 
  3. ^ Gaziantep Hakkında (İngilizce)
  4. ^ Gaziantep Adını Nereden Almıştır?
  5. ^ Gaziantep Valiliği
  6. ^ Gaziantep Valiliği
  7. ^ a b Gaziantep Valiliği
  8. ^ Classic Encylopedia (İngilizce)
  9. ^ Şablon:Kitap belirt Sayfa 94
  10. ^ a b c d e Şablon:Kitap belirt Sayfa 95
  11. ^ Gaziantep Valiliği
  12. ^ Gaziantep Büyükşehir Belediyesi
  13. ^ Gaziantep Büyükşehir Belediyesi
  14. ^ Türkiye Deprem Haritası
  15. ^ Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü Gaziantep istatistikleri
  16. ^ Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü - Gaziantep istatistikleri
  17. ^ a b Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; stat isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  18. ^ Gaziantep Valiliği
  19. ^ a b c Şablon:Kitap belirt Sayfa 96
  20. ^ Şablon:Kaynak viki
  21. ^ Antepfıstığı Araştırma Enstitüsü
  22. ^ a b Gaziantep Sanayi Odası
  23. ^ Gaziantep Ticaret Odası
  24. ^ Gaziantep Büyükşehir Belediyesi
  25. ^ Gaziantep Büyükşehir Belediyesi
  26. ^ Gaziantep Büyükşehir Belediyesi
  27. ^ Gaziantep Şehir Rehberi
  28. ^ Gaziantep Valiliği
  29. ^ Gaziantep Şehir Rehberi
  30. ^ Gaziantep City (İngilizce)
  31. ^ Gaziantep Şehir Rehberi
  32. ^ Medusa Cam Müzesi'nin Resmi Sitesi
  33. ^ Gaziantep Şehir Rehberi
  34. ^ Gaziantep City (İngilizce)
  35. ^ Gaziantep Şehir Rehberi
  36. ^ Gaziantep Hayvanat Bahçesi'nin Resmi Sitesi
  37. ^ Gaziantep Şehir Rehberi
  38. ^ Milli Eğitim Bakanlığı - Gaziantep
  39. ^ Gaziantep City (İngilizce)
  40. ^ Gaziantep Üniversitesi'nin Resmi Sitesi
  41. ^ Gaziantep Valiliği
  42. ^ Gaziantep Gençlik ve Spor Kulübü
  43. ^ ve Spor Genel Müdürlüğü
  44. ^ Gaziantepspor'un resmi sitesi
  45. ^ Türkiye Futbol Federasyonu'nun Resmi Sitesi
  46. ^ Türkiye Futbol Federasyonu'nun Resmi Sitesi
  47. ^ a b Gaziantep Belediyesi
  48. ^ Gaziantep Şehir Rehberi
  49. ^ Karayolları Genel Müdürlüğü Gaziantep'in diğer önemli kentlerden uzaklığı
  50. ^ Gaziantep Büyükşehir Belediyesi
  51. ^ DHİM - Gaziantep Havaalanı
  52. ^ Duisburg'un Resmi Sitesi (İngilizce)
  53. ^ Zaman Gazetesi - Dış haberler. "LTB ile Gaziantep kardeş şehir oldu". Erişim tarihi: 21 Aralık 2009. 
  54. ^ a b Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Eğitim ve Kültür Müdürlüğü. "Gaziantep'in Kardeş Şehirleri". Erişim tarihi: 21 Aralık 2009. 
  55. ^ "Gaziantep İsveç'in Karlstad şehri ile kardeş oldu". Gaziantep Büyükşehir Belediyesi. 8 Ekim 2008. Erişim tarihi: 19 Ekim 2009. 
  56. ^ "Voortgang Stedenbanden" (PDF) ((Felemenkçe)). Nijmegen resmî sitesi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2009. 
  57. ^ Şablon:Kaynak viki
Birincil kaynaklar
  • Gaziantep Valiliği'nin resmi sitesi
  • Gaziantep Büyükşehir Belediyesi'nin resmi sitesi
Yazılı kaynaklar
Diğer Vikipediler


Dış bağlantılar

Şablon:Kardeşlinkler

Resmî Kurumlar
Diğer Siteler

Şablon:Portal

Şablon:Gaziantep merkez belde ve köyleri Şablon:T. C. Merkez Bankası şubeleri Şablon:TCDD Ana Hat İstasyonları

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Gaziantep&oldid=7614053" sayfasından alınmıştır