Tibetliler: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
SieBot (mesaj | katkılar)
119.313 değişiklik
k Bot değişikliği Değiştiriliyor: bo:བོད་མི།
Xqbot (mesaj | katkılar)
195.070 değişiklik
k Bot değişikliği Değiştiriliyor: zh-min-nan:Chōng-cho̍k; Kozmetik değişiklikler
1. satır: 1. satır:
'''Tibet halkı''' veya '''Tibetliler''', günümüzde daha çok [[Çin]]'de, büyük bir bölümü (% 44,81) [[Tibet Özerk Bölgesi]]nde ([[Çince]]: 西藏自治区, ''Xīzàng zìzhìqū''; [[Tibetçe]]: '''བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་''', ''bod rang skyong lbyongs''), sınır eyaletlerden [[Sichuan]] (% 23,43), [[Qinghai]] (% 20,06), [[Gansu]] (% 8,18) ve [[Yunnan]] (% 2,37). [[Tibet]]'te yaşayan halkın % 92,77, [[Qinghai]] eyaletinde % 22,53, [[Gansu]] eyaletinde % 1,76 ve [[Sichuan]] eyaletinde % 1,54 [[Tibet]]lidir. Tibetliler, [[Tibet]] ve [[Himalaya]] bölgesinde göçebe bir yaşam sürdürürler.
'''Tibet halkı''' veya '''Tibetliler''', günümüzde daha çok [[Çin]]'de, büyük bir bölümü (% 44,81) [[Tibet Özerk Bölgesi]]nde ([[Çince]]: 西藏自治区, ''Xīzàng zìzhìqū''; [[Tibetçe]]: '''བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་''', ''bod rang skyong lbyongs''), sınır eyaletlerden [[Sichuan]] (% 23,43), [[Qinghai]] (% 20,06), [[Gansu]] (% 8,18) ve [[Yunnan]] (% 2,37). [[Tibet]]'te yaşayan halkın % 92,77, [[Qinghai]] eyaletinde % 22,53, [[Gansu]] eyaletinde % 1,76 ve [[Sichuan]] eyaletinde % 1,54 [[Tibet]]lidir. Tibetliler, [[Tibet]] ve [[Himalaya]] bölgesinde göçebe bir yaşam sürdürürler.


[[Kaşgarlı Mahmud]], [[Divânu Lügati't-Türk]]’de Tübüt (''Tibetliler'') halkı ile ilgili şu bilgileri de verir:
[[Kaşgarlı Mahmud]], [[Divânu Lügati't-Türk]]’de Tübüt (''Tibetliler'') halkı ile ilgili şu bilgileri de verir:


"'' ... Gezginci olarak yabancılarla karışanlar "'''شْتَن''' Xotan" ve "'''تبت''' Tübüt" halkı ile "'''طَنغُت''' Tenğüt"lerin bir kısmıdır''."<ref>Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-160-405-2, Cilt I, sayfa 29.</ref> ve "''Tübütlüler '''تبت''' adında birinin oğullarıdır. Bu, [[Yemen]]li bir kimsedir, orada birini öldürmüş, korkusundan kaçmış, bir gemiye binerek Çine gelmiş, "[[Tibet]]" ülkesi onun hoşuna gitmiş, orada yerleşmiş; çoluğu çocuğu çoğalmış, torunları Türk topraklarından bin beşyüz [[fersah]] yer almışlar, Çin ülkesi [[Tibet]]in doğu tarafındadır.''"<ref>Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-160-405-2, Cilt I, sayfa 355.</ref> şeklinde yorumlar.
"'' ... Gezginci olarak yabancılarla karışanlar "'''شْتَن''' Xotan" ve "'''تبت''' Tübüt" halkı ile "'''طَنغُت''' Tenğüt"lerin bir kısmıdır''."<ref>Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt I, sayfa 29.</ref> ve "''Tübütlüler '''تبت''' adında birinin oğullarıdır. Bu, [[Yemen]]li bir kimsedir, orada birini öldürmüş, korkusundan kaçmış, bir gemiye binerek Çine gelmiş, "[[Tibet]]" ülkesi onun hoşuna gitmiş, orada yerleşmiş; çoluğu çocuğu çoğalmış, torunları Türk topraklarından bin beşyüz [[fersah]] yer almışlar, Çin ülkesi [[Tibet]]in doğu tarafındadır.''"<ref>Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt I, sayfa 355.</ref> şeklinde yorumlar.


== Din ==
== Din ==
21. satır: 21. satır:
== Çin'de Tibetlilerin yaşadığı özerk bölgeler ==
== Çin'de Tibetlilerin yaşadığı özerk bölgeler ==


*Eyalet düzeyinde:
* Eyalet düzeyinde:
**[[Tibet Özerk Bölgesi]];
** [[Tibet Özerk Bölgesi]];
*İl düzeyinde:
* İl düzeyinde:
**[[Dêqên Özerk İli]], [[Yunnan]] İlinde;
** [[Dêqên Özerk İli]], [[Yunnan]] İlinde;
**[[Gannan Özerk İli]], [[Gansu]] İlinde;
** [[Gannan Özerk İli]], [[Gansu]] İlinde;
**[[Garzê Özerk İli]], [[Sichuan]] İlinde;
** [[Garzê Özerk İli]], [[Sichuan]] İlinde;
**[[Golog Özerk İli]], [[Qinghai]] İlinde;
** [[Golog Özerk İli]], [[Qinghai]] İlinde;
**[[Haibei Özerk İli]], [[Qinghai]] İlinde;
** [[Haibei Özerk İli]], [[Qinghai]] İlinde;
**[[Hainan Özerk İli]], [[Qinghai]] İlinde;
** [[Hainan Özerk İli]], [[Qinghai]] İlinde;
**[[Haixi Özerk İli]], [[Moğollar]] ve Tibetliler [[Qinghai]] İlinde;
** [[Haixi Özerk İli]], [[Moğollar]] ve Tibetliler [[Qinghai]] İlinde;
**[[Huangnan Özerk İli]], [[Qinghai]] İlinde;
** [[Huangnan Özerk İli]], [[Qinghai]] İlinde;
**[[Ngawa Özerk İli]], [[Sichuan]] İlinde;
** [[Ngawa Özerk İli]], [[Sichuan]] İlinde;
**[[Yushu Özerk İli]], [[Qinghai]] İlinde;
** [[Yushu Özerk İli]], [[Qinghai]] İlinde;
*İlçe düzeyinde:
* İlçe düzeyinde:
**[[Muli (Liangshan) Özerk İlçesi]]nde Tibetliler ve Yi (彝族 veya 彜族, ''yí zú'')'ler [[Sichuan]] İlinde;
** [[Muli (Liangshan) Özerk İlçesi]]nde Tibetliler ve Yi (彝族 veya 彜族, ''yí zú'')'ler [[Sichuan]] İlinde;
**[[Tianzhu Özerk İlçesi]], [[Gansu]] İlinde.
** [[Tianzhu Özerk İlçesi]], [[Gansu]] İlinde.


== Notlar==
== Notlar==
77. satır: 77. satır:
[[za:Cangcuz]]
[[za:Cangcuz]]
[[zh:藏族]]
[[zh:藏族]]
[[zh-min-nan:Chông-cho̍k]]
[[zh-min-nan:Chōng-cho̍k]]

Sayfanın 22.16, 19 Mart 2010 tarihindeki hâli

Tibet halkı veya Tibetliler, günümüzde daha çok Çin'de, büyük bir bölümü (% 44,81) Tibet Özerk Bölgesinde (Çince: 西藏自治区, Xīzàng zìzhìqū; Tibetçe: བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས་, bod rang skyong lbyongs), sınır eyaletlerden Sichuan (% 23,43), Qinghai (% 20,06), Gansu (% 8,18) ve Yunnan (% 2,37). Tibet'te yaşayan halkın % 92,77, Qinghai eyaletinde % 22,53, Gansu eyaletinde % 1,76 ve Sichuan eyaletinde % 1,54 Tibetlidir. Tibetliler, Tibet ve Himalaya bölgesinde göçebe bir yaşam sürdürürler.

Kaşgarlı Mahmud, Divânu Lügati't-Türk’de Tübüt (Tibetliler) halkı ile ilgili şu bilgileri de verir:

" ... Gezginci olarak yabancılarla karışanlar "شْتَن Xotan" ve "تبت Tübüt" halkı ile "طَنغُت Tenğüt"lerin bir kısmıdır."[1] ve "Tübütlüler تبت adında birinin oğullarıdır. Bu, Yemenli bir kimsedir, orada birini öldürmüş, korkusundan kaçmış, bir gemiye binerek Çine gelmiş, "Tibet" ülkesi onun hoşuna gitmiş, orada yerleşmiş; çoluğu çocuğu çoğalmış, torunları Türk topraklarından bin beşyüz fersah yer almışlar, Çin ülkesi Tibetin doğu tarafındadır."[2] şeklinde yorumlar.

Din

Ana madde: Tibet Budizmi

Tibetlilerin çoğunluğu Lama Budizmi veya Tibet Budizmi inançlıdır. Çok az sayıda Kachee (Kache) denilen müslüman insanlar vardır.

Ruhani önderleri

Dalay Lama veya Pançen Lama gibi reenkarne olmuş lama kökenli ruhani liderleri vardır.

Kültür

Mutfakları

Giyimleri

Ulusal yazılı eserler

Çin'de Tibetlilerin yaşadığı özerk bölgeler

Notlar

  1. ^ Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt I, sayfa 29.
  2. ^ Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-16-0405-2, Cilt I, sayfa 355.

Dış bağlantılar

Taslak madde  Bu madde bir taslaktır. Bu maddeyi geliştirerek veya özelleştirilmiş taslak şablonlarından birini koyarak Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Tibetliler&oldid=7369371" sayfasından alınmıştır