Girit Türkleri: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
Değişiklik özeti yok |
Değişiklik özeti yok |
||
| 4. satır: | 4. satır: | ||
{{bayrak|Yunanistan}} |
{{bayrak|Yunanistan}} |
||
|[[Dosya=[[Dosya:AliFuatCebesoy.gif|75px]][[Dosya:MustafaFehmiKubilay.jpg|85px]][[Dosya:HüsamettinCindoruk.gif|75px]]]] |
|[[Dosya=[[Dosya:AliFuatCebesoy.gif|75px]][[Dosya:MustafaFehmiKubilay.jpg|85px]][[Dosya:HüsamettinCindoruk.gif|75px]]]] |
||
|nüfus= |
|nüfus= 200,000-300,000[http://www.e-telescope.gr/gr/cat02/art02_060626.htm] |
||
|bölgeler=[[Türkiye]] |
|bölgeler=[[Türkiye]] |
||
|diller=[[Türkçe]], [[Yunanca]] (Girit lehçesi) |
|diller=[[Türkçe]], [[Yunanca]] (Girit lehçesi) |
||
Sayfanın 16.39, 31 Mayıs 2009 tarihindeki hâli
Girit Türkleri, Girit adasının Osmanlı Devleti yönetiminde kaldığı 1645-1908 döneminde meydana gelen Türk göçlerinden, ada halkı içinde ihtida (İslamiyet’i kabul) süreciyle ve çeşitli Osmanlı tebası toplumlar arasındaki kaynaşmalarla asimilasyondan oluşmuş ve bu şekilde özgün bir kültür oluşturmuş bir Türk toplumudur. Osmanlı öncesi ada halkından İslamiyet'e geçenlerin bir kısmı 19. yüzyıl başında Yunan milliyetçiliği akımlarının etkisinde kalarak Hıristiyanlığa geri dönmüş (irtidad), Girit Türkleri toplumunun dışına çıkmışlar, müslüman kalanlar ise Türk kimliğini benimseyerek kendilerine Türk demişlerdir. [1]
Bu toplumun 19. yüzyıl sonlarında başlayan ve Türkiye-Yunanistan Nüfus Mübadelesi ile tamamlanan Anadolu'ya (veya komşu coğrafyalara) geri göç hareketinin günümüze uzanan bireyleri Girit Türkleridir. Türk Giritliler veya kısaca Giritliler de denilir.
Göç hareketi üç dalga halinde cereyan etmiştir. İlk dalga 19. yüzyıl sonlarında, adada Osmanlı hakimiyetinin zayıflamasıyla Anadolu'ya dönmeyi tercih edenler ve özellikle de adanın doğu kısmında 1897'de cereyan eden "toplu katliamlar"dan (terim olayların görgü şahidi olan İngiliz gazeteci-yazar Henry Noel Brailsford'a ait; "wholescale massacre" [2] ) kaçabilenlerdir [3]. İkinci dalga, yapısında adanın Türk-Müslüman azınlığı için temel haklar barındıran Girit Cumhuriyeti'nin (1896-1908) Osmanlı Devleti'nde II. Meşrutiyet'in ilanını takip eden dönemdeki otorite boşluğunu fırsat bilerek bir oldubitti ile Yunanistan'a bağlanması ile ayrılmak durumunda kalanlardır. Üçüncü ve son dalga ise, Türkiye-Yunanistan Nüfus Mübadelesi ile dönmüştür.
Kaynakça
- ^ Yunan isyanı sırasında Girit'te irtidad olayları (Dr. A. Nükhet Adıyeke - Dr Nuri Adıyeke)
- ^ Bkz. "The Cretans perpetrated a wholesale massacre at the expense of the Moslem minority in the eastern (Sitia) districts of the island in 1897. I saw with my own eyes young Moslem girls who had escaped mutilated from these horrors."
- ^ Bu katliamlarla ilgili olarak Osmanlı arşivleri, Genelkurmay Başkanlığı, yerli ve yabancı bağımsız gözlemciler ve uluslararası diplomatik kaynaklarda zengin bir belge birikimi bulunmakta olup, bunların bir kısmı yayınlanmış ve akademisyenlerce değerlendirilmiştir.