Esperanto: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
k Bot değişikliği Ekleniyor: bar:Esperanto |
Değişiklik özeti yok |
||
1. satır: | 1. satır: | ||
{{Bilgi Kutusu Dil |
|||
{{yetersiz}} |
|||
|Dilin adı=Esperanto |
|||
{{düzenle|Haziran 2008}} |
|||
|Kendi dilindeki adı=Esperanto |
|||
[[Resim:Flag of Esperanto.svg|thumb|Esperanto bayrağı]] |
|||
|ülkeler= |
|||
'''Esperanto''' ("Ümit eden" anlamında), anadilleri farklı olan insanlar arasında anlaşmayı kolaylaştırmayı amaçlayan bir [[yapay dil]]dir. |
|||
|kişi sayısı= |
|||
|sıra= |
|||
|dil ailesi=Kelime dağarcığı Roman ve Cermen dillerinden; seslendirmesi ise Slâvik dillerden gelir. |
|||
|resmi=Hiçbir ülkenin resmî dili olarak kabûl edilmemiştir. |
|||
|kurum=[[Akademio de Esperanto]] |
|||
|alfabe=Esperantoya uyarlanmış Lâtin alfabesi |
|||
|iso1=eo|iso2=epo|iso3=epo|sil=ESP |
|||
|wikidili=eo |
|||
}} |
|||
[[Resim:Flag of Esperanto.svg|thumb|Esperantonun simgesi hâline gelen yeşilin üzerindeki beyaz kare içindeki yeşil yıldızdan oluşan Esperanto Bayrağı]] |
|||
[[1887]]'de Polonyalı [[Musevi]] asıllı göz doktoru [[Ludwik Lejzer Zamenhof]] tarafından icat edilmiştir. |
|||
== Etimolojisi == |
|||
Dr. Zamenhof'un bulunduğu bölgedeki insanlar [[Lehçe]], [[Rusça]], Yidiş gibi farklı diller konuşuyorlardı. Zamenhof bu insanların birbirleriyle anlaşmalarını kolaylaştırmak için hiç değişmeyen ve istisnası olmayan 16 ana kurala dayalı ve kelimelerinin köklerini genellikle bu Avrupa dillerinden alan Esperanto dilini icat etti. |
|||
Esperanto kelimesinin kökeni, Fransızcadaki -''umut etmek'' anlamına gelen- "esperer" kelimesinden türetilmiştir. Esperer kelimesi, Esperantoya ''esperi'' olarak geçmiştir.<br /> |
|||
Ek ve köklerine ayrılışı, aşağıdaki gibi gösterilebilir:<br /> |
|||
esper¹-ant²-o³ |
|||
<br /> |
|||
¹ ''Umut eden'' anlamındaki esperi kökünden gelir.<br /> |
|||
² ''Bir işi yapan, bir şeyin yolundan giden'' anlamındaki -ant ekidir.<br /> |
|||
³ Kelimeye isim anlamı katan -o ekidir.<br /> |
|||
Esperanto, [[Hint-Avrupa dilleri]] (Ari diller) arasında sayılabilir. Ancak, morfolojisi [[Macarca]], [[Türkçe]] gibi [[eklemeli diller]]e benzer. 1,6 milyon kişinin bu dili konuşabildiği öne sürülmektedir.{{fact}} |
|||
== Tarihçesi == |
|||
Sözcük dağarcığı daha çok [[Hint-Avrupa dilleri]]nden gelmektedir. |
|||
[[1887]]'de Polonyalı [[Yahudi]] asıllı göz doktoru [[L. L. Zamenhof|Ludwik Łazarz Zamenhof]] tarafından icat edilmiştir. |
|||
{{Esperanto alfabesi}} |
|||
Dr. Zamenhof'un bulunduğu bölgedeki insanlar [[Lehçe]], [[Rusça]], Yidiş gibi farklı diller konuşuyorlardı. Zamenhof bu insanların birbirleriyle anlaşmalarını kolaylaştırmak için hiç değişmeyen ve istisnası olmayan 16 ana kurala dayalı ve kelimelerinin köklerini genellikle bu Avrupa dillerinden alan Esperanto dilini icat etti. |
|||
==Genel Esperanto== |
|||
İsimler: -o, |
|||
{{Esperanto alfabesi}} |
|||
zarflar: -e, |
|||
Sıfatlar: -a, |
|||
Fiiller: -i ile biter. |
|||
Bu dilde istisna yoktur. |
|||
Bonan tagon!=İyi günler. |
|||
Bonan matenon!=Günaydın. |
|||
Bonan nokton!=İyi geceler. |
|||
Bonan vesperon!=İyi akşamlar. |
|||
Saluton!=Merhaba. |
|||
Dankon=Teşekkürler. |
|||
Kio estas via nomo?=İsminiz nedir? |
|||
Mia nomo estas ....=İsmim, .... dır. |
|||
Kiel vi fartas?=Nasıl gidiyor? |
|||
Bone, dankon. Kaj vi?=İyi, ya sen? |
|||
Sufiĉe bone=Oldukça iyi. |
|||
Ne tre bone=Çok iyi değil. |
|||
Dankon.=Sağol. |
|||
Zamirler: |
|||
Mi=Ben |
|||
Vi=sen |
|||
Li=O(Eril) |
|||
Ŝi=O(dişil) |
|||
Ĝi=O(Nötr, cansız, hayvan) |
|||
Ni=Biz |
|||
Vi=Siz |
|||
Ili=Onlar |
|||
İyelikler(yukarıdaki zamir sırasına göre) |
|||
Mia |
|||
Via |
|||
Lia |
|||
Ŝia |
|||
Ĝia |
|||
Nia |
|||
Via |
|||
Ilia |
|||
Çoğul eki, -j dir. |
|||
Günler: |
|||
Lundo=Pazartesi |
|||
Mardo=Salı |
|||
Merkredo=Çarşamba |
|||
Ĵaŭdo=Perşembe |
|||
Vendredo=cuma |
|||
Sabato=cumartesi |
|||
Dimanĉo=Pazar |
|||
==Ayrıca bakınız== |
|||
[[Ĝ]] |
|||
[[Ĉ]] |
|||
[[Ĥ]] |
|||
[[Ĵ]] |
|||
[[Ŝ]] |
|||
[[Ŭ]] |
|||
[[Esperantist]] |
|||
== Esperanto nasıl öğrenilebilir? == |
== Esperanto nasıl öğrenilebilir? == |
Sayfanın 16.56, 25 Aralık 2008 tarihindeki hâli
Etimolojisi
Esperanto kelimesinin kökeni, Fransızcadaki -umut etmek anlamına gelen- "esperer" kelimesinden türetilmiştir. Esperer kelimesi, Esperantoya esperi olarak geçmiştir.
Ek ve köklerine ayrılışı, aşağıdaki gibi gösterilebilir:
esper¹-ant²-o³
¹ Umut eden anlamındaki esperi kökünden gelir.
² Bir işi yapan, bir şeyin yolundan giden anlamındaki -ant ekidir.
³ Kelimeye isim anlamı katan -o ekidir.
Tarihçesi
1887'de Polonyalı Yahudi asıllı göz doktoru Ludwik Łazarz Zamenhof tarafından icat edilmiştir.
Dr. Zamenhof'un bulunduğu bölgedeki insanlar Lehçe, Rusça, Yidiş gibi farklı diller konuşuyorlardı. Zamenhof bu insanların birbirleriyle anlaşmalarını kolaylaştırmak için hiç değişmeyen ve istisnası olmayan 16 ana kurala dayalı ve kelimelerinin köklerini genellikle bu Avrupa dillerinden alan Esperanto dilini icat etti.
Esperanto nasıl öğrenilebilir?
Ulusal Esperanto Dernekleri sürekli kurslar düzenlemektedir. Ayrıca Esperanto kendi başına çalışarak öğretebilecek kitaplar da vardır. Daha çok bilgi için herhangi bir TEJO bürosuyla, yerel Esperanto Gruplarıyla ya da Rotterdam'daki TEJO Dünya Bürosu ile ilişkiye geçilebilir.
Bağlantılar
- Esperanto öğrenmek için Türkçe bir program
- Esperanto nedir?
- esperanto.net
- Esperanto'da yazmak için bir Site
Şablon:Link SM Şablon:Link SM Şablon:Link SM Şablon:Link SM Şablon:Link SM