Böbrek yetmezliği: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at

[kontrol edilmemiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

GörselVikimetin

Satır içi

Sayfanın 19.17, 8 Kasım 2008 tarihindeki hâli

Şablon:Hastalık

Böbrek yetmezliği böbreklerin yeterince işlev görev yapamadığı durumdur. Fizyolojik olarak böbrek yetmezliği glomerular filtreleme hızında bir yavaşlama olarak tanımlanır. Klinik olarak bu kenini yüksek serum kreatin düzeyi şeklinde gösterir. Akut ve kronik böbrek yetmezliği olarak iki ana kategoriye ayrılabilir.

Kronik böbrek yetmezliği (KBY) yavaş gelişir ve başta az belirti gösterir. Çeşitli böbrek hastalıklarının (IgA nefrit, glomerulonefrit, kronik piyelonefrit ve idrar retansiyonu gibi) bir komplikasyonudur. Son dönem böbrek yetmezliği bunun nihai sonucudur, bu durumda böbrek nakli için bir bağışçı bulunana kadar dializ gerekir.
Akut böbrek yetmezliği (ABY), adından da anlaşılacağı üzere, böbrek işlevinin hızla kaybolması durumudur. Bunun tanımı oliguria (yetişkinlerde günde 400 mL'den az idrar üretimi,^[1] çocuklarda 0,5 mL/Kg/saat'den az, bebeklerde 1 mL/kg/saat'den az olarak nicelenir), vücut suyu dağılımı ve elektrolit dengesinde bozulmalardır. Hastalığın ilerlemesini durdurabilmek için hastalığın temel nedeninin anlaşılması gerekir, temel nedenlerin tedavisi zarfında geçecek zaman zarfında dializ gerekebilir.

Akut böbrek yetmezliği kronik böbrek yetmezliği ile beraber de meydana gelebilir. Buna kronik üzerine akut böbrek yetmezliği (KüABY) denir. Bunun akut kısmı tersinebilir ve tedavinin amacı hastanın böbrek işlevini olağan düzeyine geri getirmektir. Böbrek işlevi serum kreatinin düzeyi ile ölçülür. Eğer hasta bir doktor tarafından izlenmişse ve geçmiş kan sonuçları yoksa KüABY, KBY ve ABY'nin birbirlerinden ayıredilmeleri mümkün olmayabilir.

Modern tıbbın gelişmesinden evvel böbrek yetmezliğine üremik zehirlenme, kana idrar karışması için ise üremi terimi kullanılırdı. Yaklaşık 1847'den itibaren bu terim düşük idrar üretimi için kullanılmaya başlanmış, bugünse oligüri olarak kullanılmaktadır.

Böbrek hastalarında nefes kokusuna rastlanabilmektedir. Çünkü böbrek hastalığı ağız kuruluğuna, ağız kuruluğu da nefes kokusuna neden olduğu düşünülmektedir.^[1]

Kaynakça

^ Klahr S, Miller S (1998). "Acute oliguria". N Engl J Med. 338 (10): 671-5. PMID 9486997. Free Full Text.

Böbrek Yetmezliği

Genel Bilgiler

  Böbrek karnın arka bölgesinde bulunan 100-150 gram ağırlığında bir organdır. Normal kişilerde sağ ve solda olmak üzere iki adet böbrek bulunur. Toplumda yaklaşık 1000 kişinin bir tanesinde tek böbrek vardır. Tek böbrekli olmanın önemli bir sakıncası yoktur.

  Böbreklerin işlevi 
  Böbreğin başlıca işlevleri vücut su, tuz, kalsiyum dengesinin sağlanması, idrar aracılığı ile zararlı maddelerin ve ilaçların vücuttan atılması ve hormon, şeker metabolizmasına olan katkılarıdır. Böbrek yetmezliğinde böbreğin bu işlevlerinde bozulma olur. Böbrek yetmezliği ani (akut) veya sinsi (kronik) seyirli olmak üzere iki şekilde gelişebilir.

  Akut böbrek yetmezliğinin nedenleri 
  Çok sayıda neden vardır;
  1. Ağır kanama, kusma, ishal, yanık sonucu kan basıncında düşme
  2. Gebelik: Kanamalar, gebelik zehirlenmesi, sağlıksız koşullarda yapılan  düşükler
  3. Kalp yetmezliği
  4. Böbrek hastalıkları: Nefrit, böbrek damarının tıkanması
  5. İdrar yollarında tıkanıklık: Kanser, prostat büyümesi, taşa bağlı tıkanma 
  6. Ameliyatlardan, özellikle büyük ameliyatlardan sonra 
  7. İlaçlar: İlaçlara bağlı akut böbrek yetmezliği sık karşılaşılan bir sorundur,   bu nedenle ilaçlar kesinlikle doktor denetiminde kullanılmalıdır. 
  8. Depreme bağlı kas zedelenmeleri

  Kronik böbrek yetmezliğinin nedenleri 
  Türk Nefroloji Derneğinin verilerine göre; 
  1. Nefrit: Böbrek iltihabıdır. 
  2. Şeker hastalığı 
  3. Hipertansiyon 
  4. Taş, tıkanma, tümör gibi idrar yolu hastalıkları 
  5. Böbrek kistleri 
  6. Diğer nedenler 
  Belirti ve bulgular 
  Gece idrara kalkma, halsizlik, nefes darlığı, çarpıntı, idrar miktarında azalma, hipertansiyon, el, ayaklar ve göz etrafında şişmedir. Böbrek yetmezliğinin erken dönemlerinde belirtiler çok silik olabilir, tek belirti sık gece idrara kalkma olabilir. Gece idrara kalkma akşam çok sıvı (çay, su, karpuz...) alanlarda veya prostat hastalığı olanlarda da görülebilir. Gece idrara kalkan bir hastada başka bir neden yoksa bunun nedeni böbrek yetmezliği olabilir. Bu nedenle sık sık gece idrara kalkanların mutlaka böbrek yetmezliği yönünden araştırılmaları gereklidir. Bu amaçla kan ve idrar incelemeleri yapılmalıdır.

  Tanı 
  Böbrek yetmezliğinin tanısı kanda üre veya kreatinin isimli maddelerin ölçülmesi ile mümkündür. İdrar incelemesi, radyolojik yöntemler, kanın biyokimyasal incelemesi ve diğer laboratuvar incelemeleri böbrek yetmezliğinin nedenini anlamaya yöneliktir.

  Tedavi 
  Akut ve kronik böbrek yetmezliklerinde tedavi farklıdır. Böbrek yetmezliği tedavisi hastanın özelliğine ve böbrek yetmezliğine yol açan hastalığa göre değişir. Tedavi kesinlikle bir doktor denetiminde olmalıdır. Tedavide en önemli nokta eğer var ise kan basıncı düşüklüğü veya yüksekliğinin kontrol altına alınmasıdır. Beslenme, sıvı ve tuz dengesinin sağlanması ve ilaçlar diğer tedavi yöntemleridir. 
  Akut böbrek yetmezliği olan hastaların böbrekleri iyi ve yeterli tedavi ile genellikle düzelir. Böbrek yetmezliği ilerler ve kalıcı hale gelirse başka tedavi yöntemleri gerekir: 
  1. Diyaliz 
  2. Böbrek nakli

Bu sayfa içeriği Doç. Dr. Tekin AKPOLAT tarafından hazırlanmıştır.

^[1]

^ http://www.tip2000.com/index2.html

[1] Klahr S, Miller S (1998). "Acute oliguria". N Engl J Med. 338 (10): 671-5. PMID 9486997. Free Full Text.

[2] ttp://www.tip2000.com/index2.html

[1]

[1]