Goran Bregović

Goran Bregović konseri, Tiflis Gürcistan, 3 Ekim 2007

Goran Bregoviç (1950, Saraybosna), Sırp-Hırvat besteci ve müzisyen.

1950 yılında sırp bir anne ve hırvat babanın cocuğu olarak dünyaya göz açmıştır. 16 yaşındayken konservatuardaki klasik keman eğitimini bırakarak Yugoslavya'nın en başarılı gruplarından sayılan "White Button" (bijelo dugme, "Beyaz Düğme") adında bir rock grubu kurdu.

Film müziğine ilk olarak 1978'de Mica Milosevic'in Nije Nego filmiyle başladı. Bregovic'in en renkli ortaklığı yönetmen Emir Kusturica ile gerçekleşti, 1989'da Dom Za Vesanje, 1993'de Arizona Dream, 1995'de Cannes Film Festival'ini kazanan Underground ve 1998'de Crna Macka gibi Emir Kusturica filmlerinin müziklerini yaparak Kusturica ve Bregovic çok başarılı bir ikili haline geldi. Sanatçı Türkiye'de İstanbul, Bursa ve Ankara illerinde de konserler vermiştir. Sanatçının parçalarından bazıları Sezen Aksu ve Candan Erçetin gibi Türk müzisyenler tarafından Türkçe sözlerle seslendirilmiştir.

Biyografi

22 Mart 1950 yılında Hırvat baba ve Sırp bir annenin çocuğu olarak Sarajevo'da doğdu. Babası Yugoslav halk ordusunda subaydı. Anne ve babası boşanınca annesi ile Sarajevo'da yaşadı. Balkanların en tanınmış bestecilerindedir. Kendisini Yugoslav olarak tanımlar.

30 yılı aşkın süredir Balkanlarda müzisyen ve bestekar olarak söz sahibidir. Iggy Pop, Cesaria Evora gibi çeşitli sanatçılara besteler yaptı. Yugoslavya’da rockın temel taşlarından olan ve yıldızlığa yükseldiği Bijelo Dugme’de gitar çalarak ünlendi. Uluslar arası arenada sesini Emir Kusturica’nın filmleri “Time of the Gypsies”, “Arizona Dream” ve “Underground” ile duyurdu.

Goran müzik okulundayken keman çalıyordu. Yetenekli olmadığı farzedilerek ikinci sınıfta okuldan atıldı. Bu yüzden müzik eğitimi azaldı. Annesi ona ilk gençlik yıllarında gitar alana kadar arkadaşları müzik konusunda onu eğittiler. Goran iyi bir sanat okuluna kayıt olmak istedi. Ancak teyzesinin annesine okulda eşcinselliğin yaygın olduğunu söylemesi üzerine apar topar onu teknik liseye yazdırdı. Annesi karşılıklı uzlaşarak saçlarını uzatmasına izin verdi. Mercedes marka arabası ile okula çarptı ve kısa zamanda bu okuldan da atıldı. Ardından dil okuluna gitmeye başladı ve okuldaki “Bestija “ müzik grubunda gitar çalmaya başladı. 16 yaşına geldiğinde annesi onu yalnız bıraktı. Kendine bakmak zorundaydı. Konjicte bir barda gitar çaldı, inşaatlarda çalıştı ve gazete sattı.

Bestije ile kendini gösterdiğinde Zeljko Bebek onu Kodeksi grubuna bass gitar çalması için davet etti. Goran memnuniyetle kabul etti.

Birkaç ay içinde Kodeksi değişime geçti ve Goran bass gitardan gitar liderliğine geçti. 1970 yazında Kodeksi grubu Goran Bregović, Željko Bebek, Zoran Redžić ve Milić Vukašinović’ten oluştu. Bunların hepsi ileride Bijelo Dugme’nin üyeleri oldular. Zamanında Led Zeppelin, Black Sabbath tan çok etkilenmişlerdi. Gruba bu tarz müziği onlardan çok etkilenen Milić Vukašinović bulaştırmıştı. 1970 yılında Zeljko artık grupta ihtiyaç duyulmadığından ayrıldı. 1970 yılının sonunda Goran’ın annesi ve Zoran’ın abisi Napoli'den onları alarak Sarajevo’ya geri döndüler.

1971 sonbaharında Goran üniversiteye girdi ve felsefe ve sosyoloji okumaya karar verdi. Kısa zamanda buradan da ayrıldı. Milić Vukašinović Londra'dan dönmüştü Goran ve Zoran Jutro adlı bir grupta çalıyordu. Grup ileriki yıllarda çok değişti ve 1 Ocak 1974 ‘te Bijelo Dugme olarak ismini değiştirdi. Bijelo Dugme 1970’lerin ortaları ile 1980’lerin sonuna kadar Yugoslavya’nın en meşhur rock grubu oldu.

Birjeo Dugme dağılmaya başlayınca Goran film müzikleri dünyasına gidi. İlk projesini Emir Kusturica’nın Çingeneler zamanı ile yaptı. Hem film hem müzikler çok başarılı oldu. Goran ve Emir’in ortaklığı bir sonraki film olan Arizona Rüyasında da devam etti. Bir sonraki önemli projesi Kraliçe Margort filminde oldu. Film 1994 Cannes Film Festivalinde 2 ödül aldı. Bir sonraki yıl Goran’ın müziklerini yaptığı Underground Altın Palmiyeyi kazandı.

Goran’ın müzik kariyeri Balkanlardaki geleneksel çoksesli müzik ile popüler müziğin birleşimi ile güney slav ve çingene temaları üzerine devam etti. Bunun sonucunda Doğu Avrupada çok popüler oldu. Goran çoğu zaman Balkanlardaki orijinal folk müziği ve çingene müziklerini çaldığı ve kendi bestesi gibi yorumladığı şeklinde suçlandı. 1997 yılında Sezen Aksu ile Düğün ve Cenaze albümünü yaptı. Bundan sonraki albümlerinde bir çok ünlü şarkıcı ile karışık albümler yaptı. 1999 yılında George Dalaras ile Thessaloniki - Yannena with Two Canvas Shoes adlı albümü yaptı. 2000 yılında Polonyalı ünlü şarkıcı Kayah ile Kayah i Bregović albümünü çıkardı. Albüm Polonya'da 650,000 sattı.

2005 yılında ise Bijelo Dugme ile 3 büyük konser verdi. Sarajevo, Belgrad, Zagreb’de yapılan konserlerin her birini 100,000 den fazla kişi izledi.

Goran 1993 yılında uzun süre arkadaşlık ettiği Dženana Sudžuka ile evlendi. Ema ,Una, Lulu adlarında 3 kız çocuguna sahip. Birde Zeljka adında evlilik dışı bir çocuğu var. Goran dünyanın çoğu yerinde evlere sahip ancak zamanının büyük bir bölümünü müzik arkadaşlarının yaşadığı Belgrad’da geçiriyor. Diğer kısmınıda Eşi ve çocuklarının yaşadığı Paris’te geçiriyor.

29 Ekim'de vizyona girecek olan Can Dündar yapımlı film olan Mustafa filminin müziklerini yapan sanatçıdır.

Diskografi

• Goran Bregović (1976)
• A milicija trenira strogoću (1983)
• Dom za Vjesanje (1989)
• Les Temps des Gitans - Kuduz (Film Müziği) (1990)
• Arizona Dream (Film Müziği) (1993)
• La reine Margot (Film Müziği) (1994)
• Underground (Film Müziği) (1995)
• P.S. (Derleme/ Seçki) (1996)
• Silence of the Balkans (Canlı Performans/ Konser) (1997)
• Protopsálti (Πρωτοψάλτη)- Paradéchtika (Παραδέχτηκα) (1998)
• Ederlezi (Derleme/ Seçki) (1998)
• Kayah & Bregović (2000)
• Thessaloniki - Yannena with Two Canvas Shoes with George Dalaras (1999)
• Songbook (Derleme/ Seçki) (2000)
• Tales and Songs from Weddings and Funerals (2002)
• Goran Bregovic's Karmen with a Happy End (2007)
• Alkohol (2008)

• Kad bi Bio Bijelo Dugme(1974)
• Şta bi Dao da si na Mom Mjestu (1975)
• Eto! Bas Hocu! (1976)
• Koncert kod Hajducke Cesme (Canlı Performans/ Konser) (1977)
• Bitanga i Princeza (1979)
• Dozivjeti Stotu (1981)
• Singl Ploce 1974 - 1975 (Derleme/ Seçki) (1982)
• Singl Ploce 1976 - 1980 (Derleme/ Seçki) (1982)
• Uspavanka za Radmilu M. (1983)
• Kosovka Djevojka (1984)
• Pljuni i Zapjevaj Moja Jugoslavijo (1986)
• Ciribiribela (1988)
• Ima Neka Tajna Veza (Derleme/ Seçki) (1994)
• Sanjao Sam Nocas da te Nemam - Velike Rock Balade (Derleme/ Seçki) (1994)
• Rock&Roll - Najveci Hitovi (Derleme/ Seçki) (1994)
• Iz Sve Snage (1995)

Dış bağlantılar

• Goran Bregoviç'in resmi sitesi