Basmil: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
Tevfik1958 (mesaj | katkılar) Değişiklik özeti yok |
Tevfik1958 (mesaj | katkılar) kDeğişiklik özeti yok |
||
1. satır: | 1. satır: | ||
'''Başmil''', '''Basmıl''' veya '''Basmil''' ([[Çince]]: Basimi, Baximi) göçebe bir Türk boyu 7.- 8. yüzyıllarında [[Cungarya |
'''Başmil''', '''Basmıl''' veya '''Basmil''' ([[Çince]]: Basimi, Baximi) göçebe bir Türk boyu 7.- 8. yüzyıllarında [[Cungarya havzası|Cunggar Havzası]] (Dzungaria; Jungaria; Sungaria; Zungaria; [[Moğolca]]: Зүүнгар Züüngar, [[Çince]]: 準噶爾; pinyin: Zhǔngáěr, [[Rusça]]: Джунгария Dzhungariya) (şimdiki Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuyezbatısı) denilen bölgede yaşamışlardır. Başmiller Doğu Türk Kağanlığı zamanında çok önemli rol oynamışlardır, bir devir Kağanlar bu boydanmış. (Türkiye menşeili tarih kitaplarında Basmiller olarak geçer.) |
||
Eski bir Türk ünvanı olan ''qutluγ''(kutluğ), başka ünvanlarla birlikte sık sık kullanılırdı, ''ïduq qut'' (Basmıl boyunun Hakanın ünvanı, sonra [[Turfan]]'nın Uygur kağanı), ''qut Tengri xatunï''<ref>"Drevnetyurkskij Slovar" (Old Turk Dictionary), Leningrad, 1969, p. 110.</ref>, ''Bilge qutï'' (Uygur beylerine verilen ünvan)<ref>G. Doerfer. Türkische und Mongolische Elemente in Neupersischen. III. Wiesbaden, 1963-1975, S. 553.</ref> |
Eski bir Türk ünvanı olan ''qutluγ''(kutluğ), başka ünvanlarla birlikte sık sık kullanılırdı, ''ïduq qut'' (Basmıl boyunun Hakanın ünvanı, sonra [[Turfan]]'nın Uygur kağanı), ''qut Tengri xatunï''<ref>"Drevnetyurkskij Slovar" (Old Turk Dictionary), Leningrad, 1969, p. 110.</ref>, ''Bilge qutï'' (Uygur beylerine verilen ünvan)<ref>G. Doerfer. Türkische und Mongolische Elemente in Neupersischen. III. Wiesbaden, 1963-1975, S. 553.</ref> |
Sayfanın 17.18, 11 Eylül 2008 tarihindeki hâli
Başmil, Basmıl veya Basmil (Çince: Basimi, Baximi) göçebe bir Türk boyu 7.- 8. yüzyıllarında Cunggar Havzası (Dzungaria; Jungaria; Sungaria; Zungaria; Moğolca: Зүүнгар Züüngar, Çince: 準噶爾; pinyin: Zhǔngáěr, Rusça: Джунгария Dzhungariya) (şimdiki Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuyezbatısı) denilen bölgede yaşamışlardır. Başmiller Doğu Türk Kağanlığı zamanında çok önemli rol oynamışlardır, bir devir Kağanlar bu boydanmış. (Türkiye menşeili tarih kitaplarında Basmiller olarak geçer.)
Eski bir Türk ünvanı olan qutluγ(kutluğ), başka ünvanlarla birlikte sık sık kullanılırdı, ïduq qut (Basmıl boyunun Hakanın ünvanı, sonra Turfan'nın Uygur kağanı), qut Tengri xatunï[1], Bilge qutï (Uygur beylerine verilen ünvan)[2]
Argular, Kazakların Orta Jûz (Kazakca: Орта жуз [Orta Jüz] dedikleri göçebe boylar birliği olarak bilinen, eski Başmil'lerdir.
Kaşgarlı Mahmut, Divân-ı Lügati't-Türk adındaki eserinde; "Rûm ülkesine en yakın olan boy Beçenek'dir; sonra Kıpçak, Oğuz, Yemek, Başgırt, Basmıl, Kay(Kayı), Yabaku, Tatar, Kırkız(Kırgız) gelir. Kırgızlar Çin ülkesine yakındırlar.".[3] Ayrıca "Çomul boyunun kendilerinden bulunduğu çöl halkı ayrı bir dile sahiptir, Türkçeyi iyi bilirler. Kay, Yabaku, Tatar, Basmıl boyları da böyledir. Her boyun ayrı bir ağzı vardır; bununla beraber Türkçeyi de iyi konuşurlar. Kırgız, Kıpçak, Oğuz, Toxsi(Tuhsi), Yağma, Çiğil, Uğrak, Çaruk boylarının öztürkçe olarak yalnız bir dilleri vardır. Yemeklerle Başgırtların dilleri bunlara yakındır. .... Dillerin en yeğnisi Oğuzların, en doğrusu da Toxsi ile Yağmaların dilidir."[4] diye bahseder.
Notlar
- ^ "Drevnetyurkskij Slovar" (Old Turk Dictionary), Leningrad, 1969, p. 110.
- ^ G. Doerfer. Türkische und Mongolische Elemente in Neupersischen. III. Wiesbaden, 1963-1975, S. 553.
- ^ Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-160-405-2, Cilt I, sayfa 28
- ^ Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-160-405-2, Cilt I, sayfa 30
Kaynaklar
- S.G.Klyashtorny, "Ancient Turk Rock Inscriptions in the Talas Ala-Too. A Sogdian Word in an Old Turk Inscription", Webfestschrift Marshak 2003,(Direk Web Yazısı) (İngilizce)
- Atalay, Besim (2006). Divanü Lügati't - Türk. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. ISBN 975-160-405-2