Çarşamba, Samsun

Başlığın diğer anlamları için Çarşamba sayfasına bakınız.

Şablon:Bilgikutusu Türkiye şehir Çarşamba, Orta Karadeniz Bölümü'nde Samsun iline bağlı olan ilçe. Merkez bucağı dışında 1 bucak; 105 köyü vardır. Merkezi Samsun'un 33 km doğusundadır.

Yeşilırmak 'ın Çarşamba ovası'na çıktığı yer yakınında, ırmağın iki yakasında kurulmuş olan ilçe merkezinin adıdır.

Tarih

Çarşamba yöresi MÖ. 4000'lerden itibaren bir yerleşim merkezidir ve Hitit,Frig egemenlikleri altında kalmıştır Grek kaynaklarına göre MÖ 8. yüzyılda Amazonların (Kadın savaşçıların ) yaşadığı rivayet edilmektedir Selçuklu döneminde Rüknettin Süleyman Şah tarafından yönetilen yöre Selçuklu imparatorluğunun dağılmasından sonra Canik beylerinden Taceddinoğulları tarafından yönetilmiştir Çarşamba Canik beylerinin merkezi durumundaydı,1071 Malazgirt savaşından sonra Porsukoğulları tarafından yönetilmiştir,1428 yılında ise Osmanlı İmparatorluğu'na katılmıştır. Büyük önder Atatürk ilçeyi 20 Ekim 1924 ve 24 Kasım 1930 da olmak üzere iki kez ziyaret etmiştir. Çarşamba Osmanlı döneminde Arım sancağı olarak merkezi idarede yer almıştır.Osmanlı döneminde donanmanın gemi yapımı için gereken kerestesi Çarşamba (Arım)dan Sinop tersanesine sevkedilirdi ayrıca donanmanın halat ,urgan , kalafatlama için gereken kendir ihtiyacı da buradan temin edilirdi.

Toprakların İşlenmesi

Geniş, verimli ve sulak topraklara sahip olan ilçe, hertürlü tarım ürününün yetiştirilmesi mümkündür Günümüzde çeşitli tarım ürünleri (Soya, Mısır, Şekerpancarı, Her türlü yaş sebze ve meyve yetiştirilen ve son yıllarda sebze ve meyve fiyatlarının üretimin maliyetini karşılayamaması ana pazar olan Marmara bölgesi ne uzaklığı sebebi ile daha verimsiz ve engebeli arazilerde yetiştirilmesi mümkün olan Fındık üretimine yönelinmiştir,İlçede fındık üretimine dayalı sanayi gelişmiş Tarım ürünlerinde önemli oranda ihracata dayalı Fındık kırma tesisleri bulunmaktadır.mazot fiyatlarının artışıyla beraber kavak ağacı yetiştiriciliği de son zamanlarda hızla yaygınlaşmıştır

Enerji

Doğalgaz Hattı

Mavi akım doğalgaz hattının Rusya'dan karaya çıktığı yer Çarşamba nın Demirli köyü ne bağlı Durusu Mevkiidir. İlçemiz 2005 yılının sonunda Rusya Devlet başkanı Vladimir Putin tarafından da ziyaret edilmiştir.

Barajlar

Yeşilırmak üzerinde kurulu bulunan 2 tane baraj vardır.Bunlar;

• Hasan Uğurlu Barajı
• Suat Uğurlu Barajı

Abdal Deresi üzerine kurulu bulunan 1 tane baraj; *Çakmak Barajı vardır.

Ulaşım

Eskiden ulaşımım hemen hepsi Canik Atları ile yapılırdı.Bu atlar Çarşamba'ya özgüdür.Özellikleri; Baş orta büyüklükte, profil düz, boyun kısa ve bacaklar kuvvetlidir. Asabi mizaçları ve çevik hareket kabiliyetleriyle diğer yerli at ırklarından ayrılırlar.Bu atlar hala binek amaçlı kullanılır.

Modern Ulaşım

Ulaşım

• Hava Yolu : Karadeniz Bölgesi'nin önemli hava limanı Çarşamba ovasında bulunmaktadır.
• Kara Yolu : Karadeniz Sahil Yolu'da Çarşamba'dan geçmektedir. Bu yol sahilde değilde biraz içlerde yapılmıştır, böylece ulaşım kolaylığı sağlanmıştır.
• Demir Yolu : İlçe 1920 tarihinde yapılan ve daha sonra revize edilen kısa bir tren yoluyla Samsun'a bağlanır.

Kültür

====Çarşamba Yemekleri====,,,,,,,

• Çarşamba Pidesi : Çarşamba'nın en önemli yiyeceği Pide'dir.Türkiye'de Karadeniz Pidesi olarak kullanılan terim "Çarşamba Pidesi" olarak kullanılır. Pazar sabahları hemen hemen bütün Çarşamba halkı kahvaltıda, yağlı veya kıymalı Çarşamba Pidesi yaptırır. Çok güzeldir tavsiye edilir.Samsunun pideyle tanınmasını sağlayan şehirdir.
• Tirit : Kaz eti, pirinç ve açılmış yufka ile yapılır.Çarşamba'nın milli yiyeceği olarak görülen tirit, Çarşamba'dan Samsun'un diğer bölgelerine yayılmıştır.
• Keşkek : Çarşamba'da genellikle düğünlerde yapılan bir yiyecektir. Buğday, tavuk ya da kuzu eti ve tereyağı ile yapılır. Düğünlerde, ev davetlerinde yapılan bir yiyecektir.Yapımı oldukça zordur, buğday ve et birbirinin içine iyice yedirilir. Yapılışı Tavuk Göğsü tatlısını andırsa da ana yemek olarak verilir. Hazmı çok ağırdır. Şeker ve kolestrol hastalarının özellikle sakınması gerekir.
• Kıvratma : Bolca fındık ve yufka ile yapılan bir tatlı çeşididir.Bayramlarda cok yapılan yiyecekleriden biridir.
• Turşu Kavurması : Fasulye Turşusu'nun soğan ve tereyağı ile kavrulmasıyla yapılır. Mısır unu ile tavada balık kızartması gibi de yapılabilir. Çarşamba'ya has bir türüdür.
• Büryan : Genelde düğünlerde yapılan sulu et yemeği türüdür.
• Somun : Bir çeşit mısır unu ekmeği dir.
• Mısır Çorbası : Tane mısırdan yapılan yoğurtla karıştırılarak tüketilen bir yemek.
• Karmaç : Mısır ekmeğinden yapılan bir çeşit yiyecektir.
• Hamur Dolması : Pancar yapraklarından yapılan bir çeşit dolmadır.İçine malzeme olarak hamur konulur.Daha sonra bu dolma acı kırmızı biber ile kavrulur.

LEPSİ(ÇERKEZ YEMEĞİ):MERAK EDEN BİR ÇERKEZ BULUP ONDAN OU YAPIP YEDİRMESİNİ İSTESİN.PİŞMAN OLMAZSINIZ.SAYGILARIMLA

• Lepsi :Bir tür çerkez yemeğidir.

Çarşamba Ağızı

Çarşamba'da bağlı bulunduğu Karadeniz Bölgesi'nden çok farklı bir ağız kullanılmaktadır.

Şablon:Çarşamba belde ve köyleri

Türkçe	Çarşamba ağızı
Kurbağa	Göden
Merdiven	Badal
Köpek Yavrusu	Kücen
Çit	Frakdı
Elbise	Öteber
Tahteravalli	Çöğmen Çıkırak
Kız Çocuk	Gı
Erkek Çocuk	Döl
Banyo yapmak	Çimmek
Yenge	İnge
Tarla	Talle
Amca	Emice,emmi
Kümes	Pin
Tepsi	Gıyılı
Meme	Cicik
Semiz Otu	Pirpirim
Sert	Gayım
Hafif	Yennük
Misket	Enek
Saklanmak	Sinmek
Tabure	Sekmen
Buğday	Boğda
Gevşek	Holtamış
Üşümek	Buymak
Rastgele	Ikbala
Koş	Siit
Patlıcan	Balcan
Nereye	Na
Buraya	Bori	Kuyu	Puar
Çingene	Cingen	MUŞMULA TÖNGEL	Zorla	Gasbânak	ÇENE 7ÇENGE	kene	SAKURGA	baba	buba	sperm	toom